Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

14/06/2022

Điều trần cuộc bạo loạn Điện Capitol ngày 6/2/2021 tại Quốc hội Mỹ

VOA tổng hợp, RFI tiếng Việt

Điu trn v bo lon hôm 6/1 Đin Capitol : ông Trump ‘ri xa thc tế’ khi tht c

AP, VOA, 14/06/2022

Các c vn tranh c thân cn nht ca ông Donald Trump, các quan chc chính ph hàng đu và thm chí c gia đình ca ông đu đã phn bác nhng tuyên b sai lm ca ông cho rng có gian ln bu c hi năm 2020 trước ngày 6/1/2021, nhưng v tng thng b thua trong bu c dường như đã "tách ri khi thc tế" và tiếp tc bám vào nhng gi thuyết k quc hòng duy trì quyn lc, nhng người làm chng khai như vy trước y ban điu tra v tn công Capitol hôm 13/6, theo AP.

baoloan1

Video tường thut lúc ông William Barr điu trn ngày 13/6/2022.

"Li nói di quá đáng" ca ông Trump cho rng có gian ln bu c đã leo thang và chuyn thành mnh lnh cho nhng người ng h ông hãy tun hành đến th đô Washington và sau đó đưa h đến Đin Capitol, tc tòa nhà quc hi M, vào ngày 6/1/2021 hòng ngăn chn chiến thng ca ông Joe Biden.

"Ông y tr nên xa ri thc tế nếu qu thc là ông y tin vào nhng điu này", cu B trưởng Tư pháp William Barr nói khi làm chng trong cuc cht vn vi y ban điu tra.

Ông Barr gi các tuyên b cho rng có gian ln b phiếu là "nhm vãi ***", "sai s tht" và "ngu ngc" và sau đó ông đã t chc. "Tôi không mun tr thành mt phn ca chuyn này", ông Barr nói.

y ban H vin v v 6/1 đã dành c bui sáng đ điu trn, xem xét nhng tuyên b ca ông Trump cho rng có gian ln bu c và vô s cách nhng người xung quanh c gng thuyết phc v tng thng b đánh bi ca đng Cng hòa rng nhng tuyên b đó không đúng s tht và đơn gin là ông đã tht c.

Các nhân chng hôm 13/6, ch yếu là đng viên Cng hòa và nhiu người làm chng thông qua hình thc ghi video, đã mô t mt cách thng thng và đôi khi bc tc k chi tiết v vic ông Trump t chi nghe li khuyên ca nhng người thân cn nht, bao gm c các người thân trong gia đình ông.

Hôm 13/6, ông Trump vn gi thái đ như trước, gi các phiên điu trn này bng ngôn ng quen thuc ca mình là "l bch và phn quc" và lp li tuyên b trước đó ca ông.

Hi đng điu trn cho biết nhng li nói di ca ông Trump đã kích đng mt đám đông nhng người ng h ông tn công Đin Capitol.

Theo AP

Nguồn : VOA, 14/06/2022

**********************

Bạo loạn điện Capitol : Trump đã biết bầu cử Tổng thống Mỹ không bị "đánh cắp"

Phan Minh, RFI, 14/06/2022

Tại Hoa Kỳ, ủy ban đặc biệt điều tra vụ tấn công Capitol, tòa nhà Quốc Hội Mỹ, ngày 06/01/2021 đã tổ chức phiên điều trần công khai thứ hai vào hôm 13/06/2022. Các thành viên của ủy ban đã trình bày lời khai từ các nhân vật thuộc đảng Cộng Hòa để chứng minh ông Donald Trump biết rằng kết quả cuộc bầu cử tổng thống không phải là bị "đánh cắp" như ông luôn khẳng định. 

baoloan2

Người ủng hộ tổng thống Trump tràn vào tòa nhà Quốc Hội trên đồi Capitol, Washington, Hoa Kỳ, hôm 06/01/2021. © AP /Jose Luis Magana

Từ Washington, thông tín viên Guillaume Naudin tường trình :

"Donald Trump đã biết. Ông thực sự biết rằng Joe Biden đã thắng cuộc bầu cử vào tháng 11/2020. Ông đã biết rằng không có vụ gian lận lớn nào có thể làm thay đổi kết quả. Ông biết điều đó, bởi mọi người đã nói với ông như vậy.

Đây là những gì ủy ban muốn chứng minh từ lời khai của các nhân vật thuộc đảng Cộng Hòa, như con gái Ivanka, con rể Jared Kushner, các nhà báo từ kênh truyền hình bảo thủ Fox News, giám đốc chiến dịch tranh cử Bill Stepien và thậm chí cả bộ trưởng Tư Pháp của ông.

Đã nhiều lần, bộ trưởng William Barr giải thích với ông Trump rằng không có bằng chứng nào về việc gian lận. Ông Barr nói những khẳng định của ông Trump là "nhảm nhí", "vớ vẩn" và "điên rồ", trước khi mô tả một tổng thống xa rời với thực tế.

Mặc dù ông Donald Trump biết vậy, nhưng ông vẫn thích nói theo ý mình, vẫn nói là ông ta đã thắng ngay từ buổi tối của ngày bầu cử, không nghe ai khác ngoài luật sư của ông, Rudy Giuliani, nhân vật mà các nhân chứng mô tả là say xỉn. Lời nói dối này đã trở thành yếu tố trọng tâm trong bài phát biểu của ông.

Ông Trump đã cách chức những người chống đối ông. Và nhất là, theo ủy ban, ông đã thuyết phục những kẻ bạo loạn đến Washington vào ngày 6 tháng Giêng. Và ông thuyết phục họ mở túi tiền. Chiến dịch quyên góp do êkíp của Donald Trump phát động đã mang về gần 250 triệu đô la cho tổ chức của ông".

Phan Minh

Nguồn : RFI, 14/06/2022

***********************

Các ph tá không tin có gian ln bu c din rng, nhưng ông Trump không nghe

Reuters, VOA, 14/06/2022

Các c vn hàng đu ca nguyên Tng thng M, Donald Trump, đã bo vi ông rng nhng tuyên b ca ông v gian ln bu c trên din rng là không có cơ s và s không th đo ngược tht bi trong cuc bu c năm 2020, nhưng ông không nghe, theo li khai hôm 13/6 ti phiên điu trn ca y ban điu tra v bo lon Đin Capitol hôm 6 tháng 1 năm 2021.

baoloan3

Phiên điu trn đu tiên ngày 9/6/2022 ti H Vin M v v bo lon ti Đin Capitol ngày 6/1/2021.

Các ph tá thân cn và các thân nhân gia đình cho biết h nói vi ông Trump rng h không tìm thy có gì thích đáng trong mt lot các cáo buc xut hin sau tht bi bu c ca ông, bao gm báo cáo v mt "chiếc vali đáng ng" đng các lá phiếu gi, mt chiếc xe ti vn chuyn phiếu bu đến Pennsylvania và các con chip b đánh tráo trong các máy b phiếu.

y ban ca H vin ph trách điu tra v v hàng nghìn ng h viên ca ông Trump đã tn công Đin Capitol trình bày nhng phát hin ca h trong ngày th nhì trong s sáu ngày d kiến trong tháng này liên quan ti cuc điu tra kéo dài gn mt năm v cuc bo đng.

Phiên điu trn ngày 13/6 tìm cách ch ra rng ông Trump đã b qua li khuyên ca nhiu nhân viên ca chính mình khi tuyên b rng cuc bu c Tng thng năm 2020 đã b "đánh cp" t tay ông.

Các thành viên y ban cho rng nhng tuyên b gian ln lp đi lp li ca ông Trump, mà các đng viên Dân ch gi là "Li nói di khng l", đã thuyết phc nhng người theo ông tn công Đin Capitol.

Đng Dân ch nói ông Trump đã quyên góp được khong 250 triu đô la t nhng người ng h đ đưa các t cáo gian ln ra trước tòa nhưng thay vào đó, chuyn phn ln s tin đi nơi khác.

Ông Trump đã ph nhn hành vi sai trái, và liên tc khng đnh rng ông không thua, nói rng cuc điu tra ca ủy ban là mt trò phù thy chính tr.

Các cuc thăm dò dư lun cho thy nhiu người ng h ông Trump vn tin vào nhng tuyên b sai lm ca ông v cuc bu c. Mt s hin đang tranh c vào các chc v mà h s giám sát các cuc bu c trong tương lai. Ông Trump đã ng ý s tranh c Tng thng mt ln na vào năm 2024 nhưng không công b bt k quyết đnh nào.

Ông Bill Stepien, người qun lý chiến dch tranh c ca ông Trump, nói ông đã khuyến ngh vào đêm bu c rng ông Trump tránh xa bt k tuyên b chiến thng nào và thay vào đó nói rng các phiếu bu vn đang được đếm.

"Ông y nghĩ tôi đã sai. Ông nói vi tôi như vy, và rng h s, và rng ông s đi theo mt hướng khác", ông Stepien nói trong li khai được quay video.

Ông Trump đã lên truyn hình đ tuyên b chiến thng trước s thúc gic ca ông Rudy Giuliani, cu th trưởng thành ph New York. C vn chiến dch Jason Miller đã khai chng rng ông Giuliani không tnh táo vào thi đim đó.

Ông Byung J. "BJay" Pak, người đã t chc chưởng lý Atlanta khi chiến dch ca ông Trump cht vn v kết qu bu c ca Georgia, nói ông không tìm thy bng chng gian ln tiu bang đó.

Đ cp đến chiếc vali đáng ng được cho là cha các lá phiếu gi hoc đã b thay đi, ông Pak nói khi ngi ti bàn nhân chng : "Chiếc vali màu đen được cho là được kéo t gm bàn là mt chiếc hp có khóa chính thc".

Phiên hp ngày 13/6 din ra sau mt phiên điu trn quan trng vào đêm 9/6 vi li khai cho thy các đng minh thân cn ca ông Trump - thm chí là con gái ca ông Trump, Ivanka - đã bác b nhng tuyên b sai trái ca ông v gian ln bu c. Gn 20 triu người M đã theo dõi phiên điu trn được phát sóng vào khung gi vàng.

Bn người chết trong ngày xy ra v tn công, mt người b cnh sát bn chết và nhng người khác vì nguyên nhân t nhiên. Khong 140 cnh sát b thương và mt người chết vào ngày hôm sau. Bn cnh sát sau đó t sát.

Gn 850 người đã b bt vì các ti danh liên quan đến cuc bo lon, trong đó có hơn 250 người b truy t ti tn công hoc cn tr vic thc thi pháp lut.

Theo Reuters

********************

M : Điu trn v cuc bo lon 6/1, chú trng cáo buc ca ông Trump v gian ln bu c

VOA, 14/06/2022

Ban điu tra v bo lon ngày 6/1 ti Đin Capitol Hoa K năm ngoái t chc phiên điu trn công khai th hai vào ngày 13/6, vi cu qun lý chiến dch ca Tng thng Donald Trump nm trong s nhng người khai chng trong phiên hp tp trung vào nhng cáo buc vô căn c ca ông Trump v gian ln bu c.

baoloan4

Quc hi Hoa K điu trn v v bo lon xy ra vào ngày 6/1/2021 ti Đin Capitol.

Các thành viên ca y ban cho biết hôm 12/6 rng s có thêm nhiu bng chng trong các phiên điu trn sp ti cho thy ông Trump biết rng ông đã thua cuc trong khi tái tranh c nhưng vn khơi lên tình trng hn lon khi nói vi nhng người ng h rng ông đã b gian ln đ b loi khi mt nhim k 4 năm na.

Ông Trump "hoàn toàn biết mình đã thua", Ngh sĩ Hoa K Jamie Raskin, mt đng viên Đng Dân ch ca Maryland, nói vi chương trình "State of the Union" ca CNN. "Bt k mt người biết điu nào cũng phi biết rng ông ta đang nói di trng trn" bng nhng tuyên b đó, như ông ta vn làm cho đến nay, rng ông ta đã giành chiến thng trong cuc bu c tháng 11/2020 trước đng viên Dân ch Joe Biden, người đã đm nhn chc v tng thng hai tun sau cuc tn công vào Đin Capitol.

Ngh sĩ Raskin mô t hành đng ca ông Trump là khuyến khích "mt cuc tn công ln vào nn dân ch ca chúng ta", trong khi Ngh sĩ Dân ch ca California, Adam Schiff, trong mt cuc phng vn riêng trên chương trình "This Week" ca ABC, nói, "Trong khi cuc tn công này đang din ra, ông y không làm gì đ ngăn chn nó" cho ti hàng gi sau khi nó bt đu.

Ngh sĩ Schiff cho rng ông Trump coi như đã "b quên nhim v vào ngày hôm đó" khi không n lc ngăn chn cuc bo đng trong hơn hai gi khi nhng người ng h ông xông vào Đin Capitol, lc soát các văn phòng quc hi và buc các nhà lp pháp phi chy trn khi Thượng vin và các phòng H vin vì s an toàn ca h.

Ngh sĩ Raskin và Schiff nói Ch tch y ban, H ngh sĩ Dân ch Bennie Thompson, và phó Ch tch ủy ban, H ngh sĩ đng Cng hòa Liz Cheney, ch nêu ra nhng nét khái quát v nhng phát hin ca y ban điu tra ca H vin ti phiên điu trn, khai mc vào tun trước và được phát sóng truyn hình vào gi vàng bui ti.

Ít nht sáu phiên điu trn công khai na đã được lên kế hoch trong hai tun ti.

"Không nghi ng gì v vic tng thng hình thành đám đông ni lon, tng thng đã kích đng đám đông, tng thng phát biu vi đám đông đó. Ông y đã đ du vào la", Ngh sĩ Cheney nói trong tuyên b khai mc hôm th Năm tun trước, cáo buc ông Trump âm mưu li dng kết qu bu c mt cách bt hp pháp đ tiếp tc nm quyn và kêu gi nhng người ng h ngăn chn các nhà lp pháp chng nhn chiến thng ca ông Biden.

Đăng bài trên mng xã hi TRUTH ca riêng mình, ông Trump gi y ban điu trn đêm th Năm là mt "cuc điu trn thiên v, hoàn toàn theo đng phái, PHÙ THU CHÍNH TR !". Ông bác b mt đon băng ghi hình ngn v con gái ln Ivanka làm chng rng cô đng ý vi cu Tng chưởng lý William Barr rng không có bng chng rng rãi v gian ln chính tr trong cuc bu c và ông Biden đã chiến thng mt cách công bng.

Ông Trump nói con gái ông, mt c vn Nhà Trng ca ông, đã ri đi vào thi đim các cuc kim phiếu được tiến hành.

Ngh sĩ Cheney nêu ra tình hung chng li ông Trump như mt công t viên làm trong tuyên b m đu ti mt phiên tòa hình s, mc dù y ban H vin ch có th công khai v vic, không đưa ra cáo buc chng li bt k ai.

Ban hi thm, nếu mun làm như vy, có th tham kho các phát hin và bn ghi ca hàng nghìn nhân chng mà h đã phng vn cho B Tư pháp đ xem xét liu có buc ti bt k ai, k c ông Trump, vì đã lên kế hoch và thc hin bo lon hay không.

Hơn 800 người ng h ông Trump đã b buc ti v cuc bo lon bên trong Đin Capitol, và hơn 300 người đã nhn ti hoc b kết án, vi nhiu trường hp còn li vn chưa được gii quyết.

Các thm phán đã kết án mt s k bo lon và h phi đi mt vi các ti nh v vic xâm phm bt hp pháp t vài tun tù giam, cho đến nhng k tn công cnh sát đ xông vào Đin Capitol b pht tù t bn năm tù giam tr lên.

Nguồn : VOA News

************************

y ban điu tra bo lon Đin Capitol : Trump gây nguy hi cho nn dân ch M

VOA, 11/06/2022

y ban Quc hi M chuyên trách điu tra cuc tn công vào Đin Capitol hi năm ngoái do nhng người ng h cu Tng thng Donald Trump gây ra đã trưng ra bng chng ti phiên điu trn vào gi vàng ngày 9/6 rng cu tng thng gây nguy hi cho c nn dân ch M ln phó tng thng ca ông là ông Mike Pence.

baoloan5

Người dân xem trc tiếp phiên điu trn ngay bên ngoài Đin Capitol

n biu Cng hòa Liz Cheney, phó ch tch ca y ban H vin điu tra cuc bo lon ngày 6/1 năm 2021, nói ti phiên điu trn hôm 9/6 rng ông Trump đã phát biu th hin đng tình khi đám đông hô hào đòi "treo c Mike Pence".

y ban điu tra do đng Dân ch lãnh đo đang t chc mt lot sáu phiên điu trn trong tháng này đ chia s nhng phát hin trong cuc điu tra kéo dài gn mt năm v các s kin trước và trong ngày xy ra v bo lon.

"Quý v nghe thy Tng thng Trump la hét và, 'thc s tc gin' vi các c vn khuyên rng ông cn phi làm nhiu hơn na đ dp tt bo lon", bà Cheney nói ti phiên điu trn.

"Và, ý thc được nhng tiếng hô ca nhng k bo lon là treo c Mike Pence, cu Tng thng Trump đã đáp li tinh thn đó rng, trích, Có l nhng người ng h ca chúng ta có ý tưởng đúng, Mike Pence đáng b như vy".

Thân ph ca dân biu Dick Cheney tng là phó tng thng M t năm 2001 đến năm 2009 dưới thi Tng thng George W. Bush.

Cuc tn công Đin Capitol được phát đng trong n lc bt thành đ ngăn chn Quc hi chính thc xác nhn tht bi ca ông Trump thuc Đng Cng hòa trước ng viên Dân ch Joe Biden trong cuc bu c Tng thng hi tháng 11 năm 2020 trong quy trình do chính ông Pence giám sát.

Vn là mt s kin thông l, phiên hp chng nhn chiến thng ca ông Biden đã tr thành trng tâm ca ông Trump, vn coi đó là cơ hi cui cùng đ bám gi chc tng thng mc dù thua trong cuc bu c. Nhng người ng h ông đã đ v Washington đ tp hp vi ông Trump, người liên tc đưa ra nhng tuyên b tht thit rng cuc bu c đã b đánh cp t tay ông bng gian ln rng khp.

Khi hàng ngàn ng h viên ông Trump xông vào Tòa nhà Quc hi, các nhà lp pháp, nhân viên, nhà báo và bn thân ông Pence phi chy thoát thân. Đám đông không ch kêu gi treo c phó tng thng, mà còn dng lên mt giá treo c tm thi bên ngoài Đin Capitol.

y ban điu tra đã phát mt đon băng nhng phát biu ca ông Trump ti cuc tp hp, mà trong đó ông kêu gi người ng h tiến v Đin Capitol và chiến đu ti cùng.

"Nếu Mike Pence làm đúng, chúng ta đã giành chiến thng cuc bu c. Tt c nhng gì Phó Tng thng Pence phi làm là gi tr kết qu li các tiu bang đ xác nhn li, và chúng ta tr thành tng thng và quý v là nhng người vui nht". ông Trump phát biu trước đám đông.

"Mike Pence s phi làm điu này vì chúng ta và nếu ông y không làm vy, đó s là ngày bun cho đt nước chúng ta". ông Trump nói thêm.

Bà Cheney và Dân biu Dân ch Bennie Thompson, ch tch y ban, đã lên kế hoch cho các bui điu trn còn li. Mt trong s đó s tp trung vào n lc ca ông Trump nhm gây áp lc buc ông Pence t chi đếm phiếu đi c tri. Bà Cheney đã phát mt đon băng phát biu ca ông Pence hi tháng Hai rng : "Tng thng Trump đã sai. Tôi không có quyn lt ngược bu c".

Các phiên điu trn sp ti s có li khai ca Greg Jacob, cu c vn ca ông Pence, v các đòi hi ca ông Trump. Marc Short, cu chánh văn phòng ca Pence, d kiến cũng s ra khai chng.

"Các nhân chng trong các phiên điu trn s gii thích cách thc mà cu phó tng thng, cũng như các nhân viên ca ông, đã nói vi Tng thng Trump hết ln này đến ln khác rng nhng gì mà ông đang ép ông Mike Pence làm là bt hp pháp". bà Cheney nói.

Ông Short khai trước y ban rng ông Pence hiu rõ trung thành vi Hiến pháp trên hết là tuyên th trước tiên và quan trng tt bc ca ông.

Theo Reuters

***********************

y ban v v tn công Đin Capitol s công b thông tin vào khung gi vàng

Reuters, VOA, 09/06/2022

Vi các đon video, ghi âm mà nhiu người chưa tng được biết và hàng lot bng chng, y ban điu tra v tn công Đin Capitol ngày 6/1/2021 s c gng cho thy "câu chuyn đau thương" không ch v v bo lc chết người n ra ngày hôm đó mà còn nêu lên mt s tht lnh gáy là tng thng b đánh bi, ông Donald Trump, đã c gng lt ngược chiến thng ca ông Joe Biden trong cuc bu c.

baoloan6

y ban ca H vin M chuyên trách điu tra v tn công Đin Capitol nhóm hp hôm 19/10/2021 (nh tư liu).

Bui điu trn vào khung gi vàng hôm th Năm 9/6 s bt đu vi li khai chng ca viên cnh sát đu tiên b đánh đm trong v bo lon và ca mt nhà làm phim tài liu đã ghi li cuc hn chiến, và y ban cũng s công b các li thut li t các ph tá ca ông Trump, cũng như t các thành viên gia đình ca ông v cuc bo lon chết chóc, đã đe da đến nn dân ch M.

"Khi bn nghe và hiu được âm mưu sâu rng và n lc c làm tha hóa mi cp đ và mi cơ quan chính ph có liên quan đến vic này, bn s thy sn tóc gáy", Dân biu Elaine Luria (Dân ch, bang Virginia), mt thành viên ca y ban v v tn công ngày 6/1, nói trong mt cuc phng vn vi hãng tin AP.

"Tôi nghĩ rng khi tng hp tt c li vào mt ch và k thành mt câu chuyn mch lc s giúp người dân M hiu rõ hơn v nhng gì đã xy ra vào ngày 6/1 - và nhng mi nguy tim tàng trong tương lai", vn li ca v dân biu.

Cuc điu tra kéo dài mt năm ca y ban v v tn công Đin Capitol, tc tòa nhà quc hi M, s cho thy truyn thng chuyn giao quyn lc tng thng mt cách hòa bình ca M đã suýt biến mt như thế nào.

Kết qu cuc điu tra s đim li cách thc ông Trump không chu nhn thua sau cuc bu c năm 2020, cách ông đưa ra nhng tuyên b sai s tht cho rng có gian ln c tri, và vic ông dàn dng mt chiến dch chưa tng có c trên phương din công khai ln trong vòng riêng tư đ lt đ chiến thng ca ông Biden.

Kết qu ca các phiên điu trn công khai trong nhng tun ti có th không làm thay đi tình cm hoc suy nghĩ nước M b phân cc v mt chính tr. Nhưng cuc điu tra ca y ban vi 1.000 cuc phng vn s đóng vai trò là mt b h sơ công khai ghi li lch s. S có mt báo cáo cui cùng nhm mc đích cung cp mt bn tường trình v cuc tn công bo lc nht vào Đin Capitol k t khi người Anh phóng ha tòa nhà này vào năm 1814, cũng như nhm đm bo rng mt cuc tn công như vy s không bao gi xy ra na.

Cm xúc vn còn nguyên ti Đin Capitol, và an ninh s được tht cht đ phc v cho các phiên điu trn. Các quan chc ngành cnh sát báo cáo là có s gia tăng các mi đe da bo lc đi vi các thành viên Quc hi.

Trong bi cnh đó, y ban s c gng nói chuyn vi mt nước M đang b chia r, trước cuc bu c gia k vào mùa thu, khi c tri quyết đnh đng nào kim soát Quc hi.

Cuc tn công vào ngày 6/1/2021 được khi đng ngay sau Ngày Bu c, đã din ra hi đu tháng 11/2020, khi ông Trump tuyên b sai s tht rng cuc b phiếu đã b gian ln và không chu nhn thua sau khi ông Biden được tuyên b là người thng c.

B Tư pháp M đã bt gi và buc ti hơn 800 người vì v bo lc ngày hôm đó, là hot đng truy t ln nht trong lch s ca b.

Theo AP

Nguồn : VOA, 09/06/2022

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: VOA tiếng Việt, RFI tiếng Việt
Read 287 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)