Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

19/09/2019

Mạng xã hội nội địa Việt Nam và ‘giấc mơ Steve Jobs’

Đinh Yên Thảo

Đêm thứ Hai ngày 16 tháng Chín, Vit Nam khai trương phiên bn th nghim (beta) trang mng xã hi Lotus được qung cáo là "Made in Vietnam" và "do người Vit phát trin và làm ch".

Hung1

"Tại sao không nghĩ s có nhiu Steve Jobs Vit Nam", "Vit Nam có th làm ra nhng th thế gii chưa tng làm". Photo CAND.

Lotus là mạng xã hi được công ty c phn VCCorp cùng mt s nhà đu tư góp vốn vi s tin khong 30 triu đô la và đang kêu gi thêm khong 20 triu đô la. Đây không phi là trang mng xã hi ni đa đu tiên ca Vit Nam mà trước đó đã có ít nht ba mng xã hi hot đng theo mô hình chia s ni dung ta Facebook, trong đó trang Gapo cũng vừa trình làng hi tháng By.

Kể t sau Lut An Ninh Mng được ban hành trong năm qua ri áp dng t đu năm nay, Vit Nam đang có chính sách khuyến khích và ng h vic thiết kế, xây dng các mng xã hi ni đa cho riêng mình nhm có th "thay thế Facebook và Google," hai hãng nước ngoài vn không d dàng tuân theo các yêu cu do phía Vit Nam đưa ra như phi m văn phòng đi din và đt máy ch lưu tr h sơ người s dng ti Vit Nam.

Dân số tr và có hc vn cao so vi các quc gia có cùng nền kinh tế, Vit Nam là quc gia có t l người ni mng khá cao. Theo s liu t Statista, hãng phân tích d liu toàn cu có tr s ti Đc cùng báo cáo t Global Digital, Vit Nam hin có khong 64 triu người ni mng, tc khong hai phn ba dân số không phân biệt tui tác. Trong đó có 58 triu người s dng Facebook, tăng vt trong năm 2018 và qua mt Thái Lan, Th Nhĩ Kỳ đ đng hàng th by thế gii v s người s dng Facebook.

Cũng trong các báo cáo này, người dân Vit Nam m 62 triu tài khon Google. Còn theo phân tích chi tiết hơn v đc tính ngươi s dng t Pew Research Center thì Việt Nam cũng nm trong 10 quc gia hàng đu thế gii có t l người đc tin tc qua mng xã hi cao.

Như các quc gia khác, người s dng càng tr, càng có hc vấn và thu nhp cao thì càng ni mng nhiu hơn. Theo phân tích này thì 84% nhóm tr dưới 29 tui đã theo dõi tin tc hàng ngày qua Internet và mt t l xp x (81%) đc tin qua mng xã hi, so vi nhóm trên 50 tui ch mc 10% và 3%. Điu đáng chú ý hơn là nữ gii đc tin tc qua mng cao gp đôi nam gii và gii tr b khá nhiu thi gian đ đc tin qua mng xã hi, trung bình khong hai tiếng rưỡi mi ngày. Các phân tích này khá hu dng cho gii doanh nghip mun qung bá thương phm, dch v đến người tiêu dùng hay gii truyn thông cn đưa tin tc đến vi đc gi Vit Nam.

Các số liu này cho thy qu Vit Nam là th trường có tim năng kinh doanh rt ln cho nhng nhà doanh nghip, gii đu tư và các hãng k thut trong nước. Không có gì khó hiu khi Việt Nam đang có nhu cu và cơn st thành lp mng xã hi ni đa vi mc tiêu tranh giành th phn, lôi kéo người s dng v mng ca mình.

Với tư nhân, thách thc đt ra hin nay là bài toán k thut như các thut toán s dng, cu trúc h thng, cơ s d liu cho đến ng dng các k thut cao như thế nào và chiến lược kinh doanh, qung bá ra làm sao đ có th cnh tranh vi nhng sân chơi toàn cu đã quá hùng mnh và quen thuc vi c thế gii như Facebook, Google, YouTube, LinkedIn... Đây là thách thc ln mang vn đ chiến lược lâu dài vi nhiu điu kin và yếu t liên quan đ tn ti và phát trin hơn là mt cuc khi nghip vi vã. Vì xem trang mng xã hi Gapo, cũng được đu tư vài chc triu đô la nhưng đã b quá ti, "sp mng" ngay trong ngày đầu tiên được trình làng hi tháng By va qua đã thy s vi vàng trong vic nhp cuc. Cũng như các mng xã hi VietnamTa, Hahalolo và VCNET va ra đi chưa bao lâu nhưng xem ra đang gp khó khăn trong vic thu hút người tham gia vì b cho rng khó s dụng, có nhiều tính năng nhái theo Facebook.

Với Lotus thì ý tưởng "ni dung là vua", ph thuc vào mt s nhà to dng ni dung và khuyến khích người s dng cùng kết ni và to dng các ni dung chia s. Được xem là "mi m, sáng to" nhưng vn đ "to dng nội dung" (content creation) là mt thut ng và thut toán trong qung cáo tiếp th theo ni dung (content marketing) qua internet đã có t lâu và được các trang mng xã hi, cơ quan truyn thông thế gii áp dng gn mt thp niên qua.

Có thể k dăm ví dụ thông thường thường gp như khi mt người đang quan tâm hay tìm kiếm mt món hàng hoc dch v nào đó qua internet thì Facebook s t đng hin th các qung cáo v món hàng hay dch v đó. Hay như trang mng LinkedIn s t đng hin th và gi email nhng vic làm mà các ng viên đang tìm kiếm vic làm qua các ch đăng nhp (key words). Đây là k thut đ qung cáo tiếp th đin t (e-marketing) hơn là nn tng hot đng (platform) cho mng xã hi vì đa s người s dng, k c ti M và Châu Âu hin nay, chỉ là người s dng thun túy (end user) hơn là to dng, đóng góp vào ni dung. Nên vi Lotus và mc tiêu s đt đến năm hay sáu chc triu người s dng, tc bng con s người s dng Facebook hin nay, là… hơi lc quan.

Trong khi đó, về phía chính quyền thì vic xây dng mt hay nhiu mng xã hi ni đa rõ ràng s giúp cho Vit Nam kim soát được vn đ thông tin trên mng d dàng hơn khi nhng mng ni đa này buc người s dng phi ghi tên, chng minh h sơ nhân thân và sn sàng cung cp thông tin cá nhân cho nhà chức trách. Tha thun cung cp và s dng trang Gapo ghi mt trong các thông tin cm chia s, trao đi trên mng này bao gm "các thông tin chng li nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Vit Nam, gây phương hi đến an ninh quc gia, trt t xã hi...".

Cũng vậy, mt trong nhng quy đnh có ghi trên trang Lotus là, "Bt kỳ ni dung nào mà bn đưa lên, k c các thông tin đăng ký tài khon cá nhân đu có th được gi li hoc cung cp khi pháp lut, cơ quan có thm quyn yêu cu...". Thế nào là "thông tin chống li nhà nước" là mt vn đ khác ca riêng h thng lut pháp Vit Nam vì đã có hàng chc Facebooker b bt và b kết án tù giam v nhng bài viết hay tài liu vn được xem là rt thông thường trong các xã hi mà người dân có quyn t do din đt ý kiến ca mình, như vic ch trích nhng lãnh t hay góp ý v chính sách quc gia nào đó chng hn. Ch biết rng vi các quy đnh tương t như vy, các mng xã hi ni đa này đã cnh báo trước người s dng v ni dung đăng ti và giúp nhà cm quyn kim soát được thông tin được chia s, hay đúng hơn, đã qua kim duyt. Dù có th đây là điu kin không tránh khi đ các mng xã hi này được hot đng trong mc đích kinh doanh nhưng chúng là điu mà nhà cm quyn mong mun.

Có những tim năng và cơ hi đ phát triển mng xã hi ni đa, nhưng s phn khích theo kiu mc tiêu như Hahalolo đ ra là "s lên sàn chng khoán New York" và đt đến hai t người s dng qu là câu chuyn trà dư, ta như v mt thương hiu cà phê tnh l ca Vit Nam tng đòi "đánh sp tim" Starbucks trước đây. Hay theo phát biu ti l ra mt mng Lotus, B Trưởng Thông Tin Nguyn Mnh Hùng ca Vit Nam hào hng, rng "ti sao không nghĩ s có nhiu Steve Jobs Vit Nam" cùng nim tin "Vit Nam có th làm ra nhng th thế gii chưa tng làm". Chng ai ngăn được gic mơ và nim tin cá nhân. Nhưng câu chuyn quc sách thì không ch có "mơ và tin", mà nó cn nhng điu khác hơn đ có th to ra được mt gii tr tài năng cho Vit Nam, cho h nhng cơ hi cùng các điu kin đ đưa Vit Nam đi xa hơn. Bng không, "Gic mơ Steve Jobs" ch là nhng cuc mng du.

Đinh Yên Thảo

Nguồn : RFA, 19/09/2019

Quay lại trang chủ
Read 660 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)