Việt Nam bị Mỹ xem là một nước lũng đoạn tiền tệ vì đã cho hạ giá đồng tiền của mình một cách giả tạo.
Hố thẳm của việc mua USD tăng dự trữ ngoại hối
"Mua USD tăng dự trữ ngoại hối : Thận trọng như đi trên băng mỏng" là tựa đề một bài viết trên báo nhà nước, đề cập đến việc cho dù dự trữ ngoại hối của Việt Nam đã lên tới 65 tỷ USD, tuy nhiên việc tiếp tục mua USD để tăng dự trữ phải hết sức thận trọng, bởi nếu mua quá nhiều Việt Nam sẽ dễ "dính án" thao túng tiền tệ.
Có thể cho rằng bài viết trên là lần đầu tiên báo chí nhà nước thừa nhận một sự thật đắng chát mà toàn bộ bộ giới chóp bu và hệ thống tuyên giáo của đảng cố gắng bưng bít thông tin : vài tháng trước, Việt Nam cùng 8 quốc gia khác đã rơi vào danh sách đối tác thương mại cần giám sát của Mỹ. Nguyên do là Việt Nam đã chạm 2 tiêu chí về thặng dư cán cân thương mại và cán cân thanh toán hiện thời. Nếu chạm thêm một tiêu chí nữa – mua ròng ngoại tệ trong 6 tháng – Việt Nam sẽ bị xem là quốc gia thao túng tiền tệ.
Bài viết trên cũng dẫn nhận định của ông Cấn Văn Lực, Giám đốc Viện Đào tạo và Nghiên cứu - Ngân hàng BIDV, rằng đây là thời điểm nhạy cảm và Chính phủ Việt Nam phải hết sức lưu ý điều này : "Mua ròng ngoại tệ không được quá 2% GDP, tức là đâu đó chỉ khoảng 5 tỷ USD là chúng ta đã chạm ngưỡng này rồi. Năm ngoái ta đã mua khoảng 1,7% GDP".
Cùng thời gian xuất hiện bài báo trên, tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước ‘bỗng dưng’ giảm khá mạnh, kéo theo tỷ giá USD ở các ngân hàng cũng giảm theo, cho dù trong 4 tháng đầu năm tỷ giá trung tâm đã được Ngân hàng Nhà nước đẩy vọt phi mã.
Một lần nữa và rất gần sau lần các cơ quan Việt Nam phản ứng hết sức yếu ớt sau khi Việt Nam bị Tổng thống Mỹ Donald Trump lên án là ‘kẻ lạm dụng thương mại tồi tệ nhất’ và ngay sau đó Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã áp thuế đến 450% đối với thép Việt Nam có nguồn gốc từ Hàn Quốc và Đài Loan, hiện tượng phản ứng yếu ớt của Ngân hàng Nhà nước trước việc Việt Nam có thể bị Mỹ đưa vào danh sách thao túng tiền tệ và tỷ giá trung tâm giảm xuống cho thấy chính quyền Việt Nam đang rất sợ… Mỹ.
Cần nhắc lại, vào ngày 9/5/2019 chính phủ Hoa Kỳ đã mở rộng danh sách các nước bị Hoa Kỳ cho là thao túng tiền tệ và Việt Nam sút nữa đã lọt thỏm vào trong danh sách đó.
Mỹ sử dụng ba tiêu chí để đánh giá việc thao túng tiền tệ của một quốc gia : thặng dư tài khoản vãng lai lớn hơn 3% GDP, thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ ít nhất là 20 tỷ đô la, và can thiệp vào thị trường ngoại hối vượt quá ít nhất 2% GDP.
Việt Nam bị Mỹ xem là một nước lũng đoạn tiền tệ vì đã cho hạ giá đồng tiền của mình một cách giả tạo.
Vào năm 2018, Việt Nam đã đạt thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Mỹ (còn gọi là giá trị xuất siêu) ở mức kỷ lục tới 35 tỷ USD, càng củng cố một cách chắc chắn vị trí thứ 6 của Việt Nam trong số 16 quốc gia bị Donald Trump liệt vào danh sách ‘gây hại’ cho nền kinh tế Mỹ.
Mặt khác, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã cho tăng vọt tỷ giá trung tâm để kích thích gom USD trôi nổi, dù đã trám bớt lỗ hổng toang hoác của Quỹ dự trữ ngoại hối để có tiền trả nợ nước ngoài (trong 4 tháng đầu năm 2019, Ngân hàng Nhà nước đã mua vào lượng khá lớn ngoại tệ, ước tính đã lên tới gần 9 tỷ USD, trong bối cảnh thị trường và tỷ giá USD/VND ổn định, và đặc biệt là trong điều kiện cung ngoại tệ dồi dào và nhà điều hành mua vào lượng lớn), nhưng lại khiến cơ quan ‘siêu ngân hàng’ này phải trút vào thị trường tự do đến 200.000 tỷ đồng trong 4 tháng đầu năm 2019 - chiếm đến hơn 4% GDP, tức vượt xa giới hạn 2% GDP mà Mỹ quy định đối với quốc gia thao túng tiền tệ.
Đến ngày 29/5/2019, Bộ Tài chính Hoa Kỳ đã ban hành Báo cáo về "Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Hoa Kỳ", đưa ra Danh sách các quốc gia cần giám sát gồm 9 nước : Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Ý, Ireland, Singapore, Malaysia và Việt Nam.
Theo đó, cánh cửa vào ‘kinh tế thị trường’ của chính thể độc đảng ở Việt Nam, vốn đã chẳng rộng mở gì, nay càng thêm hẹp lại.
Nếu sắp tới Việt Nam bị Mỹ xếp vào danh sách các quốc gia thao túng tiền tệ, tương lai rất cận kề là theo lệnh của Tổng thống Trump, Đại diện Thương mại Mỹ sẽ nâng cao mức thuế suất đánh vào hàng xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường Mỹ - tương tự chiến dịch nâng thuế suất đến 25% của Mỹ đối với toàn bộ 500 tỷ USD giá trị hàng hóa của Trung Quốc vào thị trường Mỹ.
Và nếu bị Mỹ đánh thuế nặng hàng xuất khẩu, nhiều doanh nghiệp sản xuất và kinh doanh hàng Việt Nam sẽ lâm vào cảnh phá sản, còn nhiều doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài sẽ không thể chịu nổi thuế suất cao mà sẽ phải rút khỏi Việt Nam, khiến nền kinh tế nước này lao nhanh vào suy thoái trầm kha và càng khiến tuổi thọ của chính thể độc đảng trở nên ngắn ngủi đến khó lường.
Minh Quân
Nguồn : VNTB, 20/07/2019