Lính tình nguyện Mỹ gốc Việt trở về từ Ukraine : "Quá khủng khiếp"
Tuấn Khanh, RFA, 25/03/2022
Sau khi dành 13 giờ hành quân vào phần đất quân Nga vừa chiếm, để tìm thi thể của một người lính Gruzia đã thiệt mạng gần Irpin, Ukraine, cựu binh Lục quân Hoa Kỳ Hiếu Lê biết phần tham gia vào cuộc chiến này của anh cũng đã kết thúc.
Đó cũng là sứ mạng cuối cùng của Hiếu Lê. Anh đã xin ra khỏi quân đoàn tình nguyện quốc tế của Ukraine. "Nhóm những chiến binh cạnh tôi của tôi rất ủng hộ vì họ thấy tôi bị ảnh hưởng sâu sắc như thế nào khi hành trình mang thi thể của chiến binh ấy về", Hiếu Lê tâm sự với tờ Task & Purpose. "Về mặt thể chất, tôi cảm thấy ổn, nhưng tôi cảm thấy mình như có những vết thương vô hình trong tâm hồn".
Những tình nguyện quân quốc tế tham gia chiến trận tại Ukraine - Ảnh minh họa
Anh Hiếu từng là lính thiết giáp M1 từ năm 2010 đến năm 2017, trong thời gian tại ngũ, anh được triển khai đến Afghanistan trong năm 2012. Trước đó, khi được báo Task & Purpose phỏng vấn về việc sống sót sau một cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình của Nga vào căn cứ huấn luyện của mình, anh yêu cầu không nhắc tên mình, nhưng sau đó, Hiếu Lê đã thay đổi ý định, và cung cấp cả hình ảnh.
Vào một ngày thứ Hai 21 Tháng Ba, Hiếu Lê được đưa đến miền Tây Ukraine cùng với các đồng đội bị thương và các tình nguyện viên quốc tế cũng xin rời khởi vị trí tình nguyện như anh. Hiếu rời khỏi một cuộc chiến mà anh ấy chỉ mới tham gia gần hai tuần trước. "Tôi thực sự cảm thấy xấu hổ khi phải rời đi sớm như vậy khi chỉ vừa đến nơi, nhưng bạn đã bao giờ thấy điều gì khủng khiếp và đau lòng đến mức mà bạn không nào thể tiếp tục được chưa ? Đối với tôi, điều để giải thích là như vậy", Hiếu nói.
Sự ra đi của Hiếu Lê đúng vào lúc đang có những cải cách trong quân đoàn quốc tế, vốn được thành lập nhằm cho phép người nước ngoài chiến đấu cùng chiến tuyến với Ukraine, chống lại quân Nga. Nhưng phóng viên Andrew Milburn của Task & Purpose có được nguồn tin riêng cho biết rằng Ukraine đã loại bớt những thanh viên ghi danh tình nguyện, nhưng lại chưa trải qua thực chiến và cũng không có khả năng ra mặt trận.
Hiện quân đội Ukraine đang tính toán lại về cách tuyển dụng người nước ngoà, ưu tiên cho các cựu chiến binh được đào tạo chuyên sâu, chẳng hạn như lính bắn tỉa, một sĩ quan Ukraine nói với Task & Purpose, với điều kiện giấu tên.
Rõ ràng là quá trình kiểm tra đối với quân đoàn quốc tế còn vội vã. Hiếu Lê cho biết anh đã nổi giận với những tình nguyện viên nói dối về khả năng chiến trường và cấp bậc của mình, chẳng hạn như từng là nhân viên điều phối chiến dịch đặc biệt, nhưng họ thiếu tính kỷ luật hoặc không có chút tính chuyên nghiệp nào.
Anh Hiếu viết trên facebook : "Những người như vậy cả ngày xài các chất kích thích, không ai biết được những loại ma túy mà họ đã buôn lậu vào vùng chiến sự. Về cơ bản họ làm bất cứ điều gì họ muốn và các sĩ quan quân đội Ukraine đành ngó lơ hoặc bất lực để ngăn chặn điều đó".
Hiếu Lê đến Ukraine hồi đầu tháng Ba, với ước muốn được sống như lý tưởng của mình bằng cách giúp một tay cho những người Ukraine. Thế rồi trong nhiệm vụ đi lấy lại thi thể của đồng đội đã ngã xuống là trải nghiệm quân sự khó khăn nhất, mà anh đối mặt. Sau đó, anh viết trên Facebook : "Chính nhiệm vụ đó đã làm tôi sụp đổ".
Nhóm của Hiếu Lê đã vác đầy mìn chống tăng và tên lửa chống thiết giáp, đi bộ một chặng đường dài 8 km để đến vị trí chiến đấu cuối cùng của người lính Gruzia, Hiếu kể lại trên Facebook. Trên đường đi, họ gặp phải những người có vẻ là lính Nga. Và những lính Nga này có vẻ không muốn chiến đấu, họ hô to 'Vinh quang cho Ukraine' để ra hiệu. Vì vậy hai bên đã vượt qua nhau mà không xảy ra sự cố nào.
Họ tìm thấy thi thể người lính và Hiếu Lê đã viết tên, số hộ chiếu và ngày chết của người đàn ông này lên một mảnh bìa cứng, rồi đặt cùng với thi thể. Sau đó, họ phải kéo thi thể trở lại theo các tuyến đường không có quân Nga.
Hiếu Lê viết trên Facebook. "Máu của anh ấy dính trên đồng phục của tôi, trong khi tôi Giữa chúng tôi là lặng thinh, nhưng cảm giác không thể giải thích được. Khi chúng tôi lên đồi đến đầu cầu, xe cứu thương gặp chúng tôi và chúng tôi cho anh ta vào một chiếc túi đựng xác, và đứng và chào chiếc xe cứu thương khi nó đi khuất". Hiếu Lê nói, khi nhiệm vụ kết thúc, anh khóc suốt 10 phút mới lấy lại bình tĩnh. Và anh nhận ra rằng phần tham dự của của mình ở Ukraine cũng đã kết thúc.
"Trong thời gian ở Ukraine, tôi đã sống sót qua các cuộc tấn công bằng tên lửa hành trình, pháo kích liên tục, di chuyển qua lãnh thổ thù địch, lạnh đến thấu xương, bệnh tật, đói và nỗi thống khổ khi nhìn thấy chết chóc của chiến tranh", Hiếu Lê viết trên Facebook, "Tôi mệt mỏi tận xương. Tôi không chắc mình sẽ còn ở lại Ukraine bao lâu nữa, nhưng tôi cảm thấy rằng mình đã làm đủ vai trò của mình, và hài lòng vì điều đó".
Ngày 22 tháng Ba, Anh Hiếu Lê chính thức rời quân đoàn tình nguyện và đi về qua ngõ Ba Lan.
Tuấn Khanh
Nguồn : RFA, 25/03/2022 (tuankhanh's blog)
*********************
Từ căn bếp Colombia tới chiến trường Ukraine : câu chuyện của một cựu binh Mỹ gốc Việt
VOA, 15/03/2022
VOA tiếng Việt : Chào Hiếu. Tôi là phóng viên Đài Tiếng Nói Hoa Kỳ. Tôi có thể phỏng vấn anh được không ?
Hiếu Lê (cựu chiến binh người Mỹ gốc Việt đang chiến đấu chống Nga ở Ukraine) : Được thôi, nhưng tôi sắp phải di chuyển tới một địa điểm mới, và sẽ tắt điện thoại vì lí do an toàn... Không chắc là tôi có thể dùng điện thoại khi tới nơi. Tôi phải đi ngay đây.
VOA : Xin hãy bảo trọng.
...
Hiếu Lê đang kiểm tra đạn dược tại khu vực đóng quân trên đất Ukraine.Photo : Hieu Le (Facebook)
Sau nhiều giờ chờ đợi, cuối cùng chúng tôi cũng bắt được liên lạc lại với Hiếu, một người Mỹ gốc Việt tới Ukraine để tham gia cuộc kháng chiến chống quân Nga xâm lược. Cuộc hành quân của anh bị hủy vì lí do an ninh. Hiếu quay trở lại nơi đóng quân tại thành phố Yavoriv, cũng chính là nơi đặt căn cứ huấn luyện tình nguyện viên nước ngoài chiến đấu tại Ukraine. Nơi đây vừa hứng chịu một đợt không kích bằng tên lửa hành trình của Nga. Ít nhất 35 người thiệt mạng, theo báo cáo của các quan chức địa phương.
Hiếu may mắn sống sót.
"Về mặt thể chất, tôi vẫn ổn, có đôi chút lo lắng sau vụ đánh bom, nhưng vẫn rất quyết tâm". Hiếu chia sẻ với phóng viên VOA qua ứng dụng Signal.
Tên lửa của Nga đánh trúng khu nhà kiên cố của trung tâm huấn luyện. Lúc đó Hiếu và đồng đội đang ngủ trong khu lều cách đó không xa. Những tiếng nổ lớn khiến anh choàng tỉnh. Trước mắt anh là khu nhà cháy rụi.
"Tôi từng chiến đấu ở Afghanistan. Nhưng đối mặt với tên lửa hành trình lại là một chuyện hoàn toàn khác".
Trung tâm Quốc tế dành cho Lực lượng Giữ gìn Hòa bình và An ninh tại thành phố Yavoriv sau khi bị Nga tấn công bằng tên lửa hành trình.
Khung cảnh điêu tàn trước mắt là lời nhắc nhở đanh thép với Hiếu, rằng anh đang ở Ukraine, đối mặt với sức mạnh quân sự đứng hàng thứ ba trên thế giới của nước Nga hậu Xô Viết, chứ không phải là những phiến quân Taliban với những khẩu AK cũ kỹ.
Phía Nga tuyên bố đã tiêu diệt 180 "lính đánh thuê" cùng một lượng lớn khí tài. Hiếu cho rằng con số thương vong không cao đến như vậy, nhưng anh cho biết nhiều tình nguyện viên nước ngoài không còn giữ được quyết tâm như lúc đầu.
Theo lời của Tổng thống Ukraine Zelensky, đã có khoảng 16.000 người nước ngoài đăng kí tình nguyện chiến đấu tại Ukraine, vài trăm trong số đó đã đặt chân tới đây.
Ở thời điểm này, không khó để các tình nguyện viên thay đổi quyết định. Hiếu cho biết phía Ukraine chỉ muốn giữ lại những người thực sự muốn chiến đấu. Những ai muốn rút lui chỉ cần giao nộp lại vũ khí, xe buýt sẽ đưa họ quay trở lại biên giới với Ba Lan.
Hiếu thuộc nhóm thiểu số ở lại.
"Tôi quyết tâm ở lại vì nhớ tới lí do mà mình tới đây. Tôi tin đất nước này, và tôi muốn giúp họ chiến đấu bảo vệ quê hương".
Tay lính chiến và anh đầu bếp
Sinh ra và lớn lên tại San Francisco, trong một gia đình Việt Nam sang Mỹ tị nạn cộng sản sau khi Sài Gòn thất thủ năm 1975, ngay từ khi vào cấp 3, Hiếu Lê đã ấp ủ ước mơ được chiến đấu phụng sự đất nước Hoa Kỳ.
Hiếu sau đó trở thành một người lính tăng, phục vụ trong Lục quân từ năm 2010 tới năm 2017. Năm 2012, anh được điều sang Afghanistan chiến đấu. Sau khi xuất ngũ, Hiếu quay trở lại Afghanistan với tư cách nhà thầu quân sự chuyên về lĩnh vực tình báo tác chiến.
Hiếu Lê khi đang phục vụ trong Lục quân Hoa Kỳ với tư cánh lính tăng M1A2 Abrams
Năm 2020, Hiếu sang Colombia - một quốc gia Nam Mỹ, mở một nhà hàng đồ Việt có tên District 1 tại thành phố Medellín.
Khi Nga tiến quân xâm lược Ukraine vào ngày 24/02/2022, Hiếu vẫn đang cặm cụi nấu phở tại nhà hàng của mình. Ngày 28/02, anh quyết định điền đơn đăng kí tình nguyện chiến đấu cho quốc gia Đông Âu xa xôi này.
"Lúc đầu tôi cũng chẳng mấy để tâm. Tôi nghĩ cũng giống như những gì diễn ra tại Afghanistan, thủ đô Kyiv sẽ rơi vào tay quân Nga trong vòng 2 ngày". Hiếu nhớ lại.
"Nhưng ba ngày sau, họ vẫn trụ lại được, và khi nghe được những lời phát biểu của [Tổng thống Ukraine] Zelensky, rằng ông ấy sẽ ở lại chiến đấu, tôi muốn mình phải làm một điều gì đó để giúp. Tôi nhìn thấy lời hiệu triệu tham gia đội quân tình nguyện người nước ngoài, và tôi coi đó là một điềm báo".
Hiếu sau đó bàn giao công việc của tiệm ăn cho người quản lí, bay trở về Mỹ từ biệt gia đình.
"Gia đình tôi cũng quen với việc tôi ra trận, giống như hai lần qua Afghanistan của tôi trước đây".
Hiếu Lê chia tay gia đình trước khi lên đường sang Ukraine chiến đấu.
Thu xếp tất cả những gì mà anh nghĩ cần thiết cho một cuộc chiến, Hiếu đáp máy bay sang Ba Lan, rồi qua biên giới Ukraine, tới Trung tâm Quốc tế dành cho Lực lượng Gìn giữ Hòa bình và An ninh tại thành phố Yavoriv, nơi vào ngày 13/03 hứng chịu thiệt hại nghiêm trọng sau đòn tấn công bằng tên lửa của Nga.
Thèm một bát phở
"Hồi ở Medellin, Colombia, trưa nào tôi cũng làm 1 bát phở", Hiếu chia sẻ trong tin nhắn với phóng viên của VOA.
"Ở đây thì đội anh nuôi của Ukraine cũng đã cố gắng hết sức, nhưng dù sao thì nó vẫn chỉ là một bếp ăn quân đội, có gì ăn nấy thôi".
Hiếu cho biết sau cuộc oanh tạc của Nga, đường điện tới khu vực đóng quân của anh bị ngắt. Anh cùng đồng đội phải nằm trong những căn lều không có sưởi.
"Ngoài trời giờ đang lạnh dã man. Có cảm giác như chỉ tầm – 8 độ C".
"May là tôi có chuẩn bị và mang theo túi ngủ. Những người khác không có mà dùng, đành phải đắp chăn không. Có một cậu mới bị hạ thân nhiệt hồi hôm qua. Đồng đội của tôi vào rừng ngủ cả rồi [vì sợ Nga lại tấn công - PV], tôi chấp nhận mạo hiểm ngủ lại trong lều lớn để trông đồ đạc cho cả nhóm, để họ đỡ phải mang theo".
Căn lều lớn có sức chứa 20 người, từng là nơi sinh hoạt của 23 lính tình nguyện nước ngoài. Sau vụ không kích của Nga, chỉ còn 7 người ở lại. 5 trong số đó là công dân Mỹ.
Căn lều lớn với sức chứa 20 người, nơi Hiếu Lê cùng đồng đội nghỉ ngơi tại Trung tâm Quốc tế dành cho Lực lượng Gìn giữ Hòa bình và An ninh.
Anh nói tình nguyện viên tới đây có hai loại, những người có kinh nghiệm chiến đấu thì sẽ kí một bản hợp đồng với phía Ukraine khi tới nơi làm nhiệm vụ và có thể được trả lương.
"Nhưng chẳng biết bao giờ, và làm thế nào để nhận được", Hiếu cho biết.
Còn lính mới thì sẽ kí hợp đồng ngay, và được cấp quân trang, vũ khí rồi đưa đi huấn luyện.
Hiếu Lê chụp hình với trang phục tác chiến trên đất Ukraine.
Hôm 11/03, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ khuyến cáo : "Các công dân Mỹ tới Ukraine- đặc biệt là với mục đích để chiến đấu- sẽ phải đối mặt với những mối nguy nghiêm trọng, trong đó có việc bị bắt giữ hoặc giết chết. Chính phủ Hoa Kỳ không có khả năng hỗ trợ sơ tán công dân Mỹ ra khỏi Ukraine, bao gồm cả những cá nhân tới Ukraine để tham chiến. Phía Nga đã tuyên bố sẽ đối xử với binh lính nước ngoài tại Ukraine như lực lượng đánh thuê, chứ không phải những chiến binh hợp pháp, hay tù nhân chiến tranh".
Điều đó đồng nghĩa với việc nếu Hiếu không may bị bắt, Điều 3 của Công ước Geneva về đối xử nhân đạo với tù nhân chiến tranh sẽ không được áp dụng.
"Tôi đã đăng kí ghi danh chiến đấu dưới danh nghĩa lính Ukraine, nên tôi nghĩ mình vẫn nằm trong Công ước Geneva. Nhưng dù sao thì bọn Nga cũng chẳng quan tâm đâu, chúng nó vẫn đang hàng ngày phạm bao tội ác chiến tranh". Hiếu nói.
Cho tới thời điểm hiện tại, Hiếu vẫn chưa phải chiến đấu trực diện với binh lính Nga.
"Nhưng sẽ sớm thôi". Anh nói "Một khi tới Kyiv [thủ đô của Ukraine- PV], sẽ chẳng còn lựa chọn nào khác".
"Tôi đã chuẩn bị mọi thứ chu toàn, công việc gia đình và cả cửa tiệm. Tôi mà sợ bị bọn Nga giết, thì đã chẳng tới đây".
Đông Hải
Nguồn : VOA, 15/03/2022