Để tránh sự lạm quyền của tổng thống Donald Trump, luôn tìm cách ngăn cản, cấm đoán các nhân viên đang tại chức trong chính phủ ra điều trần trước quốc hội, một buổi họp báo của ông Robert Mueller, ủy viên công tố đặc biệt nói về cuộc điều tra việc người Nga phá hoại cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 đã diễn ra vào sáng ngày thứ tư 29/05/2019, tại phòng tham mưu chính của bộ tư pháp ở Washington D.C.
Kết luận những nhận xét của mình, Mueller nói rõ chính phủ Nga đã can thiệp có hệ thống vào cuộc bầu cử năm 2016.
Cho dù bản báo cáo dài 448 trang đã bị bôi xóa, gạch bỏ tổng cộng khoảng 12% tức vào khoảng 52 trang, ủy viên công tố đặc biệt Robert Mueller vẫn kêu gọi người dân Mỹ nên đọc bản báo cáo của ông về cuộc điều tra nói trên.
Qua video dài 9 phút 40 giây, ai theo dõi, nhận định nét mặt, giọng nói của Mueller trong lúc họp báo, dễ dàng thấy rõ ông đã cố gắng kềm chế cảm xúc nhưng vẫn không che giấu hết được sự thất vọng chen lẫn buồn rầu khi phát biểu.
Trong lời mở đầu, Robert Mueller cho biết cuộc điều tra đã kết thúc, toàn bộ bản báo cáo đã được chuyển cho bộ trưởng tư pháp William Barr ngày 22/03/2019.
Sau đó, Mueller nói đến vị thế của ông trong cương vị ủy viên công tố đặc biệt là không thể kết tội tổng thống Donald Trump đã phạm tội hình sự, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là Donald Trump vô tội.
Ủy ban đã có những nhận định riêng ghi trong báo cáo, những gì được viết trong bản báo cáo đã nói lên sự thật về việc người Nga can thiệp, phá hoại cuộc bầu cử 2016 như thế nào.
Kết luận những nhận xét của mình, Mueller nói rõ chính phủ Nga đã can thiệp có hệ thống vào cuộc bầu cử năm 2016.
Người Nga đã tấn công thể chế dân chủ của Mỹ bằng cách xâm nhập, len lõi vào hệ thống máy tính, mạng internet của ủy ban tranh cử của Hillary Clinton, ăn cắp dữ liệu cá nhân, sau đó phát tán những dữ liệu này trên các kênh truyền thông giả và tổ chức Wikileaks.
Thông tin phổ biến, trước đó được chỉnh sửa, tô vẽ nhằm mục đích bôi nhọ hình ảnh của một ứng cử viên tổng thống. Cùng thời điểm đó một người Nga đã bị một bồi thẩm đoàn kết tội tác động, gây ảnh hưởng trong một chiến dịch truyền thông xã hội nơi những công dân Nga đóng vai người Mỹ muốn khuynh đảo kết quả cuộc bầu cử.
Những lời kết tội này đã rõ ràng, tuy nhiên Mueller cũng cho biết không thể kết luận về một bị cáo cụ thể khác, rằng họ có tội hay không ? Một bị cáo luôn được coi là vô tội cho đến khi nào chứng minh được rằng người đó đã phạm pháp. Bị cáo cụ thể ở đây là ai ngoài Donald Trump ?
Những cáo trạng rõ ràng cùng với những hoạt động khác cho thấy nổ lực can thiệp của người Nga vào hệ thống chính trị của Mỹ. Những việc này cần phải được điều tra, tìm hiểu và là lý do tại sao ủy ban điều tra đặc biệt do Mueller lãnh đạo ra đời trong bộ tư pháp.
Có nhiều vấn đề cực kỳ quan trọng phải tìm hiểu, có hay không sự ngăn trở pháp lý ảnh hưởng đến cuộc điều tra ? Mueller cho biết thật sự gặp khó khăn khi tìm kiếm thông tin một cách đầy đủ, chính xác ở những người họ thẩm vấn. Khi một người họ nhắm tới tìm cách ngăn trở hoặc gian dối với nhân viên điều tra thì những người này đã tấn công vào nền tảng cốt yếu của chính phủ. Nhân viên điều tra phải cố gắng tìm hiểu sự thật, giữ cho những người mắc phải sai lầm trở nên khả tín hơn.
Nói về bản báo cáo, ông Mueller cho biết có 2 phần chính được yêu cầu phải điều tra.
Phần thứ nhất là người Nga đã nổ lực có hệ thống để ảnh hưởng, tác động vào cuộc bầu cử hầu đưa đến kết quả theo sự mong muốn của họ, quan trọng hơn là có những sự kiện cho thấy ủy ban tranh cử của ông Trump đã có những liên hệ với những hoạt động này. Tuy nhiên không có đủ bằng chứng để kết tội về một âm mưu rộng lớn, rõ ràng hơn.
Phần thứ hai là kết quả và sự phân tích có hay không việc ngăn cản, gây trở ngai cho sự làm việc của ủy ban, liên hệ tới Donal Trump.
Mueller nhấn mạnh rằng, nếu cuộc điều tra cho thấy rõ ràng Donald Trump không hề phạm tội ngăn trở công lý thì ông đã nói ra điều đó. Hơn nữa theo ông, việc không thể truy tố một tổng thống đương nhiệm là trái ngược với hiến pháp, như thế thì luật pháp không có sự chọn lựa nào khác khi tổng thống phạm tội, ngoài việc chấp nhận. Ngoài ra cũng cần phải cho dân chúng biết : phải tuyệt đối cấm, không được bao che, ém nhẹm những sai lầm, phạm pháp của tổng thống.
Khi phát biểu, để buộc tội tổng thống đương nhiệm phạm pháp, hiến pháp của Mỹ đòi hỏi một quá trình khác ngoài hệ thống tư pháp hình sự thông thường, Mueller bóng gió nói rằng Quốc hội nên bắt đầu quá trình luận tội Donald Trump.
Văn phòng công tố đặc biệt làm việc theo phương châm không thiên vị. Sẽ không công bằng nếu cáo buộc một người nào đó phạm tội nhưng lại không thể đem họ ra tòa để xét xử với một tội danh rõ ràng.
Mueller cũng cho biết thêm là văn phòng của ông sẽ không có thêm giả thuyết hay kết luận nào nữa về cuộc điều tra cũng như đánh giá hay bình phẩm về những phát biểu, phản ứng của Donald Trump sau cuộc họp báo này, đã đến lúc ông từ chức, đóng cửa văn phòng công tố đặc biệt, trở về đời sống riêng. Ông cũng sẽ từ chối, không ra điều trần trước Quốc hội theo lời yêu cần.
Kết thúc bài nói chuyện, Mueller cho biết bản báo cáo là toàn bộ lời khai của ông, ông sẽ không cung cấp thêm chi tiết hay sự kiện nào nữa ngoài những gì đã viết trong bản báo cáo.
Mặc dù bản báo cáo của Mueller không cho thấy có bằng chứng rõ rệt về sự cấu kết giữa ủy tranh cử của Trump với người Nga để khuynh đảo kết quả bầu cử năm 2016, nhưng báo cáo đã chỉ ra 10 trường hợp can thiệp thô bạo của Trump vào cuộc điều tra.
Bài nói chuyện trong cuộc họp báo của Robert Mueller đáng được mọi người quan tâm đến tình hình chính trị nội bộ của Mỹ chú ý.
Thạch Đạt Lang
(31/05/2019)
Tài liệu tham khảo :
- Ryan J. Reilly and Hayley Miller, "Robert Mueller Reiterates Investigation Didn’t Exonerate Trump, Points To Impeachment", Huffpost, 29/05/2019