Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

01/09/2021

Mỹ rời khỏi Afghanistan, tương lai nào chờ đónTaliban ?

Reuters - VOA tổng hợp

Binh sĩ M ri Afghanistan, chuyn gì sp xy ra ?

VOA, 01/09/2021

Ln đu tiên k t năm 2001, không có binh sĩ M ti Afghanistan sau khi Hoa K hoàn tt cuc di tn hu hết công dân M và hàng ngàn người Afghanistan ri ro cao.

kabul1

Chiến binh Taliban tp hp trên đường ph Kabul ngày 31/8/2021 mng ngày M rút khi Afghanistan.

Hơn 114.000 người đã được không vn t phi trường Kabul trong hai tun qua trong khuôn kh n lc di tn ca M.

Vic chm dt các can d quân s ca M ti Asfghanistan đ ra mt lot các câu hi cho Tng thng Joe Biden và chính quyn ca ông.

Điu gì xy ra cho người M và nhng người Afghanistan ri ro cao b b li phía sau ?

Hoa Kỳ đã di tn hơn 5.500 công dân M k t khi nhng chuyến bay di tn khi s vào ngày 14/8. Mt s nh công dân M chn gii pháp tiếp tc li Afghanistan, nhiu người làm như vy đ có th chung sng vi thân nhân trong gia đình.

Chính quyn Biden nói h hy vng Taliban tiếp tc m con đường an toàn cho công dân M và nhng người khác ri khi Afghanistan sau khi M hoàn tt cuc rút quân.

Tuy nhiên người ta quan ngi làm thế nào các công dân y có th ri đi khi mà không có mt phi trường trong trng thái hot đng.

Hàng chc ngàn người Afghanistan ri ro cao, như nhng thông dch viên làm vic cho quân đi M, các ký gi và nhng người bênh vc cho n quyn, còn li.

Hin chưa rõ s phn ca h s ra sao nhưng các gii chc quan ngi rng Taliban có th tr thù h.

Taliban ha s cho phép ri khi Afghanistan tt c người nước ngoài và công dân Afghanistan nào có giy phép du hành t mt nước khác, theo tuyên b chung được Anh, M và các nước khác công b ngày 29/8.

Chuyn gì xy ra cho phi trường Kabul sau khi lc lượng M rút đi ?

Trong hai tun qua, quân đi M bo v và điu hành Phi trường quc tế Hamid Kazai ti Kabul vi gn 6.000 binh sĩ.

Taliban đang tho lun vi các chính ph như Qatar và Th Nhĩ K mưu tìm s giúp đ đ tiếp tc vn hành các chuyến bay dân s t đây, con đường duy nht đi vi nhiu người đ ri khi Afghanistan.

Ngoi trưởng Th Nhĩ K Mevlut Cavusoglu ngày 29/8 cho biết cn phi tu sa phi trường Kabul trước khi có th tái m ca cho nhng chuyến bay dân s.

Th Nhĩ K, góp phn trong s mng ca NATO, chu trách nhim gi gìn an ninh phi trường trong 6 năm qua. Gi cho phi trường này m ca sau khi các lc lượng nước ngoài trao li quyn kim soát là điu thiết yếu không nhng ch giúp Afghanistan liên kết vi thế gii mà còn gi cho các hot đng vin tr được duy trì.

Quan h M-Taliban trong tương lai như thế nào ?

M nói không có kế hoch đ li các nhà ngoi giao ti Afghanistan và s quyết đnh phi làm gì trong tương lai căn c trên hành đng ca Taliban.

Tuy nhiên chính quyn Biden s phi quyết đnh làm thế nào có th đm bo không bùng phát khng hong nhân đo và kinh tế ti Afghanistan.

Liên hip quc cho hay hơn 18 triu người- trên mt na dân s Afghanistan- cn được vin tr và phân na tng s tr em Afghanistan dưới 5 tui đã b suy dinh dưỡng kinh niên gia đt hn th nhì trong bn năm nay.

Mt s nước, trong đó có Anh, tuyên b không có nước nào nên công nhn song phương Taliban là chính ph ca Afghanistan.

Nhà nước Hi giáo đ ra đe dọa gì ?

Mt lĩnh vc hp tác gia M và Taliban có th xoay quanh mi đe da t các phn t ch chiến Nhà nước Hi giáo.

Có nhng câu hi v vic làm cách nào Washington và Taliban có th phi hp và thm chí là có th chia s tin tc đ chng li ISIS.

Nhà nước Hi giáo Khorasan (ISIS-K) ln đu tiên xut hin ti min đông Afghanistan vào cui năm 2014 và nhanh chóng khét tiếng là cc k tàn bo.

T chc này đã nhn trách nhim trong v đánh bom t sát hôm 26/8 bên ngoài phi trường Kabul giết chết 13 binh sĩ M và nhiu thường dân Taliban khác.

Hoa Kỳ đã thc hin ít nht hai cuc không kích bng máy bay không người lái chng li ISIS-K k t đó, và Tng thng Biden cnh báo chính quyn ông s tiếp tc tr đũa v tn công.

ISIS-K là k thù không đi tri chung ca Taliban. Tuy nhiên, theo các gii chc tình báo M, ISIS-K li dng s bt n dn ti s sp đ trong tháng này ca chính ph Afghanistan do phương Tây h tr đ cng c v thế và tăng cường tuyn m các thành viên b loi ca Taliban.

Theo Reuters

Nguồn : VOA, 01/09/2021

*************************

M rút quân khi Afghanistan, kết thúc k nguyên tái thiết các nước bng võ lc quân s

VOA, 01/09/2021

Trước nhng ch trích gay gt v cuc rút quân hn lon ca M ra khi Afghanistan, Tng thng M Joe Biden ngày 31/8 tuyên b đó là s la chn tt nht đ kết thúc cuc chiến dài nht ca M và nhiu chc năm n lc tái thiết các nước bng võ lc quân s mà không hiu qu.

kabul2

Tng thng M Joe Biden trong bài din văn ti Toà Bch c ngày 31/8/2021.

Ông Biden mô t cuc rút quân trong hn lon như mt thành công v hu cn mà cho dù có phát đng sm hơn nhiu tun l cũng s hn lon như thế, trong khi lưu li Afghanistan s đòi hi tn thêm binh sĩ M.

‘Tôi không đ cho kéo dài cuc chiến mãi mãi này,’ ông Biden phát biu trong bài din văn t Toà Bch c.

Trước đó cùng ngày, Taliban, phe chiếm quyn kim soát Afghanistan chp nhoáng trong tháng này, ăn mng chiến thng, bn súng ch thiên, đưa quan tài qun c M và NATO đi diu ph và sa son thc thi quyn cai tr sau khi binh sĩ M cui cùng ri đi.

Trong bài din văn đu tun này, Tng thng Biden nói 90% người M mun ri khi Afghanistan đã toi nguyn, và rng Washington đã có đòn by đi vi Taliban đ đm bo 100-200 người khác cũng có th ra khi Afghanistan nếu h mun.

Tng thng M nói Washington s tiếp tc nhm mc tiêu các phn t ch chiến Afghanistan nào đ ra mi đe dọa cho Hoa K, nhưng M s không dùng quân s đ tìm cách xây dng các xã hi dân ch, liên kết ti nhng nơi chưa tng có nhng điu này.

"Quyết đnh này v vn đ Afghanistan không ch liên quan ti Afghanistan mà là chm dt k nguyên ca các chiến dch quân s ln nhm tái thiết các nước".

Phe Taliban hin kim soát nhiu lãnh th hơn ln cai tr trước khi h b lt đ vào năm 2001 khi cuc chiến tranh dài nht ca M bt đu. Gn 2.500 binh sĩ M và khong 240.000 người Afghanistan thit mng trong cuc chiến. Phí tn cho cuc chiến này khong 2 ngàn t đô la.

Hơn 123.000 người được di tn t Kabul trong chiến dch không vn khng l đy hn lon do M và các đng minh tiến hành trong hai tun qua. Nhiu người tng h tr cho các nước Tây phương trong cuc chiến vn còn b kt li Afghanistan.

Ông Biden nói gii pháp khác duy nht có l là tăng cường chiến đu và tiếp tc cuc chiến mà người M đã chán nn t lâu. Nếu khi s rút quân vào tháng 6 hay tháng 7 như nhiu người đ ngh ch s làm cho Taliban đt thng li nhanh hơn mà thôi, theo li ông.

Tuy nhiên, quyết đnh ca Tng thng Biden không được lòng dân chúng : 51% người M không tán thành so vi 38% ng h cách rút quân ca Tng thng, theo cuc thăm dò ca Reuters/Ipsos.

Theo Reuters

Nguồn : VOA, 01/09/2021

**********************

Taliban ăn mng chiến thng khi binh sĩ M cui cùng ri Afghanistan

VOA, 31/08/2021

Tiếng súng ăn mng đã vang lên khp th đô Kabul hôm 31/8 khi các tay súng Taliban giành quyn kim soát sân bay trước bình minh, sau khi binh sĩ M cui cùng rút khi Afghanistan, theo Reuters.

kabul3

Thiếu tướng Chris Donahue, tư lnh Sư đoàn Dù 82, người lính M cui cùng lên máy bay C-17 ri Kabul hôm 31/8/2021.

Đon video được Taliban phát đi cho thy các tay súng tiến vào sân bay sau khi các binh sĩ cui cùng ca M lên máy bay C-17 bay đi mt phút trước na đêm.

"Đó là mt ngày lch s và mt thi khc lch s", phát ngôn viên ca Taliban Zabihullah Mujahid nói trong mt cuc hp báo ti sân bay. "Chúng tôi t hào v nhng khonh khc này, rng chúng tôi đã gii phóng đt nước mình khi mt cường quc".

Mt bc nh ca Lu Năm Góc được chp bng kính quang hc nhìn đêm cho thy người lính M cui cùng bước lên chuyến bay cui cùng ri khi Kabul đó là Thiếu tướng Chris Donahue, tư lnh Sư đoàn Dù 82.

Cuc chiến dài nht này ca M đã cướp đi sinh mng ca gn 2.500 lính M và ước khong 240.000 người Afghanistan, và tiêu tn khong 2 nghìn t đôla.

kabul5

Phát ngôn viên Taliban Zabihullah Mujahid.

Hàng nghìn người Afghanistan đã tháo chy vì lo s b Taliban tr đũa. Hơn 123.000 người đã được sơ tán khi Kabul trong mt cuc không vn khng l vi s hn lon ca Hoa K và các đng minh trong hai tun qua, nhưng vn còn hàng chc nghìn người đã tng cng tác làm vic cho lc lượng phương Tây trong cuc chiến đã b b li phía sau.

Ngoi trưởng M Antony Blinken ước tính là vn còn t 100 đến 200 người, hoc ít hơn, mun ri đi nhưng không th lên chuyến bay cui cùng.

Ngoi trưởng Anh Dominic Raab cho biết s công dân Anh còn li Afghanistan khong mt vài trăm người, sau khi khong 5.000 người đã sơ tán.

Vào đêm trước, quân đi M đã phá hy hơn 70 máy bay, hàng chc xe bc thép và vô hiu hóa h thng phòng không dùng đ ngăn chn mt cuc tn công bng tên la ca Nhà nước Hi giáo.

Theo Reuters

Nguồn : VOA, 31/08/2021

********************

M hoàn tt rút quân khi Afghanistan sau cuc chiến 20 năm

VOA, 31/08/2021

M hoàn tt vic rút quân khi Afghanistan, Ngũ Giác Đài tuyên b ngày 30/8, sau cuc di tn hn lon hàng ngàn người M và đng minh Afghanistan, chm dt s can d ca M sau 20 năm chiến tranh.

200313-D-BN624-0201

Đi tướng Thủy quân lục chiến Kenneth F. McKenzie Jr., Chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm Hoa Kỳ, giới thiệu với các phóng viên về tình hình hoạt động trong khu vực CENTCOM phụ trách, tại Lầu Năm Góc, Washington, DC, ngày 13 tháng 3 năm 2020 (Lisa Ferdinando / DoD)

Chiến dch di tn chm dt trước hn chót 31/8 do Tng thng Joe Biden n đnh. Ông Biden b ch trích mnh m t hai đng Dân ch và Cng hòa v cách x lý vn đ Afghanistan k t khi Taliban tiến nhanh và chiếm Kabul trong tháng này.

Tin mi được Đi tướng Frank McKenzie, tư lnh B Ch huy Trung tâm, loan báo và cho biết nhà ngoi giao trưởng ca M ti Afghanistan, ông Ross Wilson, là người trên chuyến máy bay C-17 cui cùng ri khi nước này.

Washington và các đng minh NATO khn trương rút quân trước thi hn chót 31/8, đ li đng sau hàng ngàn người Afghanistan đã giúp các nước phương Tây và có th đ điu kin đ được di tn.

Tướng McKenzie cho hay chuyến bay cui cùng thiếu vài chc người M không đến được phi trường.

Hơn 122.000 người đã được không vn ra khi Kabul k t ngày 14/8, mt ngày trước khi Taliban chiếm quyn kim soát nước này hai thp niên sau khi b lt đ bi cuc xâm chiếm do M lãnh đo vào năm 2001.

M và đng minh phương Tây vi vã cu công dân ca mình cũng như các thông dch viên, nhân viên đa phương làm vic cho tòa đi s, các nhà hot đng nhân quyn, các nhà báo và nhng người Afghanistan khác d b Taliban tr thù.

Cuc di tn tr nên nguy him hơn khi mt cuc tn công t sát do Nhà nước Hi giáo nhn trách nhim thc hin khiến 13 quân nhân M thit mng và nhiu người Afghanistan chết trong khi ch đi ti cng phi trường ngày 26/8. Nhà nước Hi giáo vn là k thù ca phương Tây và Taliban.

Đa s hơn 20 nước đng minh tham gia di tn công dân ca h và nhng người Afghanistan ra khi Kabul loan báo đã hoàn tt di tn.

Hai gii chc M nói các nhân viên ngoi giao "quan trng" nm trong s 6.000 người M đã di tn.

Tuy nhiên, hàng ngàn người Afghanistan còn b b rơi phía sau, và cnh tượng hn lon bên ngoài phi trường Kabul trong hai tun qua, nơi hàng ngàn người đ xô đến mi ngày, là mt hi kết cay đng đi vi phương Tây sau hai thp niên can d ti Afghanistan.

Theo Reuters

Nguồn : VOA, 31/08/2021

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Reuters, VOA tiếng Việt
Read 535 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)