Liệu Vương nghị có "quyến rũ" thành công Indonesia ?
Đinh Quỳnh Như, RFA, 13/01/2021
Dư luận Indonesia đánh giá về chuyến công du của Vương Nghị
Trong chuyến công du Đông Nam Á tuần này, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị sẽ tới thăm Indonesia, đúng vào lúc Indonesia bắt đầu triển khai chiến dịch tiêm chủng toàn quốc nhằm ngăn ngừa Covid-19 bằng một loại vaccine của Trung Quốc vừa được cấp phép. Theo tờ Jakarta Post, chuyến thăm này được kỳ vọng sẽ làm giảm căng thẳng giữa 2 nước.
Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi (phải) và Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị ở Jakarta, Indonesia hôm 13/1/2021 - Reuters
Các quan chức Indonesia xác nhận rằng chuyến thăm này diễn ra ngày 13-14/1, trong đó, Ngoại trưởng Vương Nghị dự kiến sẽ gặp người đồng cấp Retno Marsudi, Bộ trưởng Điều phối Các vấn đề Hàng hải và Đầu tư Luhut Pandjaitan, và Tổng thống Joko Widodo (Jokowi). Tổng thống Jokowi sẽ trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên được tiêm vaccine CoronaVac do công ty Sinovac Biotech của Trung Quốc sản xuất và được Cơ quan Giám sát Thực phẩm và Dược phẩm Indonesia (BPOM) cấp phép sử dụng khẩn cấp hôm 11/1. Với sự chấp thuận được chờ đợi từ lâu này, Indonesia cuối cùng cũng có thể tiến hành chương trình tiêm chủng hàng loạt theo kế hoạch, sau khi Hội đồng Hồi giáo Ulema Indonesia (MUI) công nhận rằng sản phẩm vaccine của Sinovac là "tinh khiết và đạt chuẩn halal" hồi tuần trước. Sự kiện Tổng thống Jokowi được tiêm mũi vaccine Covid-19 đầu tiên sẽ chính thức khởi động giai đoạn 1 của chiến dịch tiêm chủng kéo dài nhiều tháng, bắt đầu với khoảng 1,3 triệu nhân viên y tế. Tính đến ngày 12/1, Indonesia đã tiếp nhận tổng cộng 18 triệu liều vaccine Sinovac, trong đó 3 triệu liều đã được phân phối đến các địa phương trên khắp cả nước. Quốc gia này cũng đặt hàng mua vaccine từ các nhà sản xuất nước ngoài khác.
Trung Quốc đã rất chủ động và hành động một cách hiệu quả với chính sách "ngoại giao vaccine" của mình nhằm xoa dịu làn sóng phẫn nộ về sự xuất hiện của virus Corona chủng mới (SARS-CoV-2) tại Vũ Hán (Trung Quốc) vào cuối năm 2019. Với việc Indonesia cấp phép sử dụng khẩn cấp vaccine CoronaVac, đây là loại vaccine đầu tiên và duy nhất hiện có sẵn tại Indonesia - động thái thể hiện sự tin tưởng của Jakarta đối với Trung Quốc. Một chuyên gia ở Indonesia nói : "Không chỉ chính phủ mà cả BPOM và các cơ quan kỹ thuật khác ở Indonesia đều tin rằng vaccine của Trung Quốc là khả thi. Tôi cho rằng đây thực sự là một tài sản ngoại giao của Trung Quốc".
Tổng thống Indonesia Joko Widodo được tiêm vaccine phòng Covid-19 do Trung Quốc sản xuất hôm 13/1/2021 ở Jakarta. Reuters
Mặc dù "thua" các quốc gia phương Tây trong cuộc đua trở thành quốc gia đầu tiên sản xuất vaccine ngừa Covid-19, song Trung Quốc đã đảm bảo rằng các sản phẩm của họ vẫn là một giải pháp thay thế khả thi để thế giới xem xét. Thế nhưng, sản phẩm vaccine này dù mang lại cho Indonesia một tia hy vọng, song quan hệ giữa Jakarta với Bắc Kinh vẫn phức tạp và đa chiều. Bà Dewi, đồng sáng lập Cộng đồng Chính sách Đối ngoại Indonesia (FPCI), nhấn mạnh : "Liệu vaccine này có làm thay đổi nhận thức về Trung Quốc trong vấn đề Biển Đông hay nhận thức rằng các sản phẩm của ASEAN không thể cạnh tranh với các dòng sản phẩm giá rẻ của Trung Quốc ? Tất nhiên là không". Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Indonesia, ông Teuku Faizasyah, đã nhanh chóng bác bỏ mối liên hệ giữa chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị và việc chính thức khởi động chương trình tiêm chủng của Indonesia. Ông Teuku Faizasyah cho biết Ngoại trưởng Vương Nghị tới thăm Indonesia để thảo luận các vấn đề song phương. Trả lời phỏng vấn tờ Jakarta Post ngày 11/1, ông Teuku Faizasyah khẳng định : "Đây là những quy trình riêng biệt ; việc tiêm chủng là chuyện nội bộ của Indonesia. Chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị đã được thảo luận từ trước, với lịch trình phù hợp với các nước Đông Nam Á khác".
Mặc dù chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị - vốn bị trì hoãn nhân dịp kỷ niệm 70 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Indonesia-Trung Quốc hồi năm ngoái - có thể được cho là ngẫu nhiên, song các nhà quan sát lưu ý rằng bối cảnh chuyến thăm chính thức Indonesia này rõ ràng là có lợi cho Bắc Kinh. Trưởng ban lễ tân nhà nước Andy Rachmianto cho biết một trong số các vấn đề dự kiến sẽ được Ngoại trưởng Retno đề cập là vấn đề an toàn của các thuyền viên Indonesia làm việc trên các tàu cá Trung Quốc - điều từng gây phẫn nộ sau khi có tin về việc các thuyền viên Indonesia bị lạm dụng và ngược đãi. "Đây có thể không phải là một vấn đề quan trọng đối với Trung Quốc, nhưng đối với chúng tôi thì nó rất quan trọng", ông Andy khẳng định trong cuộc họp báo ngắn hôm 11/1, đồng thời nhắc lại vị thế của Trung Quốc như một đối tác chiến lược của Indonesia. Ông Andy nhấn mạnh thực tế rằng Trung Quốc có lợi ích với Indonesia trong vấn đề đầu tư và Biển Đông. Do vậy, Bắc Kinh có trách nhiệm lắng nghe những quan ngại của Indonesia.
Chuyến thăm của Ngoại trưởng Vương Nghị cũng diễn ra vào thời điểm đang nổi lên các vấn đề trong quan hệ Indonesia-Trung Quốc. Trong vài năm qua, Indonesia đã bị lôi kéo vào nhiều cuộc đối đầu trên biển khi tàu cá Trung Quốc xâm phạm vùng biển thuộc quyền tài phán của Jakarta. Gần đây hơn, việc phát hiện ra một phương tiện không người lái dưới nước (UUV) tại vùng biển ngoài khơi tỉnh Nam Sulawesi đã làm dấy lên các câu hỏi về hoạt động gián điệp và an ninh quốc gia. Giới chức Indonesia tránh "chỉ mặt đặt tên" do thiếu bằng chứng buộc tội về nguồn gốc chiếc UUV này, mặc dù có tin cho biết thiết bị này do Trung Quốc sản xuất. Bắc Kinh hiện vẫn giữ im lặng về vụ việc. Tham mưu trưởng Hải quân, Đô đốc Yudo Margono, trước đó, nói rằng chiếc UUV này có thể được triển khai cho mục đích nghiên cứu, song ông cũng cho rằng cần tiến hành điều tra thêm để xác định quốc gia xuất xứ của nó. Trong khi đó, tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng cho biết chiếc UUV này mang dòng chữ "Viện tự động hóa Thẩm Dương - Học viện Khoa học Trung Quốc" - thông tin được người phát ngôn Hải quân Indonesia, Chuẩn đô đốc Julius Widjojono phủ nhận.
Giáo sư Curie Maharani thuộc trường Đại học BINUS nhận định rằng có khả năng thiết bị này được sản xuất tại Trung Quốc và được cho là thuộc nhóm 12 tàu tự lái trên biển do các tàu khảo sát của Trung Quốc triển khai tại khu vực phía Đông Ấn Độ Dương năm 2019. Bà Curie nhấn mạnh : "Thế nhưng, ngay cả khi đó là sản phẩm của Trung Quốc, chúng ta vẫn chưa thể xác định được mục đích triển khai của nó và liệu nó có được lệnh xâm nhập vùng biển của Indonesia hay không".
Liệu Indonesia có "rời bỏ" lợi ích chung của ASEAN ?
Indonesia là quốc gia lớn nhất và có ảnh hưởng nhất trong ASEAN. Chính vì vậy, Indonesia là trung tâm trong chính sách "ngoại giao láng giềng" của Trung Quốc. Chuyến thăm lần này của Vương Nghị cũng sẽ thúc đẩy xây dựng tuyến đường sắt Jakarta-Bandung, dự án hợp tác trọng điểm của "Vành đai và Con đường".
Việt Nam đang thúc đẩy và tăng cường hợp tác quốc phòng với Indonesia, đặc biệt là trong việc tổ chức các hoạt động huấn luyện quân sự chung, chuyển giao công nghệ quân sự và tuần tra chung trên biển. Về vấn đề hàng hải, Việt Nam lạc quan về triển vọng đàm phán với Indonesia. Hà Nội hy vọng rằng thông qua các cuộc đàm phán liên tục về biên giới trên biển diễn ra tốt đẹp cho đến nay, hai nước sẽ đạt được thỏa thuận về phân định vùng đặc quyền kinh tế tại vùng chồng lấn trên biển Đông.
Tổng thống Indonesia Joko Widodo thăm căn cứ Hải quân ở Natuna hôm 9/1/2020. Reuters
Jakarta và Hà Nội cũng nhấn mạnh lập trường về tầm quan trọng của việc duy trì tình hình có lợi ở Biển Đông trong bối cảnh các tuyên bố chủ quyền "đường 9 đoạn" của Bắc Kinh không tôn trọng Công ước Liên hợp quốc về Luật biển (UNCLOS) năm 1982.
Do đó, liên quan đến vấn đề Biển Đông, Indonesia sẵn sàng đóng vai trò là nhà môi giới trung thực qua việc tuân thủ Tuyên bố ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và Bộ Quy tắc ứng xử (COC) do ASEAN khởi xướng.
Ngoài tầm quan trọng của việc tiếp tục các cuộc đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc liên quan đến COC, trong đó dự kiến lần đọc thứ hai dự thảo COC sẽ diễn ra vào năm nay, cả Việt Nam và Indonesia đều nhất trí nhấn mạnh rằng COC cần đảm bảo thực chất, hiệu quả và khả thi nhằm tạo ra khu vực có lợi cho việc giải quyết tranh chấp lãnh thổ.
Trong bối cảnh đại dịch Covid-19 hiện nay, mối quan hệ đối tác chiến lược giữa Việt Nam và Indonesia cần được duy trì và phát triển nhanh hơn, mạnh mẽ hơn vì lợi ích quốc gia của hai nước, cũng như nhằm duy trì hòa bình, ổn định và thịnh vượng tại khu vực Đông Nam Á và Biển Đông.
Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng hiện nay khối ASEAN đã bị cuốn vào cuộc chiến tranh giành ảnh hưởng trong khu vực, đặc biệt là từ Trung Quốc, chính vì vậy, cách tiếp cận tốt nhất đối với Trung Quốc và vấn đề Biển Đông phải là một cách tiếp cận chung để bảo đảm lợi ích của toàn khối, chứ không phải của một quốc gia riêng lẻ nào.
Bộ trưởng Quốc phòng Philippines - Quốc gia đang có mối quan hệ thân thiết với Trung Quốc cũng phải nhận xét : "ASEAN sẽ có tầm ảnh hưởng đáng kể đến các vấn đề và sự kiện ở Biển Đông chỉ khi hiệp hội hành động như một thể thống nhất".
Chính vì vậy, vấn đề Biển Đông sẽ rất cần thái độ khách quan, đúng mực từ các quốc gia thành viên của ASEAN, trong đó Indonesia và Việt Nam đang giữ các vai trò quan trọng. Căng thẳng ở Biển Đông sẽ tiếp tục leo thang do Trung Quốc sẽ tiếp tục cáo buộc Mỹ và các quốc gia khác có hành động khiêu khích và gây bất ổn, trong khi Mỹ và các nước phương Tây đang phải hết sức cố gắng để kiềm chế sự trỗi dậy của Trung Quốc, chính vì vậy, sự tỉnh táo của các quốc gia ASEAN trước một Trung Quốc đầy tham vọng và hiếu chiến, là một điều tối quan trọng cho việc tìm kiếm một tương lai tốt đẹp cho ASEAN.
Đinh Quỳnh Như
Nguồn : RFA, 13/01/2021
*********************
Thấy gì qua hai chuyến công du mới đây của ông Vương Nghị ?
Đinh Quỳnh Như, RFA,12/01/2021
Chuyến thăm Châu Phi
Tiếp tục truyền thống ngoại giao 30 năm kể từ năm 1991, Ủy viên Quốc vụ kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã chọn thăm Châu Phi trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên của ông trong năm 2021. Ông đã đến thăm Nigeria, Cộng hòa Dân chủ Congo, Tanzania, Botswana và Seychelles từ ngày 4-9/1. Chuyến công du tiếp nối truyền thống 3 thập kỷ qua khi nhà ngoại giao hàng đầu của Trung Quốc luôn chọn Châu Phi là điểm đến quốc tế đầu tiên trong năm. Truyền thống này phản ánh tầm quan trọng của Châu Phi trên phương diện ngoại giao đối với Trung Quốc, và việc Vương Nghị dừng chân ở những nơi như Seychelles, một quần đảo dân cư thưa thớt, chứng tỏ Bắc Kinh không coi bất kỳ quốc gia nào là tầm thường.
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị gặp lãnh đạo Myanmar Aung San Suu Kyi ở Naypyitaw, Myanmar hôm 11/1/2021 - Reuters
Theo phân tích của tác giả Lye Liang Fook từ Singapore thì một kế hoạch quan trọng trong chuyến thăm Châu Phi của Vương Nghị là củng cố thông điệp rằng Trung Quốc tìm cách tiếp tục đóng vai trò xây dựng trong sự phát triển kinh tế của họ, bao gồm thúc đẩy Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI). Tại Châu Phi, Trung Quốc hiện là nhà tài trợ chủ chốt và là nhà xây dựng chính của các dự án cơ sở hạ tầng như dự án đường sắt tiêu chuẩn Lagos-Ibadan tại Nigeria. Trong chuyến đi này, Vương Nghị và người đồng cấp Cộng hòa Dân chủ Congo đã ký biên bản ghi nhớ về hợp tác BRI.
Chắc chắn, các dự án cơ sở hạ tầng của Trung Quốc ở Châu Phi đã gặp phải khó khăn chung, được thấy qua các dự án bị đình trệ như dự án cảng Bagamoyo, khu kinh tế đặc biệt ở Tanzania và dự án đường bộ Nata-Maun ở Botswana. Tuy nhiên, bất chấp những khó khăn này, Bắc Kinh dường như rất quyết tâm để thúc đẩy BRI ở Châu Phi mặc dù có những sửa đổi, điều chỉnh.
Một kế hoạch quan trọng khác trong chuyến thăm Châu Phi của Vương Nghị là nhằm tái khẳng định cam kết của Trung Quốc trong việc cung cấp vaccine Covid-19 của Trung Quốc cho các quốc gia tại Châu Phi trong bối cảnh sự tranh giành vaccine đang diễn ra hiện nay trên toàn thế giới. Cam kết này được xây dựng dựa trên cam kết trước đó của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình là biến vaccine Covid-19 của Trung Quốc trở thành "hàng hóa công toàn cầu".
Cờ Trung Quốc và giọt thuốc từ syringe và kim tiêm, biểu tượng như vaccine. Reuters
Năm ngoái, khi đại dịch Covid-19 càn quét thế giới và các nước giàu có bắt đầu đặt hàng khối lượng lớn vaccine để phục vụ chương trình tiêm chủng của mình, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cam kết việc cung cấp vaccine cho Châu Phi sẽ là một "ưu tiên" đối với Bắc Kinh. Cam kết được đưa ra sau khi chính quyền Bắc Kinh và một số cá nhân người Trung Quốc, trong đó có tỷ phú Jack Ma, quyên góp và vận chuyển số lượng lớn khẩu trang, bộ thử và trang thiết bị y tế tới Lục địa Đen.
Tuy nhiên, sau khi kết thúc chuyến công du Châu Phi vào cuối tuần qua, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã không hề đưa ra bất kỳ cam kết cụ thể nào về vấn đề vaccine cho khu vực này vốn đang hy vọng vào sự hỗ trợ của Bắc Kinh trong cuộc chiến chống dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (Covid-19). Lời hứa của lãnh đạo Trung Quốc thực ra chỉ là "lời nói gió bay" mà thôi.
Chuyến thăm 4 nước Đông Nam Á
Chỉ một ngày sau khi kết thúc chuyến thăm tới 5 nước Châu Phi trong 6 ngày, Ủy viên Quốc vụ kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã bắt đầu chuyến công du nước ngoài thứ 2 trong năm 2021 tới Đông Nam Á từ ngày 11/1 đến các nước Myanmar, Indonesia, Brunei và Philippines. Các nhà phân tích cho rằng với chuyến thăm này, Trung Quốc đang muốn chuyển trọng tâm sang ngoại giao láng giềng, điều này sẽ giúp Trung Quốc củng cố hình ảnh và tiếp tục duy trì ảnh hưởng đối với các nước Đông Nam Á sau khi Trung Quốc trải qua bất ổn và khó khăn trong thời gian gần đây. Các quốc gia Đông Nam Á có vị trí rất quan trọng đối với Trung Quốc vì khu vực này là một phần trong chính sách ngoại giao láng giềng của Bắc Kinh và chủ yếu là các nước đang phát triển tương tự như Trung Quốc. Khu vực Đông Nam Á đã trở nên quan trọng hơn trước đó do Trung Quốc đang gặp khó khăn trong quan hệ với với các nước quan trọng khác như Australia, Ấn Độ, Mỹ và một số nước Châu Âu.
Thời báo Hoàn cầu ngày 10/1 cho biết, chuyến thăm này của ông Vương Nghị sẽ có mục đích củng cố quan hệ hợp tác với 4 nước Đông Nam Á này trong chống dịch Covid-19 và tái khởi động các dự án quan trọng của sáng kiến "Vành đai và con đường" (BRI).
Chuyến thăm của ông Vương Nghị diễn ra 3 tháng sau chuyến thăm đến Campuchia, Malaysia, Lào, Thái Lan và dừng chân tại Singapore. Tháng 9/2020, Ủy viên Quốc vụ kiêm Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Ngụy Phượng Hòa đã có chuyến thăm tới 4 nước ASEAN. Tháng 8/2020, Ủy viên Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Trung Quốc Dương Khiết Trì đã thăm Singapore.
Trong một bài viết ngày 11/1, Thời báo Hoàn Cầu cũng nhấn mạnh thêm, vấn đề Biển Đông chắc chắn sẽ là một trọng tâm trong chuyến thăm của ông Vương Nghị lần này.
Tuy nhiên, những lo ngại về xung đột trên biển Đông vẫn đang tiếp diễn, trong bối cảnh Trung Quốc đang tăng cường hiện diện quân sự của họ ở đây. Giáo sư Oriana Skylar Mastro, từ Đại học Georgetown, lo ngại rằng sức mạnh quân sự tăng cao trong khu vực một ngày nào đó sẽ dẫn đến xung đột. Phát biểu trước Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ, bà nói : "Tôi cho rằng hiện có một số yếu tố cho thấy nếu Trung Quốc không thể đạt được mục tiêu của họ, trên thực tế là quyền kiểm soát Biển Đông, thì Bắc Kinh có thể tiến hành leo thang. Mỹ có thể hành động quyết đoán hơn, dẫn đến hành động gây hấn từ phía Trung Quốc. Nhiều khả năng, Trung Quốc sẽ đi đến kết luận rằng các biện pháp ngoại giao để xử lý tình hình sẽ không hề hiệu quả. Cùng với khả năng phô trương quyền lực và sức mạnh quân sự lần đầu tiên... cuối cùng, chúng ta có thể chứng kiến Trung Quốc tiến hành các hành động quân sự, chẳng hạn như chiếm đóng các đảo để phản đối các tàu của Mỹ trên vùng biển Biển Đông".
Chính vì vậy, các quốc gia Đông Nam Á luôn cảnh giác với Trung Quốc ở biển Đông.
Mới đây, hãng thông tấn chính thức Antara của Indonesia cho biết, Phó Chủ tịch Quốc hội Syarief Hasan đã nhấn mạnh : "Chính phủ cần cảnh giác tới vùng biển Bắc Natuna trong bối cảnh Biển Đông – khu vực tiếp giáp với Biển Bắc Natuna - đang "nóng" lên từng ngày với cuộc đối đầu giữa Trung Quốc và Mỹ".
Theo ông Syarief, cần tăng cường lực lượng quân đội tại Bắc Natuna để bảo vệ lãnh thổ Indonesia trong trường hợp nổ ra xung đột. Ông Syarief cũng cho rằng nếu xảy ra xung đột tại Biển Đông, tất cả các nước Đông Nam Á, trong đó có Indonesia, sẽ chịu tác động.
Phó Chủ tịch Quốc hội Syarief nhấn mạnh : "Do vậy, chính phủ Indonesia phải đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng sức mạnh quân sự nhằm giảm thiểu, thậm chí ngăn chặn tác động trong trường hợp xảy ra xung đột".
Ông Syarief cho rằng không nên xem nhẹ cuộc đối đầu nói trên và việc Trung Quốc đơn phương đưa ra các yêu sách tại Biển Đông dựa trên "đường 9 đoạn" khiến Mỹ cũng phải can thiệp. Ông nói : "Điều kiện này có khả năng sẽ biến thành xung đột giữa hai cường quốc tại Biển Đông".
Cảnh cáo Việt Nam và Malaysia
Trong chuyến thăm Đông Nam Á lần này, ông Vương Nghị đã không đến thăm Việt Nam và Malaysia, với lý do hai quốc gia này thời gian vừa qua đã có những hành động mạnh mẽ để chống lại các luận điệu sai trái cũng như các hành động hung hăng của Bắc Kinh tại Biển Đông.
Tàu hải cảnh Trung Quốc nhìn từ tàu cảnh sát biển Việt Nam ở Biển Đông hôm 14/5/2014. Reuters
Thời báo Hoàn Cầu "cảnh báo" với chuyến thăm này, "Trung Quốc cũng gửi tín hiệu đến các nước khác trong khu vực như Malaysia và Việt Nam rằng những nước này nên "ngừng nhảy múa" với Mỹ và kích động rắc rối, nếu không, cuối cùng các nước này sẽ tự làm tổn hại chính mình".
Malaysia tuy vẫn giữ chính sách "ngoại giao thầm lặng" nhưng cũng rất kiên quyết khi bảo vệ lợi ích của mình trên biển Đông. Malaysia cũng là quốc gia đã khởi động các tranh cãi pháp lý dẫn đến "cuộc chiến công hàm" năm 2020. Còn Việt Nam, quốc gia vốn là láng giềng cả trên bộ và trên biển của Trung Quốc, trong những năm qua, thất vọng trước các hành động hung hăng và lòng tham của Trung Quốc trước vấn đề biển đảo, Việt Nam đang tìm cách rời xa Trung Quốc và phát triển quan hệ với Mỹ - quốc gia đối thủ lớn nhất và khó chịu nhất của Trung Quốc.
Có lẽ, các quốc gia Đông Nam Á, không chỉ riêng Việt Nam và Malaysia, đều cần phải cảnh giác trước những lời "hứa hão" và chính sách "ngoại giao bẫy nợ" trong sáng kiến BRI của Trung Quốc.
Đinh Quỳnh Như
Nguồn : RFA, 12/01/2021