Thông Luận

Hàn Quốc sẽ "bình thường hóa" Thỏa thuận an ninh chung và thông tin quân sự với Nhật Bản

Thùy Dương, RFI, 18/03/2023

Hàn Quốc sẽ "bình thường hóa" với Nhật Bản một thỏa thuận quân sự có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Đó là Thỏa thuận an ninh chung và thông tin quân sự (GSOMIA). Một quan chức cấp cao bộ Quốc Phòng Hàn Quốc ẩn danh hôm 18/03/2023 cho AFP biết như trên.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol và thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida gặp nhau tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 16/03/2023. Reuters - Pool

Thông báo được đưa ra trong bối cảnh tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol và thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida vừa họp thượng đỉnh tại Tokyo hôm 16/03. Hai bên đã nhất trí cải thiện quan hệ ngoại giao và thương mại, sau nhiều năm bất đồng về quá khứ lịch sử liên quan đến lao động cưỡng bức trong giai đoạn Nhật Bản đô hộ Triều Tiên 1910-1945. 

AFP nhắc lại Thỏa thuận an ninh chung và thông tin quân sự (GSOMIA) đã được Hàn Quốc và Nhật Bản ký kết hồi năm 2016, cho phép Seoul và Tokyo chia sẻ, trao đổi thông tin tình báo quân sự, đặc biệt để đối phó với Bắc Triều Tiên. Nhưng đến năm 2019, khi quan hệ Nhật - Hàn xuống cấp nghiêm trọng về thương mại do các yếu tố lịch sử, Seoul đã xem xét lại GSOMIA và dọa chấm dứt thỏa thuận. 

Hoa Kỳ khi đó đã cảnh báo là việc chấm dứt Thỏa thuận an ninh chung và thông tin quân sự giữa Nhật và Hàn Quốc sẽ chỉ có lợi cho Trung Quốc và Bắc Triều Tiên. Cuối cùng, trước khi thỏa thuận hết hạn, Seoul đã đồng ý gia hạn thỏa thuận kèm theo một số điều kiện, nhưng vẫn dọa sẽ "hủy bỏ" thỏa thuận vào bất cứ lúc nào.

Theo các cơ quan truyền thông tham dự hội nghị thượng đỉnh Nhật - Hàn hôm 16/03, cuộc gặp cấp cao đầu tiên trong 12 năm qua, tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đã nói với thủ tướng Nhật Fumio Kishida rằng ông muốn "bình thường hóa hoàn toàn" Thỏa thuận an ninh chung và thông tin quân sự. Sau cuộc họp, bộ Ngoại Giao Hàn Quốc được yêu cầu "thực hiện các biện pháp cần thiết" theo hướng đó. 

Thùy Dương

***************************

Hàn Quốc và Nhật Bản đồng thuận cải thiện quan hệ song phương

Minh Anh, RFI, 17/03/2023

Sau nhiều năm quan hệ bị sứt mẻ vì những bất đồng về quá khứ lịch sử, hôm 16/03/2023 lãnh đạo hai nước Nhật Bản và Hàn Quốc đã đồng thuận cải thiện quan hệ ngoại giao và thương mại, đồng thời hình thành một mặt trận thống nhất trước mối đe dọa đến từ Bắc Triều Tiên. 

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol (trái) và thủ tướng Nhật Fumio Kishida (phải) họp báo chung tại dinh thủ tướng Nhật ở Tokyo, ngày 16/03/2023. AP - Kiyoshi Ota

Thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida sau cuộc hội đàm với tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol tại Tokyo, đã cho biết là hai bên cùng nhất trí rằng "việc tăng cường các mối quan hệ giữa Nhật Bản và Hàn Quốc là khẩn thiết trong bối cảnh hiện nay". Theo ông, chuyến thăm Tokyo của tổng thống Yoon là "một bước tiến lớn hướng đến bình thường hóa quan hệ" giữa hai nước. 

Về phần mình, khi nhấn mạnh đến "mối đe dọa hạt nhân ngày càng lớn do Bắc Triều Tiên đặt ra cho nền hòa bình và ổn định" khu vực, tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol đánh giá rằng Tokyo và Seoul phải "hợp tác chặt chẽ" để "đối đầu một cách khôn ngoan những mối đe dọa bất hợp pháp và những thách thức mà cộng đồng quốc tế phải đối mặt".

Trong diễn tiến hướng tới hòa giải, lãnh đạo hai nước còn thông báo khôi phục "ngoại giao con thoi", một cơ chế cho phép các lãnh đạo hai nước thường xuyên gặp nhau, đã bị gián đoạn từ tháng 12/2011. Ngoài ra, Tokyo thông báo dỡ bỏ các hạn chế về xuất khẩu vật liệu bán dẫn cho Hàn Quốc, được thiết lập từ năm 2019. Ngược lại, Seoul sẽ rút đơn khiếu nại hồ sơ này trước Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). 

Theo AFP, những hành động khiêu khích liên tục từ Bắc Triều Tiên, và mối lo ngại về những tham vọng ngày càng lớn của Trung Quốc trong khu vực là những động lực chính thúc đẩy Nhật Bản và Hàn Quốc tiến tới hòa giải.

Một số chuyên gia Hàn Quốc đánh giá, những nhượng bộ của tổng thống Hàn Quốc đối với Tokyo trong vấn đề bồi thường các công dân Hàn bị cưỡng bức lao động trong thời gian Nhật Bản chiếm đóng, một phần do mong muốn có một "liên minh toàn diện, đầy đủ và chiến lược" với Mỹ trong các lĩnh vực kinh tế, an ninh hay công nghệ. 

Minh Anh

*************************

Tổng thống Hàn Quốc công du Nhật Bản với trọng tâm là đe dọa quân sự Bắc Triều Tiên

Trọng Thành, RFI, 16/03/2023

Sau nhiều năm căng thẳng, Hàn Quốc và Nhật Bản rốt cuộc đã tìm được cách hàn gắn quan hệ. Hôm 16/03/2023, tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol công du Nhật Bản. Đây là thượng đỉnh Nhật – Hàn quan trọng nhất kể từ 12 năm nay, với ưu tiên là tăng cường hợp tác quốc phòng.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol (trái) và thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida trước cuộc hội đàm tại Tokyo, Nhật Bản, ngày 16/03/2023. AP - Kiyoshi Ota

Ít giờ trước khi tổng thống Hàn Quốc đến Tokyo, Bình Nhưỡng đã bắn thử một tên lửa đạn đạo xuyên lục địa. Theo quân đội Hàn Quốc, hỏa tiễn, được bắn từ Sunan, ngoại ô Bình Nhưỡng vào khoảng 7 giờ sáng, đã rơi xuống biển Nhật Bản sau khi bay khoảng 1.000 km. Đây là lần thứ ba kể từ ngày Chủ nhật 11/03, Bắc Triều Tiên bắn tên lửa.

Thách thức Bắc Triều Tiêu chắc chắn là chủ đề trung tâm của cuộc gặp giữa hai lãnh đạo Nhật – Hàn. Thông tín viên Nicolas Rocca tường trình từ Seoul :

"Hội nghị thượng đỉnh lịch sử giữa tổng thống Yoon Suk-yeol và thủ tướng Fumio Kishida xoay quanh các vấn đề liên quan đến quá khứ và quốc phòng. Với vụ phóng tên lửa đạn đạo tầm xa này, Bắc Triều Tiên chắn chắn sẽ là tâm điểm của các thảo luận.

Mục tiêu của Tokyo và Seoul là chấm dứt nhiều năm bất đồng và cải thiện các liên lạc, đặc biệt là trong lĩnh vực quân sự. Điều đáng chú ý là hai đồng minh của Hoa Kỳ đã đồng ý chia sẻ một cách tự động và theo thời gian thực những thông tin về các vụ bắn tên lửa của Bắc Triều Tiên.

Tướng về hưu Chun In-bum, cựu tư lệnh lực lượng đặc biệt Hàn Quốc, cho biết : "Khi xảy ra một sự kiện, mọi người đều có quyền truy cập vào thông tin mà không có sự cản trở nào. Đây là một lợi thế lớn. Bởi có thể Bắc Triều Tiên có tên lửa bắn vào một mục tiêu ở Hàn Quốc chỉ trong vòng 3 đến 5 phút. Vì vậy, nếu chúng tôi được báo động sớm hơn dù chỉ 10 hoặc 15 giây, điều này sẽ giúp chúng tôi bảo đảm được an ninh tốt hơn và tăng khả năng sống sót".

Trước việc Bình Nhưỡng cải thiện đáng kể các phương tiện quân sự và trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Trung Quốc, Washington muốn Tokyo và Seoul gác lại những bất đồng lịch sử để hướng tới hợp tác quân sự hiệu quả.

Sau khi đề xuất một kế hoạch bồi thường cho các nạn nhân trong thời gian Nhật Bản đô hộ bán đảo Triều Tiên mà không cần có sự tham gia của các công ty Nhật, Hàn Quốc chắc chắn đang chờ đợi một cử chỉ tương ứng từ phía Tokyo".

Vào lúc tổng thống Hàn Quốc đến Tokyo, bộ Thương Mại Nhật thông báo dỡ bỏ các giới hạn đối với việc xuất khẩu sản phẩm hóa chất cần cho việc sản xuất linh kiện bán dẫn tại Hàn Quốc, được ban hành từ năm 2019 trong bối cảnh gia tăng căng thẳng ngoại giao. Đỉnh điểm của căng thẳng song phương là vào năm 2018, khi tư pháp Hàn Quốc buộc một số doanh nghiệp Nhật Bản phải đền bù cho những nạn nhân lao động cưỡng bức.

Sau khi hồ sơ này được dàn xếp, quan hệ Nhật - Hàn đang sang trang. Tháng 5 tới, Tokyo có thể mời tổng thống Hàn Quốc đến dự thượng đỉnh khối G7 ở Hiroshima. Tiếp đến, thủ tướng Nhật có thể sẽ công du Seoul.

Trọng Thành

***************************

Hàn Quốc nhấn mạnh tầm quan trọng bình thường hóa quan hệ với Nhật

Anh Vũ, RFI, 15/03/2023

Trước ngày tổng thống Hàn Quốc có chuyến công du tới Tokyo, phủ tổng thống Hàn Quốc khẳng định cuộc gặp thượng đỉnh Nhật-Hàn tới đây sẽ đánh dấu giai đoạn bình thường hóa quan hệ thực sự giữa hai nước.

Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol (trái) bắt tay thủ tướng Nhật Bản Fumio Kishida tại New York, Hoa Kỳ ngày 21/09/2022. AP - Ahn Jung-won

Chuyến thăm chính thức Nhật Bản của tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol bắt đầu từ ngày mai,16/03. Họp báo tại Seoul hôm nay, cố vấn An ninh Quốc gia Hàn Quốc, ông Kim Sung-han thông báo tổng thống Suk-yeol sẽ hội đàm với thủ tướng Nhật Fumio Kishida vào chiều ngày mai. Lãnh đạo hai nước sẽ thảo luận về cách thức bình thường hóa quan hệ song phương, trong đó có vấn đề triển khai các giải pháp do Seoul đề xuất để giải quyết vấn đề lao động Hàn Quốc bị cưỡng bức trong thời gian bị Nhật chiếm đóng hồi Chiến tranh Thế giới thứ 2.

Tuần trước, chính phủ Hàn Quốc đã công bố kế hoạch bồi thường cho các nạn nhân và thân nhân, thông qua một quỹ của chính phủ được thành lập dựa trên nguồn tài trợ và hảo tâm của các doanh nghiệp Hàn Quốc và Nhật. Ngay lập tức, kế hoạch này đã bị đông đảo dư luận và các đảng phái đối lập ở Hàn Quốc phản đối dữ dội vì không thấy có phần trách nhiệm của chính phủ Nhật hiện nay.

Quan chức Hàn Quốc khẳng định việc lãnh đạo hai nước nối lại các cuộc gặp thượng đỉnh sau 12 năm gián đoạn đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong quá trình bình thường hóa quan hệ hai nước.

Ngày thứ 2 của chuyến thăm Nhật, tổng thống Hàn Quốc dự kiến dự một cuộc hội thảo của các doanh nghiệp hai nước và sẽ tới phát biểu trong một sự kiện của sinh viên Nhật-Hàn tổ chức.

Anh Vũ

Nhật – Hàn : Khi thâm thù lịch sử vẫn được nuôi dưỡng

Hôm 15/08/2019, ngày lễ Đức Mẹ lên trời, ngoại trừ tờ Le Monde ra từ chiều hôm trước, hầu hết cá tờ báo lớn của Pháp, báo giấy cũng như điện tử đều nghỉ. Về thời sự Châu Á, Le Monde quan tâm đến khủng hoảng giữa Nhật Bản và Hàn Quốc, hai đồng minh thân cận nhất của Mỹ tại Châu Á, qua bài phân tích mang tiêu đề "Donald Trump bất lực trước khủng hoảng Nhật – Hàn".

Biểu tình chống chính sách của thủ tướng Nhật Shinzo Abe, Seoul, ngày 15/08/2019. Reuters/Kim Hong-Ji

Thông tín viên tại Tokyo, Philippe Mesner, giúp độc giả hiểu thêm căn nguyên của cuộc khủng hoảng giữa hai láng giềng nhiều thâm thù của lịch sử để lại. Nhưng Hàn Quốc và Nhật là hai đồng minh quan trọng nhất của Mỹ ở Châu Á. Lục đục giữa Tokyo–Seoul lên cao khiến Washington không thể không quan tâm.

Le Monde dẫn phát biểu đầy lo ngại của tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng hôm 9/8 vừa qua : "Hàn Quốc và Nhật Bản vẫn đang không ngừng đấu nhau. Họ phải thông hiểu nhau bởi vì họ đặt chúng ta (Mỹ) vào tình huống tế nhị". Tổng thống Mỹ liệu có thuyết phục Tokyo và Seoul nói chuyện với nhau để ra khỏi cuộc khủng hoảng sâu sắc, đến mức mà cả ngoại trưởng Mike Pompeo cũng như bộ trưởng quốc phòng Mark Esper đều không làm sao giảm nhiệt căng thẳng hai nước.

Tác giả bài báo nhắc lại sự việc bùng phát từ hồi tháng 10/2018 khi Tòa Án Tối Cao Hàn Quốc ra phán quyết buộc  một số công ty Nhật đã cưỡng bức lao động khổ sai với người Hàn Quốc trong thời kỳ Đại chiến Thế giới thứ 2 phải trả tiền đền bù cho nạn nhân. Bản án đã khiến Tokyo phẫn nộ, vì theo họ vấn đề này đã được giải quyết thỏa đáng trong hiệp định giữa hai nước ký năm 1965.

Thế nhưng, sự việc không chỉ dừng ở đó. Đến mùa hè vừa qua, Tokyo trả đũa bằng lệnh trừng phạt kinh tế đối với Seoul, nhằm trực tiếp vào lĩnh vực quan trọng của kinh tế Hàn Quốc là điện tử.

Tờ báo nhận xét : "Như trong quá khứ, tuy lần này ở tầm mức khác, cuộc khủng hoảng vẫn thường nảy sinh từ các tranh chấp lịch sử luôn sống động giữa hai nước. Lần này, khủng hoảng xuất hiện khi mà hai quốc gia được lãnh đạo bởi những nhân vật nhạy cảm, theo cách riêng của mỗi người".

Ở Nhật, thủ tướng Shinzo Abe, đại diện cho trào lưu dân tộc chủ nghĩa và xét lại. Từ khi trở lại cầm quyền 2008, chính phủ của ông đã cho xóa bỏ hay sửa đổi trong sách lịch sử các chi tiết liên quan đến thời kỳ u ám nhất của Nhật trong quá khứ. Thí dụ như vụ thảm sát Nam Kinh (Trung Quốc) hay thảm cảnh của các phụ nữ giải sầu người Hàn Quốc, Trung Quốc. Ông Abe chưa bao giờ tỏ thái độ hối hận gì về những trang sử đen tối của Nhật.

Còn ở Hàn Quốc, tổng thống thuộc trung tả, Moon Jae-in, thì lại là người nhìn lịch sử như là một trang vinh quang của cuộc kháng chiến chống quân chiếm đóng Nhật. Ông tận dụng triệt để sự kiện kỷ niệm 100 năm phong trào 1/3/1919 huy động người Triều Tiên đứng lên kháng Nhật, để phục vụ mục tiêu chính trị.

Những đốm lửa trong đống tro tàn lịch sử giữa hai nước không bao giờ dập tắt, mà trái lại còn được các nhà lãnh đạo hai bên duy trì để thổi bùng lên khi cần.

Cuộc khủng hoảng hiện nay bắt nguồn từ hiệp định 1965, tái lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Bản hiệp định là kết quả sau 14 năm đàm phán giữa hai nước cùng sức ép mạnh mẽ của Mỹ. Hiệp định ngay từ khi ký đã làm bùng lên các cuộc biểu tình ở hai nước. Ở Hàn Quốc, một phần nội dung hiệp định được giữ bí mật cho đến tận năm 2005. Khi được công bố, người ta mới biết về khoản tiền 300 triệu đô la mà Nhật đền cho các nạn nhân Hàn Quốc dưới thời thực dân và nhất là số tiền trên đã được chuyển thành khoản đầu tư cho hạ tầng cơ sở đất nước.

Le Monde nhận định : Trong bối cảnh, cân bằng an ninh ở khu vực bị đe dọa vì sự gia tăng sức mạnh của Trung Quốc và Bắc Triều Tiên, vai trò trọng tài của Mỹ là cần thiết nhưng khó. Nhiều nhà phân tích cho rằng sự can thiệp của Donald Trump vào sự việc là rất phức tạp. Giải pháp nằm trong tay người Nhật vàn Hàn. Họ chỉ có thể giải quyết bằng thỏa hiệp. Theo các nhà phân tích của CSIS (Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế), được Le Monde trích dẫn : "Hàn Quốc phải chấp nhận một điều là mọi thỏa thuận về cơ bản đều không hoàn hảo và không đầy đủ, trong khi đó Nhật sẽ phải hiểu rằng lần khần xin lỗi sẽ chỉ làm trở ngại cho một thỏa thuận thực sự mang lại cơ hội để cải thiện quan hệ".

Hồng Kông : Bạo lực tràn sang phe biểu tình

Vẫn Liên quan đến Châu Á, nhật báo Le Monde tiếp tục dành sự quan tâm đến thời sự nóng bỏng: khủng hoảng Hồng Kông. Tờ báo trở lại với các cuộc biểu tình liên tiếp những ngày qua ở đặc khu hành chính của Trung Quốc này với bài "Những cảnh tượng hỗn loạn ở sân bay Hồng Kông".

Đặc phái viên của Le Monde tại Hồng Kông ghi nhận : "Cho tới giờ vẫn được coi là niềm tự hào và biểu tượng cho thành công về tài chính của thành phố, sân bay Hồng Kông đến cuối ngày thứ Ba 13/8 chỉ còn là một con tàu chao đảo. Không có ai chết thì đã là điều kỳ diệu".

Le Monde điểm lại diễn biến các cuộc biểu tình phản kháng chính quyền Hồng Kông và cùng sự chi phối của chế độ Bắc Kinh từ hôm thứ Hai đến ngày thứ Tư tuần này, đặc biệt trong ngày thứ Ba căng thẳng và bạo lực lên cao độ. Bạo lực của cảnh sát giải tán người biểu tình và trong phong trào đấu tranh đa phần là giới trẻ có học hành giờ cũng bắt đầu xuất hiện những hành động bạo lực để đáp trả.

Le Monde cho biết, trong buổi chiều tối thứ Ba đầy căng thẳng ở sân bay quốc tế, người biểu tình đã tấn công hai người Trung Quốc đại lục. Đầu tiên họ giữ và đánh một người đàn ông Trung Quốc lục địa vì nghi là công an chìm trà trộn vào đoàn biểu tình. Khi xe cứu thương tới đưa người bị tấn công, người biểu tình thậm chí còn ngăn cản xe cứu thương. Cảnh sát phải dùng hơi cay để giải toả đám đông.

Một sự vụ khác tương tự xảy ra sau đó, một nhóm người biểu tình đã bắt giữ, trói rồi lột giấy tờ, áo của một người đàn ông, cũng lại là người Trung Hoa lục địa, bị nghi là cảnh sát được gài vào phá biểu tình. Chính những hành động bạo lực như vậy có thể gây hậu quả không tốt cho phong trào đấu tranh sắp tới. Văn phòng liên lạc của Bắc Kinh tại Hồng Kông không bỏ lỡ cơ hội lên án những hành động trên của người biểu tình "gần như là hành động khủng bố". Rất có thể đó sẽ là cái cớ để Bắc Kinh can thiệp sâu hơn vào cuộc khủng hoảng hiện nay.

Le Monde nhận định : "Không thể chối cãi, ngày 13/8 vừa qua đánh dấu bước ngoặt mới của phong trào" biểu tình. Trả lời phỏng vấn Le Monde, một trong những nhân vật đối lập tại Nghị Viện, Claudia Mo khẳng định giới trẻ sẵn sàng hy sinh cuộc sống vì lý tưởng của họ. Dự kiến sẽ có cuộc biểu tình lớn được tổ chức vào ngày Chủ nhật 18/8 tới đây.

Hồng Kông : Cộng đồng quốc tế im lặng ?

Trong khi đó những biến động ở Hồng Kông được một số tờ báo địa phương của Pháp nhìn dưới góc độ khác.

Tờ La Presse de La Manche, ghi nhận sự im lặng của cộng đồng quốc tế. Nhật báo của vùng Normandie cho rằng "Người Trung Quốc có đèn xanh của cộng đồng quốc tế chịu để Bắc Kinh "bình thường hóa" Hồng Kông. Hiếm khi nào, sự im lặng lại có ý nghĩa hơn thế này. Đó là một kiểu giấy báo tử được phát trước khi nạn nhân chết. Donald Trump, như mọi người đều biết, là một người rất nhạy cảm và là một nhà dân chủ có niềm tin, cũng chỉ nêu mong muốn sao cho đừng có quá nhiều đập phá. Ông hy vọng sẽ không có quá nhiều người bị thương, đó là dấu hiệu của một sự giữ ý tứ khi thiếu vắng cảm xúc mạnh. Khủng hoảng Hồng Kông thậm chí còn không tác động đến các quốc gia vốn nổi tiếng là hay quan tâm đến quyền của các dân tộc để họ có thể yêu cầu đưa ra Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc". Với giọng gay gắt, tờ La Presse de La Manche nhấn mạnh : "Đó là điều người ta vẫn thường làm để giữ thể diện trước khi buông trôi theo sự nhu nhược".

Anh Vũ

Hàn Quốc kêu gọi Nhật Bản quay trở lại bàn đàm phán (RFI, 15/08/2019)

Nhân kỷ niệm 74 năm ngày Nhật Bản đầu hàng trong Thế Chiến II, tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in hôm nay, 15/08/2019, bày tỏ thái độ sẵn sàng hợp tác với Nhật Bản trong bối cảnh quan hệ căng thẳng giữa hai nước.

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in phát biểu nhân kỷ niệm 74 năm ngày Triều Tiên thoát khỏi ách đô hộ của Nhật (1910-1945). Ảnh tại Cheonan, 15/08/2019.Jung Yeon-je/Pool via Reuters

Quan hệ Seoul-Tokyo trong thời gian gần đây ngày càng trở nên căng thẳng, đặc biệt sau khi tư pháp Hàn Quốc đòi các doanh nghiệp Nhật Bản phải bồi thường cho những người Hàn Quốc bị cưỡng bức lao động vào thời kỳ Nhật Bản chiếm đóng Triều Tiên 1910-1945. Nhật Bản thì vẫn cho rằng mọi vẫn đề liên quan đến bồi thường chiến tranh đã được giải quyết trong hiệp định song phương được ký vào năm 1965. Vào đầu tháng, hai nước đã ăn miếng trả miếng, loại tên lẫn nhau khỏi danh sách các đối tác thương mại đáng tin cậy.

Phát biểu nhân dịp kỷ niệm ngày Nhật Bản đầu hàng, tổng thống Hàn Quốc hạ giọng, cho biết Seoul sẵn làm việc với Tokyo để giúp xây dựng nền thương mại và hợp tác vững chắc trong khu vực. Ông nói :"Thà muộn còn hơn không, nếu Nhật Bản lựa chọn con đường đối thoại và hợp tác, chúng tôi sẵn sàng bắt tay vào việc[…]Chúng tôi hy vọng rằng Nhật Bản sẽ cùng nắm vai trò lãnh đạo trong việc thúc đẩy hòa bình và thịnh vượng tại Đông Á, nhân dịp tưởng nhớ lại một quá khứ đã đem lại sự bất hạnh cho các nước láng giềng".

Cũng nhân dịp này, tân Nhật Hoàng Naruhito hôm nay, 15/08/19, bày tỏ sự "hối tiếc sâu sắc"trước những hành động của quân đội Thiên Hoàng trong Thế Chiến II. Ông nói :"Nhìn lại quãng thời gian hòa bình sau chiến tranh, ngẫm lại về quá khứ của chúng ta, và với sự hối tiếc sâu sắc, tôi chân thành hy vọng rằng những cảnh tàn phá của chiến tranh sẽ không lập lại ". Trong khi đó, thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe lại dâng lễ vật tại đền Yasukuni, tuy không đích thân có mặt. Đây là ngôi đền mà trong đó có đặt bài vị của 14 tội phạm chiến tranh Nhật.

Gia Hưng

*********************

"Đối tác thương mại tin cậy" : Tokyo phản đối Seoul (RFI, 13/08/2019)

Chính quyền Tokyo hôm 13/08/2019, phản bác cáo buộc "xuất khẩu bất hợp pháp" mà chính quyền Seoul đưa ra hôm qua, đi kèm với hành động Hàn Quốc xóa tên Nhật Bản khỏi danh sách "đối tác thương mại tin cậy". Bộ trưởng Công Nghiệp Nhật Bản cho rằng Seoul đã không đưa ra đủ lý lẽ chứng minh cho hành động này.

Ông Hiroshige Seko, bộ trưởng Công Nghiệp Nhật Bản, phản bác cáo buộc của Hàn Quốc.@Reuters>

Hãng tin Reuters dẫn thông điệp của bộ trưởng Công Nghiệp Nhật Bản Hiroshige Seko, đăng tải trên Twitter, chỉ trích Seoul : "Ngay từ đầu, Hàn Quốc đã không nêu ra được các căn cứ rõ ràng nào cho thấy là các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Nhật Bản vi phạm các quy định quốc tế trong lĩnh vực này".

Ngoài phương diện thương mại, quan hệ hai nước thêm căng thẳng do vấn đề môi trường. Chính quyền Nhật Bản hiện đang cân nhắc thải nhiều hơn lượng nước nhiễm phóng xạ từ nhà máy điện hạt nhân Fukushima xuống biển Thái Bình Dương, khiến Hàn Quốc lo lắng. Thông tín viên Frédéric Ojardias từ Seoul cho biết thêm :

Mỗi tuần có 1.400 tấn nước nhiễm phóng xa được thu lại từ các mạch nước ngầm ở dưới nhà máy hạt nhân Fukushima. Hiện công nghệ để xử lý lượng nước này chưa được phát triển, và chính phủ Nhật Bản có thể sẽ quyết định thải lượng nước này xuống biển Thái Bình Dương.

Bà Chang Mari, đại diện tổ chức phi chính phủ Green Peace (Hòa Bình Xanh), cho biết : "Việc đổ lượng nước này xuống biển là biện pháp rẻ và nhanh nhất, và chúng tôi tin rằng biện pháp này sẽ được thực hiện. Một khi xuống biển, lượng nước nhiễm tritium sẽ theo dòng chảy đi khắp mọi nơi, bao gồm cả vùng biển phía tây Hàn Quốc. Chúng tôi ước tính sẽ phải mất 17 năm để lượng nước nhiễm xạ đủ loãng để độ nhiễm xạ có thể xuống mức an toàn. Phía Hàn Quốc bày tỏ lo ngại. Chúng ta cần kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng quốc tế nhằm ngăn cản chính phủ Nhật Bản. Đây là một vấn đề liên quan tới toàn thế giới".

Tổ chức Hòa Bình Xanh cáo buộc chính phủ Nhật từ chối đề cập đến rủi ro do phóng xạ tại Fukushima. Còn về phần mình, Seoul chỉ trích Tokyo không minh bạch về hàng tỉ tấn nước nhiễm phóng xạ đang đe dọa bờ biển Hàn Quốc.

Gia Hưng

*******************

Seoul thông báo rút Nhật khỏi danh sách đối tác thương mại tin cậy (RFI, 12/08/2019)

Chính phủ Hàn Quốc hôm 12/08/2019, chính thức thông báo sẽ rút tên Nhật Bản khỏi danh sách các đối tác thương mại tin cậy vào tháng 9 tới.

Người dân Hàn Quốc tẩy chay Nhật Bản gần đại sứ quán Nhật ở Seoul, Hàn Quốc, ngày 03/08/2019. Reuters/Kim Hong-Ji

Cụ thể, theo hãng tin Yonhap, bộ Thương Mại Hàn Quốc sẽ chia các nước đối tác xuất khẩu vào ba danh sách, thay vì hai danh sách như hiện tại. Cho tới nay, Nhật Bản nằm trong danh sách 29 quốc gia được Seoul ưu tiên xuất khẩu, cũng là các nước thành viên của 4 hiệp định kiểm soát xuất khẩu. Nhưng kể từ tháng 9, riêng Nhật Bản sẽ được đưa vào danh sách mới được lập ra.

Bộ trưởng Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng Hàn Quốc Sung Yun-mo ngày 12/08 cho biết Nhật Bản sẽ được đưa vào một danh sách dành cho các nước "không tuân thủ quy tắc xuất khẩu quốc tế".

Ông nói : "Chúng ta cần phải áp dụng một chế độ kiểm soát xuất khẩu mới, vì thực tế rất khó làm việc với một quốc gia thường xuyên vi phạm các quy định cơ bản về kiểm soát xuất khẩu hay áp dụng một hệ thống bất hợp pháp".

Biện pháp mới này của chính quyền Seoul đồng nghĩa với việc các công ty Hàn Quốc xuất khẩu sang Nhật Bản sẽ phải nộp 5 loại tài liệu khác nhau thay vì 3 loại như hiện nay, và quá trình duyệt đơn cũng sẽ mất 15 ngày, nhiều hơn 10 ngày so với hiện tại.

Vào đầu tháng Tám, Nhật Bản đã ban hành một dự luật về việc xóa tên Hàn Quốc khỏi danh sách cách đối tác thương mại tin cậy. Luật này sẽ có hiệu lực kể từ ngày 28/08.

Gia Hưng