Hàng loạt tài phiệt dầu khí Nga tử vong với đầy nghi vấn
Thụy My, RFI, 26/04/2022
Libération hôm 26/04/2022chú ý đến một loạt cái chết đầy nghi vấn của các nhà tài phiệt, kể từ sau cuộc xâm lăng Ukraine. Theo tổng hợp của tạp chí Mỹ Newsweek hôm 22/04, đã có sáu doanh nhân tên tuổi trong lãnh vực năng lượng Nga đã tử vong một cách mờ ám.
Những đại gia Nga Sergey Protosenya, Vladislav Avayev, Mikhail Watford và toàn thể gia đình của họ đều "tự tử" một cách bí ẩn.
Trường hợp mới nhất là Sergy Protosenya, 55 tuổi, cựu tổng giám đốc tập đoàn khí đốt Novatek, được tìm thấy trong tư thế treo cổ trong một biệt thự ở Tây Ban Nha ngày 19/04 với một chiếc búa và một con dao đẫm máu bên cạnh, vợ con ông cũng bị đâm chết. Protosenya đã điều hành tập đoàn khí đốt tư nhân lớn nhất nước Nga suốt 20 năm.
Cái chết của nhà tài phiệt này có nhiều điểm giống vụ Vladislav Avayev, cựu viên chức Kremlin và là cựu phó chủ tịch Gazprombank, nhánh tài chánh của tập đoàn Gazprom. Ngày 18/04, xác đầy vết đạn của doanh nhân 51 tuổi cùng với vợ con được phát hiện trong ngôi biệt thự ở Moskva được khóa từ bên trong.
Trước đó hôm 24/03, nhà tỉ phú Vasily Melnikov, 43 tuổi cũng đã tử vong tại nhà ở Nijni Novgorod, thành phố lớn thứ sáu của Nga, vợ và hai con bị sát hại bằng nhiều nhát dao. Melnikov là người đứng đầu hãng dược MedStom, chuyên cung cấp thiết bị cho các cơ sở y tế tư nhân. Láng giềng và người thân cho nhật báo Nga Kommersant biết đó là một gia đình mẫu mực không hề có xung đột.
Ngày 28/02, đúng bốn ngày sau khi Putin xua quân sang Ukraine, Mikhail Watford, nhà tài phiệt Nga gốc Ukraine 66 tuổi, cũng được tìm thấy trong tư thế treo cổ trong ga ra ở ngoại ô Luân Đôn. Chính quyền địa phương bác bỏ khả năng tự tử. Watford làm giàu nhờ dầu khí sau khi Liên Xô sụp đổ, và sau đó xây dựng một đế chế địa ốc ở Anh.
Và ngay sau hôm Nga xâm lăng Ukraine, xác của Alexander Tyulyakov, 61 tuổi, phó tổng giám đốc tài chính Gazprom cũng "treo cổ" trong ga ra ở khu nhà ở sang trọng Leninskoye gần Saint-Petersburg. Tờ báo độc lập Novaya Gazeta cho biết cảnh sát hình sự đang làm việc tại hiện trường thì bộ phận an ninh của Gazprom đến nơi, đuổi tất cả nhà báo và cảnh sát ra ngoài.
Còn nạn nhân đầu tiên của loạt feuilleton đen này là Leonid Shulman, 60 tuổi, lãnh đạo bộ phận vận chuyển của Gazprom. Ông này là một cán bộ quan trọng tương đương với Tyulyakov, cũng ngụ tại khu Leninskoye dành riêng cho giới ưu đãi của tập đoàn, tử vong trong nhà tắm với một lá thư tuyệt mệnh.
Ông Grzegorz Kuczyński, giám đốc chương trình Eurasia của Warsaw Institute nhận định, loạt "tự sát" trên đây rất đáng ngờ, nhưng ai đã dàn dựng những vụ này và vì sao ?
Thụy My
*********************
Tội ác chiến tranh tại Ukraine : Tòa Hình sự Quốc tế hợp tác với nhóm điều tra Châu Âu
Trọng Thành, 26/04/2022
Thêm một bước tiến mới trong tiến trình điều tra về hàng nghìn "tội ác chiến tranh" và "chống nhân loại" tại Ukraine, từ khi quân đội Nga tấn công Ukraine cách nay hơn 2 tháng. Hôm 25/04/2022, Tòa Hình sự Quốc tế (CPI) cho biết chưởng lý CPI đã quyết định tham gia vào một nhóm điều tra của Châu Âu.
Các nhà điều tra pháp y Pháp đứng cạnh một hố chôn tập thể ở thị trấn Bucha, Ukraine ngày 12/04/2022. AP - Wladyslaw Musiienko
Nhóm điều tra của Châu Âu (JIT) về các tội ác chiến tranh tại Ukraine, với sự ủng hộ của Cơ quan Hợp tác tư pháp Liên Âu (Eurojust), được thành lập vào tháng 3/2022, ngay sau khi Nga tấn công Ukraine, theo sáng kiến của Litva, Ba Lan và Ukraine. AFP dẫn lời Cơ quan Hợp tác tư pháp Liên Âu Eurojust, theo đó phối hợp này cho phép "hợp tác nhanh chóng và kịp thời" giữa các quốc gia tham gia JIT với Tòa Hình sự Quốc tế, cho phép gửi đi một "thông điệp rõ ràng là mọi nỗ lực sẽ được tiến hành để tập hợp hiệu quả các bằng chứng về các tội ác chủ yếu phạm phải tại Ukraine, theo luật quốc tế, nhằm đưa các thủ phạm ra tòa".
Văn phòng chưởng lý của Tòa Hình sự Quốc tế cũng ra thông cáo khẳng định tình hình tại Ukraine "đòi hỏi một nỗ lực tập thể nhằm có được các bằng chứng thuyết phục, với mục tiêu cuối cùng là sử dụng hiệu quả các bằng chứng trong tiến trình tố tụng hình sự". Chưởng lý CPI Karim Khan nhấn mạnh đây là "một bước tiến có ý nghĩa lịch sử".
Song song với cuộc điều tra của Nhóm điều tra Châu Âu (JIT), ngày 03/03, tức một tuần sau khi Nga bắt đầu cuộc xâm lăng Ukraine, Tòa Hình sự Quốc tế đã mở điều tra riêng về tình hình tại Ukraine, sau khi được gần 40 quốc gia thành viên bật đèn xanh.
Ủy Ban Châu Âu ước tính hiện đã có hơn 6.000 cáo buộc tội ác chiến tranh và tội ác chống nhân loại được thống kê tại Ukraine, và nhiều thành viên Châu Âu ngỏ ý định tham gia Nhóm điều tra JIT của Châu Âu.
Hôm 25/04, Ủy Ban Châu Âu cũng yêu cầu tăng cường thẩm quyền của Cơ quan Hợp tác tư pháp Liên Âu, nhằm cho phép cơ quan này bảo vệ được các bằng chứng về tội ác chiến tranh tại Ukraine và chia sẻ với CPI.