Cảng Sri Lanka : Trung Quốc bác bỏ cáo buộc từ báo Mỹ (BBC, 04/07/2018)
Bắc Kinh đã lên tiếng bác bỏ nội dung bài trên tờ New York Times nói rằng Sri Lanka bị 'rơi vào bẫy nợ' phải để cho Trung Quốc thuê cảng 99 năm.
Lễ nhượng cảng : Bộ trưởng Mahinda Samarasing nhận quà từ ông Hồ Kiến Hoa, Phó Chủ tịch CMPH, tập đoàn quản lý cảng thương mại Trung Quốc trong lễ nhượng cảng Hambantota hôm 29/07/2017 cho phía Trung Quốc
Hôm 03/07/2018, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc, ông Lục Khảng bác bỏ "tin báo chí bóp méo sự thật, hoặc do những người vô trách nhiệm, hoặc có động cơ xấu xa tạo dựng" nói về dự án của Trung Quốc ở Sri Lanka.
Trước đó, Đại sứ quán Trung Quốc ở Colombo cũng lên tiếng phủ nhận các nội dung bài trên tờ báo Mỹ đăng ngày 25/06 là "mang định kiến chính trị" và "chứa đựng sự kiện sai".
"Thật đáng khích lệ là mọi nhóm xã hội ở Sri Lanka đều đánh giá cao sự hỗ trợ to lớn của Trung Quốc và những giúp đỡ không vụ lợi để chấm dứt cuộc nội chiến và trong công cuộc tái thiết của quốc gia hải đảo", Đại sứ quán Trung Quốc nói trong một thông cáo báo chí.
Hai cáo buộc chính
Phóng sự trên New York Times "How China Got Sri Lanka to Cough up a Port" nêu ra hai vấn đề mà tờ báo này cho là rất nghiêm trọng.
Một là, "bẫy nợ" như một phần trong kế hoạch lâu dài do Trung Quốc dàn dựng từ 2005 để ảnh hưởng đến chính trị Sri Lanka, khiến cảng Hambantota được trao cho công ty Trung Quốc thuê 99 năm.
Cựu Tổng thống Mahinda Rajapaksa bị phê phán là quá thân với Trung Quốc và hiện bị điều tra liên quan đến "lừa đảo tài chính"
Cảng Colombo ở thủ đô Sri Lanka cũng được để cho công ty của Trung Quốc xây dựng với ngân khoản nhiều tỷ USD.
New York Times trích Wikileaks để nói rằng ngân hàng Export-Import Bank (Exim) của Trung Quốc đóng vai trò chính cho Sri Lanka vay tiền, và đổi lại, Sri Lanka phải chọn đối tác China Harbor.
Bên cạnh các điều khoản cho vay, phía Sri Lanka bị buộc phải chia sẻ tin tình báo với Trung Quốc, theo bài báo trích lời cựu đại sứ Sri Lanka tại Trung Quốc, Nihal Rodrigo.
Hai là, cáo buộc rằng trên 7,6 triệu USD được một công ty Trung Quốc chuyển vào chiến dịch tranh cử của nguyên Tổng thống Mahinda Rajapaksa, điều ông này và thân nhân bác bỏ.
Bộ Ngoại giao Trung Quốc cũng bác bỏ ý kiến tờ New York Times nêu ra rằng Bắc Kinh có ý định dùng cảng Hambantota vào mục tiêu quân sự trong tương lai.
Sang đầu tháng 7, New York Times tiếp tục lên tiếng về vụ việc này, cho rằng có chuyến "đe dọa" một số phóng viên bản địa cộng tác với tờ báo trong cuộc điều tra về tiền Trung Quốc ở Sri Lanka.
Hai phóng viên Sri Lanka bị "công kích, đe dọa" trên mạng xã hội vì cuộc điều tra các cáo buộc tham nhũng của ông Mahinda Rajapaksa.
Con trai ông Rajapaksa là Namal, phủ nhận có chuyện ông hay cha ông "thừa thời gian để đi đe dọa các nhà báo".
Ông Rajapaksa cùng thân nhân đang bị chính quyền Sri Lanka điều tra vì nghi vấn liên quan đến "lừa đảo tài chính và một vụ sát nhân".
Hôm cuối tuần qua, ông ra một thông cáo báo chí cuối tuần qua, nói tờ báo Mỹ "có chiến dịch bôi nhọ ông".
Mahinda Rajapaksa đã bị thất cử năm 2015 và hiện chính quyền của Tổng thống Maithripala Sirisena đang cam kết sẽ tăng cường tự do ngôn luận và phục hồi các tiêu chuẩn dân chủ, theo AFP.
Khi mới lên nắm quyền, chính phủ Maithripala cam kết sẽ "đối xử với các nước Châu Á quan trọng, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, bình đẳng".
Nhưng các khoản nợ lớn từ nhiệm kỳ trước để lại khiến họ phải trao 75% cổ phần trong cảng Hambatota vào năm 2017 cho một công ty Trung Quốc nắm 99 năm.
Chính phủ của ông Maithripala Sirisena cam kết 'đối xử với các nước Châu Á quan trọng, Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, bình đẳng'
Vì vị trí địa lý đặc biệt, là đảo lớn nhất gần Ấn Độ và nhìn ra Ấn Độ Dương, Sri Lanka được Trung Quốc chú ý.
Theo Charles Haviland viết trên BBC News hồi 2015 rằng Sri Lanka đã bị kéo vào quỹ đạo của Trung Quốc qua các khoản cho vay, đầu tư xây cất cơ sở hạ tầng.
"Các đường xe lửa, xa lộ mới thật là đáng nể nhưng sự dính líu của Bắc Kinh đã khiến đồng minh truyền thống của Sri Lanka là Ấn Độ có phản ứng".
Sang năm 2018, một phóng viên khác của BBC, ông Tim Luard đến thăm Sri Lanka, nước có 21 triệu dân, và nghe than thở ở nhiều nơi rằng 'tất cả đã rơi vào tay người Trung Quốc'.
******************
Sri Lanka dời căn cứ hải quân tới cảng do Trung Quốc kiểm soát (VOA, 03/07/2018)
Sri Lanka hôm 2/7 cho biết họ đã dời một căn cứ hải quân tới một cảng do Trung Quốc xây dựng và kiểm soát. Động thái được cho là sẽ tăng cường an ninh tại một hải cảng mà các cường quốc nước ngoài lo sợ Trung Quốc có thể dùng vào các mục đích quân sự.
Quang cảnh hải cảng nước sâu ở Hambantota của Sri Lanka nơi một công ty của Trung Quốc đang thuê 99 năm. Sri Lanka vừa thông báo sẽ chuyển căn cứ quân sự tới khu vực hải cảng này.
Căn cứ này, hiện đang nằm ở khu du lịch Galle, sẽ được di chuyển 150 km về hướng đông dọc theo bờ biển phía Nam Sri Lanka, tới Hambantota, tiến gần hơn tới một thủy lộ quan trọng giữa Châu Á và Châu Âu.
Cảng nước sâu trị giá 1,5 tỷ USD có nhiều khả năng sẽ đóng một vai trò quan trọng trong sáng kiến "Vành đai, con đường" của Trung Quốc và nằm trong thỏa thuận thuê đất tới 99 năm của công ty Trung Quốc Merchants Port Holdings với giá 1,12 tỷ USD.
Các nguồn tin ngoại giao và của chính phủ Sri Lanka cho Reuters biết rằng Mỹ, Ấn Độ và Nhật Bản đã nêu lên những quan ngại rằng Trung Quốc có thể sử dụng cảng này như một căn cứ quân sự của họ.
Chính phủ Sri Lanka và sứ quán Trung Quốc ở Colombo đã gạt sang một bên những quan ngại đó. Thỏa thuận cho thuê cảng có ghi thêm một điều khoản xác định rằng cảng không thể được sử dụng vào các mục đích quân sự.
"Sri Lanka đã cho phía Trung Quốc biết rằng cảng Hambantota không thể được sử dụng cho các mục đích quân sự", văn phòng Thủ tướng Ranil Wickremesinghe nói trong một thông cáo.
Nguồn tin này cho biết : "Không có gì phải lo sợ, bởi vì an ninh bến cảng nằm dưới quyền kiểm soát của Hải quân Sri Lanka".
Người phát ngôn Hải quân Sri Lanka, Dinesh Bandara, cho biết một đơn vị hải quân đã được thành lập ở Hambantota và công việc xây dựng cho căn cứ này đang được tiến hành.
Từ Bắc Kinh, người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Lục Khảng, nói dự án cảng Hambantota có mục đích giúp Sri Lanka đạt được mục tiêu trở thành một trung tâm hậu cần cho khu vực Ấn Độ Dương – điều này có lợi cho sự phát triểu kinh tế của nước này cũng như của khu vực.