Việc Trung Quốc trợ cấp ngành công nghiệp đang tạo ra hiện tượng "dư thừa" sản xuất, và đây là một "rủi ro cho khả năng phục hồi kinh tế toàn cầu". Trên đây là lời cảnh báo từ bộ trưởng Tài chính Mỹ, Janet Yellen trước các doanh nhân Mỹ nhân chuyến thăm Trung Quốc kéo dài bốn ngày bắt đầu từ hôm 04/04/2024.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ, Janet Yellen tại phi trường Quảng Châu - Ảnh ngày 04/04/2024. Reuters - Tingshu Wang

Trong chặng dừng thứ nhất tại tỉnh Quảng Đông, phát biểu trước các doanh nhân Mỹ đang hoạt động ở Trung Quốc, bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cho rằng các khoản hỗ trợ trực tiếp và gián tiếp của Bắc Kinh đang dẫn đến hiện tượng "sản lượng vượt quá mức nhu cầu trong nước" cũng như là "khả năng tiêu thụ của thị trường thế giới".

Vẫn theo bà, điều này có thể đi đến việc xuất khẩu khối lượng lớn với giá rẻ, và hiện tượng "tập trung quá mức chuỗi cung ứng", "gây ra các rủi ro cho việc phục hồi nền kinh tế thế giới". Và đó còn là một mối đe dọa cho tính sống còn các doanh nghiệp Mỹ cũng như nhiều nước khác.

Trong cuộc gặp do Phòng Thương Mại Mỹ tổ chức, lãnh đạo bộ Tài chính Mỹ cam kết sẽ đề cập với giới chức Trung Quốc về những "khó khăn" mà các doanh nghiệp Mỹ tại Trung Quốc đang gặp phải. Nhất là việc Bắc Kinh "áp đặt các rào cản tiếp cận đối với các công ty nước ngoài và có những biện pháp cưỡng chế đối với nhiều tập đoàn Mỹ".

Dù vậy, bộ trưởng Tài chính Mỹ trấn an rằng việc bày tỏ những quan ngại này không nằm trong một "chính sách chống Trung Quốc", mà nhằm giảm thiểu các rủi ro có liên quan đến "sự xáo trộn không thể tránh khỏi của nền kinh tế toàn cầu", kết quả của việc duy trì một chiến lược như vậy của Bắc Kinh.

Theo AFP, Mỹ bày tỏ những lo lắng này vào lúc tổng thống Mỹ Joe Biden muốn gia tăng sản xuất của Mỹ trong lĩnh vực năng lượng xanh, với hy vọng có thể dùng điều này như một lập luận cho chiến dịch vận động tái tranh cử.

Đây là chuyến công du Trung Quốc lần thứ hai của bà Janet Yellen trong vòng chưa đầy một năm. Hôm nay, bộ trưởng Tài chính Mỹ có cuộc gặp với phó thủ tướng Hà Lập Phong trước khi có cuộc hội đàm với thủ tướng Lý Cường, bộ trưởng Tài chính Lam Phật An cũng như là thống đốc Ngân hàng Trung ương Phan Công Thắng tại Bắc Kinh.

Chuyến đi này của bà Yellen cũng nằm trong xu hướng Mỹ và Trung Quốc mong muốn nối lại đối thoại. Theo dự kiến, ngoại trưởng Mỹ Anthony Blinken cũng sẽ đến Trung Quốc trong những tuần sắp tới.

Minh Anh

Quan hệ giữa hai siêu cường đang gặp nhiều khó khăn, nhưng vẫn có thể quản lý được nếu Mỹ đi đúng nước cờ.

Joe Biden và Tập Cận Bình đã đồng ý nối lại liên lạc quân sự tại cuộc gặp tuần này © Doug Mills/The New York Times/AP

Bất chấp cuộc gặp giữa Tổng thống Joe Biden và Chủ tịch Tập Cận Bình ở California tuần này, nơi hai nhà lãnh đạo đã đồng ý nối lại đối thoại quân sự, quan hệ Mỹ – Trung vẫn còn nhiều khó khăn. Một số người Mỹ từng gợi ý về một cuộc Chiến tranh Lạnh mới, nhưng Trung Quốc khác với Liên Xô. Bởi vì Mỹ không có sự phụ thuộc lẫn nhau về kinh tế với Liên Xô, nhưng lại có trao đổi thương mại trị giá 500 tỷ đô la với Trung Quốc.

Dù phân tách một phần (hay "giảm thiểu rủi ro") về các vấn đề an ninh là một biện pháp hữu ích, việc phân tách toàn bộ nền kinh tế sẽ khiến Mỹ phải trả giá đắt, và rất ít đồng minh sẽ làm theo. Nhiều quốc gia hiện đang xem Trung Quốc là đối tác thương mại hàng đầu của họ, chứ không phải Mỹ. Do đó, việc giải quyết thách thức từ Trung Quốc sẽ đòi hỏi một chiến lược phức tạp hơn.

Các khía cạnh khác của sự phụ thuộc lẫn nhau, chẳng hạn như biến đổi khí hậu và đại dịch, tuân theo các định luật vật lý và sinh học, và vì thế cũng khiến cho việc phân tách hoàn toàn là không thể. Không một quốc gia nào có thể một mình giải quyết được những vấn đề xuyên quốc gia này. Dù tốt hay xấu, Mỹ vẫn bị mắc kẹt trong một cuộc "cạnh tranh có tính hợp tác" với Trung Quốc. Điều này không giống như chính sách ngăn chặn thời Chiến tranh Lạnh. Các đồng minh và đối tác như Ấn Độ là những đồng minh mà Trung Quốc thiếu, và tổng tài sản của các đồng minh dân chủ sẽ vượt xa Trung Quốc (cộng với Nga) trong thế kỷ này.

Nếu Mỹ kỳ vọng sẽ biến đổi Trung Quốc theo cách tương tự như sự sụp đổ của chế độ Xô-viết vào cuối Chiến tranh Lạnh, thì có khả năng họ sẽ phải thất vọng. Trung Quốc quá lớn để Mỹ có thể xâm chiếm hoặc tạo ra thay đổi trong nước, và điều ngược lại cũng đúng. Cả Trung Quốc và Mỹ đều không gây ra mối đe dọa sống còn cho nhau, trừ phi họ phạm sai lầm bước vào một cuộc chiến lớn.

Phép so sánh phù hợp nhất trong lịch sử không phải là Châu Âu sau Thế chiến II, mà là Châu Âu trước Thế chiến I. Đài Loan có thể là một điểm nóng giống như vùng Balkan khi đó. Mỹ nên giúp Đài Loan tự vệ, nhưng là trong bối cảnh sự thành công của chính sách "Một Trung Quốc" mà Richard Nixon và Henry Kissinger đã tạo ra vào đầu những năm 1970. Có thể sẽ có xung đột kinh tế và xung đột ở cường độ thấp, nhưng mục tiêu chiến lược của Mỹ phải là tránh leo thang.

Một chiến lược như vậy là khả thi vì Mỹ có lợi thế địa chính trị lớn, và Trung Quốc khó có thể thay thế nước này trở thành cường quốc hàng đầu. Về mặt địa lý, Mỹ nằm tiếp giáp hai đại dương và có các láng giềng thân thiện, trong khi Trung Quốc có tranh chấp lãnh thổ với Ấn Độ, Nhật Bản, Malaysia, Philippines, và Việt Nam.

Lợi thế thứ hai của Mỹ là năng lượng : cuộc cách mạng dầu khí đá phiến đã biến Mỹ từ nước nhập khẩu thành nước xuất khẩu dầu. Trong khi đó, Trung Quốc phụ thuộc nhiều vào năng lượng nhập khẩu đi qua vùng Vịnh và Ấn Độ Dương. Mỹ cũng có lợi thế về nhân khẩu học với lực lượng lao động có khả năng tăng trưởng trong thập niên tới, trong khi dân số trong độ tuổi lao động của Trung Quốc đã đạt đỉnh vào năm 2015. Thêm nữa, dù Trung Quốc vượt trội ở một số lĩnh vực phụ, Mỹ vẫn dẫn đầu trong các lĩnh vực then chốt như công nghệ sinh học, công nghệ nano, và công nghệ thông tin.

Trung Quốc có những điểm mạnh ấn tượng nhưng cũng có những điểm yếu nghiêm trọng. Ví dụ, giải pháp cho tình trạng suy giảm nhân khẩu học là tăng năng suất, nhưng năng suất tổng hợp của Trung Quốc lại giảm và sự kiểm soát gắt gao của Đảng cộng sản đối với nền kinh tế đang bóp nghẹt tinh thần kinh doanh trong khu vực tư nhân.

Đúng là Mỹ nắm trong tay những quân cờ tốt, nhưng một chiến lược sai lầm vẫn có thể khiến nước này thất bại. Ví dụ, một chính quyền Trump trong tương lai có thể loại bỏ các át chủ bài trong các liên minh và thể chế quốc tế, hoặc hạn chế nghiêm ngặt vấn đề nhập cư. Cựu thủ tướng Singapore Lý Quang Diệu từng nói với tôi rằng ông không nghĩ Trung Quốc sẽ vượt qua Mỹ, vì Mỹ có khả năng thu hút nhân tài trên toàn thế giới. Xét đến chủ nghĩa dân tộc sắc tộc và nhà nước độc đảng của Trung Quốc, kiểu cởi mở này sẽ không thể xảy ra ở nước này.

Chiến lược của Washington đối với Bắc Kinh nên là tránh cả chiến tranh nóng lẫn chiến tranh lạnh, hợp tác khi có thể, và huy động nguồn lực của mình để định hình hành vi đối ngoại của Trung Quốc. Chiến lược này có thể được thực hiện thông qua việc ngăn chặn và tăng cường các liên minh và thể chế quốc tế.

Chìa khóa để bảo vệ chuỗi đảo đầu tiên ngoài khơi Trung Quốc là Nhật Bản, đồng minh thân cận của Mỹ, nơi Mỹ đang có quân đồn trú. Đồng thời, Mỹ nên cung cấp viện trợ cho các nước nghèo hiện đang được Sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc lôi kéo. Trên hết, Mỹ phải duy trì sự cởi mở trong nước và bảo vệ các giá trị dân chủ. Các cuộc thăm dò quốc tế cho thấy Mỹ có sức mạnh "mềm" lớn hơn nhiều so với Trung Quốc. Và sức mạnh răn đe quân sự của Mỹ cũng được hoan nghênh bởi nhiều quốc gia muốn duy trì quan hệ hữu nghị với Trung Quốc nhưng không muốn bị nước này thống trị. Tóm lại, Mỹ nên tập trung vào một chiến lược mang lại nhiều hứa hẹn cho chúng ta hơn là tái diễn Chiến tranh Lạnh.

Joseph Nye

Nguyên tác : "America should aim for competitive coexistence with China", Financial Times, 16/11/2023

Nguyễn Thị Kim Phụng

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 18/11/2023

Joseph Nye là giáo sư hưu trí tại Đại học Harvard và là tác giả của cuốn hồi ký sắp xuất bản, ‘A Life in the American Century’.

Đối thủ Trung Quốc xuống dốc, gây lo lắng cho… Hoa Kỳ

Theo Le Figaro ngày 28/09/2023, những vụ thanh trừng bí ẩn trong quân đội Trung Quốc, xu hướng dân tộc chủ nghĩa được đẩy mạnh trong lúc kinh tế đang sa sút, Bắc Kinh hung hăng với láng giềng khiến Hoa Kỳ lo ngại hơn cả khả năng bị giành mất vị trí đại cường số một thế giới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (giữa) và tư lệnh Quân chủng hỏa tiễn Vương Hậu Bân (trên, bên trái), chính ủy Từ Tây Thịnh (trên, bên phải) tại Bắc Kinh,Trung Quốc, ngày 31/07/2023. AP - Li Gang

Nội bộ căng thẳng, Tập Cận Bình tiếp tục "đả hổ"

Trong bài "Tập Cận Bình và những vụ thanh trừng bí ẩn ở đầu não quân đội Trung Quốc", Le Figaro nhắc lại sự mất tích của bộ trưởng quốc phòng sau khi nhiều sĩ quan cao cấp bị cách chức, gây ra những đồn đãi về quyền hành thực tế của ông Tập. Đây là người thân tín thứ hai của Tập Cận Bình bị thất sủng, sau ngoại trưởng Tần Cương (Qin Gang). Bắc Kinh chỉ nói rằng việc bộ trưởng Lý Thượng Phúc (Li Shangfu) lỗi hẹn với các đồng nhiệm Việt Nam là vì "lý do sức khỏe".

Ngoài tướng Lý còn có 8 sĩ quan cao cấp khác bị cáo buộc nhận hối lộ. PLA Daily hôm 22/09 cảnh báo các quân nhân nên "thanh lọc các mối quan hệ xã hội", cho thấy không khí thanh trừng. Chuyên gia Alex Payette, người sáng lập Cabinet Cercius cho rằng Tập Cận Bình không dự G20, thay vào đó đi thanh tra các doanh trại quân đội ở Hắc Long Giang, có thể do tình hình nội bộ căng thẳng.

Các nhà quan sát nhận định quyền lực của ông Tập vẫn bao trùm, nhưng không phải là tuyệt đối. Theo nhà chính trị học độc lập Trần Đạo Ngân (Chen Daoyin), đang có những đấu đá nội bộ, mỗi bên dùng ngọn cờ chống tham nhũng để tấn công nhau. Ông Khúc Thanh Sơn (Qu Qingshan), Viện trưởng Viện nghiên cứu Văn minh và Lịch sử Đảng của Trung ương Đảng, tuyên bố "Tham nhũng là khối u độc hại nhất đe dọa đảng", loan báo một chiến dịch năm năm mới, trong khi hàng trăm ngàn cán bộ đã bị trừng phạt.

Payette nhấn mạnh : "Vấn đề là ngoài tham vọng cá nhân, liệu có bất đồng về đường hướng chính trị của ông Tập hay về cách lãnh đạo hay không". Nhất là về chiến lược Đài Loan, khi quân đội trên tuyến đầu. Nếu Trương Hựu Hiệp (Zhang Youxia), phó chủ tịch Quân ủy Trung ương, bạn thời thơ ấu của Tập Cận Bình bị kỷ luật, thì đây sẽ là một trận địa chấn. Nhưng ông Trần Đạo Ngân cho rằng hiện chưa ai có thể đương đầu với ông Tập, sau cái chết của cựu chủ tịch Giang Trạch Dân (Jiang Zemin) và vụ ông Hồ Cẩm Đào bị áp tải ra khỏi Đại hội Đảng.

Tạo không khí khủng bố để chuẩn bị cho "bão lớn" ?

Le Figaro nhận thấy đẩy mạnh dân tộc chủ nghĩa là "Lời đáp của Tập Cận Bình trước tình hình kinh tế chậm lại và thách thức từ Mỹ". Vũ Hán đã mở ra một cuộc truy lùng kimono. Một nhóm người mặc trang phục truyền thống nhiều màu sắc đã bị bảo vệ một công viên chận lại, nói rằng những ai ăn mặc và trang điểm kiểu Nhật không được vào. Nhưng hóa ra đó là "Hán phục" (hanfu) đời nhà Đường, và mỉa mai thay, lại là thời kỳ cực thịnh của Trung Hoa, mở cửa với thế giới, không như Trung Quốc của ông Tập trong nhiệm kỳ thứ ba.

Sự cố trên đây minh họa cho cao trào dân tộc chủ nghĩa, sau khi Bắc Kinh đã viết lại lịch sử trong sách giáo khoa, đàn áp các tỉ phú đỏ. Một dự luật đe dọa bỏ tù công dân nào mặc quần áo "làm tổn thương đến tình cảm dân tộc". Những ai thích áo thun in hình sao và sọc, hãy coi chừng !

Ông Trần Đạo Ngân nhận định : "Đây là điều mới. Chế độ tạo ra không khí khủng bố để kiểm soát dân chúng, chuẩn bị cho những cơn bão sắp tới, nhất là chiến tranh với Đài Loan hay trên Biển Đông". Một giáo sư đại học Chính trị Bắc Kinh viết trên WeChat "Ăn sushi hay coi manga có vi phạm luật hay không ?". Nhưng câu này bị kiểm duyệt xóa mất.

Hoang tưởng về "thế lực thù địch"

Những tháng gần đây, Đảng tạo ra tâm lý hoang tưởng, huy động dân Hoa lục chống việc Mỹ "bao vây" Trung Quốc. Quần chúng được kêu gọi tố cáo "thế lực thù địch" xâm nhập. Phong trào yêu nước được cổ vũ trong lúc kinh tế u ám, các tập đoàn hùng mạnh như Country Garden suýt phá sản. Les Echos cho biết ông Hứa Gia Ấn (Hui Ka Yan), chủ tịch Hằng Đại (Evergrande), tỉ phú giàu nhất châu Á năm 2017 vừa bị quản thúc tại gia vì tập đoàn nợ đến 328 tỉ đô la. Nhiều nhà đầu tư chuyển sang Ấn Độ và Đông Nam Á, nhất là do Tập Cận Bình đứng về phía Vladimir Putin từ khi chiến tranh ở Ukraine nổ ra.

Nhà nghiên cứu Marc Julien nhận định : "Tất cả những chỉ số của Trung Quốc đều màu xanh trong nhiều thập niên, nhưng nay đã chuyển sang đỏ". Đảng có hai khả năng, hoặc thực dụng quay lại với cải cách, hoặc thúc đẩy xu hướng dân tộc chủ nghĩa. Có vẻ như ông Tập đã chọn cách thứ hai. Về "nhiệm vụ lịch sử" là "thống nhất Đài Loan", một doanh nhân ở Thượng Hải thổ lộ, nay mọi người đều bị ám ảnh vì giả thiết này nhưng không dám nói ra.

"Khi kẻ độc ác gặp khó khăn, có thể làm chuyện ác độc"

Trung Quốc bị giảm phát, dân số sụt xuống khiến vai trò quốc gia đông dân nhất thế giới bị Ấn Độ giành mất. Viễn cảnh một Trung Quốc có nguy cơ suy thoái và bất ổn chính trị gây lo lắng cho… Hoa Kỳ. Đối phó với Bắc Kinh vốn đang cạnh tranh về kinh tế và quân sự luôn là điểm đồng thuận giữa hai đảng Dân chủ và Cộng hòa. Thế nhưng, tại Washington hiện nay, kinh tế Trung Quốc đi xuống cùng với việc Tập Cận Bình tỏ ra cứng rắn hơn hẳn có vẻ đáng lo hơn là khả năng bị Bắc Kinh tranh lấy vị trí đại cường số một thế giới. Ông Joe Biden tháng trước đã tóm tắt : "Khi những kẻ ác gặp khó khăn, họ sẽ làm những chuyện ác". 

Giáo sư Joshua Eisenman nhận xét, mô hình phát triển đã mang lại thành công lớn cho Trung Quốc nay không còn áp dụng được. Phương Tây cũng đánh giá chưa đúng mức tác động xã hội của chính sách zero Covid trong ba năm qua. Sự hung hăng trước các nước trong khu vực cộng thêm liên minh với Nga khiến Washington thêm cảnh giác, nhất là vụ tung ra tấm bản đồ lấn sang lãnh thổ của tất cả láng giềng kể cả Nga, cho thấy Bắc Kinh đã bất chấp luật pháp quốc tế. Hai bộ trưởng quan trọng về ngoại giao và quốc phòng thì "mất tích", khiến Mỹ khó đối thoại.

Tuy chưa bao giờ công khai chính sách ngăn chặn Trung Quốc, chính quyền Biden đã tăng cường mở rộng các liên minh ở Ấn Độ-Thái Bình Dương. Bộ Tứ gồm Mỹ, Úc, Ấn, Nhật và AUKUS, liên minh quân sự Mỹ, Úc, Anh là những tổ chức chính thức, nhưng Hoa Kỳ còn ký nhiều thỏa thuận quốc phòng hay đối tác với các nước ở Ấn Độ Dương và Thái Bình Dương. Washington xích lại gần Ấn Độ, xây dựng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Việt Nam, Philippines, tập hợp Hàn Quốc và Nhật Bản, thành lập hoặc tái lập quan hệ ngoại giao với các đảo quốc Thái Bình Dương. Chủ thuyết của Biden "cạnh tranh nhưng không đối đầu" đã thu hút được một số quốc gia đang lo lắng trước sự hiếu chiến của Trung Quốc.

Phương pháp NATO khó áp dụng cho chiến trường Ukraine

Liên quan đến Ukraine, Le Monde nói về "Những lỗ hổng trong việc đào tạo của NATO". Phóng viên của tờ báo rong ruổi trên ba mặt trận khác nhau từ miền đông đến đông nam, và ghi nhận các chiến binh đều phàn nàn rằng những gì được đào tạo không phù hợp với thực tế chiến trường.

Các nước đồng minh từ một năm qua vẫn nói rằng cùng với chi viện vũ khí, việc huấn luyện - chủ yếu tại Anh, Đức, Tây Ban Nha, Ba Lan - đã mang lại hiệu quả cho cuộc chiến vệ quốc của Ukraine. Sự thật ra sao ? Trước hết là vấn đề phiên dịch. Trên mặt trận Bakhmut, Yeyhen, 24 tuổi có kỷ niệm đáng nhớ lúc tập huấn tại Anh. "Có lần huấn luyện viên nói cần lo cho an ninh cá nhân trước khi nghĩ đến những người bị thương". Nhưng phiên dịch người Ukraine lại hiểu rằng "Nếu có người bị thương thì nên giết họ để giữ an toàn cho mình". Những hoạt động được dạy dành cho bộ binh "không chịu hỏa lực của địch, không dưới đạn pháo, không bãi mìn và những tay súng bắn tỉa, trong khi đây là chuyện thường ngày ở chỗ chúng tôi. Ngay cả độ sâu của chiến hào cũng khác". 

Khi về nước, Yeyhen cũng như nhiều người khác đành tìm hiểu cách sử dụng vũ khí mới và chiến thuật trên mạng. Vadim, tức "Nesquik", tiểu đoàn trưởng 28 tuổi nhưng đã dạn dày kinh nghiệm, được học cách tổ chức tiếp liệu ở Đức, nhưng "không ai đến kho để nhận cả, mỗi lần đều hẹn gặp để giao và địa điểm luôn thay đổi". Anh cũng cho rằng không nên đánh giá thấp quân Nga, "họ thích ứng rất nhanh, có nguồn nhân lực dự trữ mà chúng tôi không có và vô số thiết bị. NATO nên gởi người ra mặt trận một tháng, sẽ thấy mỗi ngày mỗi khác".

Huấn luyện viên phải tham khảo… YouTube

Tại Donetsk, trung sĩ Vassil tức "Papic", đã trải qua 35 ngày ở Anh để phối hợp việc huấn luyện 200 người lính. Anh nói với các huấn luyện viên người Anh và Đan Mạch, là cẩm nang của NATO không thích hợp trên thực địa Ukraine như cách tấn công chiến hào chẳng hạn, nhưng họ trả lời là tất cả đã được viết sẵn. Nhiều khi huấn luyện viên phải lên YouTube để tìm giải pháp.

Cách đánh phối hợp với drone không có trong giáo trình NATO trong khi không thể tách rời khỏi cuộc chiến Ukraine. Vassil nói : "Những nước không chiến đấu lại dạy cách đánh, lẽ ra phải ngược lại". Dmitri và đồng đội thì phải mày mò tìm cách sửa chữa các xe tăng bị hư hại. Yevgeny, mới 24 tuổi nhưng đã nhận được huy chương anh hùng Ukraine, kể lại anh phải gởi trả về hậu phương một tân binh học ở Đức vì người lính này chỉ biết cách dàn hàng tiến lên, nhưng như vậy lực lượng xe tăng sẽ bị thiệt hại nặng trước pháo Nga.

Xa hơn ở phía nam, tại mặt trận Zaporijia, trung sĩ Mikhaël Vovk tức "The Performer" nhận định : "Ở đây chúng tôi chiến đấu mà không được không lực và pháo binh yểm trợ, trong khi đây là trung tâm của chiến thuật NATO. Hơn nữa, những chiến binh của chúng tôi giàu kinh nghiệm hơn những người huấn luyện họ. Đã mười năm qua họ phải chiến đấu từ khi Donbass và Crimea bị xâm chiếm".

Một chủ đề bất đồng nữa là phá mìn. Dmitri, có ngoại hình như tài tử xi-nê Mỹ, đã sang học ở Ba Lan, kể rằng NATO đòi hỏi phải phá toàn bộ bãi mìn, trong khi người Ukraine chỉ cần mở một lối vào để đội quân tiến lên, và lại phải làm việc dưới bom đạn. Le Monde kết luận, các quân nhân được phương Tây huấn luyện đều phải đào tạo lại trên thực địa.

Đối lập Nga lưu vong không có lãnh đạo xứng tầm

Về phía đối lập Nga, nhà phân tích Tatiana Kasstouéva-Jean của Viện Quan hệ Quốc tế Pháp, trả lời Le Monde, cho rằng thực ra nhiều người trong số họ tự coi là nhà ly khai thay vì đối lập. Những khuôn mặt hàng đầu như Mikhail Khodorkovski, Garry Kasparov, ê-kíp quỹ chống tham nhũng FBK của Alexei Navalny… đã lưu vong từ trước chiến tranh. Từ ngày 24/02/2022, nhiều nhà đấu tranh nhân quyền, nhà báo, blogger, luật sư, nhà nghiên cứu, nghệ sĩ chạy ra nước ngoài vì không còn có thể tự do hành nghề tại Nga. Tiếp theo, lệnh tổng động viên từng phần tháng 9/2022 khiến hàng loạt thanh niên phải chạy trốn, tuy chưa hẳn chống Putin.

Trước đây Lênin đang lưu vong đã bí mật về nước tổ chức Cách mạng tháng Mười và nắm quyền năm 1917, nhưng đó chỉ là trường hợp đặc biệt trong lịch sử Nga. Tuy internet và mạng xã hội giúp trong và ngoài nước liên lạc được với nhau, nhưng khác với Belarus có Svetlana Tsikhanovskaia, nhân vật được coi là lãnh tụ, giới lưu vong Nga bị chia năm xẻ bảy. Khi một nhóm cố gắng ngoi lên dẫn đầu với ý tưởng riêng, những nhóm khác liền phản đối tính chính danh. Trong giới tinh hoa trẻ tuổi mới chạy sang, có người kết nối được với lớp cũ, người thì cố hòa nhập vào cuộc sống mới, có người tìm cách tự biến thành vô hình để tránh bàn tay nối dài của Vladimir Putin, không tham gia bất cứ sự kiện chính trị nào.

Thụy My

Hiện nay, ở Washington đang có một quan điểm ngày càng vững chắc cho rằng Trung Quốc đang tìm cách thay thế Mỹ trở thành cường quốc hàng đầu thế giới và tái tạo hệ thống quốc tế theo hình ảnh phi tự do của mình.

Quốc kỳ Hoa Kỳ và Trung Quốc - Ảnh Feng Li

Tất nhiên, Trung Quốc đã thúc đẩy những nỗi sợ này qua việc phát triển quân đội, hợp tác với một nước Nga theo chủ nghĩa phục thù, thúc đẩy các yêu sách tranh chấp lãnh thổ, và dựa vào những luận điệu của riêng mình. Chủ tịch Tập Cận Bình đã thề sẽ chặn đứng những gì ông coi là nỗ lực do Mỹ dẫn đầu nhằm "ngăn chặn, bao vây, và đàn áp" Trung Quốc, và đã tuyên bố rằng "chủ nghĩa tư bản chắc chắn sẽ diệt vong và chủ nghĩa xã hội chắc chắn sẽ chiến thắng".

Nhưng các tuyên bố về ý thức hệ như vậy thường một phần được thúc đẩy bởi sự bất an – hầu hết các quốc gia Cộng sản đã sụp đổ, và giới lãnh đạo Trung Quốc lo sợ mình sẽ là người tiếp theo. Những tuyên bố đó cũng nhằm mục đích củng cố niềm tin và lòng trung thành trong nước đối với đảng, hơn là phản ánh chính sách hoặc niềm tin thực tế.

Ý thức hệ ở Trung Quốc là một khái niệm linh hoạt, chứ không phải là một bộ khung cứng nhắc với các chính sách rõ ràng, và nó đã liên tục được điều chỉnh để biện minh cho việc duy trì chế độ độc đảng qua những thay đổi lớn sau nhiều thập niên. Ví dụ, dưới thời Mao Trạch Đông, các nhà tư bản bị lên án là "bọn phản cách mạng". Nhưng dưới thời Chủ tịch Giang Trạch Dân, Đảng Cộng sản Trung Quốc (Đảng cộng sản Trung Quốc) đã từ bỏ niềm tin cốt lõi của chủ nghĩa Marx vào năm 2001, khi họ chấp nhận các doanh nhân tư nhân làm đảng viên. Nền kinh tế Trung Quốc ngày nay mang tính tư bản hơn là Marxist, và cực kỳ phụ thuộc vào khả năng tiếp cận thị trường thế giới.

Đánh giá về Trung Quốc dựa trên ngôn từ có chủ ý của chương trình tuyên truyền của đảng đã bỏ qua khoảng cách giữa lời nói và hiện thực. Chẳng hạn, vào năm 2018, Trung Quốc đã đàn áp các nhóm sinh viên Marxist và các tổ chức lao động, nhiều khả năng là vì – như nhà lao động học và xã hội học Eli Friedman lưu ý – các nhà hoạt động trẻ tuổi này là hiện thân cho "các nguyên tắc của chủ nghĩa Marx mà Đảng cộng sản Trung Quốc thực tế đã từ bỏ từ rất lâu". Tương tự, suốt nhiều năm, Bắc Kinh đã nhấn mạnh đến sự tôn nghiêm của chủ quyền quốc gia và việc không can thiệp vào công việc nội bộ của nước khác, nhưng lại cung cấp sự hỗ trợ ngoại giao cho cuộc xâm lược Ukraine của Nga.

Các trí thức hàng đầu Trung Quốc công khai thừa nhận khó khăn trong việc dung hòa những gì Trung Quốc nói với những gì họ làm. "Ngay cả chúng tôi cũng không tin nhiều vào những gì mình nói", nhà kinh tế học Trung Quốc Diêu Dương (Yao Yang), người nổi tiếng với quan điểm thực dụng, từng nói. "Mục tiêu của chúng tôi không phải là đánh bại chủ nghĩa tự do, mà thay vào đó nói rằng những gì chúng tôi đang có cũng tốt như những gì các vị đang có". Giang Thế Công (Jiang Shigong), một học giả chuyên về pháp lý và là người biện hộ cho triết lý chính trị của Tập, đã viết rằng "‘chủ nghĩa xã hội’ không phải là một loại tư tưởng cứng nhắc, mà là một khái niệm mở, đang chờ được khám phá và định nghĩa".

Rất khó để xác định chắc chắn tham vọng lâu dài của Trung Quốc, và những tham vọng đó cũng có thể thay đổi. Nhưng nhìn chung nước này không thể – thậm chí không tìm cách – thay thế Mỹ trở thành cường quốc thống trị thế giới.

Tập và Đảng cộng sản Trung Quốc rõ ràng cho rằng Mỹ đang cố gắng giữ cho Trung Quốc luôn bị phụ thuộc và dễ bị tổn thương, phản đối bất cứ điều gì Trung Quốc khởi xướng hoặc ủng hộ trong một hệ thống quốc tế mà Bắc Kinh tin là thiên vị Mỹ và các nền dân chủ phát triển. Nhưng ở mức tối thiểu, ý định của Trung Quốc dường như chỉ là sửa đổi các khía cạnh của một hệ thống mà nhờ nó họ đã phát triển thịnh vượng – làm cho nó an toàn hơn cho chế độ chuyên chế – chứ không phải thay thế nó hoàn toàn.

Tập thường nói về nỗ lực này trong các khẩu hiệu chính trị của mình như "giấc mơ Trung Hoa" và "tương lai chung cho nhân loại". Tuy nhiên, người ta vẫn đang tiếp tục tranh luận ở Trung Quốc về ý nghĩa thực sự của những tầm nhìn này, cũng như các chi phí và rủi ro mà Trung Quốc cần chấp nhận trong hành trình tìm kiếm vị trí lãnh đạo toàn cầu. Ví dụ, nghiên cứu của học giả Diệp Mẫn (Min Ye) đã chỉ ra rằng quy mô phát triển ở nước ngoài của Trung Quốc bị giới hạn bởi sự cấp bách, bắt buộc phải giải quyết các nhu cầu phát triển ở trong nước. Các chiến lược quan trọng khác của Trung Quốc nhằm mở rộng ảnh hưởng của họ cũng gặp khó khăn tương tự : Nỗ lực quốc tế hóa đồng nhân dân tệ và giảm sự thống trị của đồng đô la bị hạn chế bởi sự kiểm soát chặt chẽ giá trị của đồng nhân dân tệ, cũng như nhiều biện pháp kiểm soát vốn khác. Các chính sách này tuy giúp ổn định nền kinh tế và ngăn chặn tình trạng tháo vốn, nhưng lại hạn chế sức hấp dẫn toàn cầu của đồng nhân dân tệ.

Trong khi đó, quan ngại của người Mỹ thường tập trung vào nỗi sợ hãi chính đáng rằng Trung Quốc có thể tấn công Đài Loan. Nhưng bất chấp các cuộc tập trận quân sự hung hăng của Trung Quốc nhằm ngăn chặn hòn đảo tự trị tiến gần hơn đến nền độc lập chính thức, nhiều chuyên gia tin rằng Bắc Kinh vẫn muốn đạt được mục tiêu lâu dài là "thống nhất trong hòa bình" thông qua các biện pháp khác, ngoài chiến tranh. Trung Quốc có thể thua trong một cuộc chiến quân sự và phải đối mặt với các biện pháp trừng phạt quốc tế và sự gián đoạn chuỗi cung ứng. Kết cục đó là rất nguy hiểm về kinh tế và chính trị, đe dọa các mục tiêu hàng đầu của Tập về an ninh chế độ, ổn định trong nước, và phục hưng quốc gia.

Ngày càng có nhiều nghi ngờ về việc Trung Quốc, với khó khăn về kinh tế và dân số sụt giảm, có thể đạt được mục tiêu vượt qua Mỹ để trở thành nền kinh tế lớn nhất thế giới hay không, chứ chưa nói đến các chỉ số lãnh đạo toàn cầu khác. Hiện vẫn có một sự thừa nhận rộng rãi ở Trung Quốc rằng nước này vẫn còn yếu hơn về quân sự, kinh tế, và công nghệ so với Mỹ, và việc hiện đại hóa đất nước phụ thuộc vào khả năng duy trì tiếp cận công nghệ, vốn, và thị trường quốc tế trong một trật tự kinh tế ổn định. "Mỹ không thể kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc", học giả Trung Quốc nổi tiếng Hoàng Nhân Vỹ (Huang Renwei) đã lưu ý, "nhưng Trung Quốc cũng không thể nhanh chóng vượt qua Mỹ".

Luận điệu của Trung Quốc về cải cách quản trị toàn cầu đã gây được tiếng vang ở nhiều nước đang phát triển, nơi cũng cho rằng các thể chế quốc tế đang chống lại họ. Nhưng có rất ít lý do để tin rằng ý thức hệ dân tộc chủ nghĩa, tư lợi của Đảng cộng sản Trung Quốc sẽ thu hút được sự chú ý trên toàn thế giới, đặc biệt là khi Tập đã gây mất lòng tin vì cai trị bằng đường lối độc đoán, áp dụng các chiến thuật cưỡng chế đối với các doanh nghiệp và đối tác thương mại nước ngoài, và triển khai các chính sách ngày càng hoang tưởng. Trung Quốc đúng là có xu hướng được nhìn nhận tích cực hơn ở các nước đang phát triển. Nhưng nguyên nhân chủ yếu đến từ kinh tế chứ không phải ý thức hệ, và các khoản đầu tư ra nước ngoài của nước này thường bị chỉ trích là thiếu minh bạch, gây nợ nần cho các nước nghèo, gây tác động lên môi trường và nhiều các vấn đề khác.

Mỹ phải tiếp tục ngăn cản và chống lại các hành vi hung hăng của Trung Quốc, bao gồm cả việc củng cố khả năng chống xâm lược của Đài Loan. Nhưng Washington cần tránh để mình bị hướng dẫn chỉ bởi nỗi sợ, theo đó cản trở tư duy cởi mở và năng động vốn là cơ sở cho vai trò lãnh đạo khoa học và công nghệ của Mỹ. Các nhà hoạch định chính sách nên kết hợp các biện pháp răn đe với những nỗ lực mạnh mẽ hơn nhằm tìm kiếm mối quan hệ mang tính xây dựng với Trung Quốc, đồng thời bảo vệ các giá trị và lợi ích cốt lõi của một trật tự quốc tế mang tính bao trùm, cũng như kêu gọi Bắc Kinh đưa ra những cam kết đáng tin cậy hơn về ý định thực sự của họ.

Rõ ràng là Trung Quốc – bất kể ý định của họ là gì – đang đặt ra một thách thức chính sách to lớn và phức tạp đối với Mỹ. Nhưng việc phóng đại nỗi sợ về "cuộc đối đầu một mất một còn" sẽ làm tăng khả năng xảy ra xung đột, lấn át nỗ lực giải quyết những thách thức chung như biến đổi khí hậu, và tạo ra một khuôn khổ ‘hoặc ủng hộ hoặc chống lại chúng tôi’ vốn có thể khiến Mỹ bị cô lập khỏi các đồng minh và phần còn lại của thế giới.

Tồi tệ hơn, hành động theo bản năng để vượt qua hoặc ngăn chặn Trung Quốc chỉ khiến những người theo đường lối cứng rắn ở Bắc Kinh tin rằng Mỹ là kẻ thù không đội trời chung và phản ứng duy nhất là phải làm suy yếu nước Mỹ.

Bằng cách tiếp tục đi trên con đường đó, hai quốc gia hùng mạnh nhất thế giới có thể sẽ biến nước còn lại thành chính thứ kẻ thù mà họ vẫn luôn sợ hãi.

Jessica Chen Weiss

Nguyên tác : "Even China Isn’t Convinced It Can Replace the U.S.", New York Times, 04/05/2023

Nguyễn Thị Kim Phụng iên dịch

Nguồn : Nghiên cứu quốc tế, 09/05/2023

Jessica Chen Weiss là giáo sư về quản trị chính quyền tại Đại học Cornell và là nghiên cứu viên cấp cao tại Trung tâm Phân tích Trung Quốc của Viện Chính sách Xã hội Châu Á. Bà là tác giả của cuốn sách "Powerful Patriots : Nationalist Protest in China’s Foreign Relations".

Việt Nam nên chọn phe nào ?

Hoàng Bách nói chuyện với Nguyễn Gia Kiểng

+ Cải tổ hưu trí tại Pháp, uy tín của Tổng thống Emmanuel Macron xuống rất thấp.

+ Tập cận Bình lợi dụng Nga sa lầy Ukraine, lên lớp Vladimir Putin và chơi điếm Nga về Bắc Kinh chưa nóng ghế đã mời 5 nước Trung á thuộc sân sau của Nga như : Kazakhstan, Kirghizstan, Uzbekistan… mời họp ở Bắc Kinh.

+ Kinh tế Trung Quốc phát triển không như 4 thập niên trước năm 2022 chỉ có 3% ,dự trù năm 2023 là 5%. Trung Quốc đang đối mặt về kinh tế, chính trị, môi trường…

+ Trung Quốc chưa thể đánh Đài Loan.

Nguồn : Người Việt Channel, 24/03/2023

Washington sẵn sàng để tổng thống Đài Loan đến Mỹ gặp chủ tịch Hạ Viện

Thùy Dương, RFI, 09/03/2023

Phát ngôn viên Bộ ngoại giao Mỹ Ned Price, ngày 08/03/2023 nói với báo chí là "việc các quan chức cấp cao của Đài Loan quá cảnh ở Mỹ là phù hợp với chính sách lâu nay của Mỹ và với các quan hệ không chính thức nhưng chặt chẽ với Đài Loan". Theo AFP, điều này cho thấy Washington không phản đối việc tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn đến Hoa Kỳ để gặp chủ tịch Hạ Viện.

Phát ngôn viên ngoại giao Mỹ Ned Price trong một cuộc họp báo tại Washington, Hoa Kỳ, ngày 10/03/2022. AP - Manuel Balce Ceneta

Phát ngôn viên bộ ngoại giao Mỹ dùng từ "quá cảnh" chứ không phải "chuyến thăm". Phát biểu của ông Ned Price được đưa ra sau khi hôm 07/03 chủ tịch Hạ Viện Mỹ Kevin McCarthy khẳng định ông sẽ gặp tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn tại bang California và tạm thời tránh công du Đài Loan, để không làm gia tăng căng thẳng Trung - Mỹ. Tuy nhiên, ông không loại trừ khả năng sau này sẽ đến thăm Đài Loan.

Còn theo thông tín viên Frédéric Lemaitre của báo Le Monde tại Bắc Kinh, tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn dường như là người đã đề xuất là chủ tịch Hạ Viện Mỹ, Kevin McCarthy không nên đến Đài Bắc như ông từng có ý định mà sẽ tiếp bà tại California.

Reuters trước đó trích dẫn hai nguồn tin ẩn danh cho biết tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn được mời phát biểu tại thư viện Ronald Reagan khi dừng chân ở California, trong chuyến công du đến Trung Mỹ và chủ tịch Hạ Viện Mỹ Kevin McCarthy sẽ có cuộc gặp với bà.

Bà Thái Anh Văn đã từng 6 lần quá cảnh tại Mỹ trong vòng 6 năm lãnh đạo Đài Loan, lần gần đây nhất là vào năm 2019 trong chuyến công du chính thức đến vùng Carribe. Bắc Kinh, luôn coi Đài Loan là một tỉnh của Trung Quốc, luôn phản đối mọi cuộc tiếp xúc chính thức giữa đại diện chính quyền Đài Loan với nước ngoài.

Thùy Dương

**********************

Mỹ thấy nỗ lực tuyên truyền của Trung Quốc ngày càng giống Nga

AP, VOA, 08/03/2023

Hoa Kỳ từ lâu đã coi Trung Quốc là nguồn tuyên truyền chống Mỹ mạnh mẽ nhưng ít tích cực hơn trong các hoạt động gây ảnh hưởng so với Nga, quốc gia đã sử dụng các cuộc tấn công mạng và hoạt động bí mật để làm gián đoạn các cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ và bôi nhọ các đối thủ.

Dân biểu Dân chủ Raja Krishnamoorthi của Illinois, người đứng đầu Đảng Dân chủ trong ủy ban Hạ viện mới thành lập tập trung vào Đảng cộng sản Trung Quốc.

Nhưng nhiều người ở Washington giờ đây cho rằng Trung Quốc đang ngày càng áp dụng các chiến thuật dính líu tới Nga — và ngày càng có nhiều lo ngại rằng Hoa Kỳ không hành động đủ để đáp trả.

Các quan chức Hoa Kỳ và các chuyên gia bên ngoài trích dẫn các ví dụ gần đây về việc các ‘diễn viên’ có liên hệ với Trung Quốc tạo ra các báo cáo tin tức sai sự thật bằng trí tuệ nhân tạo và đăng một lượng lớn các bài phỉ báng trên mạng xã hội. Mặc dù nhiều nỗ lực được phát hiện là nghiệp dư, nhưng các chuyên gia cho rằng chúng báo hiệu rõ ràng Bắc Kinh sẵn sàng thử nhiều chiến dịch gây ảnh hưởng hơn như một phần của một loạt các hoạt động bí mật, theo hai người quen thuộc với vấn đề nói với điều kiện giấu tên.

"Đối với chúng tôi, nỗ lực này là điều nổi bật," một quan chức tình báo Mỹ nói.

Tâm trạng ngày càng bi quan ở Washington về các mục tiêu chính trị và kinh tế bành trướng của Bắc Kinh cũng như khả năng xảy ra chiến tranh về Đài Loan đang thúc đẩy những lời kêu gọi Hoa Kỳ nỗ lực mạnh mẽ hơn để chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc ở nước ngoài.

Các nhà lập pháp và quan chức đặc biệt lo ngại về các quốc gia bao gồm Khu vực phía Nam bán cầu Global South ở Châu Phi, Châu Á và Châu Mỹ Latin, nơi cả Hoa Kỳ và Trung Quốc đều có lợi ích kinh tế và chính trị to lớn. Nhiều quốc gia trong số này có dân số ủng hộ cả hai bên - điều mà một quan chức gọi là "các quốc gia dao động" trong trận chiến tường thuật.

Dân biểu Raja Krishnamoorthi của Illinois, người đứng đầu Đảng Dân chủ trong ủy ban Hạ viện mới thành lập tập trung vào Đảng cộng sản Trung Quốc, nói : "Đây phải là nỗ lực của toàn bộ chính phủ".

"Đảng cộng sản Trung Quốc đang đi khắp thế giới để nói xấu Hoa Kỳ, nói xấu các định chế của chúng ta, nói xấu hình thức chính phủ của chúng ta," ông Krishnamoorthi nói trong một cuộc phỏng vấn. "Chúng ta phải chống lại điều này bởi vì cuối cùng nó không mang lại lợi ích tốt nhất cho Hoa Kỳ".

Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington cho biết trong một tuyên bố rằng Bắc Kinh "phản đối việc bịa đặt và phổ biến thông tin sai lệch" và đổ lỗi cho Hoa Kỳ vì đã biến mạng xã hội "thành công cụ để thao túng dư luận quốc tế và là vũ khí của họ để bêu xấu và bôi nhọ các quốc gia khác".

"Về vấn đề này, phía Mỹ phải tự kiểm điểm và ngừng la làng ‘ăn cướp’," phát ngôn viên tòa đại sứ Liu Pengyu nói.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc và các kênh liên kết, cũng như những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội với lượng người theo dõi đông đảo, thường xuyên truyền bá những ý tưởng mà Hoa Kỳ cho là phóng đại, sai lệch hoặc gây hiểu lầm. Trong những tuần gần đây, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã kêu gọi sự chú ý đến vụ tàu trật đường ray phóng hóa chất độc hại ở Ohio cũng như cáo buộc Hoa Kỳ có thể đã phá hoại các đường ống được sử dụng để vận chuyển khí đốt của Nga.

Chính quyền ông Biden đã bác bỏ mạnh mẽ các cáo buộc về đường ống Nord Stream và bênh vực phản ứng của mình ở Ohio.

Trung Quốc từ lâu được coi là ít sẵn sàng hơn Nga trong việc thực hiện các bước khiêu khích có thể bị lộ và lo ngại hơn về việc bị đổ lỗi công khai. Tình báo Mỹ nhận định Nga cố gắng ủng hộ ông Donald Trump trong hai kỳ bầu cử tổng thống vừa qua, trong khi Trung Quốc năm 2020 có cân nhắc nhưng không tìm cách tác động đến cuộc bầu cử.

Nhưng một số quan chức Hoa Kỳ tin rằng Trung Quốc hiện đang thực hiện hoặc xem xét các hoạt động mà trước đây họ không thực hiện, theo hai người quen thuộc với vấn đề này. Một phần là do Bắc Kinh lo ngại rằng họ đang thua trong trận chiến về tuyên truyền ở nhiều quốc gia, một nguồn tin cho biết.

Công ty nghiên cứu Graphika gần đây đã xác định các video do trí tuệ nhân tạo làm ra có liên quan đến hoạt động gây ảnh hưởng thân Trung Quốc. Một video công kích cách tiếp cận của Hoa Kỳ trong việc ngăn chặn bạo lực súng đạn ; một video khác "nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác Mỹ-Trung để phục hồi nền kinh tế toàn cầu," theo Graphika. Và các nhà phân tích mối đe dọa tại Google cho biết họ đã phá vỡ hơn 50.000 trường hợp đăng bài và hoạt động khác vào năm ngoái có liên quan đến hoạt động gây ảnh hưởng thân Trung Quốc được gọi là "Dragonbridge".

Các video do trí tuệ nhân tạo làm ra rõ ràng là hư cấu và Graphika cho biết không có video nào có hơn 300 lượt xem. Hầu hết các bài đăng của Dragonbridge, Google cho biết, cũng tiếp cận được một lượng độc giả nhỏ.

Quan chức tình báo Hoa Kỳ nói thủ đoạn của Trung Quốc trên truyền thông xã hội là "không đồng đều" và kém tinh vi hơn so với những gì thường liên quan đến Điện Kremlin. Nhưng kỹ thuật gián điệp đó - cả về hoạt động truyền thông xã hội và nỗ lực che giấu bất kỳ mối liên hệ nào với Bắc Kinh - có thể được cải thiện theo thời gian và với thực tế, quan chức này cho biết.

Và đã có những lo ngại từ lâu ở Washington về TikTok, ứng dụng chia sẻ video lan truyền có hoạt động tại Hoa Kỳ hiện đang trải qua một đợt duyệt xét an ninh. Không có bằng chứng công khai nào cho thấy Bắc Kinh đã sử dụng quyền hạn rộng rãi của mình đối với các doanh nghiệp ở Trung Quốc để điều hướng nội dung trên ứng dụng này hoặc khởi động các hoạt động gây ảnh hưởng do chính phủ phê chuẩn, nhưng có niềm tin rằng Trung Quốc có thể làm như vậy đủ nhanh để không bị bắt hoặc dừng lại.

Theo dữ liệu của Trung tâm Nghiên cứu Pew công bố năm ngoái, Trung Quốc ngày càng bị coi là không thiện cảm ở Mỹ, phần lớn Châu Âu, Úc, Hàn Quốc và Nhật Bản.

Nhưng ở các quốc gia khác tại Châu Á cũng như ở phần lớn Châu Phi và Châu Mỹ Latin, có nhiều thái độ tích cực hơn đối với chính phủ Trung Quốc, thường được thúc đẩy bởi các khoản đầu tư kinh tế và cung cấp hỗ trợ cơ sở hạ tầng và an ninh của Bắc Kinh.

Khảo sát Thanh niên Châu Phi năm ngoái, bao gồm 4.500 cuộc phỏng vấn của những người từ 18 đến 24 tuổi ở 15 quốc gia, cho thấy 76% số người được hỏi tin rằng Trung Quốc có ảnh hưởng tích cực ở đất nước họ. Về Mỹ, 72% cho biết họ tin rằng ảnh hưởng của Mỹ là tích cực.

Trong trường hợp xảy ra chiến tranh về Đài Loan, các chuyên gia tin rằng việc định hình thái độ và tuyên truyền toàn cầu sẽ là chìa khóa để đảm bảo hỗ trợ quân sự và ngoại giao cho cả hai bên.

Dân biểu Mike Gallagher, đảng viên Cộng hòa ở Wisconsin, chủ tịch ủy ban mới lập tại quốc hội Mỹ chuyên về Trung Quốc, cho biết trong một tuyên bố sau chuyến thăm Đài Loan gần đây rằng các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc là một phần của chiến lược rộng lớn hơn về "chiến tranh nhận thức". Ông nói thêm rằng ủy ban sẽ "làm việc để phơi bày sự thật về mô hình xâm lược (của Đảng cộng sản Trung Quốc) chống lại Mỹ và những người bạn của chúng ta".

Trung tâm Tham gia Toàn cầu của Bộ Ngoại giao chịu trách nhiệm chống lại thông điệp của Trung Quốc bên ngoài cả Hoa Kỳ và Trung Quốc. Phát biểu với điều kiện giấu tên theo các quy tắc cơ bản do Bộ đặt ra, một quan chức Bộ Ngoại giao hồi đáp về các mối lo ngại cho rằng Hoa Kỳ không trực tiếp chống lại nhiều đường tấn công từ Bắc Kinh :

"Đã có một quyết định được đưa ra rằng chúng tôi sẽ không nhắm dập tắt từng dòng tin cụ thể của Trung Quốc," quan chức này cho biết. "Thành thật mà nói, có quá nhiều thứ. Điều đó giống như cố gắng đặt ngón tay của bạn vào con đập để ngăn rò rỉ".

Thay vào đó, Bộ Ngoại giao cố gắng tài trợ cho các chương trình phơi bày sự thật và ý tưởng mà Trung Quốc muốn đàn áp. Trung tâm Tham gia Toàn cầu đã tài trợ cho nghiên cứu của bên thứ ba về cuộc đàn áp của Trung Quốc tại tỉnh Tân Cương đối với người Uyghur và các nhóm sắc tộc chủ yếu theo đạo Hồi khác. Bắc Kinh từ lâu đã cố gắng đóng khung các hoạt động của mình ở Tân Cương là chống khủng bố và chủ nghĩa cấp tiến trước sự chỉ trích của quốc tế về mạng lưới các trại tạm giam và những hạn chế đối với việc di chuyển và biểu hiện tôn giáo trong tỉnh.

Nhà nước cũng đã tài trợ cho các khóa đào tạo ký giả điều tra ở các quốc gia nhận đầu tư của Trung Quốc và một dự án theo dõi việc xây dựng đập của Trung Quốc dọc theo sông Mekong, nguồn cung cấp nước chính cho các quốc gia Đông Nam Á ở hạ lưu từ Trung Quốc.

Hoa Kỳ cũng sử dụng đầu tư trực tiếp như một công cụ để chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc, mặc dù các nhà phê bình đã đặt câu hỏi liệu một số chương trình được tài trợ có hiệu quả hay không.

Chẳng hạn, Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ năm ngoái đã đề xuất sử dụng tiền từ quỹ hàng năm để chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc để hỗ trợ các tiệm bánh ở Tunisia. Theo hai người khác quen thuộc với vấn đề này, các quan chức muốn mua phần mềm cho các chủ tiệm bánh để giúp họ xác định sản phẩm nào của họ có thị trường tốt nhất.

Trong một tuyên bố, USAID cho biết chương trình của Tunisia nhằm "tạo việc làm bền vững theo nhu cầu" và thúc đẩy phần mềm phương Tây thay vì các chương trình của Trung Quốc "có thể dễ dàng truy cập" nhưng "kém hiệu quả hơn".

Tuyên bố cho biết : "Chúng tôi biết rằng sự hỗ trợ dựa trên các khoản tài trợ của chúng tôi có thể còn tiến xa hơn nữa khi được kết hợp với các khoản đầu tư công và tư nhân, vượt xa các nguồn lực mà Công hòa Nhân dân Trung Hoa đã mang đến cho tới nay".

Nguồn : VOA, 08/03/2023

****************************

Tư lệnh Lục quân Mỹ ở Thái Bình Dương chỉ ra những thách thức từ Trung Quốc

VOA, 08/03/2023

Chỉ huy Lục quân của Hoa Kỳ tại Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương gần đây đưa ra quan điểm cơ bản về những thách thức do việc Trung Quốc tăng cường quân sự trong khu vực, chỉ ra tình trạng thiếu đạn dược là một trong những lĩnh vực mà Hoa Kỳ nên củng cố để ngăn chặn hiệu quả sự xâm lược tiềm tàng của Trung Quốc.

Bộ trưởng Lục quân Hoa Kỳ Christine Wormuth xem phiên bản mới nhất của xe tăng M1A2 Abrams tại Trung tâm Sản xuất Hệ thống Chung ở Lima, Ohio, ngày 16/2/2023.

"Tôi đã theo dõi các lực lượng trên bộ và PLA [Quân đội Giải phóng Nhân dân] kể từ năm 2014," Tướng Tư lệnh Charles A. Flynn của Lục quân Hoa Kỳ ở Thái Bình Dương nói với cử tọa ở Washington vào tuần trước. Ông đang trong một kỳ nghỉ hiếm hoi ngoài Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương, nơi ông bắt đầu với tư cách là Tư lệnh của Sư đoàn Bộ binh 25 đóng tại Hawaii.

Ngồi bên cạnh Bộ trưởng Lục quân Hoa Kỳ Christine Wormuth, tướng Flynn mô tả lực lượng quân sự của Trung Quốc là khác thường và "đang đi theo quỹ đạo lịch sử", lưu ý rằng "họ đang diễn tập, thực hành, thử nghiệm và họ đang chuẩn bị những lực lượng này cho một điều gì đó".

Ông chia sẻ với cử tọa tập trung tại Viện Doanh nghiệp Mỹ về việc tăng cường đều đặn sự hiện diện và năng lực của quân đội Trung Quốc ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương từ năm 2014 đến nay, nêu bật việc tái tổ chức lực lượng kết hợp với hiện đại hóa mà Trung Quốc đã tiến hành vào năm 2015, và việc thành lập cơ cấu mới các bộ chỉ huy quân khu xảy ra sau đó.

Ông Flynn nói rằng vào năm 2018, Trung Quốc đã xây dựng và trang bị vũ khí cho các đảo nhân tạo ở Biển Đông đồng thời tăng cường các hoạt động chung. Ngày nay, ông quan sát thấy sự gia tăng đáng kể "khối lượng hoạt động mà họ đang thực hiện với tất cả các dịch vụ của mình, từ lực lượng phi đạn đến lực lượng hỗ trợ chiến lược, đến không gian, mạng, đất liền và biển".

Ông cảnh báo : "Nếu họ không giảm tốc độ, đó là một quỹ đạo nguy hiểm mà họ đang đi".

Ông Flynn lưu ý ba lợi thế mà Trung Quốc hiện đang nắm giữ so với Hoa Kỳ.

"Họ đang vận hành cái được gọi là đường bên trong. Họ ở ngay bên cạnh mục tiêu chính của họ. Và đừng nghi ngờ gì về điều đó – giải thưởng là Đài Loan và đất đai".

"Điều thứ hai họ có là, họ có khối lượng," [có nghĩa là., các con số], ông tiếp tục.

"Và sau đó, tất nhiên, họ có nhiều vũ khí đạn dược". "Họ có rất nhiều đạn dược, rất nhiều mũi tên trong ống tên của họ," ông Flynn giải thích.

Vấn đề có nhiều vũ khí đạn dược là "một vấn đề thực sự," bà Wormuth nói, đồng thời nói với cử tọa rằng Mỹ cần điều chỉnh lại chiến lược của mình đối với việc cung cấp vũ khí.

Bà Wormuth chỉ ra : "Mọi thứ chúng ta đang chứng kiến ở Ukraine cho chúng ta thấy rằng chúng ta phải tăng cường sản xuất," đặc biệt là khi xem xét khả năng xảy ra một cuộc xung đột kéo dài.

Bà cảnh báo mô hình chuỗi cung ứng thời bình hiện tại của Hoa Kỳ không đáp ứng đủ nhu cầu, đồng thời chia sẻ với cử tọa rằng Quân đội Hoa Kỳ đã thực hiện các bước để tăng cường sức mạnh trong lĩnh vực này.

Bà nói : "Chúng tôi đang làm rất nhiều việc trong Lục quân để tăng cường cơ sở công nghiệp hữu cơ của riêng mình và hợp tác rất chặt chẽ với ngành công nghiệp để thấy họ phát triển cơ sở công nghiệp của họ".

Người đứng đầu Lục quân thừa nhận rằng "công tác hậu cần sẽ rất khó khăn ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương trong trường hợp xảy ra xung đột," và cho biết Lục quân đang tập trung vào lĩnh vực chuẩn bị sẵn sàng này.

Lục quân đang tạo ra cái mà ông Flynn gọi là "đường nội bộ chung" để củng cố và ngăn chặn trước bối cảnh quân đội Trung Quốc đang mở rộng quy mô ở Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương.

Trong số những dấu ấn đáng kể mà Trung Quốc đã tích lũy trong khu vực có 12 sân bay thuộc Bộ Tư lệnh Quân khu phía Tây của Trung Quốc, "hầu hết chúng [có] kích thước bằng sân bay Dulles," ông Flynn chỉ ra, ám chỉ sân bay quốc tế khổng lồ nằm ngay bên ngoài Washington.

Bộ Tư lệnh Quân khu phía Tây, một trong năm bộ tư lệnh quân sự được thành lập dưới thời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, thực thi quyền tài phán hoạt động đối với các biên giới của Trung Quốc với Afghanistan, Pakistan, Ấn Độ, Nepal và Myanmar.

Thêm vào đó, Bắc Kinh cũng đã điều động hai quân đoàn đến bố trí dọc theo Đường Kiểm soát Thực tế, biên giới thực tế giữa Trung Quốc và Ấn Độ, xây dựng các sân bay trực thăng và các địa điểm phi đạn đất đối không, và "bóp nghẹt nước ngọt ở sông Mekong," ông Flynn cảnh báo.

Các nhà nghiên cứu và các nhà điều tra mô tả các con đập do Trung Quốc xây dựng ở các vị trí thượng nguồn trong lãnh thổ của họ là lần lượt lấy đi sinh kế và tạo thành một chốt chặn chiến lược đối với các quốc gia và cộng đồng tại hạ lưu ở Đông Nam Á.

Các đường dây liên lạc "cắt ngang qua Myanmar và Pakistan để tiếp cận Biển Ottoman" là một diễn biến đáng lo ngại khác, ông Flynn lưu ý, đồng thời cho biết thêm rằng 1,2 triệu người tị nạn Rohingya ở Bangladesh cũng đặt ra một thách thức tiềm ẩn. "Và đó chỉ là một mình Nam Á".

Trong khi Đông Nam Á đi theo một chiều hướng tích cực, theo ông Flynn, về mặt quan hệ với Hoa Kỳ, Châu Đại Dương, ông nói, hiện đang "bị áp lực". Ở đó, Trung Quốc đã có những bước tiến lớn bằng cách thỏa hiệp với giới tinh hoa địa phương, ông Flynn nói.

"Tiền tệ của họ là tham nhũng". Cuối cùng, Trung Quốc tìm cách giành được "quyền tiếp cận địa hình," ông nhấn mạnh.

Ông Flynn đã xác định một số tính năng trên địa hình hoặc về địa hình mà Trung Quốc tìm cách tiếp cận : xương sống công nghệ thông tin, lưới điện, nhà kho, bến tàu, sân bay và cảng.

Ông Flynn nêu tên Kiribati, Quần đảo Solomon, Papua New Guinea, là những nơi mà ảnh hưởng của Trung Quốc đặt ra một thách thức đặc biệt.

Nhìn quanh khu vực, ông chỉ ra những khu vực khác mà căng thẳng đã gia tăng. "Tất nhiên là hoạt động ở Biển Đông và Biển Hoa Đông, và xung quanh Đài Loan," ông nói.

"Tôi không thể đi vào chi tiết ở đây về những gì đang xảy ra trên bộ, nhưng tôi có thể nói với các bạn rằng Quân đội PLA, Lực lượng Phi đạn PLA và Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược đang ở những vị trí nguy hiểm," ông Flynn cảnh báo cử tọa ở Washington.

Ông cũng gợi ý về một vai trò độc đáo mà Lục quân có thể thực hiện để chống lại chiến lược của Trung Quốc ở Eo biển Đài Loan.

Ông lưu ý : "Kho vũ khí chống tiếp cận và ngăn chặn khu vực A2AD mà Trung Quốc thiết kế chủ yếu được thiết kế để đánh bại các khả năng trên không và trên biển. Ông tiếp tục : "Thứ hai, nó được thiết kế để làm suy giảm, phá vỡ và từ chối không gian và mạng.

Trung Quốc được cho là sử dụng chiến lược A2AD [chống tiếp cận và ngăn chặn khu vực] liên quan đến Đài Loan nhằm ngăn chặn Hoa Kỳ và các lực lượng thân thiện khác ra khỏi chiến trường đó trong một cuộc xâm lược tiềm tàng.

Một điểm khác mà ông nhấn mạnh là Hoa Kỳ không muốn tham gia vào một cuộc xung đột quân sự với Trung Quốc.

"Mục tiêu của chúng tôi là không có chiến tranh. Nhưng chúng ta phải ở trong một vị trí và sẵn sàng với các lực lượng chiến đấu đáng tin cậy để ngăn chặn điều đó xảy ra," ông Flynn nói. Nếu sự răn đe "thất bại, thì ít nhất chúng ta cũng có thể tận dụng lợi thế [cùng với] với lực lượng chung, để đạt được các mục tiêu quốc gia do Cơ quan Chỉ huy Quốc gia và Tổng thống thiết lập".

Bà Wormuth lưu ý rằng Hoa Kỳ cũng đang chú ý đến các kịch bản xung đột tiềm tàng với Trung Quốc bên ngoài Eo biển Đài Loan. Bà lưu ý, xung đột biên giới giữa Trung Quốc và Ấn Độ gia tăng đột biến, hành vi hiếu chiến của Bắc Kinh ở Biển Đông hoặc xung quanh quần đảo Senkaku, một điểm tranh chấp giữa Trung Quốc và Nhật Bản, là một trong những kịch bản đó.

Nguồn : VOA 08/03/2023

****************************

Trung Quốc ‘rất quan ngại’ về kế hoạch ‘quá cảnh’ của Tổng thống Đài Loan giữa lúc có tin bà đi Mỹ

Reuters, VOA, 08/03/2023

Trung Quốc nói hôm 8/3 rằng họ "quan ngại sâu sắc" về kế hoạch "quá cảnh" của Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn và yêu cầu Washington làm rõ, trong bối cảnh có tin bà sẽ gặp Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy tại Hoa Kỳ, theo Reuters.

Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn.

Ông McCarthy có kế hoạch gặp bà Thái ở Hoa Kỳ trong những tuần tới, hai nguồn tin nói với Reuters hôm 6/3. Điều đó có thể thay thế cho chuyến công du được mong đợi nhưng đầy nhạy cảm của Chủ tịch Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa tới Đài Loan, hòn đảo dân chủ bị Trung Quốc tuyên bố là họ có chủ quyền.

Ông McCarthy hôm 7/3 xác nhận kế hoạch gặp bà Thái Anh Văn tại Hoa Kỳ trong năm nay và nhấn mạnh điều này không ngăn cản chuyến thăm Đài Loan sau này của ông, hãng Bloomberg đưa tin.

Các tổng thống Đài Loan, bao gồm cả bà Thái Anh Văn, từng quá cảnh Hoa Kỳ, thường là trong một hoặc hai ngày, khi họ trên đường đến các quốc gia khác, mặc dù chính phủ Hoa Kỳ thường tránh gặp các quan chức cấp cao của Đài Loan ở thủ đô Washington.

Văn phòng tổng thống Đài Loan, trong một tuyên bố ngắn gọn trả lời cho các câu hỏi của giới truyền thông về các chuyến thăm nước ngoài của bà Thái, cho biết "các dàn xếp về việc quá cảnh" đã được thực hiện trong nhiều năm, mặc dù tuyên bố không đề cập trực tiếp đến Hoa Kỳ.

"Hiện tại, các bộ phận khác nhau đang liên lạc và chuẩn bị cho các kế hoạch liên quan, và việc lập kế hoạch cho hành trình liên quan sẽ được giải thích kịp thời sau khi kế hoạch được hoàn thành", tuyên bố cho biết thêm nhưng không giải thích chi tiết.

Phát biểu tại Bắc Kinh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Mao Ninh cho biết họ "quan ngại sâu sắc về tin tức này".

Bà Mao nói thêm : "Chúng tôi đã gửi công hàm nghiêm túc tới phía Hoa Kỳ và yêu cầu họ làm rõ".

Bà nói Trung Quốc kiên quyết phản đối bất kỳ hình thức trao đổi chính thức nào giữa Hoa Kỳ và Đài Loan, đồng thời nói thêm : "Không ai nên đánh giá thấp quyết tâm mạnh mẽ của chính phủ và người dân Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia và toàn vẹn lãnh thổ".

Vẫn bà Mao nói tiếp : "Mối đe dọa thực sự đối với hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan chính là lực lượng ly khai đòi Đài Loan độc lập".

Trung Quốc từ chối lời kêu gọi đàm phán của bà Thái kể từ khi bà nhậm chức vào năm 2016, tin rằng bà là một người theo tư tưởng ly khai.

Trung Quốc chưa bao giờ loại trừ khả năng sử dụng vũ lực để kiểm soát Đài Loan. Chính phủ Đài Loan nói rằng Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa chưa bao giờ cai trị hòn đảo này và vì vậy không có quyền nêu ra yêu sách chủ quyền đối với họ, và chỉ có chính 23 triệu dân của hòn đảo mới có thể quyết định tương lai của họ.

(Reuters)

Nguồn : VOA, 08/03/2023

**************************

Chủ tịch Tập Cận Bình lên án phương Tây "trấn áp" Trung Quốc

Thùy Dương, RFI, 07/03/2023

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, trong phiên họp Quốc hội ở Bắc Kinh, lên án việc phương Tây, đặc biệt là Hoa Kỳ, "ngăn chặn" và "trấn áp" đất nước Trung Quốc, khiến Bắc Kinh phải đối phó với những thách thức chưa từng có.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (trên màn hình) tham dự phiên họp Quốc hội Trung Quốc, Bắc Kinh, ngày 05/03/2023. Reuters – Thomas Peter

Tân Hoa Xã tối thứ Hai 06/03/2023 trích dẫn phát biểu của chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình : "Môi trường bên ngoài của công cuộc phát triển của Trung Quốc đã có những thay đổi nhanh chóng. Các yếu tố bấp bênh và không thể lường trước đã tăng mạnh", "các nước phương Tây, do Mỹ dẫn đầu, đã triển khai chính sách ngăn chặn, bao vây và trấn áp nhắm vào Trung Quốc, điều này đã gây ra những thách thức chưa từng có đối với sự phát triển" của Trung Quốc.

Cũng theo ông Tập Cận Bình, 5 năm qua được đánh dấu bằng hàng loạt trở ngại mới, đe dọa kìm hãm đà tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc.

AFP nhắc lại, các chủ đề căng thẳng giữa Bắc Kinh và Washington đã gia tăng trong những năm gần đây, chẳng hạn về hồ sơ người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ, sự mất cân bằng cán cân thương mại song phương, hồ sơ Đài Loan, sự thống trị trong các ngành công nghệ mũi nhọn, thiết bị bán dẫn, các cáo buộc gián điệp, những chuyến thăm của các nghị sĩ phương Tây, đặc biệt là Mỹ, tới Đài Loan … Phương Tây, đặc biệt là Mỹ, đã thông qua nhiều biện pháp trừng phạt Kắc Kinh liên quan đến một số hồ sơ nói trên, và Bắc Kinh đã có nhiều biện pháp đáp trả.

Ngoại trưởng Trung Quốc cảnh báo về nguy cơ "xung đột và đối đầu"

Trong khi đó, vào hôm nay 07/03, tân ngoại trưởng Trung Quốc, Tần Cương, đổ lỗi cho Mỹ về những căng thẳng ngày càng tăng giữa hai nước. Theo Reuters, phát biểu với các nhà báo bên lề phiên họp Quốc hội, ông Tần Cương, cảnh báo về nguy cơ "xung đột và đối đầu" nếu Washington không điều chỉnh chính sách. Theo lãnh đạo ngoại giao Trung Quốc, thay vì cạnh tranh, Washington đã trấn áp và phong tỏa Trung Quốc, và đây là một trò "đánh cược đầy rủi ro" của Mỹ, có thể gây tổn hại cho những lợi ích cơ bản của nhân dân Trung Quốc và Mỹ, thậm chí là tương lai của nhân loại.

Liên quan đến chiến tranh Ukraine, ngoại trưởng Tần Cương cho rằng đang có một "bàn tay vô hình" – hàm ý nói Hoa Kỳ - sử dụng cuộc khủng hoảng Ukraine để phục vụ cho mục đích địa chính trị.

Thùy Dương

***********************

Chủ tịch Hạ viện Mỹ định gặp Tổng thống Đài Loan tại Mỹ

Reuters, VOA, 07/03/2023

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy có kế hoạch gặp Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn tại Hoa Kỳ trong những tuần tới, hai nguồn tin nói với Reuters ngày 6/3, một động thái có thể thay thế chuyến đi dự kiến nhưng nhạy cảm của ông McCarthy tới Đài Loan, hòn đảo được quản lý một cách dân chủ mà Trung Quốc tuyên bố có chủ quyền.

Chủ tịch Hạ viện Hoa Kỳ Kevin McCarthy.

Các nguồn tin giấu tên cho biết bà Thái đã được mời phát biểu tại Thư viện Tổng thống Ronald Reagan trong thời gian quá cảnh qua California trong chuyến thăm đã lên kế hoạch tới Trung Mỹ và ông McCarthy có thể sẽ gặp bà ở Hoa Kỳ.

Một trong những nguồn tin cho biết nếu cuộc họp tại Hoa Kỳ diễn ra - có thể là vào tháng 4 - thì không nhất thiết loại trừ khả năng ông McCarthy sẽ đến thăm Đài Loan trong tương lai.

Văn phòng của ông McCarthy không trả lời ngay các câu hỏi của Reuters về vấn đề này, bao gồm cả việc liệu cuộc họp theo kế hoạch có phải là một nỗ lực nhằm tránh làm gia tăng căng thẳng với Trung Quốc hay không. Bắc Kinh từng tức giận về chuyến thăm Đài Loan vào tháng 8 năm ngoái của cựu Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi.

Financial Times là tờ báo đầu tiên đưa tin về kế hoạch gặp mặt ở California.

Trong một cuộc phỏng vấn của CNBC vào sáng ngày 6/3, ông McCarthy từ chối trả lời liệu ông có đến thăm Đài Loan hay không, nói rằng ông sẽ thông báo bất kỳ kế hoạch du hành nào khi có.

Bốn nguồn tin khác - bao gồm các quan chức Hoa Kỳ và những người hiểu biết về suy nghĩ của chính quyền Hoa Kỳ và Đài Loan - cho biết cả hai bên đều vô cùng lo lắng rằng chuyến thăm trong tương lai của ông McCarthy sẽ làm gia tăng căng thẳng nghiêm trọng trên Eo biển Đài Loan vào thời điểm hòn đảo này đang chuẩn bị cho cuộc bầu cử tổng thống vào đầu năm tới.

Thư viện Reagan và Tòa đại sứ Trung Quốc tại Washington không trả lời ngay các yêu cầu bình luận.

Tòa đại sứ trên thực tế của Đài Loan tại Washington cho biết họ "không có thông tin để chia sẻ" khi được hỏi về cuộc gặp.

"Nói chung, việc sắp xếp cho các chuyến thăm của Tổng thống Thái Anh Văn tới các đồng minh ngoại giao của Đài Loan và quá cảnh qua Hoa Kỳ được thực hiện theo thông lệ," tòa đại sứ nói với Reuters.

Trung Quốc coi việc giao tiếp giữa các quan chức Hoa Kỳ và Đài Loan là vi phạm chủ quyền của Trung Quốc.

Nhưng các tổng thống Đài Loan, bao gồm cả bà Thái Anh Văn, từng đi qua Hoa Kỳ trên đường đến các nước khác, mặc dù chính phủ Hoa Kỳ thường tránh gặp các quan chức cấp cao của Đài Loan ở Washington.

Giống như hầu hết các quốc gia, Hoa Kỳ không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan. Tuy nhiên, theo luật Mỹ, Washington phải cung cấp cho Đài Loan các phương tiện để tự vệ.

Washington lâu nay có chính sách "mơ hồ chiến lược", nghĩa là không nói rõ liệu có đáp trả bằng quân sự trước một cuộc tấn công vào Đài Loan hay không. Tuy nhiên, Tổng thống Joe Biden cho biết vào tháng 9 năm ngoái rằng các lực lượng Hoa Kỳ sẽ bảo vệ Đài Loan trong trường hợp Trung Quốc xâm lược. Đây là tuyên bố rõ ràng nhất của ông về vấn đề này.

(Reuters)

Nguồn : VOA, 07/03/2023