THÔNG LUẬN

Published in

Diễn đàn

19/12/2019

Nguyễn Đức Kiên là ai ?

Nguyễn Tường Thụy - Trân Văn

Anh Kiên thu giá

Nguyễn Tường Thụy, RFA, 17/12/2019

Không phải lãnh đạo, quan chức nào nhậm chức cũng vấp phải sự phản đối mạnh mẽ. Không phải ai ít bị phản đối cũng xứng đáng với vị trí họ đảm nhiệm. Có điều là người ta đã chán quá, đã mệt quá nên không muốn nói mà thôi.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Đức Kiên, người vừa được bổ nhiệm vào vị trí tổ trưởng tư vấn kinh tế của Thủ tướng - Courtesy of haiquanonline.com.vn

Thế nhưng vụ Phó chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Nguyễn Đức Kiên được ông Nguyễn Xuân Phúc bổ nhiệm vào vị trí tổ tưởng tư vấn kinh tế của thủ tưởng là vụ khá đặc biệt. Nó làm dậy sóng dư luận suốt mấy hôm nay, người thì phản đối, người thì giễu cợt, nhạo báng. Người ta lo ngại rằng, ông Kiên mà tư vấn kinh tế cho thủ tướng thì nền kinh tế đất nước này đã nát còn nát bươm.

Trước hết, người ta nghi ngờ về con đường học vấn của anh. Theo vi.wikipedia thì năm 1991, Nguyễn Đức Kiên sang Đức học cao học chuyên ngành quy hoạch giao thông. Thế nhưng không hiểu sao sau đó anh ta lại làm nghiên cứu sinh tiến sĩ về kinh tế vĩ mô quy hoạch vùng. Người ta cũng chỉ nghe nói vậy chứ không biết anh ta học cao học, làm nghiên cứu sinh Tiến sĩ ở trường đại học nào của Đức. Rồi tại sao học cao học một ngành, làm nghiên cứu sinh tiến sĩ lại là một ngành khác ?

Nhưng thôi, chuyện chưa rõ ràng, ai nghi ngờ thì cứ nghi ngờ. Bằng giả hoặc không bằng mà làm lãnh đạo, làm quan to xưa nay thiếu gì. Cái cần quan tâm hơn là trình độ thực và cái tâm của anh thế nào. Điều này, nó thể hiện qua việc làm và lời nói.

Có lẽ Nguyễn Đức Kiên là quan chức có nhiều phát ngôn để đời nhất. Cư dân mạng lôi ra một loạt phát ngôn của anh, tôi chỉ điểm qua một số phát ngôn có nguồn từ báo chí của nhà nước :

- Đừng nói xe công, các nước còn có máy bay riêng cho lãnh đạo.

- Nợ công chính phủ có giấu đâu, khoảng 120 tỉ, có gì mà phải hốt hoảng.

- Nhà nước đang nợ chủ đầu tư 4 nghìn tỉ nên phải cho BOT quốc lộ 5 thu.

- BOT không ảnh hưởng đến người nghèo. Người dân nghèo dùng xe máy thì đã được miễn phí qua trạm BOT, vì vậy không bị ảnh hưởng gì.

- Dùng từ "người dân" nghe kinh lắm ! Nghe có vẻ như là nhân dân cả xã, cả huyện đứng lên phản đối trạm BOT.

- Nếu đem so giá xăng của các nước Bắc Âu thì ở họ thậm chí còn đắt hơn ở Việt Nam rất nhiều.

- Giá xăng ngày càng tiệm cận giá thế giới, đây là thành công về mặt điều hành giá mặt hàng này.

- Dự án đắp chiếu, không thể nói dừng là dừng ngay được.

- BOT có sai sót nhưng không tù mù.

- BOT "tù mù, rủi ro" là Thứ trưởng Đông đã trích dẫn nhận xét của Ngân hàng Thế giới và IMF về BOT trên toàn thế giới chứ không phải chỉ riêng của Việt Nam.

- Chúng ta sống và làm việc theo luật. Luật đã quy định nó là "thu giá" thì ta gọi nó là "thu giá".

- Không nhà thầu nước nào có kinh nghiệm thi công đường cao tốc nhiều như các doanh nghiệp của Trung Quốc. Với các tiêu chí mời thầu như hiện nay, chỉ doanh nghiệp Trung Quốc mới đáp ứng được.

Trạm thu phí BOT Cai Lậy, Tiền Giang, nơi xẩy ra nhiều phản đối của người dân Photo : RFA

Những câu nói này, anh phát ngôn ra từ năm 2015 đến nay. Không biết trước đó, anh có nói những câu nào hay nữa không. Có thể hồi đó anh chưa nổi tiếng mấy nên người ta không ghi lại mà thôi.

Trong đó, vui nhất là màn "thu giá" vì chuyện này có video cẩn thận. Anh đăng đàn hùng hồn, tay chém chém, đầu lúc lắc biểu đạt thêm cho lời nói để thuyết phục người nghe. Nhưng không hiểu sao sau đó, người ta không chấp nhận "thu giá" mà lại trở về tên gọi cũ là "thu phí". Còn câu nói nổi tiếng của anh là "BOT không ảnh hưởng đến người nghèo. Người dân nghèo dùng xe máy thì đã được miễn phí qua trạm BOT, vì vậy không bị ảnh hưởng gì". Câu này thể hiện trình độ kinh tế của anh. Cứ theo vi.wikipedia thì anh là tiến sĩ kinh tế. Tiến sĩ kinh tế mà hiểu như vậy, người ta nghi ngờ cái sự học của anh ở bên Đức là phải.

Còn về tâm đức của Nguyễn Đức Kiên, qua những phát ngôn trên của anh, thấy rõ một điều là anh đứng hẳn về quyền lợi của doanh nghiệp lắm tiền. Anh bênh vực nhiều nhất cho BOT, dành nhiều tâm huyết để bảo vệ BOT. Mà BOT làm ăn láo lếu ra sao, báo chí cũng đã vạch ra nhiều. Trong cuộc đấu tranh chống BOT bẩn, đã có 8 lái xe lâm vào vòng lao lý chỉ vì đòi hỏi sự minh bạch.

Đồng thời, Nguyễn Đức Kiên đứng về quyền lợi của giới quan chức có quyền, và tất nhiên cũng lắm tiền chứ không đứng về giới bình dân. Vậy mà anh được "bầu" làm đại biểu quốc hội tới 3 khóa liền. Với đà này, anh còn có "triệu chứng" làm đại biểu cho nhân dân nhiều khóa nữa. Sợ chưa ?

Mặt khác, anh còn tôn sùng Trung Quốc, bảo vệ quyền lợi của Trung Quốc. Anh cho rằng, chỉ Trung Quốc mới làm nổi đường cao tốc cho Việt Nam, trong khi các công trình do Trung Quốc xây dựng bê bối như thế nào ai cũng rõ.

Facebooker Bùi Quang Minh tỉ mẩn thống kê (chưa đủ) chất lượng một số công trình do Trung Quốc đảm nhận (1).

Vì thế người ta cho rằng, anh chẳng có tài cán gì, chỉ được cái ăn theo nói leo.

Nguyễn Đức Kiên được bổ nhiệm làm Tổ trưởng Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng ngày 12/12/2019 và có hiệu lực ngay tắp lự. Vậy tổ này gồm những ai ? Theo baomoi.com thì tổ này ngoài Kiên ra còn có 14 vị dưới quyền anh. Tìm hiểu kỹ thì ra toàn những tên tuổi lừng danh, giáo sư, tiến sĩ, vụ viện các kiểu, giảng viên đại học ở Mỹ, Nhật, Singapore. Trong đó có cả ông Bùi Quang Vinh từng làm Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nay cũng dưới quyền Kiên tuốt.

Chẳng hiểu sao, Nguyễn Đức Kiên lại được ông Phúc giao một trọng trách vượt quá cái tâm và tầm của anh. Một bài viết trên VOA đặt câu hỏi "Nguyễn Đức Kiên, nhân tài hay nhân tai ?" (2).

Câu trả lời của tôi là nhân tai. Còn về hiện thực có lẽ không phải đợi lâu mới có câu trả lời. Lúc đó, ông Nguyễn Xuân Phúc chỉ biết rút kinh nghiệm "chứ kỷ luật ai".

Nguyễn Tường Thụy

Nguồn : RFA, 19/12/2019

(1) Điểm mặt chất lượng vài công trình của tình hữu nghị dài lâu Trung Quốc - Việt Nam xưa nay

****************

(2) Nguyễn Đức Kiên, nhân tài hay nhân tai ?

Trân Văn, VOA, 17/12/2019

Một trong những sự kiện đang khuấy động dư luận trong vài ngày vừa qua là việc ông Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội được điều động làm Tổ trưởng Tổ Tư vấn cho Thủ tướng Việt Nam về kinh tế (1).

Nguyễn Đức Kiên được bổ nhiệm làm người dẫn đầu nhóm tư vấn kinh tế của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. (Ảnh Cafef.vn)

Theo dõi phản ứng của nhiều giới trên mạng xã hội và các diễn đàn điện tử ắt sẽ thấy hoang mang. Tại sao một nhân vật bị công chúng khinh rẻ, oán giận đến như vậy mà vẫn đắc cử, vẫn trở thành đại biểu cho "nguyện vọng, ý chí" của họ tại Quốc hội suốt 12 năm (từ 2007 đến nay) ?

Nếu đặt chuyện ông Kiên là đại biểu Quốc hội suốt ba nhiệm kỳ (12, 13, 14) bên cạnh phản ứng của công chúng về việc ông trở thành "thầy" hướng dẫn người đứng đầu chính phủ về chính sách kinh tế, rõ ràng kết quả lựa chọn và hoạt động của các đại biểu Quốc hội luôn luôn ngược chiều với nhận thức và tình cảm của… nhân dân !

***

Lâu nay, rất nhiều người bày tỏ sự nghi ngờ học vị "Tiến sĩ" về "kinh tế vĩ mô quy hoạch vùng" của ông Kiên. Bên cạnh thông tin từ một số người, khẳng định họ biết rất rõ ông Kiên ở đâu, làm gì trong sáu năm cư ngụ tại Đức (1991 – 1997) (2), một số người khác nêu ra hàng loạt nghi vấn về con đường học vấn của ông Kiên.

Ông Kiên tốt nghiệp chuyên ngành "Tự động hóa" ở Đại học Giao thông và vận tải. Khi sang Đức, ông chỉ mất hai năm để lấy Thạc sĩ về "Quy hoạch giao thông" và bốn năm sau vừa hoàn tất luận văn Tiến sĩ về "Kinh tế vĩ mô quy hoạch vùng", vừa tìm được việc làm với mức lương "hàng trăm cây vàng một năm" (3).

Làm sao ông Kiên theo học đại học một ngành, khi theo cao học lại chuyển sang một ngành khác, lúc làm nghiên cứu sinh tiến sĩ tiếp tục chuyển đổi chuyên ngành thêm một lần nữa – nghĩa là phải học bổ sung rất nhiều môn để bảo đảm không có sự hụt hẫng trong kiến thức chuyên ngành, mà chỉ mất chưa tới… sáu năm ?

Ông Kiên học tiếng Đức lúc nào mà có thể vượt qua những trở ngại về ngôn ngữ khi du học ở Đức để hoàn tất cả chương trình cao học lẫn nghiên cứu sinh tiến sĩ chỉ trong vòng chưa đầy sáu năm ? Dẫu du học sinh có thể đến Đức học cao học và làm nghiên cứu sinh tiến sĩ bằng tiếng Anh nhưng khả năng Anh ngữ của ông Kiên có đủ để đạt thành quả đó ?

Ông Kiên học cao học, làm nghiên cứu sinh Tiến sĩ ở đại học nào tại Đức ? Những cơ quan, doanh nghiệp nào của Đức từng trả ông mức lương "hàng trăm cây vàng một năm" như ông từng khoe ? Vì sao ông không tiết lộ để đập tan luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, phản động không chỉ bôi nhọ ông mà còn bôi nhọ đảng vì đã dùng ông ?

***

Tháng 9 vừa qua, khi tham dự Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ 9 của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ông Nguyễn Xuân Phúc – Thủ tướng Việt Nam – nhấn mạnh yêu cầu : Chủ động đóng góp ý kiến cho việc hoạch định chính sách, đưa ra những phản biện sắc sảo, chân tình giúp các cơ quan hữu trách tự điều chỉnh, tự hoàn thiện (4).

Sau đó một tháng – vào hạ tuần tháng 10 – khi thảo luận về Dự luật Sửa đổi Luật Cán bộ công chức và Luật Viên chức, các đại biểu Quốc hội từng tranh luận tưng bừng về việc có nên đặt định những điều khoản cụ thể về "chiêu hiền đãi sĩ", tuyển dụng - sử dụng nhân tài (5).

Chỉ thị của Ban Bí thư và quyết định của ông Phúc, bổ nhiệm ông Kiên làm Tổ trưởng Tổ Tư vấn kinh tế cho Thủ tướng Việt Nam sổ toẹt cái mà ông Phúc gọi là "phản biện sắc sảo" và điều mà Quốc hội Việt Nam từng tỏ vẻ bận tâm, bàn thảo tới lui để có thể quy tụ nhân tài, chấn hưng quốc gia.

Công chúng đã thi nhau nhắc lại những ý kiến, nhận định của ông Kiên trong 12 năm ông đại diện cho "ý chí, nguyện vọng" của họ : Chẳng hạn tháng 5 năm 2015, khi họ bất bình vì nợ nần tăng vọt, ông Kiên bảo rằng, chính phủ phát giác an ninh tài chính quốc gia không an toàn từ trước đó hai năm nhưng không có gì phải sốc, phải hoảng cả (6).

Một tháng sau – tháng 6 năm 2015 - lúc họ sôi lên vì giận trước thực trạng thu không đủ chi, phải vay cả trong lẫn ngoài nhưng mỗi năm, công khố vẫn chi ra 13.000 tỉ đồng cho công xa, ông Kiên lập tức chỉ trích những người tỏ ra nóng ruột rằng, ngoài công xa, các quốc gia còn sắm phi cơ riêng cho lãnh đạo (7).

Thêm bốn tháng nữa – tháng 10 năm 2015 – thường dân, doanh giới, các chuyên gia trong nhiều lĩnh vực phản đối cách điều hành thị trường xăng dầu khiến giá xăng dầu tăng liên tục thì ông Kiên bảo rằng thực trạng tồi tệ đó là một trong những thành công của việc điều hành giá cả - càng ngày càng tiệm cận quy luật của kinh tế thị trường (8).

Tương tự, tháng 9 năm 2017, trước phản ứng dữ dội của công chúng về tác hại đến kinh tế - xã hội của các công trình được đầu tư theo hình thức BOT, ông Kiên cho rằng, người nghèo đi xe gắn máy, được miễn phí khi qua lại nên không bị ảnh hưởng (9). Rồi ông ủng hộ đổi "trạm thu phí" thành "trạm thu giá" vì phải "sống và làm việc theo pháp luật" (10).

Tháng 10 năm 2018, khi dư luận rúng động vì ông Nguyễn Cà Rê bị phạt 90 triệu đồng vì đổi… 100 Mỹ kim thành tiền đồng, ông Kiên là viên chức duy nhất cho rằng, hành vi của ông Rê là mua bán ngoại tệ, trái pháp luật và việc UBND thành phố Cần Thơ quyết định phạt ông Rê mức như thế là… đúng (11) !

Cứ thế, nhiều năm nay, ông Kiên dẫn công chúng đi từ ngạc nhiên này đến ngạc nhiên khác về cả tâm lẫn tầm của ông. Đã có rất nhiều người thắc mắc, vì sao một "Tiến sĩ", Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế trong Quốc hội của một quốc gia mà có thể biện minh cho Dự luật Đặc khu bằng những so sánh ngô nghê như : Tại sao cứ sợ ảnh hưởng của Trung Quốc tại các đặc khu khi Úc, Pháp, Mỹ… đều có Chinatown ? California có Little Saigon toàn người Việt, nói tiếng Việt nhưng họ không lo về an ninh quốc phòng (12) ?..

***

Cứ ngẫm cho thật kỹ, việc điều động ông Nguyễn Đức Kiên – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội sang làm Tổ trưởng Tổ Tư vấn cho Thủ tướng Việt Nam về kinh tế, không phải là chuyện liên quan tới riêng ông Kiên. Quyết định bổ nhiệm ông Kiên là ví dụ minh họa, giúp nhận ra Thủ tướng Việt Nam và các đồng chí đồng đảng với ông chân thành, trung thực đến mức nào khi yêu cầu "phản biện sâu sắc", cam kết "chiêu hiền đãi sĩ"… Ít nhất là đến giờ này, đảng vẫn chỉ cần nhân tai, chưa cần nhân tài !