Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

11/09/2019

ExxonMobil dừng hoạt động ở Việt Nam, tin thật hay tin giả ?

Nhiều tác giả

Có phải Trung Quốc đang gây sức ép đòi ExxonMobil dừng hoạt động ở Việt Nam ?

Carl Thayer, RFA, 11/09/2019

Đầu tuần này, những email riêng từ Việt Nam và những nơi khác cho biết công ty ExxonMobil sắp ngưng hoặc chấm dứt dự án khí đốt tự nhiên lớn ở mỏ Cá Voi Xanh tại lô 118 ngoài khơi miền trung Việt Nam do sức ép từ Trung Quốc. Vào giai đoạn này, những đồn đoán vẫn chưa thể được xác nhận. Nhà báo Bill Hayton viết trên Twitter rằng những khác biệt về thương mại liên quan đến giá của khí đốt có thể là nhân tố chính. Bill Hayton đề nghị mọi người đợi xem sao.

exxon1

Hình minh họa. Hình chụp hôm 21/9/2016 tại mọt nhà máy lọc dầu của ExxonMobil ở Mỹ AP

Tuy nhiên, nếu những đồn đoán được xác nhận thì đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc đã gây sức ép lên ExxonMobil, đòi công ty này tránh việc tìm kiếm và sản xuất dầu ở Việt Nam. Vào cuối năm 2007, một quan chức cấp cao của Việt Nam đã thừa nhận với tôi là Trung Quốc đã có được một bản tài liệu mật về chiến lược Biển đến năm 2020 của Việt Nam và đã bí mật cảnh báo các công ty dầu khí phương Tây rằng các lợi ích của họ ở Trung Quốc sẽ bị ảnh hưởng nếu họ giúp Việt Nam.

Tôi đưa thông tin này cho Greg Torode lúc đó làm cho South China Morning Post. Vào tháng Sáu năm 2008, ông ấy đã khiến ExxonMobil phải công khai xác nhận về việc Trung Quốc đã đe dọa. Vào tháng Năm năm 2009, hai giới chức thuộc chính phủ của Tổng thống Obama, phó trợ lý của Ngoại trưởng và Bộ trưởng Quốc phòng, điều trần trước một ủy ban của Quốc hội (Mỹ). Họ đề nghị một cách tiếp cận "cây gậy và củ cà rốt" để đối phó với sự cưỡng bức của Trung Quốc đối với các công ty dầu khí Mỹ.

exxon2

Hình minh họa. Cựu Giám đốc điều hành (CEO) của ExxonMobil Rex Tillerson tại cuộc họp với các cổ đông của ExxonMobil ở Dallas, Mỹ hôm 28/5/2014. AP

Năm 2014, khi xảy ra đối đầu giữa Việt Nam và Trung Quốc liên quan đến giàn khoan dầu Hải Dương 981, ExxonMobil đã cử các lãnh đạo cấp cao tới Bắc Kinh để tìm hiểu ý định của Trung Quốc và ảnh hưởng đến dự án Cá Voi Xanh của công ty.

ExxonMobil mua lại cổ phần ở các lô 117, 118 và 119 thuộc Bồn trũng Phú Khánh từ công ty BP vào năm 2009. Những lô này nằm cách tỉnh Quảng Nam 88 km, và hoàn toàn trong khu vực Đặc Quyền Kinh Tế (EEZ) của Việt Nam. ExxonMobil bắt đầu khoan tìm kiếm vào năm 2010 và nhận được những kết quả khả quan hai năm sau đó ở mỏ thứ ba, Cá Voi Xanh – 3X.

Vào ngày 16 tháng Một năm 2017, một diễn tiến quan trọng xảy ra, Công ty Thăm dò Khai thác Dầu khí Việt Nam và ExxonMobil Vietnam ký một thỏa thuận khung dự án và một thỏa thuận về bán khí để phát triển dự án khí đốt lớn nhất Việt Nam. Các lô ở mỏ Cá Voi Xanh được ước tính có trữ lượng 150 tỷ m3 khí và có chi phí ước tính là 10 tỷ đô la. Việc khai thác khí sẽ bắt đầu vào cuối năm 2023.

Hiện tại, Công ty ExxonMobil Exploration and Production Vietnam Limited (thuộc ExxonMobil) và PetroVietnam vẫn đang hợp tác ở dự án Mỏ Cá Voi Xanh. ExxonMobil nắm giữ 64% cổ phần.

Vào tháng Một năm nay, ExxonMobil trao hợp đồng thiết kế dự án đưa khí đốt từ lô 118 mỏ Cá Voi Xanh vào bờ cho công ty Saipem của Ý. ExxonMobil hiện đang xin các giấy phép, lên kế hoạch xin phép và thực hiện các các công việc chuẩn bị khác cho dự án.

Hôm 13 tháng 8 năm nay, tôi được một giới chức ngoại giao cấp cao của Việt Nam cho biết "Cá Voi Xanh sẽ là mục tiêu tiếp theo", và Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã gặp Bộ trưởng Ngoại giao Nga Sergei Lavrov ở Bangkok hôm 2/8, bên lề Hội nghị các Bộ trưởng ASEAN. Ông Vương Nghị đề nghị người tương nhiệm yêu cầu công ty Rosneft dừng các hoạt động khai thác ở Việt Nam. Ông Lavrov đã từ chối đề nghị này.

exxon3

Hình minh họa. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov (phải) bắt tay Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tại Sochi, Nga hôm 13/5/2019 AP

Nói cách khác, nếu Việt Nam thất bại trong việc hạn chế các hoạt động của Rosneft Vietnam và chần chờ trong việc hợp tác phát triển với các công ty của nhà nước Trung Quốc, Bắc Kinh sẽ chuyển sức ép trực tiếp lên các công ty nước ngoài khác đang hoạt động ở Việt Nam. Một số thông tin cho rằng ExxonMobil trì hoãn việc đưa ra một quyết định về Quyết định Đầu tư Trực tiếp (FID) cho tới năm sau để xem tình hình với Trung Quốc sẽ ra sao. Nhưng hồ sơ chỉ cho thấy là quyết định xem xét FID vào năm 2020 đã được đưa ra từ tháng Một năm 2019 hoặc 5 tháng trước khi Trung Quốc điều tàu Hải Dương 8 đến gần Bãi Tư Chính.

ExxonMobil hiện đang trong quá trình lấy các phê duyệt về quy định, các đảm bảo của chính phủ, các thỏa thuận bán khí và các đánh giá cạnh tranh kinh tế.

Chính phủ Việt Nam có rất nhiều quyền lợi trong dự án này ; cuối cùng thì đây là mỏ khí đốt lớn nhất của Việt Nam. Một số người ước tính rằng chính phủ có thể thu được 20 tỷ đô la từ dự án Cá Voi Xanh. Điện lực Việt Nam, PetroVietnam và công ty Sembcorp của Singapore hiện đang thảo luận để xây dựng và vận hành 2 nhà máy điện khí với công suất 2 Gigawatt, chiếm đến 10% nhu cầu điện hiện tại của Việt Nam.

Nếu Trung Quốc gây sức ép lên một trong hai bên hoặc cả hai bên là Việt Nam và công ty ExxonMobil, thì thời điểm này là không thích hợp. Có những đồn đoán là Chủ tịch Nguyễn Phú Trọng sẽ gặp Tổng thống Donald Trump tại Nhà Trắng vào tháng tới để mở rộng quan hệ đối tác toàn diện. Hoa Kỳ đã ra các tuyên bố mạnh mẽ chỉ trích Trung Quốc vì đã bắt nạt Việt Nam và đe dọa việc khai thác dầu khí lâu dài của Hà Nội. Các tuyên bố gần đây của Mỹ nhìn chung đều bao gồm sự ủng hộ đối với "việc sử dụng hợp pháp Biển Đông". Điều này có thể hiểu là quyền khai thác các tài nguyên trong vùng Đặc Quyền Kinh Tế của các quốc gia ven biển.

* Carl Thayer là giáo sư thuộc trường Đại học New South Wales, Canberra, Australia. Ông là người đóng góp cho RFA các bài phân tích về ảnh hưởng của Trung Quốc tới Việt Nam.

Carl Thayer

Nguồn : RFA, 11/09/2019

***************

Thực hư ExxonMobil ‘bỏ cuộc’ ở Việt Nam vì ‘áp lực’ từ Trung Quốc

Viễn Đông, VOA, 11/09/2019

Xuất hin các đn đoán v vic tp đoàn ExxonMobil ca M, hin thăm dò m "Cá Voi Xanh" vi PetroVietnam (Tp đoàn Du Khí Vit Nam), "b cuc", trong lúc có tin nói rng Trung Quốc "gây áp lc" vi Hà Ni v các d án du khí vi nước ngoài trên Bin Đông.

exxon5

ExxonMobil và PetroVietnam hợp tác thăm dò mỏ "Cá Voi Xanh" từ năm 2009.

Trong bối cnh tàu hi cnh hai nước "đi đu" Bãi Tư Chính quanh mt tàu thăm dò, gây căng thng vùng bin tranh chp, ông Nguyn Như Phong, cu Tng biên tp báo PetroTimes của Hi Du Khí Vit Nam, cui tháng trước dn li dòng trng thái ca mt Facebooker có tên Nguyn Văn Trung vi ni dung : "Tin cc nóng : ExxonMobil đã rút khi lô Cá Voi Xanh".

Thông tin này lại gây chú ý thêm na hôm 9/9, khi nhà báo t do Trương Huy San (tc blogger Osin Huy Đc), viết trên Facebook rng "ExxonMobil (US) b cuc !" "Trước sc ép ca [Ch tch Trung Quc] Tập, các siêu cường đu b mc : UK [Anh] (BP 2007), Nga 16, TBN [Tây Ban Nha] (2018)… Xoay trc v đâu ?", Facebooker có hơn 300 nghìn người "follow" [theo dõi] bình lun, nhưng không nêu rõ ông trích ngun t đâu.

Trả
li VOA tiếng Vit v các thông tin này, bà Julie King, đại din truyn thông ca ExxonMobil, nói : "Chúng tôi không bình lun v các tin đn th trường hoc đn đoán v vic kinh doanh ca chúng tôi". N phát ngôn viên này không đáp li câu hi v vic ExxonMobil đã ra quyết đnh đu tư cui cùng hay chưa.

Trên Facebook của tp đoàn du khí ca M Vit Nam, khi được hi v các đn đoán trên, người qun tr ca trang này hôm 10/9 viết rng "hin chúng tôi vn đang trin khai D án Cá Voi Xanh và s không đưa ra ý kiến đi vi nhng ngun tin không chính thống".

Theo ExxonMobil, từ năm 2009, hãng này và PetroVietnam hp tác thăm dò m "Cá Voi Xanh" "nm cách b bin min Trung Vit Nam khong 80 km" mà tp đoàn M cho rng có kh năng "thúc đy tăng trưởng kinh tế" ca quc gia nm Đông Nam Á.

VOA đã gửi câu hi tới ban lãnh đo PetroVietnam đ xác nhn thông tin ExxonMobil "b cuc" cũng như v giai đon đu tư hin nay ca tp đoàn M m "Cá Voi Xanh", nhưng không nhn được hi đáp.

Năm ngoái, trong lần tuyên b hiếm hoi, Tp đoàn Du Khí Vit Nam nói rng "tình hình biển Đông d báo tiếp tc có nhng din biến phc tp, s nh hưởng đến hot đng tìm kiếm thăm dò du khí cũng như nh hưởng đến vic kêu gi các nhà đu tư nước ngoài tham gia đu tư tìm kiếm thăm dò du khí các lô còn m ca tp đoàn".

exxon6

Mô hình dàn khoan dầu khí ở mỏ "Cá Voi Xanh". (Ảnh chụp màn hình video giới thiệu dự án "Cá Voi Xanh" của ExxonMobil)

Thông tin về vic ExxonMobil "bỏ cuc" thu hút s quan tâm ca dư lun Vit Nam trên mng xã hi gia bi cnh mt tàu thăm dò ca Trung Quc b cáo buc "xâm phm" Vùng Đc quyn Kinh tế ca Vit Nam, cũng như chuyn tàu hi cnh ca Trung Quc "quy nhiu" các tàu ca Vit Nam phc v cho giàn khoan ca Nht được công ty Nga Rosneft thuê đ thăm dò Lô 06.1 thuc b Nam Côn Sơn ngoài khơi thm lc đa ca Vit Nam.

Ông Greg Poling, Giám đốc Chương trình Sáng kiến Minh bch Hàng hi Châu Á ca Trung tâm Nghiên cu Chiến lược và Quc tế (CSIS) có tr s Washington, nhn đnh vi VOA rng Vit Nam s phi đng vng trước áp lc ca Trung Quc vì cũng ging như d án Nam Côn Sơn vi Rosneft, m Cá Voi Xanh "quá quan trng đi vi ngành năng lượng ngoài khơi ca Vit Nam cũng như tuyên bố ch quyn Bin Đông".

"Nhưng nó thc s không ph thuc vào Hà Ni. Nếu Exxon quyết đnh rng đu tư ca mình quá ri ro, mà nhiu kh năng là đúng, xét v áp lc mà c Rosneft và Repsol [tp đoàn Tây Ban Nha] phi đi mt, thì hãng này s thoái vốn và Việt Nam ít có th làm gì đ ngăn chn điu đó. Mc tiêu ca Trung Quc là thiết lp kim soát đi vi hu như toàn b Bin Đông. Điu đó đng nghĩa vi vic bt kỳ hot đng du khí bt kỳ nơi nào trong vùng cn phi được thc hin vi s cho phép của Trung Quc hoc hp tác vi các công ty Trung Quc", ông Poling nói.

Chuyên gia theo dõi về tình hình Bin Đông này nói thêm rng "hot đng ca các công ty nước ngoài các vùng bin ca Vit Nam, Malaysia và Philippines là một s thách thc trc tiếp đi vi tuyên b ‘ch quyn lch s’ ca Trung Quc".

"Vì thế, Bc Kinh quyết tâm liên tc gây áp lc và quy nhiu tt c các hot đng thăm dò du khí mi nhm đánh tiếng cho các công ty nước ngoài rng quá ri ro đ thc hin các đu tư mi, cũng như đ thuyết phc các chính ph Đông Nam Á rng h không có la chn nào khác là phi chp nhn các yêu sách ca Trung Quc và tham gia phát trin chung vi các công ty Trung Quc", ông Poling nói thêm.

Trước đây, ExxonMobil tng khng đnh vi VOA tiếng Vit rng d án "Cá Voi Xanh" "không nm vùng có tranh chp", và rng "ch quyn là vn đ ch các chính ph mi có th quyết đnh".

Tháng trước, B Ngoi giao M đã bay t "quan ngi sâu sc" v vic Trung Quc "can thip vào các hoạt đng thăm dò và khai thác du khí" nơi Vit Nam tuyên b là Vùng Đc quyn Kinh tế.

Ông Poling nhận đnh rng M có l mun phát mt thông đip ti Vit Nam và ExxonMobil rng Hoa Kỳ s không đ Bc Kinh "hăm da" ti m "Cá Voi Xanh".

Viễn Đông

Nguồn : VOA, 11/09/2019

*******************

‘ExxonMobil rút khỏi Cá Voi Xanh’ : Tin thật hay tin giả ?

Thường Sơn, VNTB, 10/09/2019

Ngày 9/9/2019, ‘ExxonMobil rút khỏi Cá Voi Xanh’ - một tin tức bất ngờ lan truyền trên mạng xã hội đã khiến sôi trào dư luận và kéo theo những phán đoán đầy ngờ vực về tính thực chất của tin tức này.

exxon4

Sơ đồ Mỏ Cá Voi Xanh trong thềm lục địa Việt Nam

Bởi nếu tin tức trên là đúng thì như bình luận của nhiều độc giả và đánh giá của giới quan sát chính trị, người Mỹ chẳng còn mặt mũi nào xứng đáng với vai trò ‘đối trọng duy nhất của Trung Quốc ở Biển Đông’. Trong khi đó, ‘đồng minh’ của Mỹ, mà thực chất là chế độ đang can đảm dựa dẫm hải quân Mỹ để khai thác dầu khí - chính thể độc đảng ở Việt Nam - sẽ mất đi một nguồn lợi khổng lồ, bởi Cá Voi Xanh hứa hẹn mang lại đến 60 tỷ Mỹ kim.

Rủi thay, cơ sở có vẻ đáng tin cậy của tin tức trên lại có nguồn từ nhà báo Huy Đức - người thường chứng tỏ có được nhiều tin tức thuộc loại thâm cung bí sử và bí mật trong triều đình cộng sản.

Cùng lúc, tin tức về ExxonMobil rút khỏi Cá Voi Xanh được nêu ra bởi vài facebooker khác. Trong khi đó, các hãng tin quốc tế có phóng viên theo dõi về tình hình Biển Đông vẫn chưa có tin gì về vấn đề hết sức nhạy cảm này.

Vậy ‘ExxonMobil rút khỏi Cá Voi Xanh’ là tin thật hay tin giả ?

Dù Huy Đức là nhà báo đưa tin nội bộ có độ tin cậy cao, nhưng thật ngạc nhiên nếu quả thực tập đoàn dầu khí khổng lồ ExxonMobil chịu rút khỏi Cá Voi Xanh một cách dễ dàng đến thế.

Bởi mới vào cuối tháng 8 năm 2019, ExxonMobil đã nhận được một sự bảo đảm rất lớn từ Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ.

"Các công ty của Mỹ là những công ty hàng đầu thế giới trong việc khai thác và thăm dò các nguồn hydrocarbon, kể cả ở ngoài khơi và tại Biển Đông" và Mỹ "mạnh mẽ phản đối bất cứ nỗ lực nào của Trung Quốc nhằm đe dọa hay cưỡng chế các quốc gia đối tác phải rút lại sự hợp tác với các công ty không phải của Trung Quốc hay quấy nhiễu những hoạt động hợp tác của họ" - Bộ Ngoại giao Mỹ một lần nữa, sau vài lần trước đó, lên tiếng chỉ trích Trung Quốc về hành xử ở Biển Đông với lời lẽ đanh thép hơn. Lời lên tiếng này phát ra trong bối cảnh tàu thăm dò địa chất Hải Dương 8 của Trung Quốc, sau khi đến mỏ Đá Chữ Thập để tiếp nhiên liệu, đã ‘trở về’ khu vực Bãi Tư Chính nằm trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của Việt Nam để quấy phá.

Vào năm 2017, đã có những dấu hiệu cho thấy Trung Quốc gây sức ép mà đã khiến Việt Nam có thể phải điều đình để ExxonMobil tạm ngừng khai thác mỏ Cá Voi Xanh. Suýt chút nữa thì dự án này phải hoãn lại.

Nhưng sau đó, Mỹ đã ra tay. Một hàng không mẫu hạm có tên USS Carl Vinson được giới tướng lĩnh Mỹ - Việt thống nhất cho hiện diện tại cảng Đà Nẵng vào tháng 3 năm 2018 - như một thông điệp bảo vệ cho ExxonMobil và tương lai khai thác mỏ Cá Voi Xanh. Cùng lúc, cố vấn an ninh của Tổng thống Trump là John Bolton lên tiếng cứng rắn "Mỹ sẽ hợp tác khai thác dầu khí ở Biển Đông dù có Trung Quốc hay không".

Vào ngày 20/08/2019, ông John Bolton viết trên Twitter : "Việc Trung Quốc gần đây leo thang nỗ lực đe dọa để các nước khác không khai thác các tài nguyên ở Biển Đông thật đáng ngại" và "Hoa Kỳ đồng lòng với những ai chống lại các chiến thuật bắt nạt và hành vi cưỡng ép, đe dọa tới an ninh và hòa bình khu vực đó".

Những động thái công khai trên, cùng với những hoạt động mang tính thống nhất giữa Mỹ và Việt Nam nhưng không công khai, đã dẫn tới kết quả là ExxonMobil có một số phận tươi hồng hơn hẳn thân phận hẩm hiu của đối tác Repsol (Tây Ban Nha) khi Repsol phải ‘bỏ của chạy lấy người’ đến hai lần vào năm 2017 và 2018 do bị sức ép và gây hấn của Trung Quốc. Cho tới nay, ExxonMobil vẫn tiếp tục xúc tiến kế hoạch vừa thăm dò dầu khí vừa chuẩn bị khai thác tại mỏ Cá Voi Xanh dưới sự bảo trợ của lực lượng hải quân Mỹ.

Còn nếu ‘ExxonMobil rút khỏi Cá Voi Xanh’ là tin giả thì tin này được tung ra nhằm ý đồ, hoặc một âm mưu chính trị gì ? Ý đồ này có liên quan gì đến chuyến đi Mỹ dự kiến vào tháng 10 năm 2019 của ‘Tổng tịch’ Nguyễn Phú Trọng và chủ đề ‘quan hệ đối tác chiến lược’ mà rất có thể sẽ được đặt ra ở một mức độ nào đó trong cuộc gặp Trump - Trọng ?

Thường Sơn

Nguồn : VNTB, 10/09/2019

Quay lại trang chủ
Read 625 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)