"Nếu Việt Nam cần đến chuyện Bảo Hiến, thì đó là một mô hình riêng biệt của Việt Nam, không thể so sánh !"
Một nhà báo từng có thời gian phụ trách chuyên mục "Ghi chép ở chốn pháp đình" (tạm gọi ông là nhà báo B.P.), đã có ý kiến như vậy ở dịp năm hết… Tết Tây đến.
"Ở nước ta, Đảng cộng sản Việt Nam đã lãnh đạo thắng lợi sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tạo ra những thay đổi vượt bậc về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Thẩm quyền bảo vệ hiến pháp được giao cho nhiều cơ quan đảm nhiệm, song những năm qua, nhiệm vụ bảo vệ hiến pháp được thực hiện có hiệu quả, chính trị – xã hội ổn định, quốc phòng, an ninh được giữ vững, đối ngoại được mở rộng, đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện.
Những thành tựu không thể phủ nhận của nền chính trị nhất nguyên đó đã khẳng định và ngày càng củng cố vững chắc hơn vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc.
Vấn đề đặt ra là tại sao chúng ta lại theo mô hình bảo vệ hiến pháp của các nước khác ta về thể chế chính trị, điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội, trong khi cơ chế bảo vệ Hiến pháp của chúng ta đang vận hành tốt và có hiệu quả, chỉ cần hoàn thiện để thực hiện tốt hơn…" – nhà báo B.P., lập luận.
Nhà báo B.P. cho rằng ông không hề nịnh nọt Đảng, vì giờ ông đã nghỉ hưu, và dù là đảng viên thiệt, nhưng ông cũng không thuộc nhóm đảng viên có suất ra Hà Nội để dự các loại đại hội liên quan.
Ông nói tiếp chuyện không cần bảo Hiến với kiểu lập luận ‘nghe cũng có lý’ như vầy : Sở dĩ các nước trên thế giới sử dụng các mô hình bảo hiến khác nhau, vì theo học thuyết Mác – Lênin về các hình thái kinh tế – xã hội, tức mỗi hình thái kinh tế – xã hội tương ứng với chế độ kinh tế của nó, có một kiểu nhà nước, hiến pháp, pháp luật nhất định.
Các nước theo con đường phát triển tư bản chủ nghĩa sử dụng mô hình bảo hiến tập trung hay phi tập trung đều là những nước có chế độ đa nguyên, đa đảng. Ở các nước này, hiến pháp và hệ thống chính trị được xây dựng theo các nguyên tắc đa nguyên chính trị, tam quyền phân lập, dẫn đến tranh giành quyền lực giữa các đảng phái chính trị rất căng thẳng và quyết liệt, như gian lận bầu cử hoặc tố cáo nhau gian lận trong bầu cử ; không chấp nhận thất bại, dùng các biện pháp cực đoan để gây sức ép về chính trị, tiến hành đảo chính…
Vì dễ có quá nhiều lùm xùm đó từ chuyện dân chủ, cho nên, các nước ấy đành phải sử dụng "trọng tài" là tòa án hiến pháp hoặc hội đồng hiến pháp… để phân xử, giải quyết các mâu thuẫn giữa đảng cầm quyền với các đảng đối lập, tạo cơ chế "kìm hãm", "đối trọng".
"Hiến pháp đã ghi rành rành ở khoản 2, Điều 4 là ‘Đảng cộng sản Việt Nam gắn bó mật thiết với Nhân dân, phục vụ Nhân dân, chịu sự giám sát của Nhân dân, chịu trách nhiệm trước Nhân dân về những quyết định của mình’, vậy thì ‘Nhân dân’ chỉ là địa chỉ của bảo Hiến chứ còn gì nữa. Nhân dân cứ việc quan sát và đưa ra yêu cầu về trách nhiệm của Đảng.
Ví dụ như trách nhiệm của Đảng ở đâu khi kỷ luật bỏ tù tướng Nguyễn Đức Chung chẳng hạn. Rồi trách nhiệm mà Đảng phải chịu cụ thể gồm những gì trong vụ quy hoạch khu đô thị mới Thủ Thiêm ? Trách nhiệm của Đảng nằm chỗ nào khi tất cả những người dính án tham nhũng đều là đảng viên ? Phải chăng nếu ‘chưa là’ đảng viên thì quan chức sẽ ‘không thể’ tham nhũng ?.
Quyết định của Đảng hồi phân công Lê Thanh Hải, Đinh La Thăng làm Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, đã được Đảng ‘chịu’ về những việc gì có từ loạt hệ lụy đổ vỡ niềm tin của công chúng suốt mấy mươi năm qua ?…" – ông nhà báo đảng viên nêu vô số thắc mắc để rồi cho rằng, nếu ‘Nhân dân’ không thể, hoặc không dám đưa ra yêu cầu như vậy về quyền giám sát Hiến định, có lẽ cần thử tìm hiểu coi có mô hình bảo Hiến nào phù hợp với nền chính trị nhất nguyên hay chăng ?
Trần Dzạ Dzũng
Nguồn : VNTB, 02/01/2021