Cả Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu đều có lợi ngay khi Hiệp định Tự do Thương mại EVFTA có hiệu lực. Tăng trưởng kinh tế của Việt Nam có thể đạt tới 8% vào năm 2025 nhờ xuất khẩu hàng sang các thị trường Châu Âu rộng lớn. Ngược lại, các nước Liên Hiệp Châu Âu sẽ bị thu hút vào thị trường năng động của Việt Nam, với tầng lớp trung lưu ngày càng đông đảo.
Thủ tướng Pháp Edouard Philippe (trái) và đồng nhiệm Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc sau lễ ký kết hợp đồng ngày 02/11/2018 ở Hà Nội. Nhac NGUYEN / AFP
Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ hai của Liên Hiệp Châu Âu tại Hiệp hội Các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), chỉ sau Singapore, với thương mại hàng hóa trị giá 47,6 tỷ euro và thương mại dịch vụ ở mức 3,6 tỷ euro một năm, theo số liệu của Phái đoàn Liên Hiệp Châu Âu tại Việt Nam. Liên Hiệp Châu Âu nhập khẩu chủ yếu từ Việt nam thiết bị viễn thông, hàng may mặc và thực phẩm và chủ yếu xuất sang Việt Nam các thiết bị máy móc và thiết bị vận tải, mặt hàng hóa chất và sản phẩm nông nghiệp.
Dù đầu tư của Châu Âu vào Việt Nam còn ở mức khiêm tốn là 8,3 tỷ euro trong năm 2016, nhưng ngày càng có nhiều công ty Châu Âu được thành lập tại đây, biến Việt Nam thành một trung tâm phục vụ cho khu vực Mêkông. Vai trò của Việt Nam trong khu vực Đông Nam Á đã được thảo luận trong một buổi gặp gỡ giữa các doanh nghiệp Pháp do Ủy ban Điều hành Tập đoàn Air Liquide tổ chức ngày 04/03/2019 tại Đại Sứ quán Pháp ở Hà Nội.
So với các thành viên khác trong Liên Âu, Pháp có lợi thế và lợi ích đặc biệt ngay khi Hiệp định Tự do Thương Mại Liên Hiệp Châu Âu và Việt Nam có hiệu lực.
Đại sứ Pháp tại Việt Nam, ông Bertrand Lortholary, đã dành cho RFI tiếng Việt một buổi phỏng vấn qua điện thoại ngày 21/03/2019 về chủ đề này.
*****
RFI : Thưa ngài đại sứ, Ủy Ban Châu Âu đã thông qua Hiệp định Tự do Thương Mại và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư với Việt Nam và ngày 18/10/2018 đã trình lên Hội Đồng Châu Âu, chuẩn bị cho việc ký kết và hoàn tất tiến trình. Khi Hiệp định được thông qua, theo ngài, Pháp và Việt Nam sẽ có những lợi ích tiềm năng nào ?
Bertrand Lortholary : Đầu tiên phải nói rằng văn bản đã được đúc kết. Hiện giờ còn một bước quan trọng phải vượt qua, đó là ký kết văn bản và văn bản phải được Nghị Viện Châu Âu phê chuẩn để có hiệu lực.
Về phía Pháp, chúng tôi rất mong là Hiệp định Tự do Thương mại Liên Hiệp Châu Âu-Việt Nam sẽ được kí kết và phê chuẩn trong thời hạn ngắn nhất để có hiệu lực. Như vậy, các doanh nghiệp Pháp có thể được hưởng mọi lợi ích mà thỏa thuận này mang lại, về mặt xuất khẩu cũng như đầu tư vào Việt Nam.
Từ điểm này, đối với các doanh nghiệp Pháp, ngay khi thỏa thuận này có hiệu lực, 65% thuế nhập khẩu đang áp dụng đối với hàng hóa xuất khẩu từ Liên Hiệp Châu Âu sẽ được xóa bỏ ngay ngày đầu tiên Hiệp định có hiệu lực và các dòng thuế còn lại sẽ được gỡ bỏ dần trong thời hạn 10 năm. Đây thật sự là một luồng sinh khí cho các doanh nghiệp Pháp, là những cơ hội cho doanh nghiệp Pháp đang hợp tác với Việt Nam để đầu tư vào Việt Nam.
Dĩ nhiên, phía Việt Nam cũng ủng hộ hiệp định thương mại này vì đối với Việt Nam, đây cũng là cơ hội để xuất khẩu và đầu tư vào Liên Hiệp Châu Âu. Cần nhắc lại là Liên Hiệp Châu Âu là thị trường xuất khẩu quan trọng thứ hai của Việt Nam, sau Hoa Kỳ.
RFI : Để có thể hưởng mọi lợi ích mà EVFTA mang lại, Việt Nam cần phát triển gì về mặt tư pháp và cơ sở hạ tầng ? Đâu là thuận lợi của Việt Nam so với các nước khác trong khối ASEAN ?
Bertrand Lortholary : Trước hết, cần nhấn mạnh rằng Việt Nam sắp trở thành quốc gia duy nhất, cùng với Singapore, trong khối ASEAN, được hưởng phạm vi thương mại thuận lợi cho cả đôi bên. Vì vậy, trong tương lai, những thời cơ sẽ còn lớn hơn, quan trọng hơn rất nhiều so với hiện nay.
Tôi đơn cử một ví dụ. Vấn đề "tên gọi Châu Âu được bảo vệ" - như đối với rượu vang và pho mai Pháp, tất cả những gì liên quan đến bảo vệ bản quyền trí tuệ, chỉ dẫn địa lý, sẽ được bảo đảm. Như đối với lĩnh vực chế biến thức ăn Pháp, hiệp định này sẽ là bằng chứng bảo đảm hàng xuất khẩu sang Việt Nam không bị nguy cơ làm nhái hoặc làm giả.
Tóm lại, chúng tôi đã tham khảo ý kiến những doanh nghiệp Châu Âu hiện có mặt Việt Nam, đối với khoảng 93% trong số họ, Hiệp định Tự do Thương mại này sẽ mang lại lợi ích cho hoạt động của họ. Đây là một sự thay đổi sâu sắc, vừa về bản chất, vừa về quy mô của các hoạt động thương mại của Liên Hiệp Châu Âu, từ Pháp sang Việt Nam và theo chiều ngược lại, từ Việt Nam sang Châu Âu.
RFI : Pháp có những điểm mạnh nào khi đầu tư vào Việt Nam ?
Bertrand Lortholary : Điều mà tôi có thể nói, đó là cho tới nay đã có 300 doanh nghiệp Pháp đầu tư vào Việt Nam và lập các chi nhánh trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau vì chúng tôi có khả năng và có tham vọng đáp ứng mọi nhu cầu lớn hiện nay của Việt Nam, như trong lĩnh vực cơ sở hạ tầng, giao thông, như phương tiện trên không (máy bay, sân bay), giao thông đô thị (tầu điện ngầm, tầu hỏa), rồi còn phải kể đến đường xá, cảng biển, lĩnh vực năng lượng hoặc lĩnh vực phân phối, chế biến lương thực mà tôi đã đề cập ở trên, dược phẩm, mỹ phẩm. Chúng tôi có những đề xuất phù hợp với nhu cầu của Việt Nam ngày nay.
Ngoài ra, đối với các doanh nghiệp và đất nước chúng tôi, Việt Nam còn là một thị trường ưu tiên vì đó là một thị trường có sức phát triển mạnh với tỉ lệ tăng trưởng 7%, ổn định từ năm này sang năm khác. Đồng thời, Việt Nam còn có tầng lớp trung lưu phát triển nhanh nên xuất hiện những nhu cầu, khát vọng tương ứng. Chúng tôi khuyến khích các doanh nghiệp Pháp thâm nhập vào thị trường Việt Nam ngày nay.
Tôi đưa thêm một ví dụ khác. Khi thủ tướng Pháp Edouard Philippe thăm chính thức Việt Nam vào tháng 11/2018, tháp tùng ông là 70 doanh nghiệp Pháp và nhân chuyến thăm này, các doanh nghiệp hai bên đã ký nhiều hợp đồng với tổng trị giá hơn 10 tỷ euro. Sự năng động là rất mạnh và chúng tôi mong muốn thúc đẩy thêm nữa.
RFI : Có thông tin cho rằng tổng thống Pháp Emmanuel Macron sẽ đến thăm Việt Nam. Xin ngài cho biết rõ hơn !
Bertrand Lortholary : Tổng thống Pháp đã thông báo ý định đến thăm Việt Nam. Chúng tôi đang làm việc về chuyến thăm rất quan trọng này.
Về phía Pháp, chúng tôi tiếp đón nhân vật quan trọng thứ ba của Việt Nam, chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Thị Kim Ngân, tới thăm Pháp và bà có nhiều cuộc hội đàm cấp cao với chính quyền Pháp.
RFI tiếng Việt xin trân thành cảm ơn ngài đại sứ Pháp tại Việt Nam Bertrand Lortholary !
****************
EVFTA : Hiệp định "tiến bộ và rất giá trị"
Hiệp định Tự do Thương mại với Việt Nam sẽ xóa bỏ thuế quan đánh vào rất nhiều mặt hàng xuất khẩu quan trọng của Liên Hiệp Châu Âu, có hiệu lực ngay lập tức và từng bước trong thời hạn từ 3 đến 7 năm, như vải vóc, gần như toàn bộ máy móc, xe máy phân khối lớn, xe hơi, phụ tùng xe hơi, gần một nửa các loại dược phẩm Châu Âu xuất sang Việt Nam, sản phẩm hóa học, vang và đồ uống có cồn, thịt lợn đông lạnh, sản phẩm sữa, nguyên liệu thực phẩm, thịt gà...
Tuy nhiên, đối với các nông phẩm nhạy cảm, Liên Hiệp Châu Âu không mở cửa hoàn toàn thị trường cho hàng nhập khẩu từ Việt Nam, trong đó có một số mặt hàng như gạo, ngô, tỏi, các loại nấm, trứng, đường…
Một số mặt hàng của Việt Nam sẽ được gỡ bỏ thuế trong thời hạn chuyển tiếp có thể lên đến 7 năm, như lĩnh vực may mặc và sản xuất giầy. Theo các quy định về nguồn gốc, vải sử dụng trong ngành may mặc phải có xuất xứ từ Liên Hiệp Châu Âu, Việt Nam hoặc Hàn Quốc - nước đã ký với Bruxelles một thỏa thuận thương mại - nhằm tránh vải từ một nước không có thỏa thuận với Liên Hiệp Châu Âu lách vào thị trường chung của khối qua ngả Việt Nam.
Về lĩnh vực đấu thầu, Hiệp định Tự do Thương mại cho phép các công ty của Liên Hiệp Châu Âu có được nhiều quyền lợi mà các doanh nghiệp của các nước khác không được hưởng, như tham gia đấu thầu các dự án của các bộ ngành, công ty quốc doanh lớn ở Việt Nam, cũng như hai trung tâm lớn là Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Cuối cùng, yếu tố bảo vệ chuẩn mực xã hội và bảo vệ môi trường cũng được đặc biệt nhấn mạnh trong một chương riêng của hiệp định dành nói về thương mại và phát triển bền vững, kèm theo một danh sách dài các cam kết.
Hai Hiệp định Tự do Thương mại và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư với Việt Nam được bà Cecilia Malmström, cao ủy về Thương mại của Liên Hiệp Châu Âu, đánh giá là "rất tiến bộ và rất giá trị... Thông qua hai hiệp định này, chúng ta (Liên Hiệp Châu Âu) cũng sẽ lan tỏa các tiêu chuẩn cao của Châu Âu cũng như tạo ra các cơ hội để thực hiện những thảo luận có chiều sâu về quyền con người và bảo hộ công dân".
Đối với chủ tịch Ủy Ban Châu Âu Jean-Claude Juncker, Hiệp định Tự do Thương mại và Hiệp định Bảo hộ Đầu tư với Việt Nam "mang lại những lợi thế và lợi ích chưa từng có trong tiền lệ cho các công ty, người lao động và người tiêu dùng ở Châu Âu và Việt Nam".
Thu Hằng
Nguồn : RFI, 08/04/2019