Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

06/05/2019

Tự do báo chí ảnh hưởng như thế nào đến Việt Nam ?

Paulus Lê Sơn

Tự do báo chí là cái gai nhọn trong con mắt của các chế độ độc tài, và là kẻ thù của cộng sản Hà Nội. Nhưng nó lại là vũ khí vô cùng lợi hại của người dân, mang một ý nghĩa hết sức lớn lao cho sự đổi thay của đất nước.

baochi1

Việt Nam đội sổ với thứ hạng 176 trong số 180 quốc gia được khảo sát

Việt Nam luôn chiếm vị trí đội sổ trên tất cả các biểu đồ thống kê của thế giới. Tự do báo chí là một trong những chỉ số rõ rệt thông thường nhất được lặp đi lặp lại năm này qua năm khác đạt ngưỡng mức tồi tệ.

Theo báo cáo thường niên mới nhất của Tổ chức Phóng Viên Không Biên giới (Reporters sans frontières-RSF) hôm 25/4/2019 xếp hạng các quốc gia về tự do báo chí, Việt Nam đội sổ với thứ hạng 176 trong số 180 quốc gia được khảo sát. Tụt 1 hạng so với hai năm trước đó, năm 2018 và 2017, là 175/180.

Ngày 3 tháng 5 hàng năm là ngày Liên Hiệp Quốc dành riêng để cổ vũ và nâng cao nhận thức vềtầm quan trọng của tự do báo chí trên toàn thế giới. Nó nhắc nhở các chính phủ về bổn phận phải tôn trọng và duy trì quyền tự do ngôn luận theo Điều 19 của Tuyên Ngôn Quốc Tế Nhân Quyền.

Việt Nam là quốc gia đã ký kết và thừa nhận quyền tự do báo chí đã được quy định trong bản Tuyên Ngôn và các Công Ước quốc tế.

"Coi trọng chăm lo hạnh phúc và sự phát triển toàn diện của con người, bảo vệ và bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của con người, tôn trọng và thực hiện các điều ước quốc tế về quyền con người mà nước ta ký kết". (sic) Ngoài ra, Điều 25 Hiến Pháp CSVN cũng đã ghi : "Công dân có quyn t do ngôn lun, t do báo chí, tiếp cn thông tin, lp hi, biu tình".

Xét theo văn bản pháp luật và lời lẽ như trên thì Việt Nam có tự do báo chí không ?

Ngược lại những mỹ từ trong văn bản chữ viết của nhà nước cộng sản thì trong con mắt của dư luận trong nước cũng như thế giới, họ thấy Hà Nội đối xử tự do báo chí như "Việt Nam : ‘Tự do báo chí’ là tự do gì ?", "Tự do cấm khẩu trước áp bức", "Tự do báo chí ở Việt Nam ngày càng tồi tệ", "Việt Nam bảo đảm tốt tự do báo chí khi tống giam hàng loạt blogger", "Đảng Cộng sản Việt Nam chống Tự do Báo chí", hay "Nguyễn Phú Trọng là kẻ thù của tự do báo chí".

Trên thực tế, quyền được thông tin của báo chí phụ thuộc vào Ban Tuyên giáo trung ương, Bộ Thông tin và truyền thông, Bộ Công an và công an các tỉnh thành về định hướng tư tưởng và tuyên truyền ; theo dõi báo chí và nhà báo ; xử phạt báo chí vi phạm những nội dung "nhạy cảm", cố ý che giấu, đặc biệt thực trạng xã hội, kinh tế, đảng viên hủ bại, tham nhũng, nhân quyền, tù nhân chính trị, v.v.

Những kẻ nhân danh pháp luật và công lý lại chính là thủ phạm vấy tay bịt miệng tự do báo chí.

Tại sao Hà Nội lại sợ hãi trước quyền lực của tự do báo chí ?

Một nền báo chí tích cực, sâu sát và độc lập cung cấp một hàng hóa công cơ bản : Sự minh bạch khiến trách nhiệm giải trình về kinh tế và chính trị trở nên khả thi. Có thể nói báo chí tự do giúp "phân tán quyền lực truyền thông của nhà cầm quyền" mà chắc chắn điều này thì mọi chế độ độc tài đều không muốn nó xảy ra.

Hơn 10 năm làm báo tự do cho tôi một kinh nghiệm, nếu mỗi một người dân đều là người làm báo đểchống lại nền báo chí có định hướng của nhà cầm quyền thì rõ ràng nó sẽ phá vỡ kết cấu khép kín và quyền lực truyền thông của nhà nước. Thực vậy, tự do báo chí đem lại sự minh bạch cho truyền thông trong các sự kiện người dân không được chứng kiến, đem lại những góc nhìn khác để người dân có cái nhìn đa chiều, từ đó có quyết định chính xác hơn.

Hơn thế nữa, trong một viễn kiến muốn có sự đổi thay của xã hội, đó cũng là phương cách "giúp khai dân trí, khơi gợi sự phản tỉnh và đánh thức sự phản kháng" trong người dân sau hàng mấy chục năm bị chế độ cộng sản ru ngủ, mị dân và dối lừa.

Theo thống kê năm 2018, với dân số 96 triệu người, lượng người sử dụng Internet ở Việt Nam đạt 64 triệu người dùng, chiếm 67% dân số. Đây là những con số tích cực, cho thấy sự tiếp cận thông tin của người dân đang dần được phổ cập.

Ngày nay, mặc dù bị nhà cầm quyền Hà Nội không từ bất cứ thủ đoạn nào để bỏ tù tự do báo chí, từ sử dụng kỹ thuật tường lửa ngăn chặn các nguồn thông tin tự do, khách quan đến việc thông qua Luật An Ninh Mạng, khủng bố người sử dụng mạng xã hội, đi đến việc kết án tù người mở miệng. Tuy nhiên, sự nhận thức và tính phản kháng trong nhiều sự kiện bất công xã hội đang được người dân hành động và truyền cảm hứng. Điều đó làm cho nhà cầm quyền vô cùng run sợ.

Nhiều người dân Việt Nam đang phải hi sinh sự tự do của họ bằng nhiều năm ngục tù để thực hành quyền tự do báo chí, bảo vệ lẽ phải, chân lý và sự thật.

Tự do báo chí là cái gai nhọn trong con mắt của các chế độ độc tài, và là kẻ thù của cộng sản Hà Nội. Nhưng nó lại là vũ khí vô cùng lợi hại của người dân, mang một ý nghĩa hết sức lớn lao cho sựđổi thay của đất nước.

Paulus Lê Sơn

Nguồn : VNTB, 06/05/2019

**************

Báo chí tự do giúp ‘phân tán quyền lực truyền thông của nhà cầm quyền’ (VOA, 04/05/2019)

Huy động mi người dân làm báo đ chng li nn báo chí có đnh hướng ca nhà cm quyn và nh đó s giúp phân tán quyn lc truyn thông ca nhà nước, mt nhà báo t do lưu vong M nói v kinh nghim đu tranh cho t do báo chí Vit Nam.

baochi2

Ông Nguyễn Văn Hi hin đang sng lưu vong Hoa Kỳ

Ông Nguyễn Văn Hải, người được biết đến nhiu hơn vi bit danh ‘Điếu Cày’, trao đi vi VOA v quá trình ông dn thân cho báo chí t do Vit Nam hôm 3/5, nhân Ngày T do Báo chí Thế gii. Ông là người thành lp Câu lc b Nhà báo T do ti Vit Nam và tng b kết án nhiều năm tù v ti danh ‘tuyên truyn chng nhà nước’ trước khi được Hà Ni tr t do và cho sang M dưới áp lc ca Hoa Kỳ.

Động cơ khiến ông Hi, vn là mt cu chiến binh, nhy vào làm báo là khi ông chng kiến ‘hàng ngàn bà con các tnh min Tây lên Sài Gòn khiếu kin’, ông cho biết.

"Họ biu tình kéo dài c tháng văn phòng 2 Quc hi đường Hoàng Văn Th mà 800 t báo và hàng trăm đài phát thanh truyn hình không có mt tin nào c", ông nói.

Nhà báo từng được cu Tng thng M Barack Obama vinh danh nhân Ngày Tự do Báo chí Thế gii nói rng vic báo chí Vit Nam làm theo lnh ca chính quyn đã ‘cn tr t do thông tin’ và ‘bóp nght vic ct lên tiếng nói ca hàng triu con người’.

Với mong mun có s phi hp, h tr ln nhau đ hot đng báo chí tự do, ông Hi và mt s người đng chí hướng đã thành lp Câu lc b Nhà báo T do.

"Chúng tôi thường chn nhng đ tài mà báo chí nhà nước tránh không đăng hoc đưa tin không trung thc như v sp cu Cn Thơ, v hàng trăm ngàn công nhân khu công nghip Linh Trung đình công", ông kể và cho biết chính quyn đã ‘gi hàng trăm giy mi ông lên làm vic’ vì nhng hot đng báo chí ca ông.

Ông Hải cho rng chính câu lc b ca ông đã ‘phát đng phong trào dân làm báo’ và ‘khi s vic dùng blog đ làm báo’.

"Bất c đâu khi có s kin xy ra không th có ngay nhà báo đến phng vn đưa tin, nhưng đâu cũng có người dân. Bng chiếc đin thoi ca mình h có th ghi âm, quay phim, chp nh s kin ri gi đến cng đng", ông Hi nói nhưng cũng tha nhn rng không thể đòi hi chun mc báo chí nhng người dân làm báo vì ch đưa nhng thông tin mà h chng kiến.

Khi được hi v ý nghĩa ca vic thúc đy t do báo chí Vit Nam, ông nói là ‘đ phân mnh quyn lc truyn thông tp trung trong tay chính quyn’.

"Hệ thng truyn thông cng sn đu đc người dân rt nhiu vi vic đnh hướng thông tin. H ch cho người dân biết nhng gì h mun người dân biết và giu tt c nhng gì h không mun cho người dân biết", ông gii thích.

"Tự do báo chí đem li s minh bch cho truyn thông cho các s kin người dân không được chng kiến, đem li góc nhìn khác đ người dân có cái nhìn đa chiu t đó có quyết đnh chính xác hơn".

Rộng hơn, t do báo chí ‘giúp khai dân trí, thay đi xã hi’, ông Hi nói thêm.

"Phong trào tự do báo chí càng mạnh bao nhiêu thì s lượng nhng người tham gia đu tranh dân ch, đòi nhng quyn con người ngày càng nhiu hơn".

Ông Hải phn bác vic báo chí đnh hướng trong nước là đ ‘to đng thun xã hi’ theo như tuyên truyn ca chính quyn.

"Thực cht đnh hướng thông tin là đ bo v cho chế đ đc tài toàn tr", ông nói.

"Vào năm 2007 khi chúng tôi phát động phong trào báo chí công dân, ch có 5,6 triu người s dng các trang blog bng tiếng Vit. Lúc đó, chúng tôi lý gii rng ch cn 1% trong số đó s dng trang blog ca mình như mt t báo nh thì chúng ta s có 60.000 t báo nh đ chng li 800 t báo ca chính quyn ri", ông k và nói rng thi đi ngày nay người dân có nhiu công c trong tay đ làm báo như blog, mng xã hi.

Blogger này tin tưởng vi vic dân s Vit Nam s dng Internet ngày càng nhiu và báo chí t do ngày càng phát trin thì ‘báo chí nhà nước s phi chu thua trong cuc chiến truyn thông trên mng’.

Tuy nhiên, ông Hải cũng tha nhn rng chính quyn Vit Nam ‘s không bao gi t b đc quyn truyn thông’ và ‘s áp đt nhng rào cn, lut l đ khng chế truyn thông t do’.

Quay lại trang chủ
Read 573 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)