Dưới thời Việt Nam Cộng Hòa ở trong Nam, chuyện tranh luận giữa chính quyền và người dân về những ưu, khuyết điểm của chế độ chính trị là việc bình thường. Các dân biểu và nghị sĩ tại lưỡng viện Quốc hội có quyền chất vấn Thủ tướng và các bộ trưởng chính phủ bất kỳ lúc nào thấy cần.
Ở Việt Nam phê bình đảng cầm quyền là tự mở cửa vào tù.
Nhưng ở Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa miền Bắc trước năm 1975 thì khác. Phê bình đảng cầm quyền là tự mở cửa vào tù. Đại biểu quốc hội và các Hội đồng nhân dân các cấp chỉ biết làm việc theo lệnh của Bộ Chính trị và cấp trên.
Sự khác biệt này đã có lịch sử chứng minh, không cần phải cãi cối cãi chầy, hay ngụy biện để xuyên tạc. Thế mà ở nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa do Đảng cộng sản độc quyền cai trị bây giờ, tuy nói là "của dân, do dân và vì dân" mà lại do đảng lãnh đạo, nhà nước quản lý thì có vớ vẩn không ?
Tuy nhiên trong Đảng vẫn có luận điệu : "Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nền dân chủ xã hội chủ nghĩa của chế độ ta không ngừng được củng cố và mở rộng cả về bề rộng lẫn chiều sâu. Thành tựu về xây dựng và phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa dưới sự lãnh đạo của Đảng ta thời gian qua là một trong những tiền đề quan trọng, góp phần xây dựng nền tảng chính trị vững chắc cho thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam, tạo động lực mạnh mẽ thúc đẩy việc hiện thực hóa mục tiêu xây dựng xã hội : "Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh" (Tạp chí Cộng sản, ngày 06/06/2021).
Nhưng "dân chủ xã hội chủ nghĩa" do đảng chỉ huy là thứ dân chủ của ai, do ai và vì ai. Xin đáp ngay cho khỏi mất thời giờ vàng bạc của độc giả : đó là của Đảng, do Đảng và vì Đảng", chấm hết.
Tại sao lại ăn xuôi nói ngược thế nhỉ ? Tại vì Đảng đã lý luận vắt chầy ra nước rằng : "Địa vị cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam không phải là ý chí chủ quan của một cá nhân hay của một lực lượng chính trị nào, mà đó là kết quả quá trình "sàng lọc" khắc nghiệt của lịch sử, sự lựa chọn của dân tộc Việt Nam" (Tạp chí Cộng sản, đã dẫn).
Nhưng lịch sử nào đã "sàng lọc" và những ai trong "dân tộc" đã ủy thác, đề cử hay bỏ phiếu cho Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo đất nước ? Chả cần phải dông dài hay quanh co thì lịch sử cũng đã chứng minh : Sau khi Việt Nam bị chia đôi ở Vĩ tuyến 17 bởi Hiệp định Genève 1954 thì miền Bắc thuộc quyền cai trị của Đảng cộng sản do ông Hồ Chí Minh lãnh đạo, có tên gọi là Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa. Miền Nam thuộc về Chính phủ Quốc gia Việt Nam với vua Bảo Đại là Quốc trưởng. Sau đó, Thủ tướng Ngô Đình Diệm đã tổ chức cuộc Trưng cầu dân ý năm 1955 để truất phế Bảo Đại. Từ đây, "Quốc gia Việt Nam" được đổi tên thành Việt Nam Cộng Hòa vào ngày 26 tháng 10 năm 1955, với Ngô Đình Diệm là Tổng thống đầu tiên" (theo Wikipedia).
Nếu chỉ đơn sơ như thế và nhà ai nấy ở thì làm gì có cảnh nồi da xáo thịt thêm 20 năm nữa, giữa đồng bào cùng một dòng máu đỏ da vàng ? Nhưng đáng tiếc và nhục nhã thay, với tham vọng phủ trùm chủ nghĩa cộng sản lên cả nước, đảng của ông Hồ, với sự trợ giúp lương thực và chiến cụ của khối cộng sản do Liên Xô lãnh đạo, đã xâm lăng Việt Nam Cộng Hòa để thống nhất đất nước dưới là Cờ đỏ Sao vàng năm 1975.
Sau cơn hồng thủy tang thương này, với hàng triệu người Việt của hai miền đất nước bị sát hại, 25 triệu người dân Việt Nam Cộng Hòa đã bị Đảng cộng sản Việt Nam cai trị và đầy đọa đến nỗi nhà tù mọc lên nhiều hơn trường học. Trên 2 triệu người đã phải bỏ nước ra đi tìm tự do, trong đó có hàng chục ngàn người dân vô tội đã phải tức tưởi bỏ mình trên Biển Đông.
Đến ngày 2 tháng 7 năm 1976, Quốc hội nước Việt Nam thống nhất đã quyết định đổi tên nước là "Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam" do Đảng cộng sản độc quyền cai trị không do dân bầu.
Dân chủ kiểu gì ?
Như vậy là dân chủ kiểu gì ? Trơ trẽn nhất là Đảng đã tự phong "là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội", như ghi trong khoản 1, Điều 4 Hiến pháp sửa đổi 2013, theo đó : "Đảng Cộng sản Việt Nam - đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc, lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng - là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội".
Ngoài ra, chuyện đảng "lấy chủ nghĩa Mác – Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng" thì đó là việc riêng của đảng, nhưng đảng lại lạm dụng quyền lực để áp đặt lên toàn dân thứ chủ nghĩa ngoại lai đã bị hầu hết các quốc gia trên thế giới tẩy chay và ghê tởm vì đã giết hại hơn 100 triệu người. Bằng chứng là một Tượng đài Tưởng niệm Nạn nhân của Chủ nghĩa cộng sản đã được khánh thành tại Thủ đô Hoa Thịnh Đốn ngày 12 tháng 6 năm 2007 bởi Tổng thống Mỹ George W. Bush "để lịch sử về sự tàn bạo của cộng sản sẽ được dạy cho các thế hệ tương lai".
Tổng thống George W. Bush khánh thành Tượng đài Tưởng niệm Nạn nhân của Chủ nghĩa cộng sản tại Thủ đô Washington ngày 12/06/2007
Toàn hứa cuội
Nhân khi nói về Hiến pháp thì Đảng cộng sản Việt Nam còn nói bừa và và hứa cuội như ghi trong Điều 25 rằng : "Công dân có quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tiếp cận thông tin, hội họp, lập hội, biểu tình", nhưng lại thòng theo câu : "Việc thực hiện các quyền này do pháp luật quy định".
Cho đến nay, hai Dự luật "lập hội" và "biểu tình" liên tục bị trì hoãn, ít nhất 3 lần từ Quốc hội khóa XIII mà không cho biết lý do. Riêng chuyện lập đảng chính trị đối lập với Đảng cộng sản thì bị tuyệt đối ngăn cấm. Trong khi quyền tự do tư tưởng và tự do báo chí của dân thì bị kiểm soát, ngăn chặn và tư nhân không được quyền ra báo.
Tất cả những phản biện hay góp ý chân thành của những trí thức, từng một thời có địa vị cao trong Đảng, về mở mang dân trí, dân chủ hóa chế độ hay cạnh tranh chính trị minh bạch giữa đảng cầm quyền và nhân dân đều bị gạt thẳng tay hay bị cáo buộc, vu khống là của "các phần tử cơ hội, bất mãn, biến chất, mất định hướng, suy thoái tư tưởng, phản động", hay do "các thế lực thù địch" giật giây có mục đích "phủ nhận, bác bỏ vai trò lãnh đạo, cầm quyền của Đảng Cộng sản Việt Nam" (Tạp chí Cộng sản, đã dẫn).
Bước sang lĩnh vực đất đai, tuy là của dân và do dân xây dựng, giữ gìn và canh tác, nhưng nhà nước lại "quản lý" thì cũng như đảng làm chủ. Bằng chứng như viết trong Điều 53 Hiến pháp : "Đất đai, tài nguyên nước, tài nguyên khoáng sản, nguồn lợi ở vùng biển, vùng trời, tài nguyên thiên nhiên khác và các tài sản do Nhà nước đầu tư, quản lý là tài sản công thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở hữu và thống nhất quản lý".
Như thế thì dân là ông chủ hay kẻ làm thuê trên đất của mình mà đảng cứ chích chòe mãi cho điếc lỗ tai ? Đảng cộng sản còn lý giải về quyền làm chủ đất nước của dân khôi hài thế này : "Nhân dân làm chủ trực tiếp thông qua quyền bầu cử, quyền ứng cử ; thực hiện quyền giám sát và phản biện xã hội thông qua Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức xã hội khác ; thực hiện quyền đối thoại dân chủ trực tiếp giữa nhân dân với chính quyền (theo quy định của pháp luật tiếp công dân) ; góp ý trực tiếp đối với các dự luật (qua Cổng thông tin điện tử Dự thảo online - Quốc hội" (Tạp chí Cộng sản, đã dẫn).
Nghe qua thì mùi đấy, nhưng đừng "tưởng bở" mà mắc bẫy. Chuyện bầu cử và ứng cử của Nhà nước cộng sản Việt Nam đều do đảng quyết định hết nên bàn dân thiên hạ mới có câu "đảng cử dân bầu". Muốn được tín nhiệm ra ứng cử, ưu tiên số một phải là đảng viên do các tổ chức đảng đưa ra, hay được cảm tình của đảng và phải được Mặt trận Tổ quốc tán thành theo phương pháp gọi mầu mè là "hiệp thương". Những người ngoài đảng, hay tự ứng cử thì như trứng chọi đá, mười phần chết 9 còn 1 là may.
Về quyền bỏ phiếu thì phần đông cử tri sợ bị công an địa phương hạch xách nên phải đi bỏ phiếu cho xong việc, nhưng lại không được quyền không đi bỏ phiếu.
Người dân cũng không được phép tò mò thắc mắc lý lịch của ứng cử viên, hay tài sản của các cấp lãnh đạo từ địa phương đến trung ương như lấy đâu ra mà giầu nứt mắt ra thế. Lương bổng trung bình đủ ăn mà có con du học nước ngoài mỗi năm tốn từ 50 đến 60 ngàn dollars thì có trời biết tiền từ lỗ nào chui lên. Cho nên điều dân có quyền gọi là "giám sát và phản biện xã hội" mà phải "thông qua Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các tổ chức xã hội khác" do đảng kiểm soát thì ngăn sông, cấm chợ có lợi cho ai ?
Qua vấn đề góp ý với Quốc hội thì hơi đâu mà làm cái việc "công dã tràng" này cho mệt. Bằng chứng là hầu hết các ý của dân cũng đều "một lòng một dạ" hay "đồng tình" là chính với các Dự thảo luật của Nhà nước, hay việc làm của Đảng, vì nói ngược là ăn đòn. Tất cả các ý kiến trái chiều đòi dân chủ, tự do và quyền con người đều bị ngăn chặn hay hủy bỏ nếu may mắn lọt qua sàng lọc của Công an, còn không thì bị bỏ tù.
Vì vậy tất cả những thứ dân chủ hình thức này chỉ nhằm tô son điểm phấn cho chế độ một đảng cầm quyền nhưng không giúp phát triển dân chủ ở Việt Nam. Đảng đã đưa ra nhiều lý do để bênh vực chế độ một đảng cầm quyền như ông Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu trong chuyến thăm Ấn Độ năm 2010, khi ấy với tư cách Chủ tịch Quốc hội. Ông nói : "Không phải có nhiều đảng thì dân chủ hơn, ít đảng thì ít dân chủ hơn, mỗi nước có hoàn cảnh, điều kiện lịch sử cụ thể khác nhau, điều quan trọng là xã hội có phát triển không, nhân dân có được hưởng cuộc sống ấm no, hạnh phúc không và đất nước có ổn định để ngày càng phát triển đi lên không ? Đó là tiêu chí quan trọng nhất" (Tạp chí Cộng sản, đã dẫn.
Nhưng sau 35 năm đổi mới (từ 1986), đất nước tuy có phát triển nhưng vẫn còn chậm và không đủ sức cạnh tranh với các nước láng giềng, ngay trong khối Đông Nam Á (ASEAN), ngoại trừ Cao Miên, Lào và Miến Điện. Khả năng lao động và trình độ kỹ thuật của công nhân Việt Nam vẫn là thứ yếu so với các nước khác. Tình trạng cách biệt giầu nghèo và giáo dục ở Việt Nam mỗi ngày một giãn ra giữa dân và những gia đình có chức có quyền và giữa thành thị và nông thôn.
Vấn đề "ấm no, hạnh phúc" của dân Việt Nam bây giờ (2021), nếu so với dân các nước Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia, Philippines, Brunei trong khối Đông Nam Á thì vẫn còn đì đẹt phía sau nhiều năm, nói chi đến Nam Hàn, Đài Loan và Nhật Bản cho xa vời.
Hơn nữa, điều quan trọng khác là lòng dân hai miền Nam-Bắc, tuy sống trong một nước đã thống nhất 46 năm mà trong xã hội vẫn còn những hố sâu thẳm kỳ thị và mất đoàn kết Nam-Bắc do chính sách chia để trị của Đảng cộng sản Việt Nam, từ sau 1975.
Như vậy thì "dân chủ" một chiều của chế độ "một đảng câm quyền" ở Việt Nam có thật sự đã nâng cao dân trí, hay chỉ nhằm "ngu dân" để cho đảng viên và những kẻ có chức có quyền tiếp tục độc tài cai trị và bóc lột ?
Phạm Trần
(14/06/2021)