Từ Ba Lan, nhiều người Ukraine vượt biên giới trở về chiến đấu bảo vệ đất nước

Thùy Dương, RFI, 07/03/2022

Trong khi có hàng triệu người Ukraine đã phải rời bỏ chạy lánh nạn sang các nước láng giềng kể từ khi quân Nga tấn công, thì lại có rất nhiều người, không chỉ người Ukraine mà cả người ngoại quốc, tìm cách trở về hay đến Ukraine qua ngả Ba Lan để góp sức giúp đỡ người dân Ukraine hay cầm súng chiến đấu chống quân Nga.   

Một nhóm người Ukraine trên đường hồi hương để giúp bảo vệ đất nước chống xâm lược Nga. Ảnh chụp tại cửa khẩu biên giới Medyka (Ba Lan) ngày 27/02/2022. Reuters – Bryan Woolston

Từ biên giới giữa Ba Lan và Ukraine, ngày 07/03/2022 thông tín viên Sarah Bakaloglou gửi về bài phóng sự : 

"Tại đồn biên phòng Medyka, phía Ba Lan, có một chiếc xe bus vừa đến với khoảng 15 người đàn ông... Trong số hành khách, Dimitri Marchenko kéo theo một chiếc vali. Thanh niên người Ukraine, 24 tuổi, làm việc ở Ba Lan đã quyết định bỏ lại tất cả để trở về quê hương.

Anh nói : "Một mặt, đó là một quyết định khó khăn. Phần lớn thời gian tôi đã sống ở Ba Lan, ở đây tôi có mọi thứ, một căn hộ, một việc làm. Ở Ukraine, tôi chẳng còn gì hết, tôi thậm chí không biết khi nào mới có thể trở lại Ba Lan. Tại Ukraine có các đội bảo vệ lãnh thổ, và tôi muốn có thể gia nhập đơn vị ở địa phương mình. Mẹ tôi bảo chờ đợi thêm chứ đừng về vội. Rõ ràng là chẳng có người mẹ nào muốn con trai tham chiến. Nhưng tại sao lại phải chờ đợi ? Chiến tranh diễn ra từ 8 năm nay rồi. Không phải là tôi hy vọng chiến thắng, mà tôi chắc chắn rằng chúng tôi sẽ thắng. Tương lai thuộc về Ukraine và Châu Âu, chứ không thuộc về Nga. Mỗi người Ukraine phải hiểu rằng đây là lãnh thổ của chúng tôi và sự thật thuộc về phía chúng tôi". 

Đa số người Ukraine trên đường trở về nước là nam giới, thế nhưng chúng tôi cũng thấy có một số phụ nữ đã quyết định trở về nước. Chúng tôi đến một trong những trung tâm tiếp đón tạm thời người tị nạn ở thị trấn Przemysl, được đặt tại một trường tiểu học. Trong phòng tập thể dục, bà Ivana Tatchiova ôm chặt con gái 14 tuổi trong tay, rớt nước mắt khi chia tay cô bé. Bà đã đưa con gái đến Ba Lan để cô bé được an toàn, nhưng bây giờ bà đang chuẩn bị sẵn sàng cho hành trình ngược về đất nước Ukraine.

Bà Tatchiova nói : "Tôi hiểu rằng những gia đình có con nhỏ mới một, hai tháng tuổi đều muốn đi lánh nạn, nhưng nếu tất cả mọi người đều ra đi, nếu không còn người Ukraine nữa thì sẽ không còn nước Ukraine và mọi chuyện coi như chấm dứt. Vì vậy, nếu có thể, mọi người phải quay trở về. Người Ukraine có nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ đất đai, bảo vệ quê hương. Nếu tất cả mọi người đều chạy trốn, thì không còn lý do gì để chiến đấu".

Người phụ nữ Ukraine này tâm sự là bà nghĩ đến việc tham gia đội ngũ y tá hoặc làm tình nguyện viên ở hậu cứ, để tổ chức sắp xếp công tác hỗ trợ. Bà nói : "Tôi không muốn trở thành anh hùng, tôi chỉ muốn giúp đỡ hết sức theo khả năng của tôi".

Ukraine cũng đã kêu gọi các tình nguyện viên nước ngoài thành lập một binh đoàn lê dương quốc tế về phòng vệ. Một thanh niên Thụy Điển 25 tuổi mà chúng tôi gặp trong một khách sạn gần nhà ga Przemysl kể lại : "Tôi đến từ Thụy Điển và tôi đã quyết định gia nhập binh đoàn lê dương nước ngoài để cầm vũ khí chống Vladimir Putin". Thanh niên này nói : "Tại sao lại cần đi và chiến đấu ? Điều này quan trọng, bởi vì không thể để một kẻ độc tài, một kẻ tồi tệ nắm quyền kiểm soát một đất nước. Và điều quan trọng nhất không phải là "tôi sẽ thành công trong việc làm mọi thứ thay đổi mọi thứ", mà là "nếu không phải tôi là người đến đó, thì ai có thể đi ?"

Theo Tổng thống Ukraine, đã có 16.000 người nước ngoài tình nguyện đến chiến đấu bên cạnh người Ukraine".

Thùy Dương

**********************

Chiến tranh Ukraine, Nga dùng quân Chechnya, Ukraine có vấn đề lịch sử

Phạm Cao Phong, BBC, 05/03/2022

Kế hoạch hậu chiến dường như đã được Tổng thống Nga Putin dự liệu ngay từ trước 'hoạt động quân sự đặc biệt', theo cách gọi của ông về chiến tranh Ukraine.

Chiến binh Chechnya cầu nguyện trước khi ra trận – Ảnh minh họa

Trong các cánh quân Nga đánh vào lãnh thổ Ukraine, video của kênh truyền hình Novaya Gazeta Moscow có trình chiếu cảnh hàng ngàn binh sĩ Chechen tập hợp quanh Ramzan Kadyrov, nhà lãnh đạo độc tài của một nước cộng hòa đa số là người Hồi giáo ở Caucasus, một thành viên của Liên bang Nga.

Cuộc chiến tranh Chechnya hẳn chưa đi vào quên lãng với vùng đất Bắc Caucasus bất ổn. Trái ngược với Ukraine, Caucasus là mảnh đất nghịch thù với Đế chế Nga liên tục trong các giai đoạn 1785, 1791, 1864, 1922, 1944 và gần đây nhất vào các năm 1996, 2009.

Ông Putin đã làm gì để bình định được Grozny và Chechenya, để hôm nay 12.000 binh sĩ vốn có biệt danh là 'kadyrovtsy' vì lòng trung thành với nhà lãnh đạo của họ đồng lòng dưới lá cờ nước Nga ?

Ramzan Kadyrov thông báo về việc triển khai hàng nghìn binh sĩ của mình ở mặt trận Ukraine tuyên bố :

"Tôi muốn đưa ra một số lời khuyên cho Zelensky. Ông ấy phải gọi điện cho tổng thống của chúng tôi, Tổng tư lệnh tối cao Putin, và yêu cầu một lời xin lỗi.

Nhà sử học Jean-François Colosimo tóm tắt vai trò của người trung thành với Putin bằng mấy chữ : "Kadyrov là kẻ khát máu".

Đội quân 'kadyrovtsy' của Ramzan Kadyrov nổi tiếng hung dữ, đã chiến đấu ở Dagestan, nơi cung cấp một lực lượng lớn binh lính tình nguyện cho Nhà nước Hồi giáo IS. Kadyrovtsy bị cáo buộc tra tấn và hành quyết dã man dân thường trong quá khứ, được gửi đến với lời đe dọa :" Đừng có chạy, chúng tao muốn thanh toán dứt điểm với chúng mày".

Với danh tiếng khát máu, sự hiện diện quân đội Chechenya là một con ngáo ộp nhằm tạo tâm lý sợ hãi, gây ảnh hưởng đến người dân và lực lượng Ukraine.

Điện Kremlin duy trì một cách khéo léo con bài này dường như đã khơi dậy nỗi sợ hãi ở một số người Ukraine. Trả lời phóng viên BFMTV ở Kiev, Alice, một cô gái có hai dòng máu Pháp-Ukraine nói :

"Tôi chạy đây. Những người Chechnya đang đến. Tôi khiếp hãi họ, vì tôi biết họ có thể hãm hiếp và cắt cổ chúng tôi. Họ bất chấp tất cả", cô giải thích khi cố gắng chạy trốn khỏi thủ đô.

Sự hiện diện của Kadyrovtsy đã được xác nhận ở một số nơi : lân cận khu vực nhà máy điện hạt nhân Chernobyl, phía bắc thủ đô Kyiv và ở Odessa.

Chuyên gia tư vấn quốc phòng của BFMTV, Jérôme Pellistrandi phân tích : "Người Chechnya nổi tiếng là man rợ. 'Cư xử tốt' đối với họ là gửi đến những người thù địch những kẻ cắt cổ".

Sử thi Ukraine và Taras Bulba

Cách hành xử của Nga trong vấn đề dân tộc và cách xử lý khủng hoảng, phần nào vẫn mang tính sử thi như trong tác phẩm "Taras Bulba " được thi hào Nicolai Gogol ra mắt độc giả 1835 ?

Thủ lĩnh Cossack Taras Bulba đã tự tay giết chết đứa con ruột Andriy do tình yêu của chàng với một công nương Ba Lan. Mù quáng vì tình, Andriy đã trở gươm chống lại cha và anh ruột.

Lính Ukraine tại một điểm kiểm tra gần Zhytomyr, phía tây Kyiv

Để trả thù cho cái chết của người con cả Ostap, "Taras cùng đoàn quân của mình vùng vẫy khắp đất Ba Lan, đốt cháy mười tám thị trấn, gần bốn mươi nhà thờ Công giáo và đã tiến đến sát Krakov ".

"Đừng tha gì hết" - Taras nhắc đi nhắc lại. Và quân Cossack phá sạch, giết sạch, không nể cả những quý bà lông mày đen nhánh và những thiếu nữ ngực trắng nõn, tươi sáng như thiên thần. Họ có chạy vào thánh đường cũng không thoát chết : Taras đốt họ cháy trụi cùng với các thánh đường.

Từ trong ngọn lửa ngùn ngụt bốc lên bầu trời, biết bao bàn tay nõn nà chới với, những tiếng gào thét thảm thiết làm mọi nhánh cây ngọn cỏ thảo nguyên của đất mẹ cũng phải động lòng. Nhưng trái tim sắt đá của người Cossack chẳng hề lay chuyển, họ lấy mũi lao thọc vào bụng những trẻ và quăng chúng vào ngọn lửa. " Giặc Ba Lan thấy không, ta làm lễ cầu hồn cho Ostap của ta đó".

Phải chăng, cơn nóng giận của Putin giống như dông tố trong đầu thủ lĩnh Taras ?

Tính tàn nhẫn vô nghĩa, mặt trái của chủ nghĩa anh hùng cổ sơ, không thể dung hợp với đạo lí của loài người văn minh, đạo lí của mọi tôn giáo chân chính như tái hiện lại trong cuộc chiến tranh Ukraine hôm nay.

Putin sẽ giữ ghế bằng mọi giá

Trong con mắt nhiều người Nga Vladimir Putin có công trong việc dựng lại nước Nga từ đống hoang tàn sau 1991. Song trước hết đây là nhà độc tài, người không từ một mưu kế nào để giữ chiếc ghế trong vòng 22 năm. Tổng thống Nga vẫn giữ chân trời thực sự khô cằn về một quyền lực mê muội.

Nếu những quan tài chở thi hài binh sĩ Nga tử trận ở Afganistan là chất xúc tác dẫn đến sự sụp đổ của Liên Xô, thì trong chiến tranh Donbas, thì theo tiết lộ của Lev Schlossberg một quân nhân Nga trong tạp chí l'Obs tháng ba 2022 (N°2993) :

"Quân đội Nga không có ý định thu thập các tử thi chiến hữu của họ. Họ không tổ chức truy điệu hay lễ tiễn đưa đồng đội về nơi yên nghỉ". Hình ảnh trên kênh Telerama năm 2014 về những hố chôn những người lính Nga tử trận ở Donbass đã gây xúc động lớn.

Bước đi chậm chạp của Nga trong cuộc chiến tranh Ukraine có nguyên nhân thâm độc hơn. Đó là vấn đề bình định Ukraine thời hậu chiến, mặt khác đánh đòn người di tản lên Châu Âu. Ông đã sử dụng con bài này trong chiến tranh Syria, quây đánh IS đến đường cùng lại giải tỏa, thả các nhóm thánh chiến rút đi cùng với vũ khí nặng, làm người dân hoảng sợ chạy khỏi các vùng chiến sự ngày càng lan rộng.

Chiến tranh Syria đẩy một số lượng người trốn chạy đã gây một khủng hoảng nghiêm trọng trong Liên Hiệp Châu Âu. Hungary, Ba Lan đã xây các bức tường chặn dân nhập cư, từ chối giá trị nhân quyền của Liên hiệp Châu Âu, gây khủng hoảng pháp lý, cự tuyệt hoàn toàn người Syria, Palestine, Macedonia, Serbia, Belarus...

Châu Âu đang phải giải bài toán đợt một với con số 1 triệu người Ukraine lánh nạn. Dự tính sẽ lên đến 7 triệu người.

Đuổi được người dân ra khỏi nơi sinh sống của họ, Tổng thống Putin sẽ không phải trù liệu việc cung cấp lương thực, ổn định các vùng chiếm đóng, hạn chế sự tiếp xúc đầy rủi ro của đội quân cảnh sát trên các vùng mới bình định được.

Ông Putin sẽ rảnh tay hơn khi đại bộ phận những người quay lưng lại với ông chạy ra nước ngoài. Một tính toán lố bịch và cực đoan hệt như sự kiện nạn kiều, xua đuổi người Hoa ở Việt Nam trước chiến tranh biên giới 1979 ?

Quân đội Nga gần như hoàn toàn không sử dụng sức mạnh không quân vốn giúp họ dựng lại quân đội Syria rệu rã, đang trên đà sụp đổ, tiêu diệt nhà nước khủng bố IS.

Jean de Gliniasty, cựu đại sứ Pháp tại Nga 2009-2013, giám đốc Học viện Quan hệ Quốc tế và Chiến lược Pháp nhận định : chiến tranh Ukraine là một cuộc nội chiến.

Phải chăng, ông nhận thức rằng một người Ukraine chết là sự tích tụ căm thù của những thân nhân, gia đình họ ? Gửi quân Chechnya đến Kyiv, ông sẽ đánh lạc hướng căm thù của người Ukraine ?

Các chiến xa, xe bọc thép Nga đều sơn chữ trắng, mẫu tự 'Z', một chữ không có trong bảng chữ cái tiếng Nga. Đó là chữ đầu, chỉ tên Tổng thống Ukraine Zelensky (Володимир Зеленський) viết bằng tiếng Anh, ám chỉ ông là tay sai của Mỹ và phương Tây.

Tổng thống Nga đang tung hỏa mù về thế yếu kém của quân đội trong vấn đề tiếp liệu, vấn đề chiến thuật hợp đồng binh chủng, chiến tranh mạng để các sư đoàn thiện chiến nhất của Ukraine vốn nằm đối diện với hai nước cộng hòa tự xưng rút về bảo vệ Kyiv ? Và không quân Nga lúc đó mới oanh kích các đoàn chuyển quân trên xa lộ như bắn thỏ, bẻ gẫy xương sống quân đội Ukraine và xua quân chiếm Mariupol, Odessa dễ dàng.

Mất hai cảng chiến lược này, Ukraine sẽ trở thành một Hungary với chiếc hồ Balaton của những mùa nghỉ hè.

Nga đã rơi vào bẫy của phương Tây và Trung Quốc ?

Phải chăng phương Tây đã lập lờ giữa hai khái niệm Châu Âu và NATO để chọc giận, đánh bẫy Nga ?

Phóng viên chiến trường và bình luận viên Pháp Fréderic Pons cho rằng, Nga đánh Ukraine vào thời điểm này do lo ngại vũ khí, khí tài của phương Tây đang chảy vào nhằm hiện đại hóa quân đội Ukraine. Thực chất những tin tức đó chỉ là nhằm hù dọa Nga ?

Trước khi chiến tranh Ukraine nổ ra, Tổng thống Joe Biden nhập nhằng giữa khái niệm "một vụ xâm nhập nhỏ vào Ukraine " thậm chí có thể chấp nhận được, như một con mồi nhử Tổng thống Putin có thể dấn tới mà không bị sự trừng phạt.

Chiến lược 'không nói rõ' của Mỹ thật ra được duy trì từ 2008, khi hội nghị thượng đỉnh NATO tại Bucarest hứa hẹn Goergia và Ukraine "có thể là thành viên", nhưng lại không mở ra cuộc đàm phán nào về vấn đề này. Hai nước liên quan bèn bị Moscow coi là kẻ thù chiến lược, nhưng lại không có được bảo đảm an ninh của NATO.

Các quốc gia thành viên NATO cũng trong thế lưỡng nan, không muốn Ukraine gia nhập, nhưng lại không thể tự cho phép đóng chặt cánh cửa trước áp lực của Nga.

Phương Tây đã dạy điệu múa nào cho con gấu Nga ?

Dân Nga có câu "Người ta có thể bắt một con gấu nhảy múa, nhưng dừng điệu nhảy lại là ý muốn của gấu".

Hãy nhìn lại cuộc chiến Kosovo năm 1998. NATO dù không có sự đồng ý của Liên Hợp Quốc vẫn can thiệp sâu vào khu vực này, nhân danh "guerre humanitaire " (chiến tranh nhân đạo) bắn phá từ tháng 3 đến tháng 6/1999. Hàng triệu người thành tỵ nạn. Sau chiến tranh, khoảng 200.000 người Serbia, Romania và những người không phải Albania khác đã chạy trốn khỏi Kosovo. Serbia đã trở thành nơi có số lượng người tị nạn và di dời lớn nhất ở Châu Âu.

Việc các cường quốc bên ngoài can thiệp vào Balkans dẫn tới chỗ năm 2008, Kosovo tuyên bố độc lập. Mỹ, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ… là những nước đầu tiên công nhận Kosovo. Nga và Việt Nam đều không thừa nhận Nhà nước Kosovo, hiện có tới 93 nước công nhận.

Vậy cũng giống như NATO, Nga cho rằng họ cũng có quyền làm cha đỡ đầu cho những đứa con được đặt tên là Abkhazia, South Ossetia, Donetsk và Luhansk ?

Chỉ khác, Nga là một người cha đơn thân còn NATO là tập thể nhiều quốc gia thành viên. Tin mới nhất cho hay vì chiến sự ở Ukraine, Kosovo cũng muốn gia nhập NATO, còn tại Serbia có biểu tình công khai ủng hộ ông Putin. Cộng hòa tự xưng Republika Srbska ở Bosnia-Herzegovina muốn 'độc lập'. Xung khắc vùng Balkans sẽ bùng lên vì ngọn lửa Ukraine ?

NATO và Phương Tây - hai là một ?

Tôi thấy cần làm rõ sự nhập nhằng giữa hai phạm trù NATO và Phương Tây.

NATO là khối Liên minh quân sự Bắc Đại Tây Dương gồm những vũ khí, xe tăng, tên lửa đạn đạo. Văn minh phương Tây là một nền dân chủ có tam quyền phân lập, có tự do ngôn luận, tự do cá nhân. Hai phạm trù này có những điểm không ăn nhập gì với nhau, ít ra là theo một góc nhìn về NATO trong cách đánh giá của Pháp.

Là một trong những quốc gia sáng lập của Liên minh Bắc Đại Tây Dương gọi tắt là OTAN trong tiếng Pháp và NATO trong tiếng Anh vào năm 1949. Song Pháp không nhất nhất chấp nhận khía cạnh quân sự và chính trị kép của Liên minh với sự thao túng của Mỹ, thậm chí thách thức Mỹ trong nhiều hồ sơ.

Tổng thống Charles de Gaulle khẳng định sự độc lập và tầm nhìn riêng của nước Pháp không phù hợp với quyền bá chủ của Mỹ trong Liên minh, đặc biệt đối với mọi khía cạnh liên quan đến hạt nhân và sự hợp nhất của các lực lượng vũ trang của các nước thành viên.

Charles de Gaulle rút Pháp khỏi bộ chỉ huy NATO vào năm 1966, phản đối Mỹ tiến hành chiến tranh ở Nam Việt Nam.

Đến năm 2009 khi Nicolas Sarkozy đưa Pháp tái hòa nhập trở lại vào khối chỉ huy thống nhất của NATO.

Đằng sau quyết định của ông Sarkozy có một động cơ là loại nhà độc tài Libya Mouammar Gaddafi, chính lại là người hỗ trợ tài chính cho chiến dịch tranh cử của cựu tổng thống Pháp. Cái chết của Gaddafi được cho là có bàn tay của một sĩ quan tình báo Pháp. Nicolas Sarkozy đã bị tòa án Pháp kết án tù vì sử dụng quỹ đen với tham vọng trở thành tổng thống.

Nhìn từ phía Nga, Phương Tây đã biết vì theo thông tấn xã Nga-Tass nói rõ Tổng thống Putin coi việc Ukraine gia nhập NATO sẽ biến nước này thành căn cứ để ít ra là bao vây Nga. Tất nhiên, NATO không nêu ra câu trả lời rõ ràng, cho rằng việc xin vào khối là quyết định mang tính chủ quyền của mọi nước.

Điện Kremlin cho biết hệ thống chỉ huy và kiểm soát quân đội của Ukraine đã liên kết với NATO và khối quân sự này bắt đầu gây ảnh hưởng lên Kiev. Điều này có phải là các đơn vị riêng biệt của Ukraine có thể được chỉ huy trực tiếp từ trụ sở NATO ?

Điều này chính xác đến mức nào ? Hay tổng thống Putin khép kín trong thế giới quan riêng đã hoang tưởng về âm mưu của NATO ? Chúng ta cần thêm thông tin, bằng chứng.

Một nhân tố nữa phải tính đến là vai trò của Trung Quốc trong ván bài Ukraine. Trung Quốc rót đầu tư khổng lồ vào Ukraine. Các ngành công nghiệp hàng không, đóng tầu, chế tạo máy Ukraine bị quên lãng sau khi Liên Xô sụp đổ được các nhà đầu tư Trung Quốc thèm thuồng. Trung Quốc đã mua của Ukraine chiếc hàng không mẫu hạm sẽ thay thế vị trí của hàng không mẫu hạm duy nhất hiện nay của Nga, chiếc Đô đốc Kuznetsov. Chiếc tàu sau đó được mang tên Liêu Ninh, đáp ứng nhu cầu bành trướng biển Đông của siêu cường Châu Á.

Tháng 8/2019, John Bolton cố vấn an ninh Nhà Trắng đã cảnh báo về hiểm họa những đầu tư của Trung Quốc sau chuyến đi thăm nước này rằng "những kỹ thuật quân sự và những kỹ thuật nhạy cảm của Ukraine không được trao vào tay những đối thủ hay địch thủ tiềm năng", ngụ ý chỉ sự lấn sân của Trung Quốc.

Việc Trung Quốc đặt hàng 1000 tỷ mét khối khí đốt của Nga có thể ví như sự bù đắp cho việc cấm vận của Phương Tây. Xúi Nga đánh Ukraine, Trung Quốc được lợi nhiều hơn mất. Nhưng Nga suy yếu thì ai được lợi ? Có phải đó còn có thể là nụ hôn Tử Thần Chủ tịch Trung Quốc gửi đến Tổng thống Putin ?

Những câu chuyện, lập luận trên mà tôi ghi nhận từ đài báo Châu Âu chỉ nhằm làm rõ một điều. Bức tranh cũ và mới về Ukraine không chỉ có hai màu đen-trắng.

Và bất kể bạn tin theo bên nào sự thật rõ ràng nhất là : Cuộc xâm lăng Ukraine, Putin tạo bước ngoặt khởi đầu cho một" Big Bang" địa chính trị mới. Cùng lúc, theo ý kiến của tôi, lịch sử sẽ phán xét khắt khe Vladimir Putin về cuộc chiến tranh phi nghĩa này.

Phạm Cao Phong

Nguồn : BBC, 05/03/2022

**************************

Dân hồi cư, người tình nguyện nước ngoài và viện trợ quân sự đang đổ vào bảo vệ Ukraine

Phạm Đình Bá, VNTB, 01/03/2022

Hàng trăm nghìn người tị nạn đang rời Ukraine để tránh đạn, nhưng một số dân Ukraine ở nước ngoài đang trở về nước từ khắp Châu Âu để giúp bảo vệ quê hương [1]. Lực lượng Biên phòng Ba Lan hôm Chủ nhật cho biết khoảng 22.000 người Ukraine đã trở về kể từ hôm thứ Năm 24/02, khi cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine bắt đầu.

Thụy Điển trung lập đã bắt đầu gửi viện trợ quân sự để hỗ trợ cho Ukraine.

Tại trạm một kiểm soát ở phía đông nam Ba Lan, nhiều người đã đứng xếp hàng vào sáng sớm Chủ nhật 27/2 để về Ukraine.

Một người đàn ông đang đi đến trạm kiểm soát để vào Ukraine nói "Chúng tôi phải bảo vệ quê hương của mình. Còn ai khác nếu không phải là chúng tôi".

Một người khác trong nhóm khoảng 20 người nói : "Người Nga phải nên lo sợ. Chúng tôi không sợ".

"Tôi cũng sợ nhưng tôi phải làm thế" – Denis, 28 tuổi, người đã làm việc tại các công trường xây dựng ở Ba Lan trong sáu tháng, cho biết anh đang trở về Ukraine, nơi đối với anh là "tất cả".

"Tôi muốn trở lại để tham gia quân đội, để chiến đấu. Chúng tôi hy vọng chúng tôi sẽ chiến thắng. Tôi muốn quay trở lại, thế thôi".

Trước cuộc di cư gần đây, ước tính có khoảng một triệu người Ukraine đang ở Ba Lan, làm việc hoặc học tập. Cô Lesa, 36 tuổi đã nói trước khi bước vào trạm nhập cảnh – "Tôi sợ, nhưng tôi là một người mẹ và muốn ở bên các con của mình. Thật đáng sợ nhưng tôi phải làm". 

Một phụ nữ trẻ khác, Alina, cho biết cô đang trở về để đưa các con rời khỏi Ukraine. "Chúng tôi phải làm thế, người Ukraine chúng tôi phải mang con cái của chúng tôi đi… để cho phép cha chúng nó chiến đấu".

Ở phía biên giới của Ukraine, một người đàn ông đang hướng dẫn những người đến nơi có xe bus đang đợi để đưa họ đi tiếp về quê quán.

Cộng hòa Czech tặng tiền thưởng cho người Ukraine về giữ nước

Cộng hòa Czech có kế hoạch hỗ trợ các gia đình Ukraine có những người đàn ông quyết định trở về nước để chiến đấu. Bộ Lao động đang chuẩn bị tiền thưởng cho những gia đình sẽ bị mất thu nhập nếu "những người đàn ông cần về tham gia quân đội Ukraine", Bộ trưởng Marian Jurecka cho biết.

Có khoảng 200.000 công nhân Ukraine tại Cộng hòa Czech, đa số là nam giới.

Đường sắt Czech cho biết những người đàn ông Ukraine trở lại Ukraine có thể đi bất kỳ chuyến tàu nào miễn phí. Họ cần phải đi qua Ba Lan hoặc Slovakia để đến Ukraine.

Ukraine kêu gọi tình nguyện viên nước ngoài tham gia bảo vệ Ukraine

Tổng thống Ukraine Zelensky đã kêu gọi những công dân nước ngoài là "những người bạn của hòa bình và dân chủ" hãy đến đất nước ông để giúp dân Ukraine chiến đấu chống lại sự xâm lược của Nga và Putin [2].

Lời kêu gọi từ Zelenskyy, được công bố vào Chủ nhật 27/2, cho biết quân đội Ukraine đang trong quá trình thành lập một quân đoàn cho các tình nguyện viên quốc tế.

"Việc Nga xâm lăng Ukraine là sự khởi đầu của cuộc chiến chống lại Châu Âu, chống lại các cấu trúc Châu Âu, chống lại nền dân chủ, chống lại các quyền cơ bản của con người, chống lại trật tự toàn cầu của luật pháp, quy tắc và sự chung sống hòa bình", tuyên bố cho biết.

"Bất cứ ai muốn tham gia bảo vệ Ukraine, Châu Âu và thế giới đều có thể đến và sát cánh chiến đấu với dân Ukraine chống lại bọn tội phạm chiến tranh ở Nga".

Viện trợ quân sự đang đổ vào Ukraine từ nhiều nước

Nhiều nước ngay cả Thụy Điển trung lập đã bắt đầu gửi viện trợ quân sự để hỗ trợ cho Ukraine [3].

Hoa Kỳ – Ngày 25/2, Tổng thống Joe Biden đã chỉ thị Bộ Ngoại giao cung cấp 350 triệu đô la từ kho dự trữ vũ khí của Hoa Kỳ cho Ukraine. Bộ Quốc Phòng Mỹ cho biết các vũ khí bao gồm vũ khí chống xe thiết giáp, súng cá nhân, áo giáp hộ thân và nhiều loại đạn dược khác nhau đã được gởi đến để hỗ trợ quân phòng thủ tuyến đầu của Ukraine. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao cho biết các hệ thống phòng không và hỏa tiển cũng được gởi sang Ukraine.

Vương quốc Anh – Tháng 1/2022, Bộ trưởng Quốc phòng Anh cho biết Anh đã quyết định cung cấp cho Ukraine các hệ thống vũ khí phòng thủ chống thiết giáp hạng nhẹ.

Pháp – Pháp đang gửi thêm thiết bị quân sự cũng như nhiên liệu. Paris cho biết họ đã hành động theo yêu cầu của Ukraine trước đó về vũ khí phòng không và vũ khí kỹ thuật số.

Hà Lan – Hà Lan đang cung cấp hỏa tiển phòng không và hệ thống chống xe tăng cho Ukraine, chính phủ Hà Lan cho biết trong thư gửi quốc hội hôm 26/2. Chính phủ Hà Lan đã đồng ý với yêu cầu của Ukraine về việc chuyển giao nhanh chóng 200 hỏa tiển phòng không Stinger và 50 vũ khí chống tăng "Panzerfaust 3" cùng với 400 hỏa tiển khác. 

Đức – Đức sẽ cung cấp cho Ukraine 1.000 vũ khí chống xe tăng và 500 hỏa tiển Stinger từ kho dự trữ của Đức. Việc viện trợ vũ khí nầy là một sự thay đổi lớn so với chính sách lâu đời của Đức về việc cấm xuất khẩu vũ khí sang các khu vực xung đột.

Canada – Canada đang gửi vũ khí tới Ukraine và cho Kyiv vay nửa tỷ đô la Canada (394 triệu đô la Mỹ) để giúp nước này tự vệ.

Thụy Điển – Stockholm cũng đang phá vỡ lập trường trung lập lịch sử của mình để gửi 5.000 quả rocket chống tăng đến Ukraine cũng như áo giáp và thực phẩm cho quân đội. Đây là lần đầu tiên Thụy Điển gửi vũ khí tới một quốc gia đang xung đột vũ trang kể từ khi Liên Xô xâm lược nước láng giềng Phần Lan vào năm 1939.

Bỉ cho biết họ sẽ cung cấp cho Ukraine thêm 3.000 súng trường tự động và 200 vũ khí chống tăng, cũng như 3.800 tấn nhiên liệu.

Bồ Đào Nha – Bồ Đào Nha đang tặng Ukraine ống kính nhìn vào ban đêm, áo chống đạn, mũ bảo hiểm, lựu đạn, đạn dược và súng trường tự động G3.

Hy Lạp – Hy Lạp đang gửi "thiết bị quốc phòng" cũng như viện trợ nhân đạo.

Romania – Romania – quốc gia có chung biên giới với Ukraine – đang đề nghị điều trị những người bị thương từ vùng xung đột tại 11 bệnh viện quân sự của mình cũng như gửi nhiên liệu, áo chống đạn, mũ bảo hiểm và "vật liệu quân sự" khác trị giá 3,3 triệu đô la Mỹ.

Tây Ban Nha – Chính phủ Tây Ban Nha đã hứa gửi 20 tấn viện trợ cho Ukraine, chủ yếu là thiết bị y tế và phòng thủ như áo chống đạn.

Cộng hòa Czech – Praha hôm thứ Bảy 26/2 cho biết họ sẽ gửi cho Ukraine 4.000 súng cối "trong vài giờ tới" cũng như các vũ khí khác gồm 30.000 súng lục, 7.000 súng trường, 3.000 súng máy, nhiều súng bắn tỉa và một triệu viên đạn. Czech đã hứa với Kyiv 4.000 khẩu súng cối trị giá 1,6 triệu USD nhưng vẫn đang được chuyển giao.

Phạm Đình Bá

Nguồn : VNTB, 01/03/2022

Nguồn :

1. Canadian Broadcasting Corporation, Ukrainians return home from abroad to fight Russian invasion, Feb 27, 2022

2. The Guardian, Ukraine appeals for foreign volunteers to join fight against Russia, 27/02/2022.

3. Aljazeera, Which countries are sending military aid to Ukraine ?, 28/02/2022

**********************

Tại sao một đoàn xe khổng lồ của Nga vẫn bị kẹt ở phía bắc Kyiv

The Economist, VNTB, 06/03/2022

Valery Gerasimov, tổng tham mưu trưởng bí ẩn của Nga, đồng tác giả của một hướng dẫn ngắn cho các chỉ huy của ông, có tên là "Các nguyên tắc chiến thắng trong chiến đấu". Ông cho rằng sĩ quan Nga đã trở nên quá dễ đoán. Bất ngờ đạt được bằng cách "tấn công kẻ thù tại một thời điểm hoặc địa điểm hoặc theo cách thức mà kẻ thù không chuẩn bị trước". Tuy nhiên, thật khó tìm ra một chiến dịch kém năng động hơn cuộc tấn công vào Kyiv từ phía tây bắc. Một đoàn xe quân sự của Nga, dài không dưới 60 km, đang di chuyển chậm như rùa về phía thủ đô của Ukraine. Đó là hình ảnh thu nhỏ của cách đánh chậm chạp của Nga trong cuộc chiến này cho đến nay.

Hệ thống hậu cần yếu và sự chống trả quyết liệt đang khiến đoàn xe bị kẹt lại nhưng đó có thể chỉ là tạm thời

Đoàn xe kéo dài từ Prybirsk, một thị trấn gần Chernobyl, xuống đến ít nhất là sân bay Antonov, nơi trực thăng Nga tấn công vào ngày đầu tiên của cuộc chiến. Vị trí gần đây nhất của đoàn xe rất khó xác định, vì khu vực này nhiều mây trong những ngày vừa qua. Nhưng vào ngày 3 tháng 3, tình báo quốc phòng Anh khẳng định, với độ tin cậy chấp nhận được, rằng đoàn xe này đã không "di chuyển được mấy trong hơn ba ngày". Một ngày sau, một quan chức quốc phòng Mỹ cũng đồng ý với nhận định này, lưu ý rằng đoàn xe vẫn cách trung tâm Kyiv 25 km.

Có lẽ nguyên nhân quan trọng nhất của vấn đề này là hậu cần. Các đơn vị cung cấp nhiên liệu, kỹ thuật và các đơn vị cung cấp khác của Nga đã phải vật lộn để theo kịp các lực lượng tiền tuyến, khiến các phương tiện bị mắc kẹt trên đường. Trên mạng xuất hiện một đoạn video cho thấy máy kéo của Ukraine kéo đi hệ thống phòng không và xe bọc thép của Nga bị bỏ lại trên đường.

Trong một bài báo đăng trên trang web War on the Rocks vào tháng 11, Alex Vershinin, một sĩ quan quân đội Mỹ, lưu ý rằng quân Nga dựa vào pháo binh và phòng không nhiều so với quân của NATO. Điều này làm cho công tác hậu cần trở nên khó khăn hơn : một đơn vị bắn 4.000 quả đạn một ngày cần 50 xe tải bổ sung đạn mỗi ngày. Ông kết luận : Quân đội Nga sẽ không có đủ xe tải để "đáp ứng yêu cầu hậu cần" cách kho đạn hơn 90 dặm.

Việc cung cấp quân nhu và đạn dược cho một đội quân xâm lược lớn ở một đất nước rộng lớn như Ukraine sẽ gây khó khăn cho bất kỳ đội quân nào. Nhưng Nga còn gặp nhiều khó khăn hơn nữa. Mick Ryan, một thiếu tướng đã nghỉ hưu, hiệu trưởng trường cao đẳng quốc phòng của Úc nhận xét : "Người Nga dường như đã cố bám theo các con đường. Theo ông, điều này đã làm họ chậm lại. Ông Ryan đưa Chiến dịch Market Garden vào năm 1944 ra làm ví dụ cảnh báo. Trong chiến dịch này, đồng minh nỗ lực rút ngắn chiến tranh bằng cách chiếm giữ các giao lộ qua sông Rhine trong chiến tranh thế giới thứ hai. Quân đoàn XXX của Anh đã thực hiện một cuộc tiến quân khó khăn trên một con đường hẹp duy nhất, bị cản trở bởi bãi lầy ở hai bên và các cuộc phản công của quân Đức.

Việc Nga lặp lại sai lầm đó có thể là do các vấn đề sâu xa hơn trong quân đội. Trent Telenko, cựu kiểm toán viên của Cơ quan quản lý hợp đồng quốc phòng của Mỹ đề cập đến đoạn video về hệ thống phòng không Pantsir-s1 của Nga bị mắc kẹt trong bùn và bị Ukraine bắt giữ. Ông lưu ý, lốp xe cần phải được đảo định kỳ để bơm lại và tránh để bất kỳ bộ phận nào tiếp xúc với ánh sáng mặt trời liên tục.

Việc lực lượng Nga không thực hiện việc bảo trì cơ bản này có thể là hậu quả của tình trạng tham nhũng phổ biến trong quân đội Nga. Vào năm 2019, công tố viên quân sự Nga cho biết thiệt hại do tham nhũng đã tăng lên và vượt quá 7 tỷ rúp (khoảng 109 triệu USD vào thời điểm đó). Lốp xe không được bảo trì tốt nên không thể chạy trên bùn và phải đi trên đường nhựa. Hình ảnh đoàn xe tải chen chúc trên đường, cứ ba chiếc một hàng, nhằm không cho bất cứ thứ gì đi qua. Lính Nga thậm chí đã đục lỗ trên thùng xăng để tránh phải giao tranh. Quan chức phương Tây cho rằng vấn đề lớn nhất không phải là Ukraine đã cho nổ những cây cầu quan trọng mà là các đơn vị bắc cầu của Nga đã không thể vượt qua những chỗ kẹt đường để xây dựng cầu mới.

Một đoàn xe dài và lộ liễu như vậy sẽ là mục tiêu dễ dàng cho các cuộc không kích. Ukraine vẫn có máy bay, và máy bay không người lái TB2 do Thổ Nhĩ Kỳ sản xuất đã tấn công lquânNga ở các khu vực khác ở Ukraine. Tuy nhiên, nhiều khả năng Nga đã triển khai các hệ thống phòng không và tác chiến điện tử xung quanh đoàn xe này, khiến máy bay Ukraine khó tiếp cận hơn. Binh lính là một vấn đề khác. Sức kháng cự của người Ukraine đã khiến các chỉ huy Nga phải kinh ngạc.

Giao tranh ác liệt đã xảy ra ở Bucha và Gostomel, nơi được cho là vị trí đầu của đoàn xe vào ngày 1 tháng 3, với những hình ảnh cho thấy số lượng lớn xe thiết giáp của Nga bị phá hủy. Vào ngày 2 tháng 3, quân đội Ukraine tuyên bố đã giải phóng làng Makariv, ở phía tây nam của đoàn xe. Một ngày sau, họ được cho là đã phản công tại Ivankiv, gần với cực bắc. Giới chức Mỹ cho rằng, quân Ukraine đã sử dụng tên lửa chống tăng Javelin để tiêu diệt và chặn đường xe tăng Nga. Ít nhất ba chỉ huy của Nga đã bị thiệt mạng ở những vùng khác nhau sau khi mạo hiểm lên tiền tuyến, vì thất vọng với tình trạng đoàn quân di chuyển chậm chạp.

Tuy nhiên, tình trạng thông tin không rõ ràng trong chiến tranh cũng xảy ra trong cuộc chiến này. Nga có thể đã chọn giảm tốc độ di chuyển để đồng bộ hóa các mũi tấn công khác nhau vào Kyiv. Quân đội Nga ở phía tây sông Dnepr di chuyển nhanh hơn và xa hơn so với lực lượng đã bị cầm chân trong các trận giao tranh ác liệt ở phía đông bờ sông. Nếu mục đích là bao vây Kyiv, Nga có thể chờ đợi lực lượng phía đông bắt kịp, Mathieu Boulegue của Chatham House, một nhà nghiên cứu gợi ý.

Tốc độ tấn công ở miền nam Ukraine vẫn còn nhanh hơn, với quân đội Nga chiếm thành phố lớn đầu tiên Kherson, vào ngày 2 hoặc 3 tháng 3 và chiếm giữ nhà máy điện hạt nhân Zaporizhzhia, lớn nhất Châu Âu, vào ngày 4 tháng 3. Zaporizhzhia chỉ cách thành phố Dnipro 85 km, Dnipro là một giao lộ quan trọng trên sông Dnepr. Trước chiến tranh, lực lượng tốt nhất và đông đảo nhất của Ukraine đang ở phía đông nước này, đối mặt với khu vực Donbas đang diễn ra cuộc chiến tranh do Nga hậu thuẫn. Những lực lượng này có nguy cơ bị cắt đứt khỏi phần còn lại của Ukraine.

Tắc nghẽn cũng không phải là hiếm trong các cuộc chiến tranh lớn. Cuộc tiến công của Đức vào Pháp vào tháng 5 năm 1940 được Rolf-Dieter Müller, một nhà sử học người Đức, mô tả là "vụ tắc đường lớn nhất trong lịch sử Châu Âu". Một vụ kẹt xe dài 250 km xuyên qua dãy núi Ardennes, đến 80 km về phía đông của sông Rhine. Người Đức, tất nhiên, cuối cùng đã đến đó.

The Economist

Nguyên tác : Why a huge Russian convoy remains stalled north of Kyiv, The Economist, 04/03/2022

Anh Khoa dịch

Nguồn : VNTB, 06/03/2022