Vì sao Quốc hội bàn mãi vẫn không xóa bỏ được nạn "treo" dự án ?
RFA, 02/06/2022
Các đại biểu quốc hội trong kỳ họp đang diễn ra tại Hà Nội lại mang vấn đề về các quy hoạch treo, dự án kéo dài qua hàng chục năm mà chưa được xóa bỏ ra chất vấn. Các quy hoạch và dự án treo thời gian qua đã gây bức xúc và bất công cho người dân, ngoài ra đất bị bỏ hoang còn gây lãng phí tài nguyên quốc gia.
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đoàn Thành phố Hồ Chí Minh - Thanh Niên/RFA edited
Tuy nhiên, chuyên gia luật cho rằng các dự án quy hoạch treo chính là một kênh "ăn chia" của các nhóm lợi ích.
Dân "chết đứng" với quy hoạch treo
Đại biểu Trương Trọng Nghĩa, đoàn Thành phố Hồ Chí Minh phát biểu hôm 30/5 rằng những dự án treo, quy hoạch treo tồn tại lâu năm khiến đời sống người dân trong vùng quy hoạch gặp nhiều khó khăn, gây bức xúc trong dư luận.
Một ông tên H, nhà ở Dĩ An, Bình Dương, cho biết gia đình ông sống ổn định ở khu vực này trên 20 năm không được cấp sổ đỏ (Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất). Lý do là vì nhà ông nằm trong một dự án đã được quy hoạch từ năm 2003 :
"Chúng tôi tiếp xúc đại biểu rất nhiều, nhưng chỉ toàn hứa hẹn, ông bà này lên hứa hẹn rồi tới ông bà khác lên, rồi cũng về hưu hết trơn.
Bên này đá qua bên kia đã lại. Họ nói là sẽ sắp xếp cấp sổ cho bà con nhưng mà hết đời lãnh đạo này tới đời lãnh đạo khác cứ toàn cứ hẹn hoài mà không ai làm gì hết.
Bây giờ ở trong khu dân cư lại không cho xây nhà. Trong khi người ta mua từ lúc còn trẻ mà bây giờ người ta lấy vợ, con lớn rồi mà cũng không thể làm nhà được luôn. bà con khổ lắm !
Nguyện vọng của tôi là được cấp sổ. Còn đối với bà con ở đây thì được xây dựng nhà cửa, ổn định cuộc sống…".
Chị T, ở quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh từ năm 2005 nói với RFA rằng khu vực chị sinh sống được quy hoạch thành khu thương mại, dự án được công bố từ năm 2013 :
"Từ đó cho đến nay, tôi không xây dựng hay thậm chí là sửa sang lại nhà cửa đã bị hư.
Mà thậm chí là tôi không thể bán nhà để đi tìm nơi khác ở, khu quy hoạch thì ai mà dám mua".
Các căn nhà của dân bên kênh Tẻ ở Thành phố Hồ Chí Minh năm 2018. AFP - Ảnh minh họa
Hệ lụy
Phát biểu trước nghị trường hôm 30/5, đại biểu Nguyễn Hữu Thông nói rằng tình trạng dự án treo vừa gây lãng phí nguồn lực xã hội, nhất là nguồn lực đất đai và các nguồn lực khác, đồng thời cũng làm giảm niềm tin của người dân với chính quyền.
Theo Báo cáo của Sở Tài nguyên và môi trường Thành phố Hà Nội, đến năm 2022, Thủ đô có tới hơn 400 dự án treo "bền vững". Quyết tâm xóa bỏ các dự án treo lâu năm được báo chí dẫn lời các lãnh đạo Việt Nam từ những năm 2010, cho đến này, vấn đề này lại tiếp tục được nêu ra tại Quốc hội.
Tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ, người từng có nhiều năm kinh nghiệm trong các vụ khiếu kiện đất đai ở Việt Nam, cho biết các vấn nạn này không chỉ gây lãng phí mà nó còn làm "bần cùng hoá", giảm chất lượng sống của người dân, nhất là dân nghèo. Các dự án treo kéo dài qua nhiều thập niên như hiện nay sẽ gây ra nhiều tác hại cho cả người dân và ảnh hưởng đến lợi ích nhà nước.
"Hệ lụy của các dự án treo quy hoạch treo có thể nói là rất nhiều nhưng trước hết là bần cùng hóa người dân.
Đất đai là một tài nguyên, là công cụ hay là tư liệu để sản xuất. Vậy đất đai trong thời gian dài không được sử dụng thì đất chỉ là đất, mà nó không có có giá trị gia tăng, cho nên gây lãng phí về tài nguyên đất".
Về mặt quốc gia, đất cũng là một tài nguyên để thu hút đầu tư nước ngoài. Quy hoạch treo, để hoang đất sẽ thu hẹp đất dành cho nước ngoài đầu tư sản xuất, cũng như phá vỡ quy hoạch vĩ mô của Việt Nam, tiến sĩ Vũ phân tích :
"Đầu tư ở nước ngoài ngày càng nhiều ở Việt Nam, phải sản xuất cho nên đất đai lại trở thành một nguồn vốn không chỉ cho người dân ở Việt Nam, mà đây cũng là một nguồn tài nguyên để cho người nước ngoài có thể đầu tư phát triển đầu tư một cách chính danh, chính đáng, không gây thiệt hại đến lợi ích quốc gia của Việt Nam".
Lợi ích nhóm
Theo tiến sĩ luật Cù Huy Hà Vũ, cụm từ "dự án treo, quy hoạch treo" không phải là một khái niệm hành chính, pháp lý có trong hệ thông luật pháp của Việt Nam. Nó chỉ những dự án mà Nhà nước Việt Nam chấp thuận và những dự án đã không được triển khai theo đúng lộ trình, hay nói cách khác là không được thực hiện theo đúng thời gian đã được chỉ rõ trong dự án.
Ông khẳng định rằng các dự án treo chính là một trong các hình thức mà chính quyền bắt tay với doanh nghiệp để cướp đất của dân. Cụ thể, chính quyền dùng quy hoạch treo để những người dân trong vùng quy hoạch không xây dựng nhà cửa hay các công trình sản xuất kinh doanh.
Tức là chính quyền cố tình giữ để đất không tăng giá trị. Khi các công ty tư nhân có dự án, chính quyền sẽ bán lại khu đất mà không có giá trị gia tăng đó với giá rẻ. Sau khi đất đã vào tay các công ty tư nhân thì giá đất được đôn lên hàng trăm lần. Từ đó, chính quyền và doanh nghiệp sẽ ăn chia nhau số tiền chênh lệch :
"Tôi khẳng định ngay nguyên nhân các dự án treo, quy hoạch treo không phải từ các doanh nghiệp, các doanh nghiệp không có đủ năng lực thực hiện, mà nguyên nhân chính ở chỗ chính quyền.
Rõ ràng việc chính quyền giữ các dự án treo đó là có lợi ích nhóm rồi, tức là ăn chia chênh lệch giá vô cùng lớn giữa giá đất mà họ găm lại với cái giá đất khi vào tay tư nhân.
Họ ăn chia như vậy thì khẳng định cốt lõi của các dự án treo là tham nhũng của chính quyền. Nếu chính quyền không tham nhũng thì sẽ không có các dự án treo".
Đại biểu Nguyễn Thanh Hiền, đoàn đại biểu tỉnh Nghệ An từng phát biểu hồi năm 2019 rằng có "cử tri cho rằng việc điều chỉnh quy hoạch là để phục vụ lợi ích nhóm của chủ đầu tư và những người có liên quan mà không quan tâm đến lợi ích của người dân. Điều đáng lo ngại là dân cứ phản ảnh, báo chí lên tiếng, cơ quan chức năng vẫn vào kiểm tra, nhưng việc điều chỉnh thì vẫn cứ diễn ra"
Có xóa bỏ được quy hoạch treo ?
Khoản 8 Điều 49 Luật Đất đai 2013 quy định, đất nằm trong quy hoạch đất hàng năm đã công bố phải thu hồi hoặc chuyển mục đích sử dụng mà hết ba năm không có quyết định thu hồi, hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng thì cơ quan có thẩm quyền phê duyệt quy hoạch phải điều chỉnh, hủy bỏ quy hoạch.
Theo tiến sĩ Cù Huy Hà Vũ, chỉ có một cách để giải quyết vấn nạn quy hoạch treo dài hạn, đó là phải điều chỉnh luật, quy định một cách rõ ràng rằng tất cả các dự án đã được công bố quy hoạch nhưng sau ba năm vẫn chưa tiến hành dự án đúng tiến độ sẽ bị xóa bỏ. Bên cạnh đó, phải xử phạt các doanh nghiệp chủ đầu tư dự án để bồi thường thiệt hại cho người dân sống trong khu bị quy hoạch :
"Tôi đề nghị phải có quy định bổ sung là sau ba năm kể từ khi quy hoạch được công bố mà chủ đầu tư không thực hiện được thì dự án phải bị hủy bỏ.
Đồng thời chủ đầu tư phải bị phạt một khoản tiền, ví dụ 10% tổng giá trị dự án, để thứ nhất là răn đe các chủ đầu tư găm dự án. Thứ hai là người dân sẽ có một phần tiền hợp lý trong số tiền phạt đó để bù lại cho những ảnh hưởng bởi quy hoạch treo. Bởi vì trong một thời gian dài họ không cải thiện được cuộc sống
Và cái thứ ba là bản thân nhà nước cũng bị thiệt hại. Thành ra là phải có một khoản tiền phạt đủ nặng để đạt được ba mục đích trên".
Tuy đưa ra giải pháp như vậy nhưng vị tiến sĩ này cũng lưu ý rằng ông không kỳ vọng vào tính khả thi của giải pháp đó, bởi đây là một kiểu tham nhũng có hệ thống. Muốn xóa bỏ thì cần phải có các cơ quan giám sát độc lập. Mà muốn có được điều đó thì cần phải có một chính thể đa đảng kiểm soát và cân bằng lẫn nhau :
"Tôi muốn tổng kết lại rằng, với một ước vọng theo đúng pháp luật thì chính quyền Nhà nước Việt Nam phải xóa bỏ quy hoạch treo và đồng thời phạt thật nặng các chủ đầu tư.
Nhưng đó cũng chỉ là về lý thuyết, còn trên thực tế thì tôi không tin rằng quy hoạch treo có thể bị xóa bỏ bởi nó gắn liền với một chính quyền tham nhũng, mà chính quyền tham nhũng chỉ có thể xóa bỏ một cách căn bản khi nền chính trị ở Việt Nam được cạnh tranh bởi nhiều đảng phái, tức là có sự kiểm soát và cân bằng lẫn nhau".
Nguồn : RFA, 02/06/2022
**********************
Nhiều khi không có quy hoạch đã khó, nhưng có rồi lại khó hơn
Hương Quỳnh - Thu Hằng - Trần Thường, VietnamNet, 30/05/2022
Chiều 30/5, Bộ trưởng Nông nghiệp và phát triển nông thôn nêu như trên khi giải trình làm rõ một số nội dung tại phiên thảo luận việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành.
Bộ trưởng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan. Ảnh : Minh Đạt
Bộ trưởng Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan chia sẻ, ông là một trong những Đại biểu quốc hội khóa XIV "háo hức" khi bấm nút thông qua Luật Quy hoạch.
"Tuy nhiên, có lẽ do kỳ vọng nhiều nên khi gặp vướng chúng ta lại thất vọng hơi nhiều.
Người ta nói thời đại chúng ta đang sống được quy định bởi 4 chữ : Bất động, biến động, phức tạp và mơ hồ. Và sự thay đổi trên thế giới này nhanh đến mức độ cái mới ra đời chưa kịp định hình đã có cái mới hơn xuất hiện", ông Hoan bày tỏ.
Theo ông, nói như vậy để thấy quy hoạch định hình 5 năm, 10 năm, thậm chí là vài chục năm không đơn giản chút nào.
Bộ trưởng cho hay, chúng ta đang tiếp cận tới một nền kinh tế thị trường, với 3 câu hỏi của nguyên lý kinh tế 500 năm trước đây : Sản xuất cái gì ? Sản xuất cho ai ? Sản xuất như thế nào ?. Vẫn là quyết định trong điều hành quản trị của một nền kinh tế quốc gia.
Do vậy, để ấn định những điều bất biến trong sự vận động vạn biến thì quy hoạch cần "tĩnh tâm lại chút xíu" để ngồi lại, minh định lại tất cả những thuật ngữ, khái niệm, nội hàm, từ quy hoạch tích hợp, các vấn đề từ quy hoạch trên để điều chỉnh quy hoạch dưới, hay quy hoạch từ trên xuống dưới, từ dưới lên trên.
Ông Lê Minh Hoan kể, có chuyên gia nói với ông rằng quy hoạch áp từ trên xuống dưới hay từ dưới lên trên đều không ổn, có lẽ nên áp dụng quy hoạch theo đường xoắn trôn ốc, tức là lấy cái này để tựa vào cái kia...
"Không thể có một quy hoạch phủ được hết toàn bộ. Nên chia thành 2 mức độ, phần cứng là nhà nước có thể can thiệp được và phần thứ hai để một dung lượng không gian để thị trường tự điều chỉnh.
Đã chậm thì nên có những hội thảo sâu hơn, để không đi từ thái cực này sang thái cực khác. Nhiều khi không có quy hoạch đã khó nhưng có quy hoạch rồi lại khó hơn vì chúng ta lại điều chỉnh, lại lệ thuộc vào sự thay đổi từ bên ngoài", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.
Liên quan đến các quy hoạch sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp, Bộ trưởng cho rằng, bỏ quy hoạch sản phẩm trong lĩnh vực nông nghiệp là một bước tiến lớn. Trong điều kiện thị trường ngày càng mở và bất định, đặc biệt với những diễn biến khó lường như trong dịch bệnh Covid-19 vừa qua, khó có được đầy đủ dữ liệu để đưa ra quyết định quy hoạch, hoặc đề ra các chỉ số, chỉ tiêu một cách cứng nhắc.
Bộ trưởng kiến nghị cần chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. Quy hoạch từng vùng sinh thái để định hình được chiến lược đầu tư, chiến lược hỗ trợ tạo ra hệ sinh thái, ngành hàng.
Bộ trưởng cho biết, ông nghiên cứu rất nhiều, các nước đã có 100 năm tư duy thị trường, tư duy kinh tế, họ biết thế nào là cung, cầu, nên câu chuyện đó người nông dân có thể tự quyết định được. Ngoài ra, họ có cả một hệ sinh thái là các hiệp hội ngành hàng, hợp tác xã và các cơ quan, tổ chức tư vấn để quyết định nên trồng cây gì, nuôi con gì, bao nhiêu, còn nhà nước không thể áp đặt.
Cũng theo Bộ trưởng, nếu xem quy hoạch là một kế hoạch cứng của nhà nước thì nhà nước chỉ bảo trợ những sản phẩm nằm trong quy hoạch, một phần sản phẩm bị xem là bất hợp pháp vì không nằm trong kế hoạch của nhà nước. Như vậy chúng ta không thể làm được điều đó.
Do đó, trong chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn thì phải khẩn trương hình thành các hệ thống sinh thái ngành hàng và trên thế giới họ tiếp cận tư duy thị trường thông qua những thiết chế xã hội để dẫn dắt, định hướng phát triển của từng ngành hàng, bớt dần sự can thiệp của nhà nước một cách phi thị trường.
Nhà nước chỉ hỗ trợ thông qua thông tin thị trường, khoa học công nghệ, tư vấn… cho người nông dân. Tập thể những ngành hàng đó phải tự vận động bằng "bàn tay phía sau của nhà nước" chứ không phải "bàn tay phía trước của nhà nước".
Quy hoạch chung đô thị khác biệt với quy hoạch tỉnh
Giải trình một số ý kiến các Đại biểu quốc hội liên quan đến lĩnh vực ngành xây dựng, Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho hay, mặc dù còn tồn tại, hạn chế nhất định nhưng hệ thống quy hoạch theo pháp luật chuyên ngành về xây dựng và đô thị từ sau khi Luật Quy hoạch được ban hành và có hiệu lực thì đến nay đang được triển khai và thực hiện ổn định ; cơ bản không có vướng mắc.
Bộ trưởng Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị. Ảnh : Minh Đạt
Về quy hoạch xây dựng các khu chức năng cơ bản hiện nay các khu kinh tế ven biển ; các khu kinh tế cửa khẩu ; hay các khu chức năng khác như khu du lịch, khu công nghiệp, khu công nghệ cao, khu giáo dục - đào tạo… sau khi được thành lập đều được phê duyệt quy hoạch xây dựng theo quy định.
Về ý kiến quy hoạch chung xây dựng và quy hoạch tỉnh lập cho các thành phố trực thuộc Trung ương có sự trùng lắp, chồng chéo, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị thông tin, kết quả nghiên cứu, sản phẩm đầu ra của quy hoạch chung đô thị là cụ thể hơn, khác biệt với quy hoạch tỉnh được lập cho các thành phố trực thuộc Trung ương.
Sản phẩm quy hoạch chung đô thị là công cụ chủ yếu để cơ quan quản lý nhà nước thành phố, quản lý về đất đai, hạ tầng, không gian kiến trúc, cảnh quan trong đô thị, để thu hút đầu tư, là công cụ để kiểm soát, quy mô định hướng phát triển của từng đơn vị chức năng, cơ sở để lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, thiết kế đô thị, triển khai các dự án đầu tư đô thị, đầu tư xây dựng, kiểm soát trật tự xây dựng trong đô thị cũng như cấp phép xây dựng.
Hương Quỳnh - Thu Hằng - Trần Thường
Nguồn : VietnamNet, 30/05/2022
*********************
Hành là chính
Trần Dzạ Dzũng, VNTB, 29/05/2022
Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết việc 1,5 triệu khẩu trang hỗ trợ chống dịch Covid vẫn nằm trong kho từ cuối năm 2021 là do không nhận được giấy xác nhận của Bộ Y tế chứ không phải do cơ quan hải quan gây khó khăn.
Chúng tôi làm thủ tục hải quan mãi vẫn chưa xong - Quy trình làm thủ tục hải quan xuất nhập khẩu
Lòng vòng trách nhiệm
Đánh giá về chuyện cải cách thủ tục hành chánh tại buổi thảo luận tổ về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022, bà Trương Thị Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận tổ quốc Việt Nam đã dẫn một vụ việc tương tự sự việc mà đại biểu Tô Thị Bích Châu, Chủ tịch Mặt trận tổ quốc Việt Nam Thành phố Hồ Chí Minh, đã nêu tại kỳ họp thứ 2 : Vấn đề tiếp nhận hàng hóa hỗ trợ công tác phòng chống dịch rất khó khăn trong hoàn thiện thủ tục hải quan.
Sau đó, Chính phủ đã chỉ đạo và Mặt trận tổ quốc đã lấy được hơn 23.000 lon sữa, hỗ trợ các cháu bị ảnh hưởng do Covid-19.
Bà Trương Thị Ngọc Ánh cho biết tưởng sự việc ở Thành phố Hồ Chí Minh xong, các bộ ngành liên quan rút kinh nghiệm, nhưng đến tháng 11/2021, Mặt trận tổ quốc nhận được hai văn bản của doanh nghiệp ở Đức và bà con kiều bào ở Hồng Kông thông báo gửi về những lô khẩu trang để hỗ trợ Việt Nam trong phòng chống dịch.
Tại tổ thảo luận có Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự, bà Trương Thị Ngọc Ánh nói : "Nhưng báo cáo Thủ tướng là chúng tôi làm thủ tục hải quan mãi vẫn chưa xong. Lô hàng ở Đức gửi về Nội Bài còn lô khẩu trang ở Hồng Kông gửi về sân bay Tân Sơn Nhất.
Khi làm thủ tục, yêu cầu phải có biên bản tiếp nhận, xác nhận tài trợ, chúng tôi đều làm đầy đủ. Hải quan nói cần phải có xác nhận của Bộ Tài chính. Tới Bộ Tài chính thì nói việc này không thực hiện theo Nghị định 80 mà thực hiện theo Nghị định 93.
Tuy nhiên Nghị định 93 này mới ban hành cuối tháng 10/2021, quy định về vận động, huy động, hỗ trợ hàng hóa phục vụ cho công tác chống dịch. Nhưng làm theo Nghị định 93 hải quan lại yêu cầu Mặt trận tổ quốc phải có ý kiến của Bộ Y tế về miễn thẩm định lô hàng thì sẽ cho xuất lô hàng ra.
Chúng tôi đã làm văn bản sang Bộ Y tế được hơn 1 tháng, nhưng đến nay cũng chưa có phản hồi. Như vậy đã hơn 6 tháng, 1,5 triệu khẩu trang phục vụ cho công tác phòng chống dịch vẫn nằm trong kho và hàng tháng Mặt trận tổ quốc vẫn phải gửi, chuyển trả tiền lưu kho, lưu bãi. Đây là vấn đề chúng tôi thấy hết sức bất cập"- Phó Chủ tịch Mặt trận tổ quốc Việt Nam nêu vấn đề.
Bà Trương Thị Ngọc Ánh tiếp tục đặt câu hỏi : "Vậy thủ tục hành chánh như thế nào để tiếp nhận lô hàng hỗ trợ phục vụ cho công tác phòng chống dịch ! ? Thủ tướng chỉ đạo rồi, chống dịch như chống giặc, tinh thần hết sức khẩn trương, lúc đó thì lô khẩu trang hết sức ý nghĩa, nhưng bây giờ nếu chúng ta lấy ra cũng hết sức bình thường vì công tác phòng chống dịch của ta đã chuyển sang giai đoạn mới".
Trở lại với vụ lô hàng 22.000 lon sữa hỗ trợ trẻ em.
Bà Tô Thị Bích Châu kể có một đơn hàng với 22.000 lon sữa do kiều bào ở Úc ủng hộ cho trẻ em gặp khó khăn trong đại dịch tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo trình tự thủ tục, Mặt trận tổ quốc thành phố đã xin ý kiến Cục An toàn thực phẩm, Cục Thú y. Trong khi Cục Thú y trả lời đồng ý chỉ trong 2 ngày, thì Cục An toàn thực phẩm lại nói đề nghị Thành phố Hồ Chí Minh hỏi Chính phủ.
"Chúng tôi gửi công văn đến Chính phủ cũng phải giao về Cục An toàn thực phẩm trả lời. Vậy tại sao không tham mưu luôn một văn bản nêu chính kiến của mình tham mưu cho Chính phủ trả lời ?
Cách làm của Cục An toàn thực phẩm là đúng quy trình, nhưng không đúng với tinh thần "chống dịch như chống giặc". Và nếu không có gì thay đổi trong đánh giá hàng năm, cuối năm cũng hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Vậy còn lô hàng cứu trợ về gần 1 tháng chưa lấy ra được, lỗi do ai" – bà Tô Thị Bích Châu ý kiến.
Xe sang biếu tặng người nghèo
Tiếp theo đây cũng câu chuyện diễn ra hồi thời dịch giã Covid liên quan đến biếu tặng. Theo đó, tưởng chừng dịch Covid-19 hoành hành hơn 2 năm qua khiến hàng loạt doanh nghiệp phá sản, khó khăn. Lạ thay, mỗi năm vẫn có khoảng 1 ngàn doanh nghiệp, cá nhân ở Việt Nam được đối tác nước ngoài tặng siêu xe trị giá từ vài tỷ tới hàng chục tỷ đồng.
Theo điều tra của báo chí, Cục Hải quan Hà Nam Ninh – đơn vị quản lý hoạt động xuất nhập khẩu tại 3 tỉnh Hà Nam, Nam Định và Ninh Bình, dù số thu thuế và đóng góp cho ngân sách nhà nước hàng năm rất thấp, lượng doanh nghiệpcũng lèo tèo nhưng mỗi năm cấp tới gần 200 giấy phép nhập khẩu xe biếu tặng.
Kỳ lạ nhất, hầu hết các doanh nghiệp được cấp phép đều chung địa chỉ đăng ký kinh doanh. Theo điều tra của một cơ quan báo chí thuộc trung ương Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, riêng địa chỉ 10/13 đường Thành Công, phường Tân Thành, thành phố Ninh Bình, tỉnh Ninh Bình, có khoảng 10 doanh nghiệp đăng ký.
Bà V., chủ căn nhà số 10/13 đường Thành Công cho biết, bản thân là giáo viên mầm non, còn chồng làm công nhân nên gia đình không lập công ty nào để kinh doanh hay nhập khẩu ô tô. Khi được hỏi vì sao lại xuất hiện hàng chục doanh nghiệp đăng ký trụ sở trong nhà mình, bà V. mới sực nhớ : "Trước đây, có một số người lạ đến thuê đặt biển với giá khoảng vài triệu đồng/năm. Từ cuối năm 2020, họ dỡ biển, rút đi. Không hiểu sao, vẫn còn nhiều doanh nghiệp mới thành lập lấy địa chỉ nhà tôi để đăng ký ?".
Hồ sơ cho biết ngày 20-9/2021, Cục Hải quan Hà Nam Ninh cấp phép cho Công ty trách nhiệm hữu hạn Truyền thông và Quảng cáo Ecopark nhập khẩu chiếc Mercedes-Benz G63 do Áo sản xuất, đối tác nước ngoài tên SD-Design tặng.
Địa chỉ công ty được ghi là nhà "ông Phạm Văn Tiến, thôn Hòa Trung, phường Tiên Nội, thị xã Duy Tiên, Hà Nam". Tìm về thôn này, đại diện thôn khẳng định ở đây chỉ có 1 thanh niên tên Phạm Văn Tiến, sinh năm 2000, con ông Phạm Văn Thoại.
Căn nhà của ông Thoại tuềnh toàng, được dựng phần lớn bằng tôn, nằm xa tít ngoài cánh đồng, được vây quanh bởi ao cá ; tiếng vịt kêu khắp nơi. Khi được nghe về việc có công ty lấy địa chỉ nhà để nhập khẩu ô tô, cả gia đình ông Thoại đều bày tỏ sự ngạc nhiên vì cậu con trai Phạm Văn Tiến mới tốt nghiệp cấp 3, đang học tiếng Nhật để chuẩn bị đi xuất khẩu lao động.
Từ nguồn tin độc lập có được từ giới buôn xe, ghi nhận có những đối tác nước ngoài mỗi năm ‘tặng’ hơn 100 siêu xe cho doanh nghiệp, cá nhân ở Việt Nam. Các đối tác này hầu hết là đại lý, nhà buôn ô-tô nổi tiếng, hãng vận tải biển xuyên biên giới. Xe biếu tặng cuối cùng không đi về địa chỉ được cấp phép trước đó mà vào… các showroom ô-tô.
Năm 2021 dù khó khăn do đại dịch Covid-19 nhưng các đối tác nước ngoài "hào phóng" tặng các doanh nghiệp Việt Nam gần 1.000 xe sang hoặc siêu sang, thậm chí có cả mẫu xe là phiên bản duy nhất.
Trần Dzạ Dzũng
Nguồn : VNTB, 29/05/2022
********************
Lỗi là ở quy trình nhân sự lỏng lẻo
Nguyễn Nam, VNTB, 28/05/2022
Đó là một phần của văn bản kết luận các nội dung tố cáo ông Lê Minh Tấn, nguyên Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh.
Ông Lê Minh Tấn chưa có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông hệ bổ túc hay bằng tốt nghiệp đại học nhưng có trình độ thạc sĩ Xây dựng Đảng và chính quyền Nhà nước ; cao cấp lý luận chính trị.
Thứ nhất, đối với nội dung tố cáo ông Lê Minh Tấn tự ký quyết định công nhận danh hiệu "Chiến sĩ thi đua cơ sở" cho bản thân từ năm 2017 đến nay dù bị UBND Thành phố Hồ Chí Minh xử lý kỷ luật năm 2016, phê bình liên tục từ năm 2017 và bị UBND Thành phố Hồ Chí Minh xem xét trách nhiệm trong việc bổ nhiệm cán bộ, viên chức sai quy định theo đơn tố cáo, kiểm điểm trách nhiệm người đứng đầu theo kết luận của Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh năm 2020 là không có cơ sở.
Tuy nhiên, trong giai đoạn 2019/2020, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã thông qua kết luận tố cáo số 3937 năm 2019 và kết luận tố cáo số 4474 năm 2020. Do đó, việc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội đề nghị UBND Thành phố Hồ Chí Minh tặng Bằng khen của UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho ông Lê Minh Tấn vì đã có thành tích hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ hai năm liên tục (2019 – 2020) là chưa phù hợp quy định.
Thứ hai, đối với nội dung tố cáo ông Lê Minh Tấn có biểu hiện khai khống, khai gian để được cử đi học và được quy hoạch, bổ nhiệm các chức danh lãnh đạo trong hệ thống Đảng, Nhà nước là không có cơ sở. Do trong mẫu lý lịch 2C của ông Tấn khai ngày 16-4/2009 do UBND huyện Củ Chi xác nhận đều có khai cụ thể rõ ràng.
Ông Tấn giữ ngạch chuyên viên chính, có trình độ Thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền, cao cấp lý luận chính trị. Do đó, việc tố cáo ông Lê Minh Tấn không đủ năng lực về trình độ học vấn và trình độ chuyên môn là không có cơ sở.
Tuy nhiên, khi chưa có bằng tốt nghiệp trung học phổ thông hệ bổ túc, bằng tốt nghiệp đại học, chưa được bổ nhiệm ngạch công chức theo quy định mà ông Lê Minh Tấn được cử đi học các lớp đào tạo, bồi dưỡng, hưởng lương chuyên viên, chuyên viên chính, bổ nhiệm giữ chức vụ, lãnh đạo, quản lý là chưa đúng quy định.
Thứ ba, đối với nội dung tố cáo ông Lê Minh Tấn sử dụng xe công và tài xế của Sở Lao động, Thương binh và Xã hội phục vụ mục đích cá nhân từ năm 2016 đến nay là không có cơ sở.
Theo UBND Thành phố Hồ Chí Minh, việc ông Tấn sử dụng xe công vì mục đích phục vụ nhu cầu công tác, và xe được gửi tại nhà xe Văn phòng Huyện ủy Củ Chi không phải để tại nhà riêng của ông Tấn tại huyện, và nhà của tài xế ở này ở Củ Chi, để thuận lợi trong công việc nhằm đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế tại đơn vị.
Tuy nhiên, việc tập thể thường trực Đảng ủy và tập thể Ban Giám đốc Sở lao động, Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh chấp thuận tạo điều kiện cho ông Lê Minh Tấn sử dụng xe cơ quan đi công tác tại các tỉnh, kết hợp về huyện Củ Chi và xe cơ quan gửi tại nhà xe Văn phòng Huyện ủy huyện Củ Chi là chưa phù hợp, dễ gây hiểu lầm, bức xúc trong dư luận.
Từ kết luận trên, có các vấn đề sau đây cần được sáng tỏ để tránh điều tiếng trong vấn đề xây dựng cán bộ nguồn của Đảng.
Trước hết là không thể hạ chuẩn kiến thức khi một cán bộ chưa tốt nghiệp trung học – dù là hệ bổ túc (hiện nay gọi là giáo dục thường xuyên), lại có thể hoàn tất học vị Thạc sĩ xây dựng Đảng và chính quyền, cao cấp lý luận chính trị. Bởi học vụ thạc sĩ chỉ được cấp cho những người nghiên cứu chuyên sâu thông qua chương trình đào tạo thạc sĩ thuộc một chuyên ngành nào đó.
Đây là chương trình đào tạo sau đại học nên chỉ có những người đã tốt nghiệp đại học chuyên ngành mới được đăng ký chương trình đào tạo thạc sĩ chuyên ngành tương ứng.
Gian lận trong kê khai học vấn thì thực tế người đó khó thể có năng lực quản trị chuyên ngành thực sự để có thể giữ chức vụ giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh.
Trong một diễn biến liên quan xảy ra hồi năm 2020, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã có kết luận nội dung tố cáo giám đốc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội Lê Minh Tấn trong việc bổ nhiệm giám đốc và phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xã hội Thành phố Hồ Chí Minh đối với bà Võ Thị Thanh Kim và ông Võ Thanh Quang.
Theo nội dung tố cáo, việc bổ nhiệm công chức ngạch chuyên viên đối với bà Kim là không đủ điều kiện vì bà chỉ có chứng chỉ tin học trình độ A, không có chứng chỉ quản lý nhà nước ngạch chuyên viên. Về trình độ chuyên môn nghiệp vụ, bà Kim tốt nghiệp ngành tài chính kế toán, không phù hợp với chức vụ giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xã hội.
Còn với ông Võ Thanh Quang, đơn tố cáo ghi rằng ông không có chuyên môn, nghiệp vụ, không có trình độ lý luận chính trị từ trung cấp trở lên, không có trình độ tin học, ngoại ngữ theo tiêu chuẩn lãnh đạo cấp phòng hoặc tương đương thuộc sở. Đơn cũng cho rằng ông chưa tốt nghiệp trung học phổ thông.
Theo giải trình của giám đốc Lê Minh Tấn, ông Quang được bổ nhiệm lần đầu năm 1985 giữ chức vụ phó hiệu trưởng Trường Giáo dục lao động Phú Văn. Từ tháng 11/2004, ông được điều động bổ nhiệm giữ chức vụ phó giám đốc Trung tâm Hỗ trợ xã hội thành phố. Việc điều động bổ nhiệm và bổ nhiệm lại đối với ông Quang đều căn cứ vào quá trình công tác trước đó. Ngày 5-12/2014, giám đốc sở ban hành Quyết định số 278/QĐ-SLĐTBXH-TC bổ nhiệm lại ông Quang giữ chức Phó giám đốc trung tâm.
Tại thời điểm xác minh, Thanh tra Thành phố Hồ Chí Minh ghi nhận ông Quang khi được bổ nhiệm lại chưa đủ điều kiện, tiêu chuẩn theo các quy định hiện hành. Tuy nhiên, trách nhiệm này thuộc về các thời kỳ giám đốc sở trước đây.
Ở điểm này, theo ý kiến người tố cáo, mặc dù ông Lê Minh Tấn không phải là người ký quyết định bổ nhiệm và bổ nhiệm lại đối với ông Quang, nhưng trong cương vị lãnh đạo, ông Tấn phải có trách nhiệm rà soát lại điều kiện, tiêu chuẩn đối với các chức danh từ cấp phó và trưởng phòng hoặc tương đương. Qua rà soát, nếu phát hiện trường hợp không đủ điều kiện thì phải thu hồi quyết định bổ nhiệm và bố trí công việc khác phù hợp.
"Xét thấy ông Lê Minh Tấn tham gia cách mạng từ năm 1972, năm ông Tấn chín tuổi và là con của liệt sĩ, cán bộ tiền khởi nghĩa, UBND Thành phố Hồ Chí Minh phê bình nghiêm khắc đối với ông Lê Minh Tấn về những tồn tại, hạn chế trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao" – trích văn bản kết luận các nội dung tố cáo ông Lê Minh Tấn, nguyên Giám đốc Sở Lao động – Thương binh và Xã hội Thành phố Hồ Chí Minh.
Nguyễn Nam
Nguồn : VNTB, 28/05/2022
**********************
Hệ lụy của ‘làm chính sách’ trong ‘phòng lạnh’
Hiền Lương, VNTB, 26/05/2022
Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh đã có công văn đề nghị Bộ Lao động, thương binh và xã hội hướng dẫn tháo gỡ một số vướng mắc trong quá trình thực hiện Quyết định 08 của Thủ tướng Chính phủ về hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Cụ thể :
Có đến 5 vướng mắc liên quan chính sách hỗ trợ người lao động tiền thuê nhà. Ảnh minh họa Phòng trọ của người lao động ở Hóc Môn. Ảnh : An Phương
Thứ nhất, liên quan khái niệm "người sử dụng lao động". Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, theo Quyết định 08 thì quy định "Người sử dụng lao động là doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh có thuê mướn, sử dụng lao động làm theo thỏa thuận".
Điều này có thể hiểu là chỉ có doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh mới đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động. Còn lại, với các loại hình như văn phòng đại diện ; cơ quan, tổ chức được cơ quan có thẩm quyền cấp phép thành lập ; các tổ chức hành nghề luật sư tại Việt Nam theo quy định của pháp luật ; hội, hiệp hội doanh nghiệp được thành lập theo quy định của pháp luật… thì người lao động không thuộc đối tượng hỗ trợ.
Thứ hai, về đối tượng và điều kiện thụ hưởng. Theo Quyết định 08, đối tượng được hỗ trợ tiền thuê nhà phải đang tham gia bảo hiểm xã hội (bảo hiểm xã hội) bắt buộc tại tháng liền kề trước thời điểm doanh nghiệp lập danh sách lao động đề nghị hỗ trợ.
Tuy nhiên, đối chiếu quy định thì một số trường hợp đang hưởng trợ cấp bảo hiểm xã hội, không phải đóng bảo hiểm xã hội gồm người lao động nghỉ việc hưởng trợ cấp thai sản, người lao động nghỉ việc hưởng hưởng chế độ ốm đau từ 14 ngày làm việc trở lên trong tháng. Chính vì vậy, chưa xác định rõ 2 nhóm trên liệu có không thuộc đối tượng được hỗ trợ hay không.
Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Bộ Lao động, thương binh và xã hội có hướng dẫn đối với đối tượng này để làm cơ sở cho cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận.
Thứ ba, vướng mắc về phương thức chi trả và xác nhận của cơ quan bảo hiểm xã hội.
Theo đó, phương thức chi trả hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động đang làm việc trong doanh nghiệp hay người quay trở lại thị trường lao động là giống nhau (chi trả hằng tháng).
Tuy nhiên, quy định của Quyết định 08 nêu : Đối với người lao động làm việc trong doanh nghiệp thì doanh nghiệp có thể đề nghị bảo hiểm xã hội xác nhận gộp 2 tháng hoặc 3 tháng. Còn với người lao động quay trở lại thị trường lao động thì không có quy định xác nhận gộp.
Doanh nghiệp vướng mắc, vậy họ có bắt buộc phải đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà theo từng tháng cho tháng tương ứng đề nghị, hay vẫn được đề nghị gộp tháng ?
Thứ tư, về thời gian thực hiện chính sách. Quyết định 08 có hiệu lực thi hành kể từ ngày 28/3/2022 và quy định thời gian tiếp nhận hồ sơ chậm nhất đến hết ngày 15/8/2022.
Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh nêu thắc mắc, vậy việc xác định thời gian người lao động được hỗ trợ tiền thuê nhà khi đủ điều kiện theo quy định kể từ ngày Quyết định 08 có hiệu lực hay được hỗ trợ bắt đầu từ tháng 2, tháng 3. Do Thành phố Hồ Chí Minh có số lượng lớn lao động đang làm việc, có thuê mướn nhà trọ nên cần xác định đúng thời gian được hỗ trợ để bố trí ngân sách thực hiện chi trả chính xác.
Thứ năm, theo quy định, trong 2 ngày kể từ ngày nhận được kinh phí của UBND thì doanh nghiệp phải chi ngay cho người lao động.
Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh cho hay, nếu không quy định thời gian thực hiện quyết toán có thể dẫn đến tình trạng doanh nghiệp lưu giữ tiền hỗ trợ thuê nhà trọ để sử dụng cho các nội dung khác nhau trong thời gian ngắn, dẫn đến việc chậm chi trả cho người lao động. Đồng thời, Quyết định 08 không đề cập đến việc xử lý vi phạm nếu người sử dụng lao động chậm chi cho người lao động.
Chính vì vậy, Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị Bộ Lao động, thương binh và xã hội có hướng dẫn cụ thể để thống nhất quy định về hồ sơ thanh, quyết toán (hồ sơ, thời gian thực hiện) của người sử dụng lao động.
Theo Sở Lao động, thương binh và xã hội Thành phố Hồ Chí Minh, hiện có gần 1,2 triệu người lao động trên địa bàn có nhu cầu nhận hỗ trợ tiền thuê nhà trọ với tổng kinh phí dự kiến gần 2.100 tỉ đồng. Trong đó, hơn 987.000 người lao động đang làm việc và hơn 205.000 người quay lại thị trường lao động.
Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh cho biết sau gần 1 tháng triển khai thực hiện, bảo hiểm xã hội thành phố đã xác nhận danh sách tham gia bảo hiểm xã hội cho 1.855 đơn vị với 21.116 lao động đề nghị hỗ trợ tiền thuê nhà theo Quyết định 08. Trong đó, có 1.624 đơn vị với 20.415 lao động đang làm việc và 231 đơn vị với 701 lao động mới quay lại thị trường lao động.
Các ý kiến đề xuất gọi là tháo gỡ ở trên còn cho thấy ngoài chuyện hệ lụy của làm chính sách trong phòng lạnh, thì ở đây cần quy trách nhiệm ở các cấp thừa hành, rằng vì sao quyết định về chính sách an sinh cho người lao động được ban hành hồi tháng 3 năm nay, thế nhưng phải đến hai tháng sau đó thì mới phát hiện ra đến 5 vấn đề vướng mắc cần xử trí ngay từ cấp cao nhất ?
Sự đủng đỉnh của các nhà quản lý phải chăng nhằm kéo giãn các khoản phải chi, bởi thực tế thì ngân khố đang trống rỗng ?
Hiền Lương
Nguồn : VNTB, 26/05/2022
*********************
Vì thể chế nên đã khiến cơ chế là nan đề của Việt Nam ?
Thới Bình, VNTB, 25/05/2022
‘Cả 10 tỉnh đều xin cơ chế thì không thể gọi là đặc thù’…
Theo một báo cáo của Nhóm Ngân hàng Thế giới (WB) công bố mới đây, để có thể hiện thực hóa khát vọng trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng và cải thiện rõ rệt năng lực trong phối hợp và triển khai những cải cách chính sách kinh tế và đầu tư công (1).
Thể chế có thể là ‘trở ngại lớn’ để Việt Nam thành quốc gia thu nhập cao
Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam Carolyn Turk khuyến nghị Việt Nam cần tiếp tục cải cách và nhận định thể chế hiện đại là điều kiện cần để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển.
Bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam cho biết với thông điệp "Hiện đại hóa thể chế là chìa khóa để Việt Nam phát triển thành công trong tương lai", WB khuyến nghị Việt Nam tiếp tục cải cách với quy mô và tốc độ như từng được triển khai trong thời kỳ đổi mới của thập kỷ 1980 và như triển khai mở cửa thương mại trong 2 thập kỷ qua.
Bà Carolyn Turk mong rằng, mô hình cải cách mà WB khuyến nghị có thể sẽ giúp Việt Nam tiến nhanh hơn trên con đường gập ghềnh để trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045 như kỳ vọng của cộng đồng quốc tế cũng như Chính phủ và người dân.
Từ góc độ nghiên cứu, đại diện nhóm chuyên gia thực hiện báo cáo, ông Jacques Morisset, Chuyên gia Kinh tế trưởng của WB nhận định thể chế hiện đại là điều kiện cần để Việt Nam đạt được các mục tiêu phát triển.
Ông Morisset nêu ví dụ, tại một hội nghị được tổ chức hồi tháng 4/2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ ra rằng trong số 111 quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành, vùng và tỉnh được luật hóa từ khi ban hành Luật Quy hoạch hồi cuối năm 2017 thì tới nay mới chỉ có 7 quy hoạch được chính thức phê duyệt.
Điều đó cho thấy, kết quả thực thi cải cách của Việt Nam còn chưa đồng đều trên nhiều lĩnh vực và Việt Nam còn nhiều việc phải làm để tiến những bước xa hơn trên hành trình phát triển kinh tế tương xứng với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Theo đại diện của WB, hệ thống thể chế có tính thích ứng trong quá trình phát triển, dù có sự thống nhất về quan điểm trong lý thuyết kinh tế thế giới và Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội nhưng phạm vi và quy mô những cải cách thể chế cụ thể cần thực hiện.
Do đó, cách tiếp cận cụ thể về cải cách thể chế cần phải dựa vào phương pháp luận 3 bước cơ bản nhưng trực quan. Đó là kết quả thực thi, các yếu tố mang tính quyết định đến thực thi và cải cách thể chế.
Khuyến cáo từ WB
Bà Trần Thị Lan Hương, Chuyên gia quản trị cao cấp WB cho hay có 5 nhóm cải cách thể chế cần ưu tiên. Đó là, hình thành nền tảng thể chế vững chắc để biến ưu tiên phát triển thành hành động cụ thể ; hài hòa quy trình thủ tục hành chính để nâng cao hiệu quả thực thi của chính quyền các cấp, các ngành ; sử dụng các công cụ thị trường để tạo động lực trong khu vực Nhà nước và khu vực tư nhân ; thực thi hiệu quả quy định và quy tắc nhằm nâng cao động lực, lòng tin và sự công bằng ; áp dụng các quy trình có sự tham gia nhằm nâng cao sự minh bạch và trách nhiệm giải trình.
Theo bà Hương, để tiến tới trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu thành công nhất trên thế giới, trước mắt cần hình thành Ban chỉ đạo quốc gia về Hội nhập Kinh tế Quốc tế, tăng cường vai trò là cơ quan chủ trì triển khai của Bộ Công thương.
Song song đó, tạo cơ chế đặc thù cho các nhà đầu tư chiến lược, bao gồm về xuất khẩu và các khu công nghiệp ; phân cấp các quy trình phê duyệt cho địa phương, hoàn thiện hệ thống thủ tục hải quan một cửa.
Ngoài ra, đẩy mạnh cạnh tranh bằng cách hạ thấp rào cản gia nhập, giảm thuế quan để thay đổi giá cả tương quan giữa hàng hóa giao dịch thương mại và không giao dịch thương mại, tham gia các hiệp định quan hệ đối tác thương mại đa phương, khu vực.
Cùng với đó, theo dõi chặt chẽ việc các doanh nghiệp xuất khẩu và đầu tư trực tiếp nước ngoài tuân thủ các quy định về môi trường, lao động và xã hội. Cuối cùng là công khai dữ liệu và tham vấn định kỳ với các bên liên quan chính, như các hiệp hội doanh nghiệp và người dân. Đồng thời, chia sẻ thông tin qua Cổng thông tin Thương mại và Cổng thông tin Hiệp định thương mại tự do Việt Nam.
Cũng tại sự kiện, các chuyên gia kinh tế cho rằng, việc cần làm lúc này là phải xây dựng mô hình thể chế cho mọi ưu tiên phát triển. Cụ thể có khung định chế vững chắc, thủ tục hành chính tinh giản, công cụ thị trường thông minh, tăng cường hiệu lực thực thi và quy trình có sự tham gia của đầy đủ các bên. Có như vậy cải cách thể chế mới thực sự có chất lượng và quyết định kết quả, hiệu quả thực thi trong thực tiễn.
Hệ lụy của vướng thể chế là cơ chế ?
Liên quan loạt vấn đề trên, ghi nhận tại phiên thảo luận tổ ở kỳ họp Quốc hội đang diễn ra, xoay quanh cơ chế đặc thù cho tỉnh Khánh Hòa chiều 24/5, cho thấy việc gọi là xây dựng cơ chế đặc thù nhưng làm sao để không trở thành phổ biến là vấn đề đáng suy ngẫm của nhà quản lý.
Thủ tướng Phạm Minh Chính vấn đề đáng suy nghĩ, bởi nếu cả 10 tỉnh đều xin cơ chế chính sách, như vậy sẽ trở thành phổ biến, không thể gọi là đặc thù. Đơn cử như cơ chế tách giải phóng mặt bằng ra khỏi dự án ; phân cấp về quản lý đất đai, diện tích đất rừng, diện tích đất lúa, phân cấp liên quan đến khu công nghiệp là những cơ chế chung.
"Tất cả các tỉnh thành đều đề xuất cơ chế chính sách đặc thù, cùng là những nội dung này, thì cần xem xét. Việc phân cấp phải thực hiện nhiều hơn để làm sao Trung ương phát huy vai trò chủ đạo, còn địa phương mang tính chủ động nhiều hơn", Thủ tướng nói.
Thủ tướng cho hay Chính phủ đang phân công để quản lý từng lĩnh vực, để Trung ương thực hiện đúng vai trò quản lý nhà nước, xây dựng chiến lược, quy hoạch, xây dựng cơ chế chính sách, thể chế, gắn với đó là tăng cường kiểm tra giám sát phân cấp phân quyền, cá thể hóa trách nhiệm, theo dõi đôn đốc, kiểm tra, tổng kết đánh giá, nhân rộng mô hình hay, cách làm tốt.
Trước đó một tháng, tại buổi làm việc với lãnh đạo Bộ Giáo dục và đào tạo về định hướng phát triển nguồn nhân lực của Thành phố Hồ Chí Minh, ông Dương Anh Đức – phó chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh – đề xuất cho thành phố được thực hiện cơ chế đặc thù trong giáo dục.
Theo đó, Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Giáo dục và đào tạo cho phép các cơ sở giáo dục công lập được liên kết, chuyển giao và sử dụng bản quyền các chương trình giáo dục quốc tế với cơ sở giáo dục nước ngoài ; học sinh tham gia và hoàn thành chương trình, đạt yêu cầu ở kỳ thi cuối cấp được cấp bằng Việt Nam và bằng quốc tế ; phân cấp cho UBND Thành phố được quy định cơ chế huy động nguồn lực phát triển các loại hình liên kết giáo dục, đào tạo trong nước – quốc tế trong các cơ sở giáo dục đào tạo công lập.
Ngoài ra, Thành phố Hồ Chí Minh cũng đề nghị Bộ Giáo dục và đào tạo giao cho UBND Thành phố thẩm định nội dung và ban hành khung nội dung tài liệu giáo dục địa phương ; việc biên soạn, in ấn và phát hành tài liệu này sẽ thực hiện theo phương pháp xã hội hóa ; đề nghị Bộ Giáo dục và đào tạo giao quyền chủ động cho Thành phố Hồ Chí Minh về chỉ tiêu lớp thường trong trường Trung học phổ thông chuyên, giúp Thành phố thực hiện các cơ chế đặc thù phát triển các ngoại ngữ và thực hiện các đề án của Thành phố.
Thới Bình
Nguồn : VNTB, 25/05/2022
(1) How Will Viet Nam Blossom : Reforming Institutions for Effective Implementation - Systematic Country Diagnostic Update 2021 (Vietnamese), The World Bank, 22/04/2022