Bầu cử Tổng thống Mỹ : Chính trị gia gốc Việt ủng hộ ai ?
VOA, 02/09/2020
Giới chính trị gia gốc Việt ở Mỹ có quan điểm rõ rệt trong cương lĩnh của chính đảng mà họ theo đuổi, và điều này cũng thể hiện rõ trong việc họ ủng hộ đương kim Tổng thống Donald Trump của đảng Cộng hòa hay Phó Tổng thống Joe Biden của đảng Dân chủ. Điểm chung nhất là cả hai bên đều mong muốn gây ảnh hưởng sâu rộng trong cộng đồng di dân gốc Việt với hơn hai triệu người trong cuộc bầu cử 3/11 sắp tới.
Cựu phó Tổng thống Joe Biden và Tổng thống Donald Trump.
Đương kim dân biểu liên bang Hoa Kỳ Stephanie Murphy, đảng Dân chủ - Florida, là người phụ nữ gốc Việt đầu tiên được bầu vào Quốc hội Hoa Kỳ và đang tái tranh cử để đại diện Địa hạt 7 trong ngày bầu cử 3/11/2020 tới đây. Bà phát biểu tại một phiên thảo luận của Đại hội Toàn quốc Đảng Dân chủ hôm 17/08, lên tiếng chỉ trích chính sách di dân của Tổng thống Donald Trump :
"Tôi đang nỗ lực để chấm dứt các chính sách nhập cư có hại của Tổng thống Trump, để cải thiện hệ thống thị thực và bảo vệ ước mơ của chúng ta.
Dân biểu liên bang Stephanie Murphy phát biểu ở phiên thảo thuận AAPI Caucus của Đại hội Dân chủ, ngày 17/8/2020. Photo DNC
"Khi ông Trump tấn công người nhập cư, ông cũng tấn công các gia đình dân nhập cư AAPI như của tôi. Tổng thống Trump có một chính sách tàn ác có chủ đích đối với người nhập cư : Cố tình chia cắt các gia đình ở biên giới, trục xuất hơn 16.000 người tị nạn Chiến tranh Việt Nam để đóng cửa đối với những người chạy trốn khỏi chiến tranh và đàn áp", bà Murphy nói.
Nữ dân biểu gốc Việt đắc cử hai nhiệm kỳ qua từ năm 2017, phát biểu trong buổi thảo luận của Nhóm Người Mỹ gốc Á và người dân các đảo Thái Bình Dương (AAPI) ủng hộ Đảng Dân chủ và kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ ưu tiên các phúc lợi cho trẻ em và gia đình bằng cách thông qua một dự luật cải cách nhập cư nhân đạo và toàn diện "để khắc phục tình trạng nhập cư bị hỏng của chúng ta".
Bà bày tỏ sự ủng hộ đối với hai ứng viên của đảng Dân chủ là cựu Phó Tổng thống Joe Biden và Thượng nghị sĩ Kamala Harris : "Đó là lý do tại sao tôi rất tự hào ủng hộ ông Joe Biden và bà Kamala Harris, ứng cử viên phó tổng thống người gốc AAPI đầu tiên".
Ông Tony Phạm, một người tị nạn gốc Việt, người vừa được Tổng thống Donald Trump bổ nhiệm chức quyền Giám đốc của Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) thuộc Bộ An ninh Nội địa (DHS), được biết là ông ủng hộ các chính sách của Tổng thống Trump, đương nhiên là cả chính sách di dân mà ông là người cầm trịch.
Một viên chức DHS chia sẻ với đài CNN hôm 25/8 rằng ông Phạm "rất ủng hộ, đồng tình với chính phủ hiện nay", và cho biết thêm rằng ông Phạm là một đồng minh của ông Chad Mizelle, thẩm phán hàng đầu của bộ DHS.
Các trang CBS News, The Hill, The Washington Post cho biết ông Phạm trở thành lãnh đạo cao cấp nhất của ICE giữa lúc cơ quan này giải quyết số di dân đang bị giam giữ ít hơn so với năm ngoái, và đối diện với những chỉ trích việc ứng phó COVID-19 tại các trung tâm giam giữ di dân do ICE quản lý.
Năm năm trước đây, ông Phạm, thuộc Đảng Cộng hòa, đã tranh cử chức trưởng công tố viên hạt Henrico, bang Virginia.
Cũng là một thành viên đảng Cộng hòa tại bang Virginia, ông Matthew Trương, cựu ứng viên tranh cử chức Dân biểu Liên bang đại diện địa hạt 10, bày tỏ quan điểm của ông với VOA về các chính sách của Tổng thống Trump :
"Tôi nghĩ ông Donald Trump là vị tổng thống Cộng hòa đầu tiên có quan điểm chống Cộng sản Trung Quốc (CCP) mạnh nhất, như tôi chứng kiến trong 30 năm qua.
"Khi tôi làm khảo sát ý kiến cử tri vùng này tôi biết người gốc Việt có quan điểm chống cộng và họ cũng ủng hộ quan điểm của Tổng thống Trump. Ngoài ra, chúng tôi ủng hộ các chính sách bảo đảm hòa bình, giúp người dân an toàn, luật pháp và trật tự, chính sách kinh tế, chống dịch bệnh… và chúng tôi sẽ bầu cho ông".
Dù không được vào vòng chung cuộc sau kỳ bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa ở địa hạt 10 vào tháng 6, ông Trương vẫn theo đuổi lập trường chính đảng của mình và vận động cộng đồng gốc Việt ở bắc Virginia đầu phiếu giúp ông Trump tái cử.
Từ trái sang Dân biểu Virginia Kathy Trần, Thượng nghị sĩ Massachusetts Dean Trần, Dân biểu Massachusetts Trâm Nguyễn, hàng dưới : cựu ứng cử viên Dân biểu Virginia Matthew Trương, cựu ứng cử viên Dân biểu California Amy Pham West, và Dân biểu Texas Hubert Võ.
Tương tự, bà Amy Phan West, đảng Cộng hòa, cựu ứng cử viên gốc Việt tranh cử ghế dân biểu liên bang Địa hạt 47 ở California vào đầu năm nay, nói trên diễn dàn Facebook :
"Là một người tị nạn và tự hào trở thành một công dân Hoa Kỳ... tôi ủng hộ Tổng thống Trump cho nhiệm kỳ 4 năm nữa.
"Tôi ủng hộ Tổng thống Trump vì ông có lập trường chống CCP, chống chính quyền Bắc Hàn độc tài. Ông là người duy nhất có thể mang công việc làm ăn trở lại cho dân Mỹ, điều mà con cháu chúng ta rất cần trong 20 năm tới".
Hôm 28/8, trao đổi trực tuyến qua Facebook với những người từng ủng hộ mình, bà West khen gợi bài diễn văn của Tổng thống Trump và Phó Tổng thống Mike Pence. Bà nói : "Tôi thích bài diễn văn của Tổng thống Trump và của Phó Tổng thống Mike Pence. Cơ bản là ông nói rõ những gì đả xảy ra dưới thời Obama – Biden và những gì ông đã làm được trong 3,5 năm qua".
Từ California, bác sĩ Nguyễn Thanh Tùng, nguyên chủ tịch Ủy ban Cố vấn của Tổng thống Barack Obama về người Mỹ gốc Á và các đảo Thái Bình Dương, nói với VOA :
"Chúng tôi biết có một số người Mỹ gốc Việt rất thích ông Trump vì phần nhiều họ nghĩ ông ấy chống Trung Quốc.
"Nhưng tôi cũng thấy phần nhiều người Mỹ lo về cuộc sống của họ, về giáo dục cho con cái, vấn đề sức khỏe, nhất là trong dịch COVID-19. Hình như đảng Dân chủ có một chính sách tốt hơn về các vấn đề này, cho nên họ bắt đầu nghĩ về đảng Dân chủ nhiều hơn".
Ông Nguyễn Thanh Tùng, hiện là chủ tịch của AAPI Progressive Action, một tổ chức xúc tiến trao quyền cho người Mỹ gốc Á và người dân các đảo Thái Bình Dương vì một nước Mỹ mạnh mẽ và đa dạng, đồng thời là chủ tịch của Hội Người Mỹ gốc Việt Cấp tiến (PIVOT), một tổ chức hỗ trợ cho người Mỹ gốc Việt cấp tiến ao ước xây dựng một nước Mỹ công bằng và đa dạng, nêu quan điểm ủng hộ chính sách và các ứng viên của đảng Dân chủ :
"Khi chúng tôi làm việc trong cộng đồng, tôi thấy rằng vấn đề chống cộng sản và ảnh hưởng của cộng sản đến cuộc sống hằng ngày cũng không to tát gì cho lắm ! Cho nên, chúng ta nên suy nghĩ về những việc gì tốt cho cộng đồng của chúng ta, cho những người nghèo khi đi bỏ phiếu".
"Chúng tôi hoan nghênh việc ông Joe Biden chọn Thượng Nghị sĩ Harris, bà là con của một gia đình di cư. Bà có chính sách giúp đỡ người nghèo, người tị nạn, phụ nữ và hỗ trợ giáo dục công".
Đương kim Thượng nghị sĩ bang Massachusetts Dean Trần sẽ tiếp tục đại diện cho đảng Cộng hòa và đương kim Dân biểu bang Texas Hubert Võ cũng sẽ tiếp tục đại diện cho đảng Dân chủ ra tái tranh cử trong cuộc bầu cử ngày 03/11 năm nay.
Hôm 27/08, dân biểu gốc Việt Kathy Trần của bang Virginia, thuộc đảng Dân chủ, chia sẻ trên Twitter rằng bà vừa được bầu vào chức đồng Chủ tịch của Hội đồng Phụ nữ bang Virginia ủng hộ ông Biden. Bày tỏ ủng hộ liên danh Biden-Harris, bà Trần viết : "Hãy lấy lại Nhà Trắng vào tháng 11 này !".
Trong khi đó trên trang web vận động tranh cử vào chức Dân biểu bang California năm nay, cựu Thượng nghị sĩ California Janet Nguyễn, đảng Cộng hòa, dường như bày tỏ rằng bà ủng hộ đương kim Tổng thống Trump. Bà viết rằng bà "chưa bao giờ nói một điều gì chống lại ông Trump".
Vào đầu tháng 8, một nhóm người Việt có tên Vietnamese Americans for Trump as President Again – TAPA (Người Mỹ gốc Việt ủng hộ ông Trump tái đắc cử), viết thư ngỏ kêu gọi cộng đồng ủng hộ Tổng thống Trump tái đắc cử. Vào đầu tháng 9, một nhóm các chính trị gia gốc Việt có tên Vietnamese Americans for Biden – VAFB (Người Mỹ gốc Việt ủng hộ ông Biden), kêu gọi cử tri bầu cho ông Biden.
Theo trang mobilize.us, buổi vận động trực tuyến của nhóm VAFB ủng hộ Biden-Harris dự kiến diễn ra vào tối ngày 3/9, với sự có mặt của các chính trị gia gốc Việt đảng Dân chủ bao gồm Dân biểu liên bang Stehanie Murphy, Thượng nghị sĩ Washington Joe Nguyễn, Dân biểu Massachutsett Trâm Nguyễn, Dân biểu Virginia Kathy Trần, Dân biểu Washington Mỹ - Linh Thái, và Nghị viên thành phố Garden Grove Diedre Thu-Hà Nguyễn.
Trên đài VFTV hôm 29/8 và trước đó hôm 22/8, các chính trị gia gốc Việt thuộc đảng Cộng hòa bao gồm Dân biểu California Tyler Diệp, Thị trưởng thành phố Westminister Trí Tạ, và cựu Dân biểu California Trần Thái Văn đã phân tích những nét "nổi bật", "hùng tráng" của Đại hội đảng Cộng hòa, đồng thời bình luận về tính "đa dạng nhưng không đồng nhất" trong thông điệp gửi đến các cử tri từ Đại hội đảng Dân chủ.
************************
Bầu cử 2020 : Cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nói nước Mỹ đang đi sai hướng
Tina Hà Giang, BBC, 23/07/2020
Tiếp tục loạt bài phản ánh suy nghĩ của cử tri gốc Việt về bầu cử tổng thống Mỹ 2020, BBC News tiếng Việt phỏng vấn giới ủng hộ đảng Dân chủ - không thích Tổng thống Donald Trump.
Từ trái, cử tri gốc Việt Jenny Đỗ, Thắng Đỗ, William Tuấn Nguyễn, Trâm Nguyễn và Madison Nguyễn
Dưới đây là nhận định của họ về khuynh hướng ủng hộ đảng Cộng hòa của nhiều người Việt; sự xung khắc sâu sắc của hai phe bênh và chống Trump, và hướng đi của Hoa Kỳ hiện giờ.
Khuynh hướng ủng hộ đảng Cộng hòa
Nhiều người Việt ở Mỹ cho rằng nguyên nhân ủng hộ đảng Cộng hòa của người Việt đến từ ưu tiên chống cộng của người tị nạn, và tính bảo thủ ít tiếp cận với cách suy nghĩ mới cũng như ít quan tâm đến ưu tiên giảm bất công xã hội của đảng Dân chủ.
Thắng Đỗ : Người Việt vẫn quan niệm rằng đảng Cộng hòa chống cộng hơn, do ký ức của họ về đoạn cuối của Chiến tranh Việt Nam. Vào thời điểm đó, đảng Dân chủ có khuynh hướng phản chiến với chủ trương rút ra khỏi "vũng lầy" Việt Nam. Người Việt vẫn đổ lỗi cho đảng Dân chủ như nguyên nhân của sự thất trận của Việt Nam Cộng Hòa.
Người Việt cũng có tính bảo thủ và ít cởi mở để tiếp cận với cách suy nghĩ mới. Do đó, họ cảm thấy gần gũi với các giá trị mà đảng Cộng hòa cổ súy, như đạo đức gia đình, chống tội phạm, cứng rắn về ngoại giao,v.v... Họ không cập nhật tin tức nhanh như dòng chính và bị bưng bít thông tin, nên không thấy và không hiểu rằng đảng Cộng hòa trong hai mươi mấy năm nay đã thay đổi rất nhiều và đã đánh mất nhiều những giá trị đó.
Nhưng giới trẻ lớn lên ở Mỹ có góc nhìn rất khác với các thế hệ đã trưởng thành ở Việt Nam. Do thông thạo tiếng Anh, họ ít bị ảnh hưởng bởi tin giả và tuyên truyền. Thêm vào đó, nền giáo dục phương Tây đã cho họ cách suy nghĩ cởi mở và nhân bản. Họ có khả năng đồng cảm với các giống dân khác họ và hòa nhập dễ hơn nhiều. Họ cũng không có các định kiến như thế hệ cha anh và không chấp nhận sự kỳ thị, bất công xã hội và các tệ đoan khác.
Jenny Đỗ : Người tị nạn Việt Nam đầu tiên đến Hoa Kỳ có tinh thần chống cộng rất cao vì hầu hết có quan hệ chặt chẽ với chính quyền miền Nam sụp đổ năm 1975. Những diễn biến ở VN sau khi cộng sản tiếp quản đã khẳng định nỗi sợ của họ đối với chế độ cộng sản, trong khi đảng Cộng hòa được xác định là chống cộng. Thêm nữa, họ đa số đều tin rằng đảng Dân chủ quá nghiêng về phía xã hội, quá xã hội chủ nghĩa, quan tâm nhiều đến các vấn đề xã hội ảnh hưởng đến người dân ở Hoa Kỳ chứ không quan tâm lắm về việc có một chính sách mạnh mẽ và trừng phạt Việt Nam.
William Tuấn Nguyễn : Có nhiều điểm tương đồng giữa cộng đồng người Mỹ gốc Việt và cộng đồng người Mỹ gốc Cuba. Tôi nghĩ phần lớn do kinh nghiệm chung là người tị nạn từ các quốc gia cộng sản. Tuy nhiên, trong khi thế hệ đầu tiên của cả hai cộng đồng có thể có xu hướng xác định là đảng Cộng hòa, thì những cử tri trẻ tuổi, đặc biệt là người sinh ra ở Hoa Kỳ, hoặc đến tuổi đi bầu ở đây, đang có xu hướng theo Đảng Dân chủ. Quan điểm chính trị của cử tri trẻ người Mỹ gốc Việt dường như ít được xác định bởi kinh nghiệm tị nạn của người Việt và sự phản đối sâu sắc với chủ nghĩa cộng sản.
Madison Nguyễn : Dựa trên các cuộc trò chuyện với nhiều cử tri gốc Việt trong thời gian là một dân cử và trong suốt chiến dịch tranh cử 10 năm, tôi nghe nói người Mỹ gốc Việt ghi danh là cử tri đảng Cộng hòa nhiều hơn Dân chủ, bởi họ hầu hết đến Hoa Kỳ trong thời chính quyền Reagan. Tổng thống Reagan đã thực hiện nhiều chương trình xã hội và tài chính rất có lợi cho dòng người tị nạn gốc Việt trong thập niên 1980. Vì vậy, họ cảm thấy Đảng Cộng hòa phù hợp hơn với hy vọng và ước mơ của họ tái tạo cuộc đời ở đất nước mới này.
Trâm Nguyễn : Tôi nghĩ là cộng đồng người Việt nhớ ơn đảng Cộng hòa vì nhờ những chính sách dưới thời Tổng thống Reagan mà phần lớn chúng ta có mặt ở đây. Tôi cũng ghi nhận và nhớ ơn điều đó. Nhưng tôi không thể hiểu tại sao một số người Việt lại không ủng hộ những chính sách có lợi cho trong cộng đồng của chúng ta, như những chương trình đấu tranh cho người nhập cư mới, tạo một môi trường cho họ thấy được đón nhận, và giúp đỡ. Tôi thực sự không thể hiểu được.
Xung khắc giữa quan điểm bênh và chống Trump
Cử tri ủng hộ đảng Dân chủ có khuynh hướng cho rằng ông Trump là một trong những nguyên nhân lớn tạo ra sự chia rẽ không thể khắc phục được.
Đỗ Thắng : Trong lịch sử, các chính sách mị dân (tôi dùng từ này theo nghĩa demagogue: một chính trị gia chủ trương khích động sự thù hằn, kỳ thị của dân thay vì tiếp cận với họ bằng lý trí) và có khuynh hướng độc tài đều cố tình chia rẽ cử tri và lợi dụng sự chia rẽ đó mà tiếm quyền. Ông Donald Trump ngay từ trước khi ra tranh cử đã khơi dậy tính kỳ thị và sự sợ hãi của thành phần da trắng bảo thủ bằng cách tung tin vịt là Tổng thống Obama không sinh ra ở Mỹ. Rồi sau đó, ông nguyền rủa người da màu và nhiều thành phần không được ưu đãi và cổ võ cho người da trắng. Bên bị tấn công và những người bênh vực họ với một tinh thần công bằng và nhân đạo, tất nhiên phản ứng. Thế là gây chia rẽ.
Trong thời đại Trump, sự chia rẽ này lên cao, có lẽ vì hai lý do: mạng thông tin xã hội dung túng các sinh hoạt tuyên truyền và tung tin giả để lũng đoạn dư luận. Những kỹ thuật lũng đoạn dư luận của họ rất tinh vi khiến những người không có khả năng kiểm chứng dễ rơi vào bẫy. Những người này tin rằng nhiều người khác cũng tin như mình, và hoàn toàn coi những lời tuyên truyền này như sự thật tuyệt đối. Khi ông Trump gọi một tổ chức truyền thông nào là tin giả, đám ủng hộ ông tin ngay điều đó là đúng.
Thứ hai là do giật dây của các quốc gia khác, đứng đầu là tình báo Nga, rồi sau đó có lẽ Trung Quốc và một số các quốc gia độc tài khác kể cả Việt Nam. Đã có nhiều bằng chứng rằng nhiều tin giả xuất sứ từ Nga. Trong các cuộc tranh luận giữa người Việt, có những người xen vào chửi bới tục tĩu và hoàn toàn không bao giờ dựa trên lý lẽ. Khả năng họ có liên hệ đến nhà nước Việt Nam là điều chúng ta không thể loại ra ngoài.
Jenny Đỗ : Chưa bao giờ tôi thấy có tình trạng chia rẽ nặng nề như bây giờ. Ông Trump đã ít nhiều đổ dầu vào lửa để bây giờ phe tả, phe hữu không sao ngồi xuống với nhau được. Từ khi nhậm chức, ông đã tiếp tục theo đuổi chính sách biệt lập hóa nước Mỹ, cổ võ tinh thần bài ngoại và kỳ thị chủng tộc, và chia đất nước thành hai phe rõ rệt. Bạn bè tôi đa số theo đảng Cộng Hoà. Trước thời Trump, chúng tôi vẫn hòa đồng với nhau và vẫn tranh luận về các tư duy khác nhau theo mỗi chu kỳ bầu cử. Nhưng bây giờ, hoàn toàn chúng tôi không thể nhắc tới chính trị tại các nơi gặp gỡ.
Người Mỹ gốc Việt ủng hộ Trump cũng ủng hộ tinh thần bài ngoại của ông ta, đặc biệt khi nói đến Trung Quốc. Họ cũng thường ra mặt bày tỏ thái độ kỳ thị người Mễ, người đạo Hồi, người da đen như Trump. Hầu hết người Việt Nam chống Trung Quốc. Chỉ vì tinh thần bài Trung mà cộng đồng Việt sẵn sàng nhắm mắt làm ngơ trước nhiều sai sót khác của ông. Bất kể ông có ăn nói lố bịch, dựng chuyện nói láo, hay trở mặt với bạn bè hoặc thuộc hạ, bất kể ông và tùy tùng có những hành động dối trá và tham nhũng, họ cứ vẫn suy tôn. Lẽ phải không còn có chân đứng.
Madison Nguyễn : Tôi ghi danh theo đảng Dân chủ. Tôi không thuộc bất kỳ nhóm ủng hộ Trump hay chống Trump nào. Tôi có xu hướng đồng ý hoặc không đồng ý với một chính trị gia hay dân cử dựa trên quan điểm của họ về các vấn đề chứ không phải về tính cách của họ. Tôi đồng ý rằng có những khác biệt rõ ràng về quan điểm giữa những người Mỹ gốc Việt khi nói về cảm xúc và phản ứng của họ về Trump.
Như chúng ta biết, người Mỹ gốc Việt có lịch sử lâu dài bất đồng với Trung Quốc tranh chấp lãnh thổ tại quần đảo Hoàng Sa. Sự bất đồng này tiếp tục gây căng thẳng cho mối quan hệ giữa Trung Quốc và người Mỹ gốc Việt. Đối với nhiều người Mỹ gốc Việt, Trump đã đứng lên chống lại Trung Quốc ở những lãnh vực khác nhau và điều đó thu hút được sự ủng hộ đáng kể từ người Việt trên toàn quốc.
Trâm Nguyễn : Tôi choáng váng và bị sốc trước ngôn ngữ và sự lên án mà giới ủng hộ ông Trump đưa ra để tấn công những người không đồng quan điểm với họ. Tôi thấy sự đấu đá giữa hai bên đang xé tan cộng đồng, không cho phép chúng ta tiến lên. Tôi tin rằng chúng ta nên ngồi xuống để nói chuyện về những sự khác biệt đó, nhưng dường như một số người có quan điểm là nếu không nghĩ giống tôi là bạn chống tôi, và vì thế có thái độ thù nghịch với những người nghĩ khác mình.
Hoa Kỳ có đang đi đúng hướng ?
Một số cử tri ủng hộ đảng Dân chủ nhận định rằng Hoa Kỳ, dưới sự lãnh đạo của ông Trump, đang đi sai hướng.
Đỗ Thắng : Nước Mỹ đang như một chiếc xe buýt xuống dốc không phanh, với một người lái xe không có khả năng hay không quan tâm đến lèo lái. Là hành khách, chúng ta phải giành lại tay lái trước khi quá muộn.
Từ khi nhậm chức, Tổng thống Trump đã có những hành động liều lĩnh và bất lợi cho Mỹ. Thí dụ: rút ra khỏi TPP, một hiệp định với khả năng cô lập TQ về cả chính trị lẫn thương mại. Đơn phương rút khỏi Syria, nơi Mỹ đang tranh giành quyền lực với Nga. Khiêu khích Bắc Hàn và Iran, suýt đưa đến chiến tranh và cuối cùng không những không đưa đến tiến triển khả quan gì, mà còn gia tăng bất ổn khu vực. Vô cớ chọc giận cả khối Hồi giáo Trung Đông khi ủng hộ những sự gây hấn của Do Thái.
Ông Trump rút ra khỏi Hiệp định Khí hậu Paris, rồi còn khuyến khích khai thác than mỏ, một năng lượng bẩn của thế kỷ 19, để kiếm phiếu. Môi trường xuống cấp trầm trọng trong nhiệm kỳ ông Trump cho đến khi đại dịch Covid-19 xảy ra.
Ông Trump thường xuyên đổ lỗi cho Đảng Dân chủ, nhưng thực ra Dân chủ từ hồi nào vẫn thế. Người gây ra chia rẽ là chính ông: phỉ báng, hạ nhục bất cứ ai, từ Cộng hòa đến Dân chủ. Vì thế, hiện nay một số rất đông các chính khách Cộng hòa, gồm cả những nhân viên cao cấp trong chính quyền Tổng thống George W. Bush, Thống đốc và ứng cử viên tổng thống Kasich, đã thành lập các nhóm vận động cho ông Biden, như nhóm Lincoln (The Lincoln Group), Cộng hòa Chống Trump (Republicans Against Trump), và các cựu chiến binh như VoteVets.
Đại dịch Covid-19 làm lộ rất rõ sự yếu kém và vô trách nhiệm của ông Trump. Là lãnh đạo quốc gia, ông không có bất cứ biện pháp gì đối phó, tuy giới y tế đã cảnh báo nguy cơ mấy tháng trước đó. Hành động duy nhất của ông là chửi bới và đổ lỗi cho người khác. Cho đến hôm nay, đã có hơn 4 triệu người Mỹ bị nhiễm với hơn 145 ngàn ca tử vong, và số ca bệnh đang lại tăng vọt lên ở nhiều tiểu bang. Vai trò một tổng thống là gì nếu không phải là lãnh đạo quốc gia trong những cơn nguy biến. Đại dịch này cho thấy: không thể trông mong gì ở ông Trump nếu chúng ta gặp bất cứ tai ương nào.
Jenny Đỗ : Đối với tôi, một người lớn lên trong chế độ độc tài và thiếu dân chủ của Việt Nam, nền tảng dân chủ của Hoa Kỳ là cái tôi yêu thương và ngưỡng mộ. Tôi đã xúc động về các cuộc đấu tranh gian truân của những sắc tộc di dân đi trước. Khi học luật, tôi đã gắng kiềm chế được sự xúc động khi đọc các lý lẽ của tòa nói lên để bênh vực cho tự do dân chủ và những người thấp cổ bé miệng. Tôi yêu Hoa kỳ vì thế.
Thế nhưng, từ ngày Ông Trump nhậm chức, tôi cảm thấy cái đẹp vô cùng quý báu của Hoa kỳ mà tôi đã ngưỡng mộ qua sách vở mấy chục năm qua đã/đang từ từ bị biến mất. Quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận là những quyền căn bản cho nền tảng của một xã hội công bằng dân chủ đã và đang bị đốt cháy. Ông đã bôi nhọ lên nó bằng cách công khai tuyên chiến với báo chí và gọi các giới truyền thông là kẻ thù của dân tộc. Kết quả là bây giờ đa số những người theo ông ta đã không còn tin vào báo chí của dòng chính.
Trâm Nguyễn : Phải nói thẳng, tôi không phải là một người ủng hộ Trump. Và chính quyền ông Trump chắc chắn là đang không đưa Hoa Kỳ đi đúng hướng. Tôi sẽ cố gắng để giúp một ứng cử viên đảng Dân chủ đắc cử tổng thống. Nước Mỹ hiện đang đi ngược lại tất cả những gì là giá trị biểu hiện của Hoa Kỳ, nơi tất cả mọi người được đón nhận, được bảo vệ và được bình đẳng. Không Hoa Kỳ chắc chắn là đang không đi đúng hướng.
--------------------
Thắng Đỗ, 60 tuổi, hiện là Chủ tịch của công ty thiết kế Aedis Architects, văn phòng tại San Jose và Sacramento, California. Năm 2017, ông được tuyển vào Học viện Kiến trúc sư Đoàn Hoa Kỳ, một trong những kiến trúc sư gốc Việt đầu tiên được danh dự này. Ông thiết lập nên Khu Ẩm thực SoFA Market và các dự án khác tại trung tâm San Jose, và là thành viên của SPUR, viện nghiên cứu về quy hoạch đô thị của Thung lũng Silicon.
Jenny Đỗ, 54 tuổi, hiện hành nghề luật tại San Jose, là người tích cực tranh đấu cho nhân quyền và cồng đồng người Việt tị nạn. Bà đến Mỹ năm 1984 ; từng được tuyên dương là Phụ Nữ Tiên Phong của California năm 2007 và 2015. Bà là người sáng lập ra Áo Dài Festival và đồng thời tranh đấu để tiểu Bang California công nhận ngày 15 tháng Năm là Ngày Áo Dài.
William Tuấn Nguyễn, hiện hành nghề luật tại tiểu bang California, chuyên về an toàn cho người dân tại sở làm. Trước khi học luật, ông là một giáo viên tiểu học ở Oakland, California, giảng dạy trong một lớp học song ngữ tiếng Việt. Gia đình ông đến Hoa Kỳ tị nạn năm 1975, định cư tại Houston, Texas. Ông William Tuấn Nguyễn chuyển đến California vào năm 1995, và ghi danh là một đảng viên Dân chủ.
Madison Nguyễn, 45 tuổi, cựu nghị viên của San Jose từ 2005 đến 2014, và là cựu phó thị trưởng San Jose từ 2011 đến 2014. Bà hiện là phó giám đốc của The Silicon Valley Organization (SVO), tổ chức thúc đẩy chính sách công, vận động chính sách, chiến lược phát triển kinh tế và cộng đồng. Bà cũng là người triển khai Học viện Tu luyện Ứng viên tại SVO, một chương trình tuyển dụng, giảng dạy và trau dồi ứng cử viên cho văn phòng công cộng, và dạy họ tầm quan trọng của chính sách công và các vấn đề ảnh hưởng đến San Jose và Thung lũng Silicon.
Trâm Nguyễn, 34 tuổi, đến Mỹ với gia đình năm 1991, lúc mới 5 tuổi. Bà hiện là dân biểu tiểu bang Massachusetts. Trước khi đắc cử dân biểu, bà từng là một luật sư đấu tranh cho người cao tuổi, cựu chiến binh, trẻ em và những người bị bạo hành gia đình. Bà cũng từng ủng hộ nhiều dự luật nâng cao đời sống của cư dân và đã giúp cho nhiều dự luật này được thông qua.
Tina Hà Giang
Nguồn : BBC, 23/07/2020
*********************
Bầu cử 2020 : Vì sao chúng tôi ủng hộ Tổng thống Trump và Đảng Cộng hòa ?
Tina Hà Giang, BBC, 21/07/2020
Chỉ còn hơn ba tháng là đến 3/11, ngày cử tri Mỹ đi bầu để chọn Tổng thống Hoa Kỳ đời thứ 46. Hai ứng cử viên tham dự cuộc đua là tổng thống Donald Trump, đảng Cộng hòa và cựu tổng thống Joe Biden, đảng Dân chủ.
Từ trái, các cử tri gốc Việt Hoàng Đức Nhã, Trần Thái Văn, Hoàng Vi Kha và Kevin Trần
BBC News Tiếng Việt phỏng vấn một số cử tri gốc Việt thuộc nhiều giới và nhiều lứa tuổi cho loạt bài phản ánh suy nghĩ của cử tri gốc Việt trong kỳ bầu cử được cho là hết sức gay cấn này.
Phần một của loạt bài này đúc kết quan điểm của giới ủng hộ đảng Cộng hòa, hay ủng hộ ông Donald Trump quanh 4 tiêu đề chính: lá phiếu của cử tri gốc Việt; khuynh hướng ủng hộ đảng Cộng hòa của nhiều người Việt; sự xung khích sâu sắc của hai phe bênh và chống Trump, và hướng đi của Hoa Kỳ hiện giờ.
Lá phiếu của cử tri gốc Việt
Theo tài liệu của Pew Research, cử tri đủ điều kiện đi bầu (công dân Mỹ trên 18 tuổi) người Mỹ gốc Á là nhóm cử tri phát triển nhanh nhất trong số các sắc tộc chính ở Hoa Kỳ. Hơn 11 triệu người sẽ có thể bỏ phiếu trong năm nay, chiếm gần 5% số cử tri đủ điều kiện của toàn quốc.
Vẫn theo Pew Research, cử tri gốc Việt có đủ điều kiện đi bầu năm 2018 là khoảng 1.291.000 người. Không ai rõ trong số này, cử tri gốc Việt ghi danh đi bầu là bao nhiêu, tuy nhiên có ước lượng là khoảng 800.000 đến 900.000 người đã ghi danh.
Với con số khiêm tốn này, thêm tình trạng đa số người Việt sinh sống ở những tiểu bang nghiêng hẳn về bên Xanh (Dân chủ) hay Đỏ (Cộng hòa), lá phiếu của cử tri người Mỹ gốc Việt thường được cho là không phải yếu tố giúp quyết định được ai sẽ làm tổng thống.
LS Trần Thái Văn không đồng với nhận định này. Nhưng dù đồng ý hay không, đa số người được phỏng vấn cho rằng lá phiếu của cử tri gốc Việt rất quan trọng, thậm chí hô hào mọi người nên đi bầu.
Trần Thái Văn : Nhận định này không hẳn đúng, dù đa số cử tri gốc Việt sinh sống tại các tiểu bang được liệt kê hẳn vào danh sách của đảng Dân chủ hay Cộng hòa, như California hoặc Texas. Có 5-7 tiểu bang được xem là "tossup" hoặc "swing state" gồm Florida, Michigan, Arizona, Neveda, Ohio, Pennsylvania và Wisconsin. Những tiểu bang này có cử tri gốc Việt sinh sống và những tổ chức cộng đồng Việt Nam sinh hoạt khá đều đặn. Nhưng muốn gây ảnh hưởng trong kỳ bầu cử này, người Việt cần phải ghi danh đi bầu thật đông. Việc các tiểu bang này về tay ông Trump hay Biden rất xít soát, có thể với vài ngàn hay vài chục ngàn phiếu mà thôi, thì vài ngàn cử tri Việt Nam, nếu biết dùng kế hoạch để dồn phiếu cho một ứng cử viên đã chọn, thì ảnh hưởng của cộng đồng rất lớn.
Hoàng Đức Nhã : Người Mỹ gốc Việt tại một số tiểu bang, Đỏ hay Xanh là một yếu tố quan trọng trong việc bầu cho ứng cử viên Cộng hòa hay Dân chủ, hay bầu cho đồng hương trong những chức vụ dân cử ở cấp thành phố, quận, tiểu bang, và liên bang. Có như thế nhóm dân cử Mỹ gốc Việt mới có thể tạo cho mình một sức mạnh chánh trị có ảnh hưởng, và từ đó giúp các người Mỹ gốc Việt khác.
Hoàng Vi Kha : Những lá phiếu, dù là thiểu số luôn được nhà nước tri nhận. Họ luôn làm các thống kê, biên soạn thành những tài liệu hữu ích sau đó. Cho nên cần phải tham gia bầu cử. Ở những tiểu bang "dao động" (swing state) có thể sỉ số người Việt không đông nhưng vẫn có những phương cách khiến cho "tiếng nói" của mình được nghe. Chẳng hạn như tham gia vào các sinh hoạt dòng chính tại địa phương, liên kết, hậu thuẫn với các tổ chức, cá nhân tham chính tại địa phương, có mặt tại các cuộc vận động tranh cử.
Kevin Trần : Tâm lý người Việt mình xưa giờ đều có ý nghĩ à thôi kệ, mình không tham dự cũng chẳng chết ai, hay ảnh hưởng đến ai vì nước Mỹ dân số gần 350 triệu người. Nhưng, năm nay sẽ và có sự thay đổi rõ rệt trong cộng đồng người Việt ở nước Mỹ này, từ ông bà cụ sống gần 40 năm chưa từng bỏ phiếu đi bầu cũng nhắc nhở con cháu phải dẫn họ đi gởi lá phiếu của chính mình cho bằng được, vì chứng kiến quá nhiều biến cố tang thương họ không cầm được cảm xúc và nước mắt khi thấy chính trường Mỹ chưa bao giờ xào xáo và tan tác như hiện thời.
Cử tri gốc Việt có đủ điều kiện đi bầu năm 2018 là khoảng 1.291.000 người, theo Pew Research
Khuynh hướng ủng hộ đảng Cộng hòa
Giải thích hiện tượng đa số người Việt lớn tuổi ủng hộ đảng Cộng hòa, và xét xem khuynh hướng này có đang thay đổi với giới trẻ, người trả lời có nhận định khác nhau.
Hoàng Đức Nhã : Theo tôi sở dĩ người Mỹ gốc Việt xác định là đảng Cộng hòa là vì 1) một số lớn những người đó nghĩ rằng chính những dân biểu và thượng nghị sĩ thuộc đảng Dân chủ trong Quốc hội Hoa Kỳ gây sự sụp đổ của Việt Nam Cộng Hòa vì họ cắt viện trợ trong thời điểm 1973-1974 ; 2) đa số người Việt định cư tại Hoa Kỳ sau tháng Tư, 1975 thấy chủ trương của đảng Cộng hòa hợp với suy nghĩ chánh trị và lối sống của họ - có trách nhiệm làm việc thay vì chờ đợi chánh phủ giúp. Khuynh hướng này sẽ thay đổi vì sắc thái chính trị Hoa Kỳ, nhưng sẽ vẫn cao hơn người Mỹ gốc Á khác.
Trần Thái Văn : Chiếu theo thống kê, thế hệ tỵ nạn đầu tiên tại Hoa Kỳ có nhiều phần trăm ghi danh vào đảng Cộng hòa vì những chính sách bảo thủ và lý thuyết thực tế của đảng này về phương diện quốc phòng, chống cộng, ngoại giao, gia đình và luân lý. Tuy nhiên thế hệ thứ nhì thì lại ghi danh vào đảng Dân chủ với tỷ lệ cao hơn. Đây là những dấu hiệu cho thấy cộng đồng Việt Nam đã và đang gia nhập vào những phong trào cấp tiến, nếu không nói là "thiên tả" [nói theo kiểu Mỹ].
Hoàng Vi Kha : Bối cảnh lịch sử cùng văn hóa sống của người Mỹ gốc Việt là nguyên do khiến cho đại đa số cảm thấy đường lối của đảng Cộng hòa thích hợp hơn. (cuộc chiến Việt Nam, cuộc sống dưới chế độ độc tài cộng sản). Tuy nhiên, điều đó có thể sẽ khác đi trong tương lai, khi mà thế hệ người Mỹ gốc Việt hiện đang ở nhà trường bị nhiều ảnh hưởng giáo dục theo chiều hướng của đảng Dân chủ.
Kevin Trần : Chúng ta định cư tạo dựng cuộc sống mới ở quê hương thứ hai này. Mọi thứ phải làm, suy nghĩ và ủng hộ cho đất nước giang tay cưu mang gần 10 triệu người con Việt chạy khỏi sự kềm kẹp của cộng sản trị. Thì hà cớ gì phải tiếp tay, ủng hộ cho một đảng phái khác đánh phá một Tổng Thống luôn vì nước, vì dân và định kiến rõ ràng qua thông điệp của ông "Thế giới sẽ vững mạnh khi không còn chế độ cộng sản hiện hữu!"
Tina Hà Giang
Nguồn : BBC, 21/07/2020