Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

19/06/2020

Việt Nam có dân chủ : người Việt có quá lạc quan không ?

Nguyễn Hùng - VOA tiếng Việt

Tin về chuyn có ti trên 70% người Vit Nam tin rng đt nước đã có dân ch vừa đáng ngc nhiên và va là điu hoàn toàn có th hiu được.

lacquan1

"Phủ nhận con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là sai lầm" (Lý luận chính trị) - Bích chương của Cơ quan nghiên cứu và ngôn luận khoa học của Học viện chính trị quốc gia Hồ Chí Minh - Ảnh minh họa

Điều đáng ngc nhiên là mt t l cao ti như vy cho rng đt nước đã có dân ch khi ch có duy nht mt đng được hot đng. Nó cũng ging như chuyn coi có dân ch trong mt gia đình đông con nhưng ch có ông b quyết tt c mi th còn bà m và con cái tn ti cũng như không. Bà m và các con cũng không được phép lp nhóm đ bàn v cách chng li s gia trưởng ca ông b và h cũng không được nói cho hàng xóm biết ông quá qut ra sao. Gia đình đt được thành công gì thì đó đều là công ca b còn có sai lm gì thì đó là do các lý do khách quan và không có gì đáng đ bàn nhiu. Nếu ai dám chú ý quá nhiu ti các li lm ca ông b, h s b b đói hay thm chí b ông thượng cng chân h cng tay.

Quả thc nếu ai hi tôi Việt Nam có dân ch không khi tôi tt nghip đi hc hi đu thp niên 90 có l tôi cũng s tr li "có". Lý do đơn gin là khi đó tôi hiu rt mù m v dân ch. Các sinh viên trường tôi không có cơ hi đ tìm hiu v điu xa x như dân ch nên khó có thể hiu tường tn v nó. Nên nh khi đó Vit Nam còn gi th thc xut cnh và k c bn đã có h chiếu vn phi xin nhà nước cho xut cnh mi khi cn ra nước ngoài. Mãi ti năm 1997 tôi vn không th sang Liên Hip Quc trong ba tháng như h mi ch vì không có được visa xut cnh. Và khi đó Vit Nam cũng chưa có internet. Cũng phi nói thêm ch sang năm 1998 c hai th đó đã thay đi.

Dân chủ, theo cách hiu ca tôi, là người dân thc s làm ch trong mi lĩnh vc trong cuc sng. Chng hn h có th chủ động lp nhà xut bn nếu h mun thay vì phi lp nhà xut bn chui và trốn chy công an ch vì làm điu Hiến pháp tha nhn nhưng chính quyn li không lut hoá điu đó cho người dân. Quan trng hơn là mi người dân đu có th t ng c và vn đng người dân bu cho mình. Hin nay nếu bn không phi là đng viên, đng hy vng có nhiu cơ hi trong chính trường. Còn nếu bn đnh lp đng cnh tranh vi đng đc nht hiện nay, người ta s tìm ngay ra c đ đưa bn vào tù.

Một xã hi s không th có dân ch khi dân trí chưa cao. Nếu da vào đóng góp ca Vit Nam cho thế gii v tri thc như các đu sách có trong thư vin ti các trường đi hc quc tế, các bài báo được trích dẫn hay cao hơn như các gii Nobel, mt bng kiến thc chung Vit Nam vn còn thp. Trình đ dân trí cũng còn ph thuc vào mc đ t do ca truyn thông đi chúng. Người dân Vit Nam thường ch được biết nhng gì nhà nước mun h biết. Nhng kênh nói thẳng nói tht như VOA hay BBC b chính quyn dùng tường la chn. Báo chí trong nước ch đưa tin chính tr theo cách nhà nước mun đ báo khi b đóng ca. Đó là lý do có người hi tôi ông Lê Đình Kình là ai mà tôi đóng góp tin giúp gia đình ông. Khi truyền thông thc s t do, chuyn chính quyn vào nhà đng viên kỳ cu và hành hình ông ti ch vào lúc 3-4 gi sáng s gây sc cho toàn xã hi và s là đ tài được truyn thông đưa đ mi góc cnh trong mt thi gian dài.

Với s kim soát toàn b truyn thông của Đảng cộng sản trong chính sách ngu dân, ít nht là v hiu biết chính tr, đa s người dân tin rng h đang sng trong nn dân ch là hiu được. Đó là còn chưa loi tr nhng người không dám nói tht ngay c khi tr li các câu hi kho sát vì tâm lý sợ hãi cũng như thói quen nói di.

Để xác nhn nhng gì 70% người dân Vit Nam nhn thc v dân ch ch là ng nhn, chúng ta ch cn nhìn sang nước láng ging Trung Quc. Nếu hi người Vit Nam rng Trung Quc có dân ch không có l nhiu người s nói rng không. Nhưng trên 70% người Trung Quc cũng li cho rng h đang sng trong mt nn dân ch. Và nên chăng chúng ta tp trung vào s t do thay vì dân ch vì như người ta nói trong xã hi có hai con sói và mt con cu thì kh năng cu b tht qua b phiếu là gn như chc chn.

Nguyễn Hùng

Nguồn : VOA, 19/06/2020

********************

Khảo sát toàn cầu : Hầu hết người Việt Nam tin rằng quốc gia của họ có dân chủ

VOA, 17/06/2020

Một kho sát toàn cu mi cho thy chính ph Hà Ni đã đáp ng được s kỳ vng ca hu hết người dân v t do dân ch khi có ti hơn 70% người dân trong nước tin là mình đang sng mt quc gia dân ch dù Vit Nam không được Freedom House coi là đất nước có t do.

lacquan2

Mặc dù nhiu người dân Vit Nam hi ngoi luôn tranh đu cho t do dân ch quê nhà nhưng theo mt kho sát toàn cầu mi, đi đa s người dân trong nước tin là Vit Nam có dân ch. (nh Bùi Văn Phú)

Chỉ s Nhn thc Dân ch (DPI), nghiên cu hàng năm ln nht v dân ch, va được đưa ra cho thy đi đa s người dân Vit Nam, 81%, coi dân ch là quan trng và 71% nhng người được kho sát Vit Nam nói rng "đt nước ca tôi có dân chủ".

Chỉ có 18% người dân Vit Nam được hi nói rng "không có đ dân ch đt nước tôi" và ch có 12% cho rng chính ph ca h "thường hành đng vì li ích ca mt nhóm nh", theo kho sát ca Nhóm nghiên cu Dalia Research, có tr s chính Berlin ca Đc kết hp vi qu Liên minh Dân ch (AoD) có tr s Copenhagen, Đan Mch, đưa ra ngay trước khi Hi ngh Thượng đnh Dân ch Copenhagen được t chc hôm 18-19/6.

Quốc gia cng sn láng ging Trung Quc cũng có nhng ch s tương t như Vit Nam khi 83% người dân coi dân ch là quan trng và 73% nói đt nước ca h có dân ch.

Sự tương đng này còn th hin trong các ch s khác khi ch có 10% người dân Trung Quc nói h "không có đ dân ch" và 13% nói chính ph ca h hành đng vì li ích của các nhóm nh.

Cả Vit Nam và Trung Quc đu đng đu trên bng ch s DPI vi 95% người dân ca hai nước cho rng chính ph ca h làm tt trong vic đi phó vi đi dch Covid-19.

Việt Nam, cũng như Trung Quc, b Freedom House, t chc theo dõi tiến trình dân chủ toàn cu, xếp vào nhóm nhng nước không có t do.

Tại Vit Nam, quc gia đc đng do Đảng cộng sản thng tr trong nhiu thp k qua, t do biu đt, t do tôn giáo, và hot đng xã hi dân s b hn chế nghiêm ngt Vit Nam, theo đánh giá mới nht ca Freedom House, có tr s Washington DC, M.

Tuy nhiên báo cáo của Freedom House 2020 ra hi tháng 3 va qua cho biết rng chính ph Vit Nam nói chung không hn chế người dân v các t do xã hi. Đàn ông và ph n có quyn ngang nhau trong việc quyết đnh các vn đ như hôn nhân và ly d theo lut. Năm 2015, Vit Nam bãi b lnh cm hôn nhân đng gii nhưng chính ph vn chưa công nhn v mt pháp lý vic hôn nhân gia nhng người cùng gii tính.

Mặc dù phn ln người dân Vit Nam hài lòng vi mc đ dân ch trong nước, nhưng kho sát ca Dalia Research đưa ra hôm 15/6 cũng ch ra rng mt lượng thiu s người Vit Nam, 47%, mun có nhiu hơn các điu lut quy đnh các ni dung mà mi người chia s trên các din đàn xã hi. Theo nhn đnh ca Freedom House, giới chc chính quyn đã tăng cường truy quét vic s dng mng xã hi và internet ca người dân Vit Nam.

Tháng 11 năm ngoái, Freedom House đã xếp Vit Nam vào danh sách nhng quc gia không có t do Internet. Nhưng người phát ngôn ca B Ngoại giao Vit Nam Ngô Toàn Thng ngay sau đó đã bác b nhng đánh giá v internet khi cho rng "vic bo đm quyn t do ngôn lun và tiếp cn thông tin là chính sách nht quán ca Vit Nam được quy đnh trong Hiến pháp".

Nguồn : VOA, 17/06/2020

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Nguyễn Hùng, VOA tiếng Việt
Read 652 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)