Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Châu Á

07/08/2017

Biển Đông : tính pháp lý của COC có được tôn trọng ?

VOA tiếng Việt

Mỹ, Nhật, Úc kêu gọi COC có tính ràng buộc pháp lý (VOA, 07/08/2017)

Mỹ, Nht và Úc hôm 7/8 thúc gic các nước Đông Nam Á và Trung Quc bo đm rng b quy tc ng x trên Bin Đông mà h cam kết son ra s có tính ràng buc pháp lý, theo tin ca Reuters phát đi t Manila.

coc1

Ngoại trưởng các nước chp nh trước Hi ngh Ngoi trưởng Đông Á Philippines, 7/8/2017

Tin cho hay ba cường quc cũng nói h mnh m phn đi nhng hành đng cưỡng ép đơn phương.

Mỹ, Nht và Úc không phi là nhng bên tuyên b ch quyn Bin Đông, nơi có tranh chp gia 5 bên gm Vit Nam, Trung Quc, Philippines, Đài Loan, Malaysia và Brunei.

Tuy nhiên, Mỹ, Nht và Úc lâu nay vn có nhiu tuyên b v vùng bin vi lp lun rng h có li ích trong vic bo đm t do hàng hi và hàng không đó.

Ngoại trưởng 3 nước k trên đã ra tuyên b sau mt cuc hp Manila nói rng khi các nước Đông Nam Á (ASEAN) và Trung Quốc cn thiết lp mt b quy đnh "có tính ràng buc pháp lý, có ý nghĩa, có hiu lc, và nht quán vi lut quc tế".

Hôm 6/8, các ngoại trưởng ca ASEAN và Trung Quc đã thông qua văn kin khung liên quan đến vic đàm phán v b quy tc ng x (COC).

Văn kiện khung này nêu khái quát v cách thc Trung Quc và ASEAN đàm phán v mt tha thun chính thc. Vic đàm phán có th bt đu trong phn còn li ca năm nay.

Chuyên gia về Bin Đông Hoàng Vit nói vi VOA t thành ph H Chí Minh v ý nghĩa ca vic 3 cường quc đ ngh COC phi có tính pháp lý :

"Ba quốc gia mà h lên tiếng th hin cái điu là mun hay không mun các cường quc vn phi quan tâm đến vn đ Bin Đông. Vic phát biu đó cho thy, mt là Hoa Kỳ cũng phi quan tâm bi vì nó gn lin li ích Hoa Kỳ đó. Th hai là k c Australia, mc dù không phi là mt bên tranh chp Bin Đông, nhưng Australia cũng là mt quc gia quan tâm vì nó cũng nh hưởng rt nhiu li ích ca Australia trong đó. Đi vi Nht Bn thì đương nhiên. Nht Bn có nhng lo lng đc bit, bi vì căng thng trên Bin Đông s tác đng rt nhiu đến Bin Hoa Đông cũng như mi quan h gia Nht Bn và Trung Quc".

Thạc sĩ Hoàng Vit nhn đnh khi các cường quc lên tiếng và nếu đi kèm theo đó là nhng hành đng gây sc ép, điều đó s giúp thúc đy tiến trình đàm phán COC nhanh hơn.

Mặc dù vy, ông cũng lưu ý rng vic chính quyn ca Tng thng Trump đang có nhng xáo trn ni b, và vic chính quyn M chưa đưa ra chính sách đi ngoi rõ ràng làm cho khó d báo v tiến trình đàm phán COC.

Trong khối ASEAN, mt s nước trong đó có Vit Nam cũng mun COC có tính ràng buc pháp lý, kh dĩ thc thi và có mt cơ chế gii quyết tranh chp.

Một s chuyên gia nước ngoài nói Trung Quc có th không chp nhn điu đó. H cũng nhn xét rng vic Trung Quc đng ý đàm phán v COC có th là mt chiến thut câu gi đ h tiếp tc xây đo và quân sự hóa Bin Đông.

Tuy nhiên, chuyên gia Hoàng Việt đưa ra ý kiến ngược li :

"Tôi nghĩ Trung Quốc không câu gi. Bi vì Trung Quc trước đây thế yếu, nhưng bây gi Trung Quc đã chuyn sang thế mnh. Nghiên cu v hành vi ca Trung Quc cho chúng ta thấy là sau khi Trung Quc có mt thế tương đi vng thì Trung Quc s xung nước đ Trung Quc s ký kết. Đ làm gì ? Mt mt, Trung Quc t ra rng Trung Quc luôn luôn có thin chí. Th hai, Trung Quc mun da vào đy đ ngăn cn các quc gia khác bi lp, xây đo nhân to như ca mình".

Bản tin Reuters ngày 7/8 tường thut rng Jay Batongbacal, mt chuyên gia v Bin Đông ti Đi hc Tng hp Philippines, nói vi kênh tin ANC rng vic các bên thông qua văn kin khung đã trao cho Trung Quc li thế chiến lược vô cùng to ln, đó là h s có th quyết đnh khi nào tiến trình đàm phán có th bt đu.

Lúc này, cùng với li kêu gi COC phi có tính ràng buc pháp lý, ba nước M, Nht và Úc cung thúc gic các bên kim chế, không bi lp, xây dng các tin đn và quân sự hóa các thc thế có tranh chp, ý nói đến vic Trung Quc đã m rng kh năng phòng th Đá Vành Khăn, Ch Thp và Su Bi thuc qun đo Trường Sa.

Ngoại trưởng Trung Quc Vương Ngh hôm 6/8 nói điu đó ph thuc vào tình hình có n đnh hay không có sự can thip ln t bên ngoài vào hay không.

*****************

ASEAN, Trung Quốc thông qua khung quy tắc ứng xử trên Biển Đông (VOA, 06/08/2017)

Các ngoại trưởng Đông Nam Á và Trung Quc hôm 6/8 thông qua văn kin khung v đàm phán mt b quy tc ng x Bin Đông. H ca ngi đng thái này là mt tiến b, nhưng nhng người ch trích cho rng đây là mt chiến thut câu gi ca Trung Quc đ nước này củng c sc mnh trên bin ca mình.

coc2

Ngoại trưởng Trung Quc Vương Ngh gp báo chí khi d hi ngh vi khi ASEAN, 6/8/2017

Văn kiện khung nhm đến vic thúc đy Tuyên b v quy tc ng x ca các bên Bin Đông, gi tc là DOC, đã được đưa ra hi năm 2002.

Hầu như các bên có tuyên b ch quyn Bin Đông đu l đi DOC, nht là Trung Quốc. Nước này đã xây 7 đo nhân to vùng bin có tranh chp.

Các bên nói văn kiện khung ch là mt bn khái quát v cách thc b quy tc ng x s được thiết lp. Nhưng nhng người ch trích nói vic không nêu khái quát v mc tiêu ban đu, s cn thiết phải làm cho b quy tc có tính ràng buc pháp lý và có th cưỡng hành, hay có mt cơ chế gii quyết tranh chp là nhng điu gây nghi ng v mc đ hiu lc ca b quy tc.

Ngoại trưởng Trung Quc Vương Ngh nói vic thông qua văn kin khung to ra cơ sở vững chc đ đàm phán có th bt đu trong năm nay.

Việt Nam, Trung Quc, Philippines, Đài Loan, Malaysia và Brunei đu có tuyên b ch quyn v toàn b hoc tng phn Bin Đông.

Một s nhà ngoi giao và nhng người ch trích tin rng vic Trung Quc đt nhiên quan tâm đến b quy tc sau 15 năm trì hoãn là có mc đích kéo dài quá trình đàm phán đ câu gi cho vic hoàn thành nhng mc tiêu chiến lược ca h Bin Đông.

Một s người cho rằng b quy tc được thúc đy vào lúc M, nước lâu nay được coi là có vai trò quan trng trong vic ngăn cn nhng đòi hi hàng hi ca Trung Quc, đang b phân tán vì các vn đ khác và không đưa ra quan đim rõ ràng v chiến lược an ninh ca M Châu Á, vì vậy làm suy yếu v thế đàm phán ca ASEAN.

Văn kiện khung chưa được công b, nhưng mt văn bn dài 2 trang mà Reuters tiếp cn được cho thy nó khá khái quát và có nhiu đim dn đến bt đng.

Ví dụ, nó kêu gi các bên cam kết vi "các mc đích và nguyên tắc" ca Công ước Liên Hiệp Quốc v Lut Bin, nhưng không quy đnh vic tuân th.

Một s nước ASEAN, k c Vit Nam và Philippines, lâu nay nói h vn mun làm cho b quy tc có tính ràng buc pháp lý, điu mà theo các chuyên gia s ít có cơ hi được Trung Quốc chp nhn.

Ngoại trưởng Trung Quc Vương Ngh nói ông không c tiên liu v ni dung b quy tc, nhưng ông cũng nói bt c điu gì được ký kết cũng phi được tuân theo.

Người phát ngôn Bộ ngoại giao nước ch nhà Philippines Robespierre Bolivar nói việc thông qua văn kiện khung là biu tượng ca cam kết to ra mt b quy tc "thc cht và có hiu lc".

(theo Reuters)

Quay lại trang chủ
Read 815 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)