Sau màn ngã ngựa cách đây vài năm của anh Ba, tức cựu thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, giờ các cặp mắt hướng về đại hội đảng vào năm sau hẳn đang theo dõi đường quan lộ sắp tới của anh Bảy, đương kim Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc.
Anh Bảy Nguyễn Xuân Phúc. Ảnh minh họa
Ngoại trừ vụ gây tai tiếng khủng khiếp ở Đồng Tâm mà ông Phúc hẳn phải chịu một phần trách nhiệm, vị thủ tướng đã ghi được một số điểm son trên con đường tiến tới Đại hội Đảng.
Tin vui mới nhất đối với anh Bảy là việc bất chấp sự phản đối của gần 200 dân biểu Nghị viện âu Châu, 400 dân biểu khác đã bỏ phiếu thông qua hiệp định về tự do buôn bán giữa khối 27 nước trong EU và một trong năm quốc gia cộng sản ít ỏi còn lại trên thế giới. Hiệp định cũng đòi hỏi Việt Nam mở rộng quyền lập hội cho người lao động ở Việt Nam và cho phép xã hội dân sự tham gia giám sát chính sách.
Về kinh tế, hiệp định sẽ giúp Việt Nam xuất khẩu thêm nhiều hàng hóa hơn nữa vào EU, thị trường mà trong năm ngoái Việt Nam đã bán được tổng cộng hơn 42 tỷ đô la trị giá hàng hóa mà chỉ nhập về lượng hàng có giá 14 tỷ đô la. Và trong khi Việt Nam thu về hơn 28 tỷ đô la trong giao thương với các nước EU trong năm ngoái, Hà Nội chịu thiệt gần 24 tỷ đô la trong buôn bán với Trung Quốc do nhập khẩu nhiều hơn hẳn so với xuất khẩu sang quốc gia láng giềng với sức mua rất lớn.
EU nói Việt Nam đã vượt qua Malaysia và chỉ kém Singapore về tổng giá trị hàng hóa xuất nhập khẩu song phương với EU trong khối 10 nước ASEAN. EU cũng nhận xét kinh tế Việt Nam đã giữ mức phát triển trung bình 6% trong hai thập niên qua và sẽ còn duy trì được ở mức này trong nhiều năm tới. Nếu ông Nguyễn Xuân Phúc tiếp tục giữ được mức tăng trưởng kinh tế từ 6-7% hoặc hơn nữa trong năm nay, ông sẽ ở vị thế tốt hơn khi tranh đua vào vị trí tổng bí thư trong chưa đầy 12 tháng nữa.
Điều khó lường hiện nay là ảnh hưởng của vi rút Covid 19 tới tăng trưởng kinh tế. Buôn bán giữa Việt Nam và Trung Quốc liên tục đạt trên 100 tỷ đô la trong hai năm gần đây nhất. Mỗi năm Việt Nam cũng đón vài triệu khách du lịch Trung Quốc. Hiện Việt Nam đang phải cô lập một xã ở Vĩnh Phúc và cả thủ đô chính trị lẫn thương mại vẫn tiếp tục cho học sinh nghỉ học để phòng ngừa bệnh dịch. Cả hai quyết sách này dường như đều được nhiều người dân ủng hộ.
Một chính sách khác cũng tỏ ra có tác động tốt từ đầu năm tới nay là việc cấm người uống rượu bia điều khiển các phương tiện giao thông. Trang tin VnExpress nói Việt Nam thuộc nhóm quốc gia có tỷ lệ nam giới uống rượu bia cao nhất thế giới và tỷ lệ uống rượu bia ngày càng gia tăng. Báo Thanh Niên trong khi đó viết mỗi ngày có trung bình 21 người chết vì tai nạn giao thông trong năm 2019.
Có nhiều lý do khiến ông Nguyễn Xuân Phúc hiện ở vào vị trí thuận lợi hơn ông Nguyễn Tấn Dũng khá nhiều trong cuộc đua vào ghế tổng bí thư.
Thứ nhất ông Nguyễn Phú Trọng sang năm đã 77 tuổi và sức khỏe không còn đủ để tiếp tục ngồi lại thêm một nhiệm kỳ nữa. Cộng thêm với dư âm của vụ Đồng Tâm mà ông Trọng đã có những hành động sốt sắng ghi công cho ba công an được cho là thiệt mạng trong cuộc tấn công, ở góc độ nào đó từ ông lão đốt lò giờ ông còn bị tai tiếng là ông đốt làng.
Thứ hai, do ông Nguyễn Phú Trọng quyết giữ cả hai ghế thay vì chọn một ủy viên Bộ Chính trị ngồi vào ghế chủ tịch nước sau khi ông Trần Đại Quang ra đi, ông Phúc đã bớt đi được một ủy viên Bộ Chính trị có sức cạnh tranh cao. Hơn nữa người có vẻ được ông Trọng nhắm tới cho chức tổng bí thư, Uỷ viên Bộ Chính trị Đinh Thế Huynh, đã đau ốm từ lâu và giờ không còn là đối thủ của ông Phúc.
Thứ ba, anh Bảy hiển nhiên không phải là đối thủ mà ông Trọng và nhiều ủy viên Bộ Chính trị muốn triệt bằng được như anh Ba trong đại hội lần trước. Bởi vậy ông Phúc không phải lo đối phó với mối đe doạ quá lớn tới từ chính tổng bí thư và phe nhóm của nhân vật này.
Nói như vậy không có nghĩa là ông Phúc hiển nhiên sẽ thay thế ông Trọng vào đại hội tới vì về lý thuyết bất cứ ai trong số 10 ủy viên Bộ Chính trị hàng đầu hiện nay đều có cơ hội trở thành tổng bí thư. Nhiều khi sự ganh đua quyết liệt giữa các phe trong bộ chính trị lại có thể tạo cơ hội cho một ủy viên trung dung vốn có thể tạo được sự đồng thuận trong đảng.
Điều đáng lo ngại là họ vẫn có thể có tổ đồng thuận trong nhóm lãnh đạo chóp bu, những người sẵn sàng diệt các tổ đồng thuận như họ vừa làm ở Đồng Tâm. Mặc dù vậy người ta có quyền hy vọng phe công an sẽ yếu thế do cách xử lý tình huống vô cùng tồi tệ khi giết đảng viên gần 60 tuổi đảng Lê Đình Kình kéo theo cái chết của ba công an mà hiện không thể loại trừ trường hợp họ bị thủ tiêu. Và trong khi anh Ba từng có thời gian làm trong ngành công an, anh Bảy chưa từng một ngày làm trong lực lượng này. Nhưng anh Bảy cũng chẳng phải là người miền Bắc và trình độ lý luận của anh cũng vừa phải thôi nên trong cuộc đua tới cũng chưa biết mèo nào cắn mỉu nào.
Nguyễn Hùng
Nguồn : VOA, 14/02/2020