"Hôm nay, chúng ta mừng chiến thắng không phải của một ứng cử viên, mà cho một lý tưởng, lý tưởng của Dân chủ. Nguyện vọng của người dân đã được lắng nghe, và ý muốn của người dân đã được đón nhận" (1)0
Tổng thống thứ 46 của Mỹ Joe Biden tuyên thệ nhậm chức trưa 20/1/2021 theo giờ Washington D.C. Ảnh : CNN
Đó là lời tuyên bố đầu tiên của Tổng thống thứ 46 của Hoa Kỳ, Joseph Robinette Biden Jr trong diễn văn nhận chức trưa ngày 20/1/2021 trước Tòa nhà Quốc hội ở Thủ đô Hoa Thịnh Đốn. Nơi đây, vào ngày 6/1 đã có cuộc tấn công bạo động của những người ủng hộ nguyên Tổng thống Cộng hòa Donald Trump, người bị ông Biden đánh bại trong cuộc bầu cử ngày 3/11/2020.
Tổng thống Biden, nói tiếp :
"Chúng ta đã được học thêm rằng Dân chủ thật vô cùng qúy giá, nhưng Dân chủ cũng mong manh. Và trong giờ phút này, thưa các bạn. Dân chủ đã tồn tại. Giờ đây, ngay tại mảnh đất vô giá này, mới mấy ngày trước đây, bạo lực đã đến làm rung chuyển mọi nền tảng của điện Capitol, nhưng chúng ta đã đến với nhau như một Quốc gia, dưới sự che chở của Thượng Đế, bất khả phân, để tiến hành cuộc chuyển quyền êm thắm như chúng ta đã có trên hai trăm năm qua" (2).
Không bình thường
Lễ nhận chức của Tổng thống 78 tuổi Joe Biden không bình thường. Nó đã diễn ra, lần đầu tiên trong 152 năm, với sự bảo vệ an ninh của khoảng 50 ngàn Vệ binh Quốc gia và lực lượng an ninh chìm nổi được gọi về từ mọi miền đất nước, dù nước Mỹ không có chiến tranh.
Lý do an ninh được tăng cường vì, sau cuộc bạo động của nhiều nhóm người Mỹ da trắng cực đoan tấn công vào Quốc hội ngày 6/1, cơ quan FBI đã báo động, cũng chính những nhóm này đã phân tán tin nhắn và muốn tổ chức kéo về Thủ đô chống Tổng thống Biden, song song với các cuộc tấn công vào cơ sở chính quyền trên khắp 50 tiểu bang của Hiệp Chủng Quốc.
Ngày ông Biden nhận nhiệm vụ cũng đã được tổ chức giữa trận cuồng phong của dịch bệnh Covid 19 đã giết hại trên 400 ngàn người Mỹ, trên 40 triệu người Mỹ nhiễm bệnh, trong khi viễn ảnh ngăn chặn còn xa vời.
Vì dịch bệnh, người dân Mỹ đã đươc yêu cầu ở nhà coi truyền hình hay các phượng tiện điện tử khác về lễ nhậm chức của Tổng thống Biden và bà Phó Tổng thống Kamala Harris. Vì vậy, Công viên Quốc gia dài trên 2 cây số, đáng lẽ có hàng trăm ngàn người đến tham dự lễ trọng đại này, đã bị đóng cửa và hoang vắng.
Tuy nhiên, bà Harris, cựu Thượng nghị sĩ của California, đã đi vào lịch sử không chỉ là nữ Phó Tổng thống đầu tiên từ ngày lập quốc mà còn là một người con di dân có 2 dòng máu Ấn Độ và Jamaica (Caribbean Sea). Mẹ bà - Shyamala Gopalan - là nhà nghiên cứu bệnh ung thư người Mỹ gốc Ấn Độ và bố - Donald Harris – là giáo sư kinh tế, gốc Jamaica.
Những việc trước mắt
Với bối cảnh này, Tổng thống Biden thừa nhận ông sẽ phải đối phó với một nước Mỹ phân hóa trầm trọng hơn bao giờ hết, cộng thêm với nạn dịch thế kỷ và một nền kinh tế suy thoái, với 6,7% người Mỹ thất nghiệp. Con số này tương đương với khoảng 40 triệu người cần được trợ giúp khẩn cấp.
Tổng thống Biden nói với nhân dân Mỹ rằng ông biết rất rõ phải làm gì trong cương vị Tổng thống để hàn gắn vết thương chia rẽ do các khuynh hướng bạo lực và cường quyền gây ra, nhanh chóng ngăn chặn dịch Covid 19 và phục hồi kinh tế.
Do đó, trước ngày tuyên thệ, Tổng thống Biden đã đề nghị một ngân sách 1.900 tỷ USD để đáp ứng nhu cầu chích ngừa Covid 19 rộng khắp và miễn phí cho người dân, song song với trợ cấp thất nghiệp và hỗ trợ tài chính cho mỗi công dân và các cơ sở thượng mại được sống còn.
Tuy nhiên, đề nghị của Tổng thống Biden phải được Quốc hội đồng ý. Rất may cho ông là đảng Dân chủ đã chiếm đa số ở cả hai viện Quốc hội nên việc thông qua ngân sách sẽ thuận chiều hơn.
Vì vậy, Tổng thống Joe Biden đã kêu gọi đoàn kết, cùng nhau làm việc để giải quyết những khó khăn trước mắt.
Ông nói : "Để vượt qua những thử thách này, phục hổi bản lĩnh và bảo đảm tương lại của đất nước, đòi hỏi nhiều hơn những lời nói. Đó là đòi hỏi những yếu tố cốt lõi của nền dân chủ : Đoàn kết. Đoàn kết… Hôm nay, trong ngày này của tháng Giêng, nguyện vọng lý tưởng của tôi là : Hãy đem nước Mỹ lại với nhau. Đoàn kết nhân dân ta. Hãy đoàn kết Tổ quốc lại. Tôi mong mỗi người hãy cùng tôi chia sẻ trong sứ mệnh này. Hãy đoàn kết chống lại kẻ thù chung chúng ta đang phải đối phó : Sự tức giận, bất bình, thù nghịch. Chủ nghĩa cực đoan, vô pháp luật, bạo động. Dịch bệnh, thất nghiệp, tuyệt vọng…" (3).
Trong phần kết, Tổng thống Biden nói bằng một giọng tự tin : "Nếu chúng ta cùng chung sức thực hiện những việc này, tôi bảo đảm với mọi người, chúng ta sẽ không thất bại…Hãy lắng nghe nhau. Hãy nghe người khác nói. Hãy gặp nhau, và hãy tôn trọng lẫn nhau" (4).
Sau đó, tân Tổng thống đã làm cho các nước Đồng minh của Hoa Kỳ, từng bị gây mâu thuẫn và mất tin nhau dưới thời chính quyền Trump, an tâm khi ông nói : "Đây là thông điệp của tôi gửi những quốc gia bên ngoài biên giới Hoa Kỳ. Nước Mỹ đã từng bị thử thách và chúng tôi đã trở lại hùng mạnh hơn. Chúng tôi sẽ hàn gắn sư liên kết và một lần nữa hội nhập với cộng đồng thế giới. Không phải để dương đầu với thách đố của quá khứ mà trong hiện tại và ngày mai. Chúng tôi sẽ lãnh đạo không chỉ thuần túy bằng sức mạnh mà bằng sức mạnh của hành động cụ thể. Chúng tôi sẽ sẽ là một đối tác mạnh, đáng tin cậy cho hòa bình, tiến bộ và an toàn. Chúng tôi đã trải qua nhiều thử thách tại đất nước này" (5).
Tổng thống Joe Biden đã nói với nhân dân Mỹ và cả thế giới về kỳ vọng hợp tác và hòa giải của chính quyền ông trong 4 năm tới. Nhưng ông không hề nói gì về chính quyền tiền nhiệm, đặc biệt đối với cá nhân nguyên Tổng thống Donald Trump.
Nhưng điều này không gây ngạc nhiên cho ai. Bởi vì chính ông Donald Trump, sau khi thất cử đã không nhìn nhận thất cử, và không hề thừa nhận ông Jose Biden đã thắng cử hợp pháp.
Tương lai chính trị nào dành cho Donald Trump ?
Ông Trump và đảng Cộng hòa đã dấy động những cuộc chống Tổng thống đắc cử Joe Biden bằng cách tung ra những tin bầu cử gian lận do đảng Dân chủ chủ động. Có ít nhất 25 vụ kiện do phe ông Trump và đảng Cộng hòa chủ động nhưng đều bị bác vì không có bằng chứng. Tối cao Pháp viện cũng đã không công nhận hồ sơ kiện của ông Trump.
22222222
222222222
Tổng thống Donald Trump rời Tòa Bạch Ốc lúc 8g23 sáng ngày 20/01/2021 bằng chiếc Trực thăng Marine One, để sau đó cùng gia đình các con cháu đáp chuyến Air Force One lần cuối tại Phi trường Quân sự Andrews Airforce Base, lúc 8g57 phút, để về Palm Beach, Florida
Với những "biến chứng" của ông Trump, cuối cùng Lưỡng viện Quốc hội đã thống nhận xác nhận ông Joe Biden đắc cử càng khiến ông Trump càng phẫn uất hơn. Thái độ này thể hiện qua cuốn băng video cùng lời phát biểu ngắn tại Phi trường quân sự Andrew, bên ngoài Hoa Thịnh Đốn sáng ngày 20/1/2021, qua đó ông Trump không hề nhắc đến tên ông Jose Biden trong những lời nói sau cùng trong cương vi Tổng thống Mỹ.
Hành động của một Tổng thống mãn nhiệm như ông Trump phản ảnh một tình trạng chia rẽ nghiêm trọng giữa 2 chính quyền trong 4 năm tới.
Đó là lý do tại sao nội dung bài diễn văn nhận chức của ông Biden đã bao trùm những lời kêu gọi hòa giải, đoàn kết trong nhân dân Mỹ.
Trước đó, ông Trump đã cùng vợ, Menalia, rời Tòa Bạch Ốc lúc 8g23 sáng ngày 20/01/2021 bằng chiếc Trực thăng Marine One, để sau đó cùng gia đình các con cháu đáp chuyến Air Force One lần cuối tại Phi trường Quân sự Andrews Airforce Base, lúc 8g57 phút, để về Palm Beach, Florida, là nơi ông cư ngụ.
Hình ảnh ông Trump rời Hoa Thịnh Đốn trước giờ Tổng thống đắc cử Joe Biden tuyên thệ nhận chức Tổng thống thứ 46 của Mỹ lúc 12 giờ trưa, đã bị hoen ố bởi cuộc tấn công bạo động vào Quốc hội ngày 6/1/2021, của những người ủng hộ ông Trump đòi hủy bỏ cuộc kiểm phiếu xác nhận ông Joe Biden đã thắng cử.
Sau 6 tiếng trì hoãn, Quốc hội đã xác nhận ông Biden đắc cử với số 306 phiếu, trong khi ông Trump được 232 phiếu.
Có 5 người chết, trong đó có 1 cảnh sát viên bảo vệ Tòa nhà Quốc hội và một số nhân viên công lực bị thương trong cuộc bạo loạn lớn nhất trong lịch sử điện Capitol.
Do hành động này mà Hạ nghị viện đã biểu quyết luận tội Tổng thống Trump ngày 13/01/2021 vì ông đã "kích động nổi loạn" chống lại Chính phủ và "hành động vô luật pháp tại Quốc hội". Nghị quyết luận tội được 232 phiếu thuận, chống 197 và 5 dân biểu không bỏ phiếu.
Có 10 dân biểu Cộng hòa, đứng đầu là bà Liz Cheney, nhân vật thứ 3 của đảng Cộng hòa tại Hạ viện đã bỏ phiếu luận tội ông Donald Trump.
Với quyết định lần này của Hạ viện, ông Trump là Tổng thống đầu tiên trong lịch sử Mỹ bị luận tội hai lần.
Lần đầu tiên xẩy ra năm 2019, khi ông bị Hạ viện luận tội vì đã lạm dụng chức vụ để ép buộc Chính phủ Ukraine moi móc hồ sơ làm ăn của ông Hunter Biden, con ông Joe Biden, với mục đích ràng buộc ông Biden vào hồ sơ tham nhũng và làm ăn bất chính của người con.
Mục đích của ông Trump là muốn làm mất uy tín ông Joe Biden trong cuộc tranh cử Tổng thống năm 2020. Tuy nhiên, cuộc điều tra của Chính phủ Ukraine đã không tìm được dấu vết nào như lời cáo buộc của ông Trump.
Phiên tòa xử cựu Tổng thống Donald Trump sẽ do Thượng viện triệu tập, nhưng do Chủ tịch Tối cáo Pháp viện chủ tọa. Khi nào phiên tòa xẩy ra thì chưa biết. Theo Hiến pháp, ông Trump chỉ có thể bị kết án nếu có 2/3 (67/100) nghị sĩ đồng ý. Đây là đa số rất khó vì đảng Dân chủ và Cộng hòa ngang phiếu nhau 50/50. Phe Dân chủ có lợi thêm 1 phiếu của bà Phó Tổng thống Kamala Harris, khi cần thiết.
Trước ngày ông Trump mãn nhiệm, Lãnh tụ đa số Cộng hòa ở Thượng viện, Nghị sĩ Mitch McConnell, đã bất ngờ cáo buộc những người bạo động đã bị tiêm nhiễm bởi những tin giả dối và bị kích động bởi ông Trump và những người có quyền lực khác. Nghị sĩ McConnell, một đồng minh cật ruột của ông Trump, ủng hộ việc luận tội, nhưng không cho biết là liệu ông có đồng ý kết án ông Trump hay không (5).
Nếu bị kết án, tương lai sự nghiệp chính trị của ông Trump coi như chấm dứt vì ông sẽ bị cấm suốt đời không được giữ bất cứ chức vụ công nào.
Trước khi rời Bạch Ốc, ông Trump đã có quyết định sẽ tiếp tục lãnh đạo đảng Cộng hòa và dự định sẽ ra tranh cử Tổng thống năm 2024. Ông Trump tự tin số ngót 75 triệu cử tri đã bầu cho ông năm 2020 sẽ tiếp tục ủng hộ ứng cử viên Donald Trump trong tương lai.
Tuy nhiên, sau hành động nhúng tay kích động của ông trong vụ biểu tình bạo động ngày 6/1/2021, nhiều lãnh tụ Cộng hòa đã không còn mặn mà với tư cách chính trị và khả năng lãnh đạo của ông nữa.
Phạm Trần
(20/01/2021)
-------
(1) "Today, we celebrate the triumph not of a candidate, but of a cause, the cause of democracy. The will of the people has been heard and the will of the people has been heeded".
(2) "We have learned again that democracy is precious. Democracy is fragile. And at this hour, my friends, democracy has prevailed. So now, on this hallowed ground where just days ago violence sought to shake this Capitol’s very foundation, we come together as one nation, under God, indivisible, to carry out the peaceful transfer of power as we have for more than two centuries".
(3) "To overcome these challenges – to restore the soul and to secure the future of America – requires more than words.
It requires that most elusive of things in a democracy: Unity.Unity….Today, on this January day, my whole soul is in this:
Bringing America together. Uniting our people.
And uniting our nation. I ask every American to join me in this cause. Uniting to fight the common foes we face: Anger, resentment, hatred. Extremism, lawlessness, violence. Disease, joblessness, hopelessness…".
(4) "If we do that, I guarantee you, we will not fail…Let us listen to one another. Hear one another. See one another. Show respect to one another".
(5) "So here is my message to those beyond our borders : America has been tested and we have come out stronger for it. We will repair our alliances and engage with the world once again. Not to meet yesterday’s challenges, but today’s and tomorrow’s. We will lead not merely by the example of our power but by the power of our example. We will be a strong and trusted partner for peace, progress, and security. We have been through so much in this nation".
(6) "The mob was fed lies", McConnell, a Kentucky Republican, said on the Senate floor. "They were provoked by the President and other powerful people".