Bộ trưởng quốc phòng đắc cử tổng thống Indonesia : Lo ngại cho nền dân chủ
Anh Vũ, RFI, 15/02/2024
Với thân thế sự nghiệp trong quá khứ gây nhiều tranh cãi, từng là vị tướng quân dưới chế độ độc tài của Suharto, giờ đây bộ trưởng quốc phòng Prabowo Subianto đang tiến rất gần đến cổng dinh tổng thống để lãnh đạo đất nước vạn đảo Indonesia.
Ứng cử viên tổng thống Prabowo Subianto (phải) đương kim Bộ trưởng Quốc phòng Indonesia và ứng cử viến phó tổng thống Gibran Rakabuming Raka, trưởng nam của Tổng thống Indonesia Joko Widodo, đương kim thị trưởng thành phố Surakarta, trong một cuộc vận động bầu cử tổng thống ở Jakarta, ngày 14/02/2024. Reuters – Willy Kurniawan
Theo các kết quả kiểm phiếu sơ bộ chính thức của Ủy ban bầu cử, và theo đánh giá của phần đông giới phân tích chính trị, ông Prabowo Subianto dường như chắc chắn trở thành nguyên thủ quốc gia Indonesia sau vòng một bầu cử tổng thống ngày 14/02/2024. Hiện là bộ trưởng quốc phòng của chính quyền Joko Widodo, sau hai lần ra tranh cử tổng thống thất bại, lần này ông Prabowo đã thành công với chiến dịch vận động theo chương trình mang tính kế thừa tổng thống mãn nhiệm.
Dưới thời tổng thống Joko Widodo, Indonesia đạt tăng trưởng kinh tế đều đặn với khoảng 5% mỗi năm. Khi tranh cử Prabowo đã hứa sẽ đưa Indonesia, thành viên của nhóm G20, trở thành nền kinh tế "tiên tiến và phát triển". Anushka Shah, một chuyên gia của Cơ quan thẩm định tài chính Moody’s, nhận định : "Chiến thắng của Prabowo mang dấu hiệu kế thừa chính trị". Nhưng giới quan sát đặt câu hỏi là sự kế thừa này sẽ diễn ra thế nào và kéo dài bao lâu ?
Có điều không được rõ ràng lắm, đó là chương trình tranh cử liên quan đến đời sống dân chủ ở đất nước, từng trải qua một thời gian dài dưới chế độc tài Suharto. Liệu vị lãnh đạo tương lai của Indonesia 72 tuổi này có quay trở lại với quá khứ của mình. Đối với các tổ chức bảo vệ nhân quyền, chiến thắng của Prabowo đánh dấu bước thụt lùi về dân chủ. Trong quá khứ, từng là vị tướng quân đội chỉ huy lực lượng đặc nhiệm của tổng thống Suharto (1967-1998), Prabowo Subianto bị các tổ chức phi chính phủ và nhiều quan chức cũ của chính quyền cáo buộc đã ra lệnh bắt cóc các nhà hoạt động ủng hộ dân chủ vào thập niên 1990. Ông đã nhiều lần phủ nhận những cáo buộc này và không bao giờ bị truy tố. Cựu quân nhân này cũng đã từng bị Mỹ và Úc cấm nhập cảnh một thời gian dài vì những cáo buộc nói trên.
Nhờ có mạng xã hội, nhờ ông biết đánh vào đúng tâm lý của giới trẻ Indonesia trong chiến dịch tranh cử tổng thống lần này, dường như phần đông cử tri Indonesia đã bị thuyết phục bởi hình ảnh mới mẻ, gần dân, năng động của vị cựu tướng quân đội, họ sẵn sàng bỏ qua những chuyện cũ của ông và đánh giá cao cam kết tiếp tục các chính sách của chính quyền Jokowi.
Đương kim bộ trưởng quốc phòng đã hưởng lợi lớn trong chiến dịch tranh cử của mình nhờ đứng liên danh với ứng cử phó tổng thống Gibran Rakabuming Raka, 36 tuổi, con trai cả của Jokowi. Mặc dù chức phó tổng thống không có thực quyền gì, nhưng dư luận Indonesia cho rằng đây cũng là một tính toán của tổng thống mãn nhiệm Jokowi, muốn tiếp tục gây ảnh hưởng thông qua con trai mình. Chuyên gia Doug Ramage, thuộc cơ quan tư vấn GroupAsia, được Reuters trích dẫn, nhận định "cốt lõi của mối liên kết Prabowo với Jokowi chủ yếu là chiến lược tranh cử", không nhất thiết phải là chiến lược điều hành đất nước. Ông Prabowo sẽ làm tổng thống Indonesia theo cách riêng của ông. Không có gì bảo đảm cho sự "kế thừa chính trị" như đã hứa. Một khi chiến thắng của ông được chính thức xác nhận, Prabowo sẽ nắm quyền điều hành quốc gia lớn nhất Đông Nam Á vào ngày 20/10.
Những lo ngại rằng dân chủ ở Indonesia sẽ thụt lùi là có cơ sở vì cựu tướng quân đội này đã thảo luận vấn đề hủy bỏ giới hạn nhiệm kỳ tổng thống và thay đổi thể thức bầu cử trực tiếp. Trong suốt chiến dịch vận động tranh cử, ông Prawodo là người duy nhất không trả lời các chất vấn của các tổ chức bảo vệ nhân quyền hay tham dự vào các sự kiện mà tại đó các ứng cử viên có thể cam kết bảo vệ quyền tự do báo chí. Kịch bản mà người dân Indonesia hy vọng ở nhiệm kỳ tổng thống mới có lẽ chỉ là đất nước duy trì được tăng trưởng kinh tế ít nhất như dưới thời Jokowi và nền dân chủ không bị nhanh chóng sụp đổ.
Anh Vũ
***********************
Bầu cử tổng thống Indonesia : Bộ trưởng quốc phòng Subianto tuyên bố thắng cử
Anh Vũ, RFI, 15/02/2024
Dựa trên những kết quả kiểm phiếu sơ bộ bầu tổng thống Indonesia, ngay từ tối qua, 14/02/2024, bộ trưởng quốc phòng Prabowo Subianto đã tuyên bố thắng cử ngay vòng đầu, trong khi đó các đối thủ của ông vẫn chưa công nhận thất bại.
Ứng cử viên tổng thống Indonesia, bộ trưởng quốc phòng Prabowo Subianto (trái) cùng ứng cử viên phó tổng thống Gibran Rakabuming Raka (phải), chào những người ủng hộ tại Jakarta, Indonesia, ngày 14/02/2024. Reuters – Ajeng Dinar Ulfiana
Theo AFP, kết quả sơ bộ sau khi kiểm 39% phiếu bầu, do Ủy ban bầu cử Indonesia công bố, cho thấy ông Prabowo Subianto dẫn đầu với 55,97% phiếu. Hai đối thủ của ông Prabowo Subianto là Anies Baswedan và Ganjar Pranowo lần lượt giành được khoảng 25% và 17%.
Ngay lập tức ứng cử viên Prabowo cùng liên danh Gibran tuyên bố thắng cử ngay sau vòng một của cuộc bầu cử, mặc dù phải đợi tới giữa tháng 3 mới có kết quả chính thức. Hàng nghìn người ủng hộ đã kéo đến trước tư dinh của ông ở Jakarta, tập trung tại sân vận động ở thủ đô để mừng chiến thắng.
Thông tín viên Juliette Pietraszewski tại Jakarta, tường trình :
Tại sân vận động ở trung tâm thủ đô Jakarta, ông Prabowo Subianto đã có phát biểu đầu tiên sau cuộc bầu cử. Trước hàng nghìn người ủng hộ, ông Subianto, 72 tuổi, hiện là bộ trưởng quốc phòng, cùng với ứng cử viên đứng liên danh, ông Gibran Rakabuming, con trai cả của đương kim tổng thống Joko Widodo, đã tuyên bố chiến thắng.
Mặc áo kẻ ca rô giống như người liên danh của mình, ông Prabowo Subianto đã dẫn ra các con số kiểm phiếu sơ bộ, theo đó ông đã giành chiến thắng ngay vòng đầu. Các kết quả "đếm nhanh" được các cơ quan thăm dò độc lập thực hiện, dựa trên các kết quả thí điểm ở phòng bỏ phiếu, vẫn thường chính xác.
Những phát ngôn mang tính dân tộc chủ nghĩa và dân túy của ông Prabowo dường như đã thuyết phục được người dân Indonesia. Ngoài ra ông đã cam kết tiếp tục chính sách của tổng thống mãn nhiệm. Quá khứ gây tranh cãi khi còn là quân nhân, đặc biệt dưới chính quyền của tổng thống Suharto, đã bị che lấp bởi hình ảnh mới của ông, được chăm chút rất kỹ trong chiến dịch tranh cử lần này.
Về phần mình, hai đối thủ của Prabowo là ông Anies Baswedan và Ganjar Pranowo vẫn không thừa nhận thua cuộc. Họ tỏ vẻ thận trọng và kiên nhẫn.
Nếu các kết quả thẩm định như hiện nay được Ủy ban bầu cử chính thức xác nhận trong 35 ngày nữa, ông Prabowo Subianto sẽ chính thức trở thành tổng thống Indonesia vào tháng 10 tới.
Anh Vũ
**************************
Bầu cử tổng thống Indonesia : Bộ trưởng quốc phòng được dự báo đắc cử ngay vòng một
Minh Anh, RFI, 14/02/2024
Ngày 14/02/2024, hơn 205 triệu cử tri Indonesia được mời gọi bầu chọn tổng thống và Quốc hội mới cùng với khoảng 20 ngàn dân biểu địa phương. Theo dự phóng sơ bộ, bộ trưởng quốc phòng hiện nay, Prabowo Subianto được cho dẫn đầu cuộc đua, bỏ xa các đối thủ.
Ứng viên tổng thống Indonesia Prabowo Subianto chào mọi người khi đi bầu tại phòng bỏ phiếu ở Bojong, Indonesia, ngày 14/02/2024. AP - Vincent Thian
Ít nhất theo hai viện thăm dò sơ bộ, ông Prabowo Subianto có thể nhận được hơn 55% số phiếu bầu và đắc cử ngay từ vòng một, bỏ xa hai đối thủ là Anies Baswedan, cựu thống đốc Jakarta và Ganjar Pranowo, cựu thống đốc Java.
AFP lưu ý, để có thể đắc cử ngay vòng một, ứng viên tranh cử phải thu được hơn 50% trong tổng số phiếu bầu và ít nhất 1/5 số phiếu tại hơn một nửa số tỉnh của đất nước. Kết quả chính thức sẽ được công bố vào tháng Ba này.
Lần thứ ba ra tranh cử, ông Prabowo Subianto với những phát biểu mang nặng chủ nghĩa dân tộc và dân túy, đã cam kết tiếp tục chính sách của tổng thống sắp mãn nhiệm còn được mệnh danh là Jokowi. Tuy nhiên, các ứng viên khác và phong trào sinh viên đã tố cáo tổng thống Joko Widodo sử dụng ngân quỹ Nhà nước tìm cách gây ảnh hưởng có lợi cho vị bộ trưởng của mình trong cuộc bầu cử này.
Ngoài ra, việc ông Prabowo Subianto có nhiều khả năng đắc cử khiến nhiều tổ chức nhân quyền lo lắng trước nguy cơ thụt lùi những thành tựu dân chủ đạt được. Năm nay 72 tuổi, vị cựu tướng lĩnh này từng bị cáo buộc vi phạm nhân quyền vì đã ra lệnh bắt cóc nhiều nhà đấu tranh dân chủ dưới thời chế độ độc tài Suharto vào cuối những năm 1990. Cũng vì những cáo buộc này mà vị cựu tướng quân đội từ lâu bị Mỹ và Úc cấm cấp visa nhập cảnh.
Cũng trong cuộc bỏ phiếu hôm nay, cử tri Indonesia bầu chọn 580 nghị sĩ mới cho Quốc hội và 20 ngàn dân biểu địa phương và vùng.
Minh Anh