Lạnh xương sống với tình trạng nhân quyền tại Việt Nam
Saskia Bricmont, 26/09/2020
"Lạnh xương sống với tình trạng nhân quyền tại Việt Nam" là tiêu đề bài viết mới nhất của nữ nghị sĩ Châu Âu Saskia Bricmont, thuộc đảng Xanh, đăng trên trang web chính thức của mình vào ngày 25/9/2020. Sau đây là bản dịch bài viết :
Bài viết của nữ nghị sĩ Châu Âu Saskia Bricmont, thuộc đảng Xanh
Có lẽ các bạn còn nhớ hồ sơ dầy cộp về Hiệp định Thương mại Tự do giữa Việt Nam và Liên Hiệp Châu Âu (EVFTA), mà tôi được giao nghiên cứu tại Ủy ban Thương mại Quốc tế (thuộc Nghị viện Châu Âu).
Những phê bình chỉ trích của tôi đối với hiệp định này là chủ yếu căn cứ vào tình trạng nhân quyền : từ thiếu sót của Ủy ban Châu Âu trong việc không thực hiện đánh giá tác động nhân quyền, tức là những ảnh hưởng tiềm năng đến quyền nghiệp đoàn, quyền tự do báo chí, sự tôn trọng tín ngưỡng và tôn giáo v.v.(trong khi đó Liên Hiệp Châu Âu đã thông qua một Nghị quyết cứng rắn về tù nhân chính trị và tù nhân lương tâm ở Việt Nam) ; cho đến vụ bắt giữ Chủ tịch Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam, Phạm Chí Dũng, ngay trong giai đoạn cuối cùng của quá trình đàm phán hiệp định. Những "thất bại" của EU đã chồng chất.
Đảng Xanh và những nghị sĩ Châu Âu thuộc các đảng khác đã từ chối không bật đèn xanh thông qua EVFTA, nhưng chúng tôi đã không đủ đông để ngăn chặn hiệp định này. Lúc đó, những nghị sĩ thuộc các đảng khác cũng như Ủy ban Châu Âu (EC) đã thề thốt, hứa hẹn với chúng tôi rằng khi hiệp định EVFTA đi vào thực thi thì sẽ " tự động thúc đẩy cải thiện các điều kiện sinh sống của người dân Việt Nam".
Tiếc là kể từ khi đó, tình trạng nhân quyền tại Việt Nam ngày càng tồi tệ hơn và làm chúng ta lạnh xương sống. Chính phủ Việt Nam đã có những cam kết mà được ký kết trước Liên Hiệp Quốc hoặc EU, nhưng khi vi phạm thì không có ai nói gì cả !
Đó là lý do tại sao tôi đã tập hợp khoảng hơn 60 nghị sĩ Châu Âu để gióng lên hồi chuông cảnh báo và kêu gọi các cơ quan cao nhất của EU phải có hành động dứt khoát để bảo vệ người dân Việt Nam, đặc biệt những người có chính kiến độc lập, họ bày tỏ công khai những điều mà nhiều người khác không dám nói, và họ thể hiện sự phản kháng đối với chế độ độc tài.
Rất cần phải hành động khẩn cấp và tuyên bố các biện pháp trừng phạt, nhất là khi Đại hội Đảng cộng sản Việt Nam đang tới gần và chúng tôi lo sợ từ giờ cho tới đó nhà cầm quyền lại càng hà khắc, càng cứng rắn.
Saskia Bricmont
Nguyên tác : Droits humains au Vietnam : la situation fait froid dans le dos, 25/09/2020
Nguyễn Hoàng Hải (Biên dịch)
*******************
64 dân biểu Châu Âu gửi kiến nghị thư yêu cầu EU gây sức ép lên Việt Nam về nhân quyền
RFA, 25/09/2020
Ngày 25/9, 64 dân biểu Quốc hội Châu Âu đã ký một bức thỉnh nguyện thư chung gửi lên Valdis Dombrovskis, Cao ủy Thương mại EU ; và ông Josep Borrell Fontelles, Đại diện cấp cao của Liên Hiệp Châu Âu (EU) phụ trách an ninh và chính sách đối ngoại và là Phó Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC), đề nghị EU có những biện pháp gây sức ép lên Việt Nam về vấn đề nhân quyền.
Người dân Dương Nội biểu tình bên ngoài phiên tòa xử bà Cấn Thị Thêu ở Hà Nội hôm 20/9/2016 – Reuters - Ảnh minh họa
Theo bức thư, mặc dù Hiệp định Thương mại tự do (EVFTA) và Bảo hộ đầu tư (IPA) giữa EU và Việt Nam đã được quốc hội hai bên thông qua và đi vào hiệu lực từ ngày 1/8 năm nay, nhưng tình hình vi phạm nhân quyền ở Việt Nam vẫn gia tăng trong năm 2020, ngay trước khi diễn ra Đại hội Đảng 13 vào tháng 1 năm 2021.
Các dân biểu Châu Âu đề cập đến hai trường hợp nổi bật nhất là việc chính quyền Việt Nam cho bắt giữ nhà báo Phạm Chí Dũng vì những khuyến nghị của ông lên EU lên quan đến nhân quyền Việt Nam, và vụ xử 29 người dân Đồng Tâm mới đây liên quan đến tranh chấp đất đai giữa người dân và chính quyền.
Bức thư có đoạn viết : "Việc bắt giữ các blogger, và nhà báo, những người chỉ trích chính phủ thậm chí đã gia tăng trong năm 2020… Ông chỉ là một trong nhiều người cất tiếng nói chỉ trích thường xuyên bị sách nhiễu, bắt bớ, truy tố theo các điều luật mập mờ như điều 109, 117 và 331 của Bộ Luật hình sự vốn đã bị Quốc hội Châu Âu và các quốc gia thuộc EU lên án trong phiên kiểm điểm định kỳ với Việt Nam tại Hội đồng Nhân quyền UN".
Nói về tranh chấp đất đai ở Đồng Tâm, ngoại thành Hà Nộ, các dân biểu EU viết trong thư : "Việc lấy đất thường xuyên là nguyên nhân gốc rẽ của bạo lực. Nó đã dẫn đến những sự kiện đau lòng ở Đồng Tâm vào tháng 1 vừa qua. Cảnh sát đã dùng bạo lực quá mức đối với xã này nơi những người dân phàn nàn việc thu hồi đất đai sai trái…".
Hôm 14/9 vừa qua, tòa án Nhân dân Hà Nội đã kết án tử hình 2 người dân Đồng Tâm và tù chung thân 1 người dân Đồng Tâm khác về tội giết người. 26 người còn lại bị kết án từ 16 tháng tù treo đến 15 năm tù về các tội giết người và chống người thi hành công vụ. Tất cả họ đều bị bắt giữ sau vụ công an tấn công vào Đồng Tâm hôm 9/1/2020.
Các dân biểu Châu Âu nhận định những người dân Đồng Tâm đã phải chịu "bạo lực, tra tấn hoặc bị đối xử tàn tệ, và các phiên tòa diễn ra nhanh chóng không đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản về công bằng và độc lập".
Các dân biểu Châu Âu đề nghị EU cần gia tăng đối thoại với Việt Nam về vấn đề nhân quyền, thiết lập cơ chế giám sát độc lập về nhân quyền đối với Việt Nam, và lập các Nhóm Tư vấn Nội địa, cảnh báo giới chức Việt Nam không nên can thiệp vào hoạt động của các nhóm này.
Ngoài ra, các dân biểu cũng kiến nghị một báo cáo gửi Quốc hội EU về vấn đề nhân quyền Việt Nam và nhắc nhở Việt Nam về điều khoản nhân quyền trong EVFTA và IPA mà theo đó EU có thể ngưng thực hiện các hiệp định nếu giới chức Việt Nam tiếp tục không có những cải thiện trong tình hình nhân quyền.
Hiện EU là một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, kim ngạch thương mại hai chiều năm 2019 đạt hơn 56 tỷ đô la, trong đó kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam vào EU đạt hơn 41 tỷ đô la.
Nguồn : RFA, 25/09/2020