Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

08/03/2017

Cách mạng dân chủ Việt Nam và sứ mạng Công giáo

Lê Anh Hùng

Sau Tết Đinh Du 2017, Formosa Hà Tĩnh tiếp tc tr thành ch đ nóng, thu hút s chú ý ca hàng chc triu người Vit trong và ngoài nước, trong bi cnh nhà cm quyn Vit Nam vn chưa đưa ra được gii pháp kh thi nào nhm loi tr rt ráo đi him ho quân s - kinh tế - môi trường này, cũng như đn bù tha đáng cho nhng người dân trc tiếp chu thit hi.

cachmang1

Giáo xứ Thổ Hoàng hiệp thông với Giáo xứ Song Ngọc

Ngày 14/2/2017, hơn mt ngàn giáo dân thuộc Giáo x Song Ngc, Giáo phn Vinh, d đnh kéo vào Kỳ Anh, Hà Tĩnh đ np đơn khi kin Formosa. Trước s đàn áp ác lit và hèn h ca nhà cm quyn, các giáo dân phi b d cuc tun hành/khiếu kin tp th gia chng. Mc dù vy, qua v vic này, người ta li càng nhn ra mt thc tế – đó là vai trò ni bt ca cng đng Công giáo trong cuc cách mng dân quyn và dân ch đang din ra Vit Nam, đc bit là trong bu không khí khá trm lng ca các hi nhóm xã hi dân s.

Lịch s ‘tế nhị’ ca Công giáo Vit Nam

Công giáo có một lch s "tế nh" Vit Nam, do b cho là liên quan đến cuc xâm lược Vit Nam ca người Pháp năm 1858, nht là qua b máy tuyên truyn ca Đảng Cộng sản Việt Nam.

Công giáo là một quyn lc có nhiu nh hưởng trong xã hi. Vậy nên, ngay c khi Marx không cho rng "Tôn giáo là thuc phin ca nhân dân" – li kết án vn châm ngòi cho các cuc trn áp tôn giáo các quc gia cng sn – Công giáo cũng không tránh khi xung đt vi nhà cm quyn Vit Nam, mt chính th đc tài toàn trị luôn tìm cách thâu tóm và kim soát mi quyn lc trong xã hi. Đim khác bit đáng k nht đây là, trong khi Công giáo s dng sc mnh tinh thn ca mình đ đem đến nhng điu tt đp nht cho giáo dân và xã hi thì cng sn li s dng sc mnh bạo lc đ áp đt mt chế đ phi nhân hòng gieo rc ti ác cho chính dân tc đã sinh thành và nuôi dưỡng h.

Được khích đng bi li phán xét ca Marx, cng vi ý thc v mi đe do b thách thc quyn lc toàn tr, t hàng chc năm nay, nhà cm quyn Vit Nam thường xuyên bc hi cng đng Công giáo Vit Nam dưới nhiu hình thc khác nhau, đc bit là tước đot đt đai và tài sn ca Giáo hi, trước phn ng yếu t ca nhng nn nhân yếu thế.

Công giáo trong cuộc đu tranh vì dân quyn và nhân quyn…

Thế cuộc xoay vn. Cuc cách mng Internet và cách mng truyn thông xã hi din ra trong mt thế gii mà đó quá trình hi nhp và toàn cu hóa din ra ngày càng sâu sc đã tiếp thêm nhiu sc mnh cho cng đng Công giáo, khiến h không ch dám đương đu, mà còn trở thành lc lượng đi đu mnh m và kiên quyết nht trước nhà cm quyn cng sn. Không đâu trên đt nước này người ta có th công khai lên án chính quyn trước mt tp hp qun chúng đông đo như trong các nhà th Công giáo. Nhà th Dòng Chúa Cứu Thế 38 Kỳ Đng, Sài Gòn và Nhà th Dòng Chúa Cu Thế Thái Hà, Hà Ni, được coi là nhng "pháo đài" bt kh xâm phm, không ch cho nhng người bt đng chính kiến trong cng đng Công giáo mà còn là "đim hn" lý tưởng cho nhng người đu tranh đòi tự do, dân ch và nhân quyn bên ngoài.

Tiếp ni truyn thng bt khut trước bo quyn ca Giáo hi Công giáo, li được dn dt mt cng đng giáo dân ngày càng ý thc rõ v dân quyn và nhân quyn, vi s ng h ca các lc lượng tiến b trong nước và cng đng quc tế – đó là li thế ca gii chức Công giáo trong cuc đu tranh vi chính quyn cng sn. Nhược đim ca h nm ch : h là nhng chc sc tôn giáo, không phi là nhng chính tr gia hay nhng người đu tranh chuyên nghip. H ch mun các quyn t do cơ bn ca h được tôn trng, giáo dân được sng yên n trong mt chế đ t do, dân ch. Sau khi cng sn sp đ, mt chính th dân ch ra đi, h s li tr v vi công vic hàng ngày là chăm sóc đi sng tinh thn cho giáo dân, thay vì sn sàng chp chính, mưu cu mt s nghip chính trị trong gung máy chính quyn như nhiu nhà đu tranh bình thường khác. Vì thế, tr mt s ngoi l như linh mc Nguyn Văn Lý hay linh mc Phan Văn Li, nhìn chung các chc sc Công giáo còn thiếu tinh thn đu tranh quyết lit, trit đ.

… và trước bước ngot ca công cuc dân ch hóa đt nước

Trở li vi cuc tun hành khi kin Formosa ca các giáo dân Song Ngc. Cui cùng, đ bo đm an toàn cho giáo dân, tránh mt cuc đ máu kh dĩ xy ra, Đc Cha Phao-lô Nguyn Thái Hp, Giám mc Giáo phn Vinh, đã kêu gọi đng bào lương giáo ngng cuc tun hành khi kin tp đoàn Formosa.

Người ng h quan đim ca Giám mc Nguyn Thái Hp thì cho rng, khi chưa đ sc đ dch chuyn mt tng đá mà vn c sc đy thì nó có th lăn tr li và gây thương tích cho mình. Người không đng tình vi s thoái lui đó li cho rng, trong cuc đu tranh vi các chính th đc tài, đ máu là điu khó tránh khi. Trong khi các quyn t do - dân ch vn còn khá xa l vi phn ln dân chúng Vit Nam thì thm ho môi trường do Formosa Hà Tĩnh gây ra đã đụng chm đến quyn con người thiêng liêng nht ca dân chúng – đó là quyn được sng. Trước tình cnh ni cơm ca mình bng dưng b k khác phũ phàng ht đi, nhng người cùng cnh ng d dàng tìm được tiếng nói chung. Và vic h đứng lên yêu cầu được xét x công bng trong v kin đòi Formosa phi đn bù tho đáng đã nhn được s quan tâm và ng h đc bit ca dư lun.

Trong cuộc đu tranh đòi công lý cho mình, nhng nn nhân ca Formosa nm trong tay ba sc mnh quan trng nht : l phi, tinh thn đoàn kết và s ng h ca công lun. Sc mnh đáng k nht ca chính quyn là bo lc, song đây li chính là con dao hai lưỡi. mt mc đ nht đnh, s đàn áp ca nhà cm quyn có th khut phc được mt tp hp qun chúng chưa đ quyết tâm, trong khi vẫn tránh được s phn đi mnh m ca công lun. Tuy nhiên, mt khi hu qu ca s đàn áp đó được tính bng nhân mng thì tình thế li din ra rt khó lường, mà nhiu kh năng là theo chiu hướng bt li cho nhà cm quyn : (i) h s vp phi s lên án gay gt ca công lun, đc bit là cng đng quc tế ; (ii) dân chúng b kích đng, bo lc châm ngòi cho bo lc và bo lon có th din ra trên din rng, ngoài tm kim soát ca nhà cm quyn ; (iii) trước s vô nhân đo, phi nghĩa và phi pháp của hành đng đàn áp dã man nhng nn nhân vô ti, lc lượng đàn áp (công an, quân đi…) d chùn tay hoc thm chí là đi đến ch ng h dân chúng (1).

Sự đàn áp khc lit ca b máy an ninh cng sn là mt trong nhng nguyên nhân khiến phong trào dân ch thời gian qua có chiều hướng chng li. Dù vậy, nhng người mang trong mình tinh thn đu tranh thc s thì khó b khut phc bi bo lc. Mc sư Nguyn Trung Tôn, người b an ninh cng sn hành hung dã man ti Ba Đn, Qung Bình, ti 27/2 va qua, tâm s : "Mình biết con đường mình đi là vy. Kẻ trước người sau ai ri cũng phi gp cho đến khi đt nước thc s có t do".

Nhà báo Nguyễn Vũ Bình thì nhận đnh : "Việc s dng bo lc nhm vào nhng người đấu tranh chng t nhà cm quyn Vit Nam đã không còn chính nghĩa, bt lc hoàn toàn v mt lut pháp và lý l. H đã không th khut phc được nhng người đu tranh dân ch bng phương pháp này. Mc dù b người dân phn đi, quc tế lên án nhưng nhà cm quyền Vit Nam vn chưa t b vic s dng bo lc. Nhưng chúng ta, nhng người đu tranh và phn tnh cũng không phi e ngi và lo lng quá v điu này. Bi l, trong quy trình tiến ti dân ch ca các chế đ đc tài, Vit Nam đang đi nhng bước cui cùng của quy trình đó : Giết – Giam cm (tù đày) – Đánh đp – Đi thoi".

Cuộc cách mạng dân quyn và dân chủ ở Vit Nam đang đng trước bước ngot quyết đnh. Không còn la chn nào khác, nhng người đu tranh vì tự do, dân ch và nhân quyn, cũng như lp lp dân oan ca chế đ cng sn, bng sc mnh chính nghĩa ca hình thc đu tranh ôn hoà, bt bo đng, phi đng lên đương đu trc din vi bo lc đ giành li quyn được làm người ngay trên chính quê hương mình, với tinh thn ca nhng Nguyn Văn Lý, Phan Văn Li hay Nguyn Trung Tôn.

Và trong cuộc trường chinh vì tương lai dân tc này, lch s dường như đã phó thác cho cng đng Công giáo Vit Nam mt s mng đc bit.

Lê Anh Hùng

Nguồn : VOA, 07/03/2017

Ghi chú :

(1) Cần bàn thêm mt chút về văn hóa Vit Nam. Tuy cùng Á Đông, nhưng xã hi Vit Nam li không mang tính cht phong kiến nng n như các quc gia gn gũi v văn hóa khác là Trung Quc, Nht Bn, Triu Tiên hay Myanmar. Xã hi Vit Nam truyn thng ci m hơn, dân ch hơn so với các quc gia đó. Mt bng chng d nhn thy là v thế ca người ph n so vi nam gii Vit Nam cao hơn các nước kia. Do vy, mc dù cùng sng trong chế đ đc tài, nhưng người dân Vit Nam chưa bao gi phi chu cnh b đàn áp đm máu như đã tng xẩy ra Trung Quc và Myanmar, hay b kìm kp đến mc nght th như Triu Tiên. (Cuc ci cách rung đt 1953-1956 Vit Nam có th được xem là cuc tàn sát ca s đông dân nghèo đi vi thiu s nhà giàu nông thôn, dưới s git dây ca Đảng Cộng sản Việt Nam). Vì thế, cn khng đnh ngay là nhng cuc đàn áp vi mc đ đm máu như Trung Quc hay Myanmar trước đây không th xy ra Vit Nam, đc bit là trong bi cnh cuc cách mng truyn thông xã hi đang din ra mnh m, Vit Nam đang hi nhp sâu sc vào mt thế gii toàn cu hóa và ni bc xúc trong dân chúng đã b dn nén đến cùng cc, rt d bùng n thành bo lon.

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Lê Anh Hùng
Read 730 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)