Tổn thất bất ngờ của Nga trong cuộc chiến Ukraine : Năm tướng chỉ huy tử trận

Trọng Nghĩa, RFI, 22/03/2022

Kể từ khi bắt đầu cuộc tấn công xâm lược Ukraine ngày 24/02/2022, được chính thức gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt", lực lượng Nga đã phải gánh chịu những thiệt hại nặng nề, cả về vật chất lẫn nhân mạng, trong số này có đến 5 viên tướng chỉ huy mặt trận và một phó tư lệnh hạm đội.  

Những cấp chỉ huy quân đội Nga bị tử trận trên chiến trường Ukraine – Ảnh minh họa

Nếu phía Ukraine nói đến 15.000 lính Nga thiệt mạng tính đến ngày 19/03, thì phía Nga chỉ mới chính thức công nhận tổn thất gần 500 người tính đến hôm 02/03, hay 9.861 người theo tiết lộ của tờ báo Nga thân chính quyền Komsomolskaya Pravda ngày 21/03, trích dẫn bộ Quốc Phòng Nga, một thông tin đã bị xóa sau gần 10 tiếng đồng hồ được đăng tải. 

Trong bối cảnh cả Ukraine lẫn Nga đều tung tin với mục đích tuyên truyền, số lượng thương vong thực sự của Nga trước mắt chưa thể biết rõ, nhưng theo báo chí phương Tây, điều đáng lo ngại nhất đối với quân đội Nga vào lúc này không phải là những tổn thất về binh lính, mà là về cấp sĩ quan chỉ huy cao cấp.  

Cho đến nay, phía Điện Kremlin chỉ công nhận hai trường hợp tử trận, liên quan đến thiếu tướng Andrei Sukhovetsky, phó tư lệnh Tập Đoàn quân số 41, và đại tá Hải Quân Andrei Paliy, phó tư lệnh Hạm Đội Hắc Hải, một người sắp được phong chức đô đốc. Tuy nhiên, Ukraine và các phương tiện truyền thông phương Tây đã nói đến cái chết của không dưới 5 viên tướng Nga, mà người cao cấp nhất mang quân hàm trung tướng, không kể đến một viên tướng người Chechenya. 

Một phần tư số tướng trên chiến trường tử trận

Theo nhật báo Pháp Le Figaro ngày 21/03, các nhà phân tích khác nhau đã ước tính rằng Nga đã huy động khoảng 20 tướng lĩnh vào chiến dịch tấn công Ukraine, vì vậy nếu quả thực là đã có năm viên tướng tử trận, thì Quân đội Nga đã mất đi một phần tư tướng chỉ huy trong không đầy một tháng, một tổn thất cực cao và hết sức bất ngờ. 

Câu hỏi đặt ra là vì sao mà tỷ lệ tử trận trong giới tướng lĩnh Nga lại cao như vây. Theo đài truyền hình Mỹ CNN ngày 20/03, tướng hồi hưu David Petraeus, nguyên tư lệnh lực lượng Mỹ tại Iraq và Afghanistan đã nêu bật là trong 20 năm can thiệp tại Afghanistan, chỉ có một tướng Mỹ bị thiệt mạng. 

Yếu kém trong hệ thống chỉ huy Nga và chiến thuật tìm diệt của Ukraine 

Theo giới phân tích, sự kiện nhiều tướng Nga bị tử trận có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân trong đó có hai yếu tố chính. 

1. Các viên tướng này bị buộc phải xông lên tuyến đầu trong những cuộc tấn công để có thể trực tiếp chỉ huy vì hệ thống thông tin liên lạc tồi tệ, trong lúc binh sĩ, đa số là lính nghĩa vụ nên thiếu tinh thần chiến đấu và kỷ luật. Sự hiện diện của các cấp chỉ huy này ở tuyến đầu khiến họ dễ bị trúng đạn. 

2. Quân đội Ukraine đã có một chiến thuật cụ thể là tìm diệt các chỉ huy cao cấp của Nga trên chiến trường. Theo ghi nhận của báo Le Figaro, một nhân vật thân cận với tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từng tiết lộ với nhật báo Mỹ Wall Street Journal rằng Ukraine có một đội tình báo quân sự chuyên "truy lùng và tiêu diệt" các sĩ quan Nga trên chiến trường.  

Chuyên san Mỹ Foreign Policy ngày 21/03 đã trích dẫn một nhà ngoại giao Châu Âu thông thạo các đánh giá tình báo phương Tây theo đó thì vụ 5 tướng Nga thiệt mạng chủ yếu xuất phát từ việc thiết bị liên lạc điện tử của họ kém bảo mật khiến cho họ vị trí của họ dễ bị lộ, trong lúc họ lại phải lên tuyến đầu để trực tiếp chỉ đạo một lực lượng lớn với gần 200.000 quân trong đó rất nhiều là lính nghĩa vụ trẻ. 

Ngoài ra, theo trang mạng quân sự Mỹ Military.com ngày 17/03, ông Jeffrey Edmonds, cựu giám đốc chuyên về Nga trong Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ thời Barack Obama cho rằng "sức ép chính trị Moskva dường như đã buộc nhiều sĩ quan cao cấp của Nga phải xông lên tiền tuyến" để thực hiện bằng được mục tiêu chính trị là đánh chiếm các đô thị Ukraine. 

Và trên tuyến đầu họ đã trở thành con mồi cho các lực lượng đặc biệt Ukraine được trang bị máy bay không người lái điều khiển từ xa và vũ khí đặc biệt như súng bắn tỉa công suất lớn do các đồng minh NATO cung cấp. 

Năm tướng Nga tử trận 

Căn cứ vào các thông tin từ phía Nga, Ukraine và báo chí, nhật báo Pháp Le Figaro đã liệt kê các tường đưa tin về những vị tướng được tuyên bố đã chết kể từ khi cuộc chiến bắt đầu. 

Thiếu tướng Andrei Sukhovetsky 

Đây là viên tướng duy nhất mà Điện Kremlin công nhận là đã tử trân. Là tư lệnh Sư Đoàn Dù số 7 và phó tư lệnh Quân Đoàn 41, sĩ quan này được cho là đã bị trúng đạn của lính bắn tỉa Ukraine tại khu vực gần Kiev ngay trong những ngày đầu của chiến dịch tấn công. Tướng Sukhovetsky đã từng đóng một vai trò quan trọng trong vụ sáp nhập Crimea năm 2014, cũng như tham gia vào các chiến dịch của Nga ở Georgia và Syria. 

Thiếu tướng Vitaly Gerasimov 

Là một sĩ quan từng thâm gia cuộc Chiến tranh Chechenya lần thứ hai, chiến dịch Syria và sáp nhập Crimea, thiếu tướng Vitaly Gerasimov là tham mưu trưởng Quân Đoàn 41. Theo tình báo Ukraine, viên tướng này đã bị hạ sát ngày 07/03 bên ngoài thành phố Kharkov ở miền đông Ukraine, cùng với nhiều sĩ quan cấp cao khác. Hiện chưa rõ hoàn cảnh về cái chết của vị tướng này và Nga cũng không thông báo về cái chết này. 

Thiếu tướng Andrei Kolesnikov 

Tư lệnh Quân Đoàn 29, thiếu tướng Andrei Kolesnikov được cho là đã thiệt mạng vào ngày 11/03 trong những hoàn cảnh chưa được xác định và tại một địa điểm không xác định. Cái chết của ông đã được các quan chức NATO và Anton Gerashchenko, cố vấn bộ Nội vụ Ukraine, xác nhận trên kênh Telegram, nhưng không hề được Điện Kremlin thông báo. 

Thiếu tướng Oleg Mityaev 

Tư lệnh Sư Đoàn Bộ Binh Cơ Giới số 150 của Nga, một đơn vị được thành lập vào năm 2016, thiếu tướng lục quân Oleg Yuryevich Mityaev được cho là đã bị bắn chết vào khoảng ngày 15/03 khi tham gia cuộc bao vây Mariupol. Trên mạng Telegram, Anton Gerashchenko đã đăng một bức ảnh mà theo ông là thi thể của sĩ quan đã qua đời. Thông tin này vẫn chưa được Điện Kremlin xác nhận. 

Trung tướng Andrei Mordvichev

Tư lệnh Quân Đoàn 8, trung tướng Andrei Mordvichev hiện là sĩ quan cấp cao nhất tử trận ở Ukraine. Theo chính quyền Kiev, viên tướng này bị bắn chết ở vùng Chernobyvka, gần Kherson, một thành phố mà lực lượng Nga đã chiếm đóng. Một lần nữa, Điện Kremlin chưa xác nhận thông tin này. 

Trọng Nghĩa

**************************

Chiến tranh Ukraine : Tổng thống Biden cảnh báo khả năng Nga sử dụng vũ khí hóa học

Minh Anh, RFI, 22/03/2022

Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 21/03/2022 khẳng định Nga đang nhắm đến việc sử dụng vũ khí sinh – hóa học tại Ukraine. Chủ nhân Nhà Trắng cảnh báo phương Tây sẽ "nghiêm khắc" đáp trả nếu điều này xẩy ra.  

Một thương xá ở Kiev, Ukraine, bị quân Nga pháo kích ngày 21/03/2022. AP - Efrem Lukatsky

Phát biểu tại một cuộc họp với lãnh đạo các doanh nghiệp Mỹ ở Washington, tổng thống Joe Biden nhận định, việc Nga khẳng định "Ukraine sở hữu vũ khí hóa học và sinh học tại Ukraine" là một "tín hiệu rõ nét" cho thấy ông Vladimir Putin chuẩn bị sử dụng hai loại vũ khí này.  

Về tình hình chiến sự tại Ukraine, bộ Quốc Phòng Anh hôm nay 22/03 công bố một báo cáo mới của cơ quan tình báo nhận định rằng "các lực lượng Ukraine tiếp tục đẩy lùi ý đồ chiếm đóng phía nam Mariupol của Nga. Tại những nơi khác, đà tiến của quân Nga rất hạn chế, phần lớn các lực lượng này vẫn bị ngăn cản tại chỗ". Tuy nhiên, nước Cộng hòa tự phong Donetsk (RPD) lại tuyên bố là các lực lượng Nga và các đơn vị quân đội của RPD đã "giải phóng" gần một nửa "vùng Mariupol", đồng thời cho biết cả Ukraine lẫn quân Nga cùng đồng minh Donetsk đều bị thiệt hại nặng nề về nhân mạng.  

Trong khi đó, quân đội Ukraine sáng nay loan báo đã giành lại quyền kiểm soát thành phố Makariv, cách Kiev 48 km về phía Tây, sau nhiều ngày phải hứng chịu các trận oanh kích dữ dội từ quân Nga làm hơn một chục người chết.  

Liên quan đến số binh sĩ Nga thiệt mạng, AFP cho biết, một tờ báo thân điện Kremlin hôm qua trong một bài đăng dẫn lời bộ trưởng Quốc Phòng dường như cho biết gần 10 ngàn lính Nga đã thiệt mạng và hơn 16.150 người khác bị thương kể từ khi Nga mở cuộc tấn công xâm lược Ukraine ngày 24/02. Theo CNN, bài viết được đăng lúc 00 giờ 09 phút ngày thứ Hai, giờ Moskva, rồi đã được cập nhật và đăng lại lúc 21 giờ 56 phút, nhưng không còn con số lính tử trận.  

AFP dẫn nguồn tin từ hãng thông tấn TASS hôm nay cho biết Nga và Ukraine đã có cuộc trao đổi tù binh đầu tiên. Chín quân nhân Nga đã được trả tự do để đổi lấy đô trưởng Ivan Fedorov thành phố Melitopol, bị quân Nga bắt cóc ngày 11/03.

Minh Anh