Đảng cộng sản cầm quyền đã được cả trong và ngoài nước khen ngợi nhờ cương quyết ngăn chặn dịch Covid-19.
Từ đầu năm 2020, Thủ tướng Việt Nam Nguyễn Xuân Phúc ngày càng xác nhận vai trò lãnh đạo trong nội bộ Đảng cộng sản. Ảnh : Twitter
Đảng cộng sản cầm quyền Việt Nam đang tận dụng cuộc khủng hoảng dịch bệnh Covid-19 để lấy lòng công chúng bằng việc xử lý dịch nhanh chóng, hiệu quả và minh bạch.
Lấy lòng dân
Trong khi những ca nhiễm tăng lên những ngày gần đây, chủ yếu là do khách du lịch đến từ Châu Âu thì các biện pháp ngăn chặn nghiêm ngặt của Hà Nội đã thể hiện tinh thần đoàn kết của cả nước.
Vào ngày 9 tháng 3, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã đình chỉ miễn thị thực 15 ngày đối với khách du lịch từ nhiều quốc gia Châu Âu. Một tuần sau, Bộ Ngoại giao tuyên bố đình chỉ thị thực được cấp tại tất cả các cửa khẩu biên giới, bao gồm cả Trung Quốc.
Ông Phúc đã sẵn sàng truyền đạt một tinh thần quyết chiến như trong thời chiến khi kêu gọi "Mỗi doanh nghiệp, người dân, khu dân cư phải là ‘pháo đài‘chống dịch bệnh".
Lời kêu gọi đoàn kết không nhằm gì khác hơn là tranh thủ lòng ủng hộ chính phủ dựa trên tinh thần bài Trung. Do đó, các biện pháp chống dịch quyết liệt dễ lấy được lòng người dân.
Lâu nay có thuyết âm mưu cho rằng Trung Quốc cố tình đầu độc thực phẩm xuất khẩu sang Việt Nam. và nhiều cáo buộc chưa được chứng minh đã xuất hiện trên các bài đăng trên phương tiện truyền thông xã hội về virus corona.
Theo ông Hai Hong Nguyen từ đại học Queensland thì khi các ca nhiễm Covid-19 đầu tiên được công bố tại Hà Nội đã gây ra một cơn hoảng loạn mua sắm cũng như lo lắng.
Cũng theo ông tình hình đã yên ắng lại sau khi thực hiện các hành động cụ thể và thông tin từ chính quyền.
Có ý kiến cho rằng hầu hết người Việt Nam đang tuân thủ quyết định cấm tụ họp đông người, hay lệnh đóng cửa cho đến cuối tháng các quán bar, nhà hàng ở các thành phố lớn.
Bộ Giao thông vận tải trong tuần này sẽ phát khẩu trang miễn phí cho những ai không có sau khi chính phủ ra lệnh cho tất cả mọi người phải đeo khẩu trang ở nơi công cộng.
Chính phủ cũng đã dành 1,1 tỷ đô la Mỹ cho gói kích cầu để giúp các doanh nghiệp duy trì hoạt động trong thời gian dịch bệnh.
Ở Hà Nội, giai đoạn 1, hay giai đoạn ngăn chặn lây bệnh từ Trung Quốc, đã thành công. Giai đoạn hai là ngăn chặn sự lây lan từ Châu Âu, rõ ràng là kém hiệu quả hơn.
Cho đến nay, bộ máy tuyên truyền của Đảng cộng sản đang hoạt động tốt và chính phủ đang dự đoán làm thế nào để giảm thiểu tác động của Covid-19.
Rút kinh nghiệm
Đảng cộng sản Việt Nam đã làm khác với Trung Quốc khi Trung Quốc cố sức che đậy tin tức dịch bệnh và cấm dân chúng lên tiếng chỉ trích.
Nguyễn Xuân Phúc đã cho thành lập một đội chuyên trách để giám sát các cấp từ cấp quốc gia xuống tới tỉnh và địa phương và huy động quân đội, hỗ trợ các biện pháp y tế công.
Hà Nội rút kinh nghiệm từ những sai lầm trong quá khứ về quản lý khủng hoảng như Formosa năm 2016 khi che giấu sự thật và bắt bớ những người kêu gọi biểu tình. Formosa được cho là tương tự như thảm hoạ Chernobyl năm 1986 đã góp phần làm tan rã chế độ cộng sản ở Liên Xô vài năm sau đó.
Vì vậy ông Carl Thayer,chuyên gia về Việt Nam và giáo sư danh dự tại Đại học New South Wales, Úc, cho rằng ông Phúc muốn tránh lặp lại cuộc khủng hoảng Formosa.
Ông Phúc đã cho thành lập một đội chuyên trách để giám sát các cấp từ cấp quốc gia xuống tới tỉnh và địa phương. Cũng theo ông Thayer thì chính phủ chuyển thông tin tư vấn phòng chống dịch bệnh cho người dân. Bên cạnh đó còn huy động quân đội, hỗ trợ các biện pháp y tế công, mà bộ đội lại thường được dân chúng tin yêu.
Minh bạch thông tin
Các phó thủ tướng thông báo công khai về tình hình dịch bệnh ít nhất hai ngày một lần, trong khi các trưởng phòng liên quan tổ chức các cuộc họp báo thường xuyên cập nhật hoạt động của chính phủ trên truyền hình nhà nước.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đàm, người đứng đầu ban chỉ đạo đại dịch, hiện được ca ngợi trên phương tiện truyền thông xã hội như là anh hùng dân tộc.
Có ý kiến cho rằng công chúng cũng đánh giá cao những nỗ lực của ông Nguyễn Đức Chung, chủ tịch thành phố Hà Nội, người đã dẫn đầu các phản ứng của chính phủ và được coi là làm được việc.
Mặc dù chính phủ coi trọng kiểm soát thông tin liên quan đến hoạt động của mình, nhưng chính quyền trung ương và đặc biệt là chính quyền thành phố Hà Nội lại minh bạch bất ngờ trong những tuần gần đây.
Trong khi có nghi ngờ về số lượng các ca nhiễm chính thức, Bộ Y tế đã tích cực công bố các ca bệnh mới.
Kidong Park, đại diện của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) có trụ sở tại Hà Nội, đã ca ngợi sự chủ động và nhất quán của chính phủ.
Biết lắng nghe hơn
Dù vẫn là nhà nước độc đảng nhưng trong những năm gần đây, Đảng đã biết lắng nghe hơn.
Ví dụ, ông Phúc tuyên bố vào ngày 13 tháng 3 người nước ngoài phải trả tiền để được điều trị nhiễm virus corona sau khi người dân phản ảnh khi hầu hết các ca nhiễm Covid-19 tại Việt Nam là những bệnh nhân quốc tịch Anh.
Đảng cộng sản cũng đã chi phối thông tin cho có lợi chính trị.
Bộ Thông tin và Truyền thông thường xuyên gửi các thông cáo hướng dẫn hàng tuần cho các báo đài nhà nước về những gì nên và không nên đăng báo. Một số người cho rằng hiện nay có các bản cập nhật mỗi ngày để theo dõi lượng thông tin về cuộc khủng hoảng virus Covid-19.
Khác với Trung Quốc, báo chí Việt Nam đã tập trung nhiều vào thông tin chính xác hơn là tuyên truyền khi có rất ít bài xã luận tự khen ngợi và Đảng không ghi được điểm tín nhiệm trong công cuộc phòng chống dịch bệnh.
Một nguồn tin chính phủ yêu cầu giấu tên nói rằng có một mối lo ngại từ phía lãnh đạo cấp cao rằng nếu tuyên truyền chiến thắng quá mức và đột nhiên dịch bệnh tăng đột biến thì sẽ ảnh hưởng đến uy tín của chính phủ và làm mất lòng tin của công chúng.
Tận dụng cơ hội chính trị
Tuy nhiên việc thiếu các nhà báo nước ngoài hoạt động trong nước nên hầu hết các bài báo đều tuân thủ và lặp lại báo Đảng.
Báo Nhân Dân, và thậm chí là Tuổi Trẻ tập trung vào cách các nước phương Tây dân chủ đối phó với dịch bệnh, để khẳng định rõ rằng chính sáchcủa Việt Nam vượt trội là nhờ sự can thiệp mạnh mẽ của nhà nước. .
Nhà chức trách đã phạt hành chính bất kỳ ai chia sẻ thông tin sai lệch về dịch bệnh. Cũng có các vụ bắt giữ vì đăng thông tin sai lệch hoặc chỉ trích việc xử lý dịch của chính phủ trên mạng xã hội. Ngoài ra các nhà hoạt động nhân quyền và dân chủ nổi tiếng cũng hiện đang bị theo dõi thậm chí nhiều hơn bình thường.
Cũng đã có tin tức về việc cách ly kiểm dịch, nhưng người Việt Nam chỉ trích những người không tuân theo các quy tắc phòng chống dịch mà nhiều hơn là chỉ trích chính phủ. Cho dù đó có phải là một chức năng của Đảng hay không, các hoạt động thông tin được thiết lập tốt trên phương tiện truyền thông xã hội không hoàn toàn rõ ràng.
Sự bùng phát virus đã làm lu mờ kỷ niệm 90 năm của Đảng vào ngày 9 tháng 2, nhưng phản ứng của chính phủ đối với cuộc khủng hoảng đã được cho là đã tăng cường tính hợp pháp của nó, nhiều nhà phân tích nói.
Thật vậy, hiệu suất của đồng chí tham gia xử lý dịch bệnh có thể quyết định ai lên ai xuống vào đại hội Đảng năm tới
Quan chức nào thể hiện kỹ năng lãnh đạo tốt trong đợt dịch này sẽ có cơ hội lớn để tiến lên, giáo sư Vuvinh nhận định.
David Hutt
Nguyên tác : Vietnam spins virus crisis to win hearts and minds, Asia Times, 19/03/2020
Khánh An dịch
Nguồn : VNTB, 22/03/2020