Mỹ tuyên bố thách thức các hạn chế 'phi pháp' của Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan
BBC, 29/11/2023
'Thông qua việc di chuyển vào tuyến đường vô hại mà không thông báo trước hoặc không cần phải xin phép bất kỳ quốc gia tuyên bố chủ quyền nào, Mỹ thách thức những hạn chế phi pháp do Trung Quốc, Đài Loan và Việt Nam áp đặt [trên Biển Đông]", tuyên bố ngày 25/11 của Hạm đội 7 của Mỹ nêu.
Tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Hopper (DDG 70) rời cảng San Diego ngày 27/11/2023 để vào vùng Biển Đông. Ảnh : US Navy Mass Communication Secialist 1st class Mark D. Faram.
Hải quân Mỹ tuyên bố tàu chiến USS Hopper đã thực thi hoạt động vì nền tự do hàng hải (viết tắt từ Operational challenges against excessive maritime claims - FONOP) trên Biển Đông gần quần đảo Paracel, mà Việt Nam gọi là Hoàng Sa.
Tuyên bố phía Mỹ nêu, "Trung Quốc, Việt Nam và Đài Loan đều tuyên bố chủ quyền liên quan đến quần đảo Paracel [Hoàng Sa]. Tất cả ba bên đều yêu cầu phải được thông báo hoặc cho phép trước khi một tàu quân sự hoặc tàu chiến đi vào "lộ trình vô thưởng vô phạt [innocent passage] này" thông qua vùng biển mà họ tuyên bố chủ quyền, điều này vi phạm luật pháp quốc tế".
Hạm đội Mỹ cũng viện dẫn về Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982, trong đó nêu tàu của tất cả các quốc gia - bao gồm tàu chiến của họ - đều có quyền di chuyển qua những lộ trình 'vô thưởng vô phạt' này, và việc ngăn chặn là "bất hợp pháp".
Quân đội Mỹ cũng lặp lại tuyên bố Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật biển 1982 bảo vệ các quyền tự do hàng hải và hợp pháp cho tất cả các quốc gia, nhấn mạnh tự do hàng hải giữ vai trò rất quan trọng đến nền an ninh, ổn định và thịnh vượng toàn cầu.
"Những tuyến bố chủ quyền bất hợp pháp và có quy mô sâu rộng trên Biển Đông tạo nên một mối đe dọa nghiêm trọng đến nền tự do hàng hải, bao gồm quyền tự do di chuyển và bay trên vùng trời, nền thương mại tự do và giao thương không bị can thiệp, và tự do cơ hội kinh tế cho các quốc gia ven biển trên Biển Đông", theo tuyên bố.
Trước đó, quân đội Trung Quốc đã tiến hành "truy vết, theo dõi và cảnh báo xua đuổi" tàu chiến Mỹ, theo một bài đăng trên mạng xã hội WeChat chính thức của Quân khu miền nam của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa hôm thứ Bảy 25/11.
Trung Quốc tuyên bố chủ quyền trên hầu hết trên Biển Đông, khu vực có giá trị thương mại trên biển trị giá hơn 3.000 tỷ USD, bên cạnh đó Philippines, Việt Nam, Indonesia, Malaysia và Brunei cũng tuyên bố chủ quyền đối với một số phần lãnh thổ.
Năm 2016, Tòa Trọng Tài Thường Trực (Permanent Court of Arbitration "PCA") ở The Hague (Hà Lan) đã ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông giữa Trung Quốc và Philippines. Tuyên bố của tòa là "không có cơ sở pháp lý" cho việc Trung Quốc đòi hỏi "quyền lịch sử" trên những tài nguyên ở các vùng biển nằm trong bản đồ "đường 9 đoạn" ở Biển Đông.
Trung Quốc tuyên bố vụ tàu chiến USS Hopper di chuyển qua Biển Đông, "minh chứng rằng Mỹ là một 'quốc gia tạo rủi ro an ninh' triệt để trên Biển Đông".
Philippines và Úc đã bắt đầu cuộc tập trận chung trên biển và trên không vào thứ Bảy 25/11, vài ngày sau khi Bắc Kinh cáo buộc Manila cho các lực lượng nước ngoài cùng tham gia tuần tra trên Biển Đông, ám chỉ đến cuộc tuần tra chung do quân đội Mỹ và Philippines tiến hành.
Trung úy Kristina Weidemann, phó phát ngôn viên của Hạm đội 7, trong một tuyên bố được email đến Reuters nêu : "Mỹ thách thức các tuyên bố hàng hải vượt mức cho phép trên khắp thế giới bất chấp quốc gia tuyên bố là ai".
Nguồn : BBC, 28/11/2023
**********************
Mỹ và Trung Quốc tố cáo nhau khuấy động tình hình ở Biển Đông
Thanh Hà, RFI, 26/11/2023
Phát ngôn viên Hạm Đội 7 của Hoa Kỳ hôm 26/11/2023 khẳng định thực thi quyền tự do lưu thông ở Biển Đông "phù hợp với luật pháp quốc tế" trong vụ tàu khu trục USS Hopper có trang bị tên lửa dẫn đường hoạt động gần quần đảo Hoàng Sa. Tuyên bố được đưa ra một ngày sau khi Bắc Kinh lên án Mỹ "xâm nhập hải phận" của Trung Quốc đe dọa an ninh trong vùng biển này.
Tàu khu trục USS Hopper có trang bị tên lửa dẫn đường hoạt động gần quần đảo Hoàng Sa ngày 26/11/2023
Hãng tin Anh Reuters cho biết trong thông cáo Hạm Đội Thái Bình Dương của Mỹ khẳng định : "Những đòi hỏi chủ quyền bất hợp pháp và ở quy mô lớn tại Biển Đông là một mối đe dọa nghiêm trọng nhắm vào quyền tự do lưu thông hàng hải". Hoa Kỳ "thách thức những đòi hỏi quá đáng về chủ quyền trên biển ở mọi nơi trên thế giới, bất luận danh tính các bên liên quan".
Lời lẽ này được đưa ra vài giờ sau khi bộ Tư Lệnh Chiến Khu Phía Nam của quân đội Trung Quốc hôm 25/11/2023 trên mạng xã hội WeChat phản đối tàu khu trục Mỹ trong vùng biển "thuộc chủ quyền của Trung Quốc" và đã "không xin phép trước". Bắc Kinh cho biết thêm đã phải triển khai lực lượng "trên biển và trên không để theo dõi và xua đuổi" tàu khu trục của Hoa Kỳ. Sự hiện diện của Mỹ trong vùng biển này là "một yếu tố dẫn đến rủi ro".
Reuters lưu ý Hải Quân Trung Quốc không đi sâu vào chi tiết liên quan đến địa điểm chính xác tàu khu trục của Mỹ đã "thâm nhập trái phép". Bắc Kinh đưa ra cáo buộc này vào lúc Phillippines và Úc bắt đầu cuộc tuần tra song phương trên Biển Đông lần đầu tiên từ hôm qua 25/11 và trước đó Hải Quân Phillippines đã mở các cuộc tuần tra chung với các đối tác Hoa Kỳ. Trung Quốc từng lên án chính quyền Manilla "mở cửa Biển Đông cho các các thế lực nước ngoài" vào gây rối.
Trung Quốc khẳng định chủ quyền với gần 90% diện tích Biển Đông, tuyến đường huyết mạch đối với giao thương quốc tế. Bắc Kinh có tranh chấp chủ quyền biển đảo với nhiều nước Đông Nam Á gồm Philippines, Việt Nam, Malaysia, Indonesia và Brunei. Phán quyết của Tòa Án Trọng Tài La Haye năm 2016 đã khẳng định Trung Quốc không có cơ sở pháp lý khi vin vào bản đồ 9 đoạn để đòi hỏi chủ quyền gần như toàn bộ Biển Đông.
Thanh Hà