 | Tổng quan: | 3706854 |
Ngay sau khi Nhật Bản chính thức loan báo chiến lược an ninh mới vào hôm 16/12/2022, Hoa Kỳ đã lên tiếng hoan nghênh một bước đi "táo bạo và lịch sử" nhằm giúp duy trì hòa bình ở vùng Ấn Độ-Thái Bình Dương. Trung Quốc ngược lại đã cực lực đả kích một ý đồ "bành trướng quân sự".
Khu trục hạm Kurama của Nhật Bản tham gia Lễ Duyệt Hạm Đội ngày 14/10/2021 ở Vịnh Sagami, phía nam Tokyo (Nhật Bản). AP - Itsuo Inouye
Theo hãng tin Nhật Bản Kyodo, trong một tin nhắn Twitter, tổng thống Mỹ Joe Biden đã công nhận rằng liên minh Mỹ-Nhật là "nền tảng của khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở" đồng thời cho biết là Hoa Kỳ "hoan nghênh những đóng góp của Nhật Bản cho hòa bình và thịnh vượng".
Trong một tuyên bố, cố vấn An Ninh Quốc Gia Nhà Trắng Jake Sullivan nhận thấy rằng Nhật Bản đã thực hiện "một bước đi táo bạo và lịch sử nhằm củng cố và bảo vệ khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương tự do và cởi mở với việc thông qua Chiến Lược An Ninh Quốc Gia mới" và hai tài liệu quốc phòng khác có liên quan.
Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cũng ủng hộ quyết định của Nhật Bản để có được "khả năng phản công, cho rằng động thái đó sẽ "tăng cường khả năng răn đe trong khu vực" đồng thời cam kết hợp tác với Nhật Bản để hỗ trợ các mục tiêu được ghi trong chiến lược của cả hai nước.
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken cho biết các tài liệu mới của Nhật Bản "định hình lại" khả năng của liên minh trong việc thúc đẩy hòa bình trong khu vực và gọi Nhật Bản là "đối tác không thể thiếu" trong việc đối phó với những thách thức cấp bách nhất đối với sự ổn định toàn cầu, bao gồm cả cuộc xâm lược Ukraine mà Nga khởi sự từ tháng Hai vừa qua.
James Schoff, cựu cố vấn cấp cao về chính sách Đông Á tại Lầu Năm Góc, cho biết cuộc chiến của Nga và sự tăng cường quân sự của Trung Quốc, kết hợp với việc củng cố quyền lực chính trị của chủ tịch Tập Cận Bình, đã khiến Nhật Bản đưa ra quyết định mới nhất, với mục tiêu thúc đẩy Bắc Kinh từ bỏ suy nghĩ cho rằng việc sử dụng vũ lực có thể giúp họ đạt được những gì họ muốn xung quanh Nhật Bản".
Trong một sự thay đổi lớn trong chính sách quốc phòng, chính phủ Nhật Bản đã quyết định trang bị cho mình các loại phương tiện có khả năng tiếp cận lãnh thổ của kẻ thù và đặt mục tiêu tăng gấp đôi ngân sách quốc phòng hàng năm lên khoảng 2% tổng sản phẩm quốc nội trong 5 năm tới.
Quyết định của Nhật Bản dĩ nhiên đã bị Trung Quốc phản đối. Vào hôm qua, Bắc Kinh đã bày tỏ thái độ "hết sức bất bình" và tuyên bố "kiên quyết phản đối" các tài liệu an ninh quốc phòng quan trọng vừa được Tokyo cập nhật, xác đinh Trung Quốc là "thách thức chiến lược lớn nhất" từ trước đến nay đối với Nhật Bản.
Trong một tuyên bố, đại sứ quán Trung Quốc tại Tokyo cho biết động thái của Nhật Bản "sai lệch nghiêm trọng so với thực tế cơ bản" và "gây nên tình trạng căng thẳng và đối đầu trong khu vực".
Tại Bắc Kinh, phát ngôn viên bộ ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân cũng kêu gọi Nhật Bản "hành động dựa trên sự đồng thuận chính trị theo đó hai nước là đối tác hợp tác và không gây ra mối đe dọa cho nhau". Theo nhân vật này : "Việc (Nhật Bản) thổi phồng 'mối đe dọa Trung Quốc' để tìm cớ cho việc tăng cường quân sự chắc chắn sẽ thất bại".
Trọng Nghĩa
Nước nào là đồng minh hàng đầu của Hoa Kỳ trên thế giới ? Một thời gian dài sau Đệ nhị Thế chiến, câu trả lời rất rõ : Anh quốc. Nhưng sau khi chiến tranh lạnh kết thúc, khó thể định rõ quốc gia nào là ưu tiên số một của Mỹ : Đức, Israel hay Saudi Arabia… Giờ đây khi Ấn Độ-Thái Bình Dương đã trở thành điểm nóng, Nhật Bản trở thành đồng minh số 1 của Mỹ.
Hàng không mẫu hạm USS Carl Vinson (CVN 70) và các chiến hạm hộ tống của Mỹ bên cạnh hai khu trục hạm JS Ikazuchi và JS Chokai của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản tại Thái Bình Dương. Ảnh của Hải quân Hoa Kỳ ngày 19/09/2021. AP - MC2 Haydn Smith
Trả lời câu hỏi củaLa Croix, liệu Đài Loan có thể trông cậy vào sự bảo vệ của Hoa Kỳ hay không ? Chuyên gia Antoine Bondaz trên nhận định Washington tìm cách tránh xung đột, còn theo chuyên gia Jean-Éric Branaa, Mỹ sẽ không đối đầu một cách đơn độc.
Theo ông Bondaz, tuy Mỹ cam đoan bảo vệ an ninh cho Đài Loan, nhưng không phải qua một liên minh chính thức hay hiệp ước. Mỹ công nhận Trung Quốc, nhưng giữ quan hệ không chính thức với Đài Loan. Mục tiêu là giữ nguyên trạng, nhìn nhận chỉ có một nước Trung Hoa, nhưng không coi Đài Loan là một phần của Trung Quốc.
Washington từ chối mọi thay đổi đơn phương nguyên trạng này, từ phía Trung Quốc (xâm lăng quân sự Trung Quốc) và cả từ phía Đài Loan. Nếu Đài Bắc tổ chức trưng cầu dân ý để đặt lại quốc hiệu là "Cộng hòa Đài Loan" hay đòi một ghế tại Liên Hiệp Quốc (như từng tranh luận thời Trần Thủy Biển vào đầu những năm 2000, Hoa Kỳ sẽ không ủng hộ vì có thể coi như là khiêu chiến với Bắc Kinh.
Tổng thống Thái Anh Văn cũng sẽ không bao giờ tuyên bố độc lập, vì thực ra Đài Loan đã là một Nhà nước độc lập (15 nước chính thức công nhận), với những mối quan hệ không chính thức rất quan trọng. Trong bối cảnh đó, Washington muốn ngăn Trung Quốc xâm lược Đài Loan nhưng cũng tránh đưa Đài Loan vào một cuộc xung đột mà Mỹ không muốn lao vào. Đài Bắc cũng ý thức rất rõ điều này, chỉ đơn giản đòi được tham gia công việc các tổ chức quốc tế với tư cách quan sát viên, tìm cách có được sự hỗ trợ tối đa của Hoa Kỳ. Trên thực tế, chính Bắc Kinh muốn thay đổi nguyên trạng chứ không phải Đài Loan.
Về phía ông Jean-Éric Branaa, đại học Paris 2 cho rằng tuyên bố mới đây của Joe Biden vượt quá bối cảnh Đài Loan. Hòn đảo vốn là trung tâm của vấn đề địa chính trị : tương quan lực lượng tại Ấn Độ-Thái Bình Dương. Vấn đề này gây ra cộng hưởng ở Nhật Bản, vốn lo sợ trước thái độ bá quyền của Bắc Kinh, và các nước khác trong khu vực, đòi hỏi sự hiện diện trên Biển Đông. Tổng thống Mỹ phải can dự vì Đài Bắc kêu cứu, nhưng khi tuyên bố sẽ bảo vệ Đài Loan, Joe Biden cũng gởi thông điệp đến các nước khác như Nhật Bản, Hàn Quốc, Ân Độ.
Quan điểm về sự đối địch giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ tại Ấn Độ-Thái Bình Dương có từ thời Barack Obama, và mạnh mẽ hơn trong nhiệm kỳ Donald Trump ; trong lãnh vực thương mại rồi đến an ninh. Joe Biden ngày nay cũng chia sẻ đánh giá của Donald Trump, rằng cần phải cảnh giác trước sức mạnh đang lên của Trung Quốc.
Mỹ dành 750 tỉ đô la một năm cho quân đội (gấp ba, bốn lần Trung Quốc), và Biden còn tăng thêm. Mỹ có nhiều căn cứ trong khu vực và hạm đội hùng hậu, có thể bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc xâm lược, nhưng liệu Washington có muốn làm như vậy hay không. Theo ông Branaa, Hoa Kỳ sẽ không đơn độc đối đầu.
Người dân Mỹ luôn đứng về phía tự do, việc bảo vệ Đài Loan là đồng thuận hiếm hoi giữa Cộng hòa và Dân chủ. Nhưng nếu tham chiến, cần phải liên minh để có được tính chính danh và được nhân dân ủng hộ. Hoa Kỳ cố gắng lập ra các liên minh khu vực, chính trên tinh thần đó mà phó tổng thống Kamala Harris hồi cuối tháng Tám đã đến Singapore và Việt Nam. Qua sự ủng hộ của các nước trong khu vực có thể đo lường được khả năng can thiệp của Mỹ ở Đài Loan.
Trong bài "Nhật Bản, ưu ái mới của Mỹ" trên Les Echos, nhà chính trị học Dominique Moisi cũng nhận định khu vực Ấn Độ-Thái Bình Dương đã trở thành trung tâm thế giới, và Nhật Bản trở thành đồng minh ưu tiên của Hoa Kỳ.
Nước nào là đồng minh hàng đầu của Hoa Kỳ trên thế giới ? Một thời gian dài sau Đệ nhị Thế chiến, câu trả lời rất rõ : Anh quốc. Nhưng sau khi bức tường Berlin sụp đổ và chiến tranh lạnh kết thúc, khó thể định rõ ai là ưu tiên số một của Mỹ. Gần đây nước Đức của Angela Merkel - một thủ tướng nghiêm túc của một đất nước nghiêm túc - có được lòng tin của Barack Obama. Israel và Saudi Arabia (nơi Donald Trump đến thăm đầu tiên sau khi nhậm chức) cũng tự coi mình là bạn tốt nhất của Washington.
Nhưng giờ đây Mỹ có "ái thiếp" mới : Nhật Bản. Thủ tướng Nhật là khách mời đầu tiên được đón tiếp tại Nhà Trắng sau khi Joe Biden nhậm chức, và sau đó là tổng thống Hàn Quốc. Hai vị khách Châu Á : rõ ràng ưu tiên được dành cho Ấn Độ-Thái Bình Dương.
Ngoài tiêu chí địa chính trị, sự chọn lựa Nhật Bản không phải là ngẫu nhiên. Tính về dân số, Ấn Độ là nền dân chủ lớn nhất thế giới nhưng thực tế còn phải xem lại. Donald Trump và Narendra Modi có sự đồng cảm, nhưng Joe Biden thì khác. Biden thuộc về một thế hệ mà Nhật Bản một thời gian dài là trung tâm Châu Á, và nhất là ông thiên về chiến lược Châu Á.
Được coi là đồng minh hàng đầu của Mỹ, dù không chính thức, đối với Tokyo là một sự trả thù lịch sử, nhưng đồng thời là trách nhiệm. Tác giả nhắc lại, Thế vận hội Tokyo 1964 từng đánh dấu sự quay lại của Nhật Bản trong cộng đồng các quốc gia thịnh vượng và dân chủ, phép lạ kinh tế Châu Á trước hết là Nhật Bản. Ít nhất cho đến khi Trung Quốc lợi dụng việc Nhật Bản gặp phải khủng hoảng cơ cấu (tài chính và bản sắc) từ 1985 để thay chân.
Đầu những năm 2000, cùng với việc xuống sức về kinh tế, Nhật cũng mất vị trí về ngoại giao. Về phía Ấn Độ coi sự xích lại gần Washington một cách ngoạn mục là câu trả lời cho Trung Quốc. Về mặt văn hóa, Nhật Bản ngày càng đối mặt với quyền lực mềm Hàn Quốc, từ Cành cọ vàng Cannes cho phim Ký sinh trùng cho đến thành công to lớn của bộ phim nhiều kỳ Squid Games, Seoul ngày càng lấn át Tokyo.
Nhưng năm 2021 Nhật Bản lại lọt vào mắt xanh của Hoa Kỳ, trước thách thức Trung Quốc. Tuy Tokyo không được mời vào liên minh AUKUS, và NATO chưa thể mở rộng cho thành viên mới ở Thái Bình Dương ; nhưng liệu sẽ có một liên minh các nền dân chủ, ở đó vị thế của Nhật sẽ được khẳng định ?
Thực tế Nhật Bản đáp ứng rất nhiều tiêu chí : hệ thống dân chủ ổn định dù khá cồng kềnh, là nền kinh tế thứ ba thế giới - vào lúc ngày càng khó phân biệt giữa địa kinh tế và địa chính trị. Và nhất là Nhật Bản ở gần mối đe dọa lớn nhất cho thế giới : Trung Quốc. Tuy nhiên không phải tất cả người Nhật đều hài lòng với vị thế mới này.
Liên quan đến Trung Quốc, Les Echos tổng kết 50 năm Bắc Kinh mở rộng ảnh hưởng tại Liên Hiệp Quốc. Cuộc trường chinh này rốt cuộc đã giúp Trung Quốc có tiếng nói quan trọng tại nhiều định chế, nhưng cách thức và mục tiêu của Bắc Kinh gây bất bình.
Ngày 25/10/1971, việc thông qua một nghị quyết do Albani soạn thảo đã đưa Cộng hòa nhân dân Trung Hoa vào Liên Hiệp Quốc, chiếm lấy chiếc ghế đại diện của Đài Loan từ 1950. Năm mươi năm sau, căng thẳng tăng cao với Đài Loan, và Trung Quốc với tư cách thành viên thường trực Hội đồng Bảo an đã phong tỏa mọi sáng kiến liên quan đến hồ sơ nóng bỏng này.
Giờ đây Trung Quốc là quốc gia đóng góp thứ nhì cho Liên Hiệp Quốc về tài chính, và về lực lượng gìn giữ hòa bình. Việc chính quyền Trump không quan tâm nhiều đến các định chế đa phương đã góp phần giúp Bắc Kinh chiếm quyền kiểm soát các tổ chức mang tính chiến lược.
Trung Quốc nắm được Tổ chức Lương Nông quốc tế (FAO) bằng cách xóa một món nợ cho Cameroun để ứng cử viên của nước này rút lui, và kiếm được phiếu của Argentina, Brazil, Uruguay bằng cách đe dọa không nhập hàng của họ.
Nay các công dân Trung Quốc đứng đầu 4/15 cơ quan Liên Hiệp Quốc, trong khi Pháp, Anh, Mỹ chỉ có 1 (lần lượt là Unesco, Tổ chức Lao động Quốc tế ILO, Ngân hàng Thế giới WB). Bắc Kinh nắm được Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU), Hàng không Dân dụng Quốc tế (ICAO), Tổ chức Phát triển Công nghiệp (UNIDO), FAO và áp đặt đến 7 phó giám đốc tại nhiều tổ chức khác, một con số kỷ lục ; nhưng thất bại ở Unesco và Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới (WIPO).
Ngoài xung đột với phương Tây về bằng sáng chế, Bắc Kinh còn muốn đặt ra các tiêu chí riêng nhất là về thực phẩm, nông nghiệp và công nghệ. Ảnh hưởng lớn của Bắc Kinh thấy rõ ở việc ngăn chặn Đài Loan, lũng đoạn thông tin tại Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đưa thêm khái niệm Con đường tơ lụa mới vào các văn bản Liên Hiệp Quốc đồng thời xóa đi những gì liên quan đến nhân quyền.
Tại Hội đồng Bảo an, Trung Quốc hợp sức với Nga liên tục sử dụng quyền phủ quyết. Bên ngoài Liên Hiệp Quốc, phía sau Ngân hàng Đầu tư Cơ sở Hạ tầng Châu Á (AIIB), Tổ chức Hợp tác Thượng Hải, nhóm 17+1...là tham vọng nhào nắn thế giới theo ý mình.
Về nội tình Trung Quốc, Le Monde có bài phóng sự về "Cú Dung (Jurong), thành phố ma của Evergrande", biểu tượng cho bong bóng địa ốc. Năm 2017, giá nhà đất tăng vọt, tập đoàn Evergrande (Hằng Đại) tung ra 15 dự án nhà ở & công viên giải trí trên cả nước. Ở Cú Dung (tỉnh Giang Tô), Evergrande mua được 134 hecta đất, phân nửa dành cho khu giải trí, nửa còn lại xây lên 56 tòa nhà. Về khu giải trí, hiện chỉ có vài chục cửa hàng, tiệm ăn nhưng đã đóng cửa.
Xây nhà ở có lợi hơn vì bán lúc còn trên giấy, khoảng phân nửa đã xây được 24 tầng và bán gần hết, tuy nhiên chỉ là những khối bê-tông trần trụi. Tháng 8/2020, Bắc Kinh quyết định nắm lại lãnh vực địa ốc : cả nước có 100 triệu căn hộ được các nhà đầu tư mua nhưng bỏ trống. Nếu tính cả 30 triệu căn chưa bán được, đủ để 340 triệu người cư ngụ.
Chính quyền siết tín dụng, nhiều công trình của Evergrande bị ngưng, một số nhà cung cấp và công nhân đến tận trụ sở đòi nợ. Nhiều nhân viên đã ra đi, một người trẻ còn bám trụ nói với nhà báo thu nhập nay chỉ còn phân nửa, nhưng Evergrande có đến 200.000 nhân viên, cô không tin là tập đoàn sẽ phá sản vì Trung Quốc có tiềm lực mạnh để đối phó.
Cũng về địa ốc ở Hoa lục, dự định đánh thuế thổ trạch có từ 20 năm qua lại bắt đầu được đề cập đến, theo ý của Tập Cận Bình để giảm bớt bất bình đẳng và cơn sốt nhà đất.
Trong 15 năm qua, giá địa ốc tại Trung Quốc đã tăng lên gấp 6 lần, khiến các gia đình thành thị giàu thêm còn con em các gia đình nông thôn thiệt thòi vì tay trắng dù có việc làm ở đô thị. Từ vài tháng qua, các quan chức Trung Quốc lặp lại câu khẩu hiệu của ông Tập "nhà xây lên để bán chứ không phải để đầu cơ".
Nhưng có vô số trở ngại : 60% gia đình đầu tư tiền bạc vào địa ốc (một số ước tính khác cho rằng đến 80%). Đánh thuế thổ trạch sẽ làm tăng giá trong khi 20% nhà ở vẫn bỏ trống tại Trung Quốc, các sở hữu chủ sẽ phải bán ra, làm nhà càng sụt giá. Ý thức rằng sẽ bị chống đối, kể cả trong đảng cộng sản vì các quan chức sở hữu rất nhiều nhà đất, chính quyền định làm thí điểm tại một số thành phố lớn và cho xây nhà ở xã hội. Sắc thuế này sẽ làm thay đổi cách quản trị của chính quyền địa phương : 40% nguồn thu của họ từ việc bán đất cho nhà đầu tư.
Cuộc chạy đua lấy chữ ký giới thiệu để ra ứng cử tổng thống Pháp, Facebook trong vòng xoáy, lại phải thận trọng với Covid, vấn đề di dân, sự trả thù của điện nguyên tử, đó là những chủ đề chiếm trang nhất báo Pháp hôm nay. Tác giả Patrice Cahart trên trang Ý kiến của Le Figaro cho rằng để đối phó với tình trạng thiếu hụt năng lượng, chỉ có một giải pháp duy nhất là phát triển điện nguyên tử.
Theo tác giả, trước hết cần cấm SUV (xe thể thao đa dụng, xe địa hình), bitcoin vốn ngốn nhiều năng lượng. Nhưng quan trọng nhất là mở mang nguồn điện nguyên tử vì có thể cung ứng số lượng lớn và thường xuyên. Tất cả các láng giềng Châu Âu đã ngưng cả điện nguyên tử lẫn điện than, đều gặp khó khăn. Năng lượng gió và thủy điện đều thất thường, dùng khí đốt thì hiện đang đắt đỏ, lệ thuộc Nga và ô nhiễm.
Tại Hoa Kỳ, sáu lò phản ứng có công nghệ tương tự Pháp được phép hoạt động cho đến sinh nhật thứ 80. Tuổi trung bình của các nhà máy Pháp là 40, vậy có thể "thọ" được 40 năm nữa. Hai lò phản ứng của Fessenheim đã bị đóng ở "tuổi" 43 trong lúc hoạt động rất tốt. Tính ra vì không được tiếp tục thêm 37 năm như ở Mỹ, tập đoàn điện lực Pháp thiệt mất 22 tỉ euro.
Thụy My
Các máy bay chiến đấu F-15 của Nhật Bản hôm thứ Bảy đã tiến hành một cuộc diễn tập trên không với máy bay ném bom B1-B của Mỹ trong vùng trời bên trên Biển Hoa Đông, Lực lượng Tự vệ Hàng không của Nhật Bản cho biết.
Những chiếc đấu cơ F-15 của Nhật Bản (dưới) diễn tập với máy bay ném bom B-1B Lancer của Mỹ (trên) trong vùng trời bên trên Biển Hoa Đông, Nhật Bản, trong một bức hình do Văn phòng Tham mưu Không quân của Bộ Quốc phòng Nhật Bản công bố ngày 9 tháng 9, 2017.
Cuộc tập trận này diễn ra trong bối cảnh Hàn Quốc chuẩn bị đối mặt với một vụ thử nghiệm phi đạn khả dĩ của Bắc Triều Tiên khi nước này kỷ niệm ngày lập quốc, chỉ vài ngày sau khi cuộc thử nghiệm hạt nhân lần thứ sáu và lớn nhất của Bắc Triều Tiên làm chấn động các thị trường tài chính toàn cầu và gia tăng căng thẳng trong khu vực.
Cuộc diễn tập có sự tham gia của hai máy bay ném bom B-1B Lancer của Không quân Mỹ bay từ Căn cứ Không quân Andersen trên đảo Guam của Mỹ ở Thái Bình Dương, cùng với hai chiến đấu cơ F-15 của Nhật Bản.
Ngày 31 tháng 8, các máy bay chiến đấu F-15 của Nhật Bản cũng tiến hành diễn tập trên không với máy bay ném bom B1-B và chiến đấu cơ tàng hình F-35 của Mỹ tron vùng trời phía nam bán đảo Triều Tiên, hai ngày sau khi Bắc Triều Tiên phóng một phi đạn đạn đạo ngang qua miền bắc Nhật Bản.
Manila và Bắc Kinh đàm phán về Biển Đông (RFI, 19/05/2017)
Hôm 19/05/2017, tại Quý Châu, Trung Quốc, hai nước Philippines và Trung Quốc bắt đầu đàm phán về tranh chấp ở Biển Đông. Trước cuộc gặp, Manila cho biết có thể nêu việc Bắc Kinh lắp đặt vũ khí chống người nhái trên Đá Chữ Thập.
Đá Chữ Thập - Ảnh vệ tinh của CSIS công bố ngày 22/02/2017. Courtesy CSIS via Reuters
Trong một đoạn tin ngắn công bố chiều nay, Tân Hoa Xã xác nhận là cuộc họp đầu tiên của "Cơ Chế Tham Vấn Song Phương" Philippines -Trung Quốc về Biển Đông - theo cách gọi của Trung Quốc - đã khai mạc. Phái đoàn Bắc Kinh do thứ trưởng Ngoại Giao Trung Quốc Lưu Chấn Dân dẫn đầu, còn trưởng đoàn Manila là đại sứ Philippines tại Trung Quốc Jose Santa Romana.
Tân Hoa Xã không cho biết nội dung thảo luận, nhưng theo ông Ernesto Abella, phát ngôn viên của tổng thống Philippines Duterte, được nhật báo Philippine Daily trích dẫn, việc Trung Quốc lắp đặt các thiết bị phóng pháo chống người nhái trên Đá Chữ Thập (Philippines gọi là Kagitingan) ở vùng quần đảo Trường Sa, có thể là một chủ đề thảo luận.
Đá Chữ Thập mà Bắc Kinh đang kiểm soát là một thực thể địa lý ở Biển Đông mà Philippines cũng tuyên bố chủ quyền, giống như Việt Nam và Đài Loan.
Phủ tổng thống Philippines đã nêu khả năng đề cập đến việc Trung Quốc đặt vũ khí trên Đá Chữ Thập sau khi một nghị sĩ có uy lực tại Quốc hội Philippines yêu cầu chính quyền Duterte phải có phản ứng dứt khoát và kiên quyết trước hành động của Bắc Kinh.
Trong một bản thông cáo, dân biểu Ruffy Biazon, phó chủ tịch Ủy Ban Quốc Phòng và An Ninh Hạ Viện Philippines cho rằng "mọi phản ứng nhẹ hơn sẽ bị Trung Quốc và các bên tranh chấp khác đánh giá là một sự đầu hàng hoặc cam chịu".
Trong một tuyên bố khác, dân biểu Gary Alejano, lãnh đạo một đảng chính trị tại Philippines cũng kêu gọi chính phủ phải gởi công hàm ngoại giao phản đối Trung Quốc nếu thông tin về việc Trung Quốc đặt các hệ thống phóng pháo trên Đá Chữ Thập xác thực.
Trọng Nghĩa
**********************
Tập Cận Bình dọa Duterte : Sẽ gây chiến nếu áp dụng phán quyết Biển Đông (RFI, 19/05/2017)
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (P) tiếp tổng thống Philippines Rodrigo Duterte, Bắc Kinh, ngày 15/05/2017 - REUTERS
Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm nay 19/05/2017 cho biết chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã đe dọa sẽ xảy ra chiến tranh giữa hai nước, nếu Manila quyết định áp dụng phán quyết của Tòa án Trọng tài Thường trực La Haye và khởi động khoan thăm dò dầu khí trên Biển Đông.
Theo AFP, ông Duterte kể lại rằng ông đã gặp gỡ Tập Cận Bình hôm thứ Hai 15/05 tại Bắc Kinh, và trong dịp này ông Tập đã cảnh báo ông, một cách thân mật nhưng kiên quyết.
Trong cuộc đối thoại, Rodrigo Duterte giải thích với Tập Cận Bình là Philippines có ý định tiến hành khoan thăm dò trong vùng biển thuộc chủ quyền của mình. Theo lời kể của Duterte, ông Tập trả lời : "Chúng ta là bằng hữu, chúng tôi không muốn tranh chấp với quý vị, mà muốn duy trì mối quan hệ thắm thiết. Nhưng nếu quý vị làm như thế, buộc lòng chúng tôi phải khởi chiến".
Từ khi lên nắm quyền, ông Rodrigo Duterte đã nhiều lần bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với ông Tập Cận Bình, nhưng hứa hẹn sẽ nêu ra vấn đề phán quyết của Tòa Trọng tài.
Trước đó, Duterte muốn củng cố quan hệ hai nước, ngõ hầu Philippines có thể thụ hưởng đầu tư và tín dụng của Trung Quốc, lên đến hàng tỉ đô la.
Tháng 07/2016, Tòa án Trọng tài Thường trực La Haye sau khi xem xét đơn kiện của Manila, đã ra phán quyết bác bỏ các yêu sách chủ quyền của Trung Quốc tại Biển Đông, cho rằng đường lưỡi bò được Bắc Kinh tự ý vẽ ra vào năm 1947 là "vô căn cứ" về pháp lý. Phía Bắc Kinh không công nhận phán quyết của Tòa.
Thụy My
*******************
Ấn Độ và Singapore tập trận thường niên ở Biển Đông (RFI, 19/05/2017)
Chiến hạm Sahyadri - một trong bốn chiến hạm được Ấn Độ điều đến Biển Đông tập trận với Hải quân Singapore. @wikimedia
Hải quân Ấn Độ và Singapore vào hôm qua 18/05/2017 đã cho khỏi động một tuần lễ tập trận chung tại Biển Đông. Đây là một cuộc tập trận thường niên giữa hai nước, kể từ năm 1994 đến nay, nhưng sự kiện đặc biệt thu hút sự chú ý trong bối cảnh Ấn Độ ngày càng năng nổ hơn trong việc can dự vào Biển Đông.
Theo báo chí Ấn Độ, Hải quân nước này đã cử 4 chiến hạm (Shivalik, Sahyadri, Jyoti và Kamorta) cùng một phi cơ tuần tra biển có khả năng chống tàu ngầm P8-I đến Biển Đông tham gia cuộc tập trận mang tên SIMBEX-17.
Về phía chủ nhà Singapore, Hải quân nước này đã cử ba chiến hạm (Supreme, Formidable và Victory), một chiến đấu cơ F-16 và một máy bay tuần tra hàng hải Fokker F50 cùng thao diễn với Ấn Độ.
Mục tiêu cuộc tập trận chung là nhằm tăng cường năng lực tương tác giữa Hải quân hai nước. Một phát ngôn viên Hải quân Ấn Độ còn nói rõ là nội dung đợt tập trận năm nay tập trung vào việc nâng cao kỹ năng chống tàu ngầm, kỹ năng tích hợp các hoạt động trên không, trên biển và ngầm dưới biển, cũng như tiến hành các bài tập phòng không và hải chiến.
Báo chí Ấn Độ đã gắn liền quyết định của Hải quân Ấn Độ đến Biển Đông tập trận với chính sách "Hành Động Hướng Đông – Act East" của New Delhi hiện nay, với chủ trương tăng cường tầm với của Hải quân Ấn qua vùng Biển Đông, nơi Hải quân Trung Quốc ngày càng thêm quyết đoán.
Về phía Singapore, dù có quan hệ kinh tế chặt chẽ với Trung Quốc, và cũng không phải là một bên tranh chấp Biển Đông, nhưng gần đây quốc đảo này đã bày tỏ quan ngại về khả năng quyền tự do hàng hải trong vùng Biển Đông bị đe dọa, và đã tăng cường quan hệ quân sự vốn đã rất chặt chẽ với Mỹ.
Bắc Kinh vào hôm nay đã lên tiếng phản ứng trước cuộc tập trận Ấn Độ-Singapore. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho rằng Bắc Kinh không hề phản đối những hoạt động giao lưu "bình thường", nhưng lưu ý Ấn Độ và Singapore là những hoạt động giao lưu "không nên gây tổn hại tới lợi ích của các nước khác".
Trọng Nghĩa
**********************
Máy bay Trung Quốc đối đầu với phi cơ Mỹ ở biển Hoa Đông (RFI, 19/05/2017)
Quần đảo Senkaku-Điếu Ngư nơi tranh chấp chủ quyền giữa Nhật Bản và Trung Quốc. (Ảnh chụp 9/2012) - REUTERS/Kyodo/File Photo
Hai máy bay SU-30 của Trung Quốc tối qua, 18/05/2017, đã ngăn chặn một phi cơ quân sự Mỹ phía trên biển Hoa Đông.
Theo NBC News, chiếc phi cơ WC-135 Constant Phoenix của Mỹ hôm thứ Tư 17/05 đang làm nhiệm vụ thường lệ trên không phận quốc tế biển Hoa Đông, thì bị hai chiếc Sukhoi 30 của Trung Quốc ngăn chận. Phi hành đoàn Mỹ cho biết đây là hành động "thiếu chuyên nghiệp", "do cách điều khiển của phi công Trung Quốc, cũng như tốc độ và khoảng cách rất gần giữa hai máy bay".
Phát ngôn viên Không quân Hoa Kỳ, nữ trung tá Lori Hodge tuyên bố : "Vấn đề này sẽ được giải quyết với phía Trung Quốc thông qua các kênh ngoại giao và quân sự", và nói thêm, quân đội Mỹ đang điều tra về vụ này.
Chiếc WC-135, được mệnh danh là "máy bay đánh hơi", có khả năng nhận ra tất cả các dấu hiệu hoạt động nguyên tử trong khí quyển.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh từ chối bình luận, nói rằng không có thông tin về sự cố trên đây, còn bộ Quốc Phòng Trung Quốc không trả lời AFP và Reuters.
Hôm 08/02, một phi cơ do thám P-3 của Hải quân Mỹ và một máy bay quân sự Trung Quốc đã bay sát nhau trên Biển Đông. Phía Mỹ cho rằng việc này là không an toàn, nhưng không phải do cố ý. Reuters cho biết thêm, sự cố trên xảy ra ở gần bãi cạn Scarborough. Bắc Kinh luôn nghi ngờ các hoạt động quân sự của Mỹ tại vùng biển đang tranh chấp với các láng giềng nhỏ hơn như Philippines, Việt Nam.
Cũng trên biển Hoa Đông, Nhật Bản hôm nay loan báo đã điều bốn máy bay gồm hai phi cơ tiêm kích F-15, một chiếc E-2C và một phi cơ giám sát AWACS đến khu vực Senkaku, sau khi lực lượng tuần duyên phát hiện bốn tàu Trung Quốc xâm nhập. Chánh văn phòng chính phủ Nhật Yoshihide Suga nhận xét : "Lần đầu tiên chúng tôi trông thấy một vật thể giống như máy bay không người lái được điều khiển từ một tàu Trung Quốc. Đây là một dạng hoạt động mới của Bắc Kinh".
Trong cuộc họp báo, ông Suga cho biết Nhật "cực lực phản đối", và tố cáo Trung Quốc "đơn phương làm trầm trọng thêm tình hình". Bộ Ngoại giao Nhật Bản đã gọi điện thoại đến đại sứ quán Trung Quốc ở Tokyo để phản đối, nhưng phía Trung Quốc vẫn cho rằng có quyền tuần tra tại Senkaku/Điếu Ngư, mà theo Bắc Kinh là thuộc chủ quyền Trung Quốc.
Trong năm ngân sách vừa qua (kết thúc vào cuối tháng Ba), Tokyo đã phải điều phi cơ quân sự 1.168 lần - một con số kỷ lục - để bảo vệ không phận, trong đó 73% nhằm đối phó với máy bay Trung Quốc.
Thụy My
**********************
Tầu sân bay Reagan rời Nhật Bản tuần tra Biển Đông (RFI, 17/05/2017)
Tàu sân bay USS Ronald Reagan.wikipedia
Tầu sân bay USS Ronald Reagan đã xuất phát từ căn cứ hải quân Yokosuka tại tỉnh Kanagawa, Nhật Bản, ngày 16/05/2017 để tiến hành tuần tra thường niên tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương. Tuy nhiên, chuyến tuần tra năm nay diễn ra trong bối cảnh cẳng thẳng gia tăng trong khu vực vì chương trình tên lửa đạn đạo và hạt nhân của Bắc Triều Tiên và tranh chấp chủ quyền lãnh hải tại Biển Đông.
Theo trang Japan Times, tầu Reagan rời cảng neo đậu thường trực chỉ hai ngày sau khi Bình Nhưỡng lại tiến hành thử tên lửa hiện đại. Dù chương trình ghé thăm cảng một số nước và các chiến dịch khác không được thông báo, nhưng tầu sân bay Reagan sẽ tiến hành các cuộc" tuần tra thông thường" tại Biển Đông đang có tranh chấp, theo cách gọi của Hải quân Mỹ. Hành động này có thể khiến Bắc Kinh tức giận.
Ngoài ra, trước tình hình căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên, tầu sân bay USS Reagan cũng sẽ tiếp tục hoạt động tại vùng biển Nhật Bản. Hiện tại, tầu sân bay USS Carl Vinson, được phái đến khu vực để gây sức ép với Bắc Triều Tiên cách đây một tháng, đang tiến hành nhiều cuộc tập trận với Hải quân Hàn Quốc. Tuy nhiên, trước nguy cơ căng thẳng gia tăng, tầu Reagan sẽ thay thế tầu Vinson tại vùng biển Nhật Bản.
Một số cơ quan truyền thông địa phương Nhật Bản, trích nguồn tin chính phủ, cho biết, tầu Reagan đồng thời có thể sẽ tập trận chung với Lực Lượng Phòng Vệ Nhật Bản tại vùng biển Nhật Bản hoặc tại biển Hoa Đông nhằm gây thêm sức ép với Bình Nhưỡng.
Dài 300 mét với hơn 5.000 nhân viên và có khoảng 60 máy bay, tầu sân bay USS Ronald Reagan thay thế tầu USS George Washington từ năm 2015 và thuộc Đội Tầu sân bay tấn công số 5 (Carrier Strike Group 5) đóng tại căn cứ Yokosuka.
Thu Hằng
