Đã mất tiền còn ê chề ! Chính phủ Anh điều tra tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo

Nguồn : Nhân Việt TV, 17/06/2022

******************************

Nghi ngờ xung quanh khoản tiền tỷ phú Nguyễn Phương Thảo tài trợ đại học Anh

RFA, 16/06/2022

Bộ trưởng Giáo dục Michelle Donelan cho các vị dân cử Hạ Viện Anh biết rằng bộ này đang tích cực điều tra khoản tài trợ 155 triệu bảng mà nữ tỷ phú Việt Nam Nguyễn Phương Thảo vào năm ngoái tài trợ cho Linacre College, trường trực thuộc Đại học Oxford.

Tỷ phú Nguyễn Phương Thảo - CEO của hãng Vietjet trong một họp báo tại Dubai hôm 10/11/2015 - AFP

Truyền thông Anh quốc loan tin ngày 14/6 như vừa nêu và còn dẫn lời nữ Bộ trưởng Giáo dục Micchelle Donelan rằng thông tin cập nhật về vụ này sẽ được đưa ra trong những ngày sắp tới.

Tại cuộc thảo luận một dự luật về tự do ngôn luận ở Hạ Viện hôm thứ hai, Dân biểu Julian Lewis thuộc Đảng Bảo thủ chất vấn Bộ trưởng Giáo dục Michelle Donelan là bà có quan ngại không khi nữ tỷ phú Việt Nam đặt điều kiện đổi tên trường để tài trợ 155 triệu bảng. Bà Thảo là người có quan hệ mật thiết với chính phủ cộng sản Việt Nam. Đây là nơi mà người dân ít được hưởng quyền tự do ngôn luận.

Trả lời phỏng vấn của Đài Á Châu Tự Do, tiến sĩ Nguyễn Quang A- nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển IDS ở Hà Nội (đã tự giải thể) nói về mối liên hệ giữa các doanh nghiệp và chính quyền ở Việt Nam như sau :

"Trong một chế độ độc tài như ở Việt Nam, Trung Quốc hay ở nơi khác, doanh nghiệp muốn làm ăn phát đạt thì phải có quan hệ tốt với chính quyền, và điều này người ta khẳng định từ lâu rồi với các nước độc tài và Việt Nam không có khác…. Ở Việt Nam và Trung Quốc, các quan chức dùng quyền lực chính trị để kiếm tiền từ người dân và chủ doanh nghiệp. Trong mối quan hệ giữa các doanh nghiệp với chính quyền, nó là sự kết tinh của sự tham nhũng. Một bên dùng tiền để lấy ảnh hưởng chính trị và để làm giàu cho chính mình còn quan chức sử dụng quyền của mình để làm giàu cho chính mình, tức là tham nhũng. Mối quan hệ này là có đi có lại- rất đặc trưng của các nước tư bản chính trị như ở Việt Nam và Trung Quốc".

Trao đổi qua tin nhắn với phóng viên Đài Á Châu Tự Do, nhà hoạt động nhân quyền Nguyễn Thị Hải Hiếu, một sinh viên đang du học năm thứ năm ở Anh Quốc nói rằng sự nghi ngờ của Chính phủ Anh Quốc hoàn toàn có lý và cô đồng tình với việc điều tra. Cô nghi ngờ đây việc tặng tiền của VietJet là một vụ rửa tiền và Chính phủ Việt Nam đứng sau phi vụ này.

Cô nói sau năm năm học ở Anh Quốc, cô nhận ra là nền giáo dục bên Anh thật sự tốt hơn ở Việt Nam và số lượng học sinh Việt ở đây vẫn còn ít. Tuy nhiên, theo cô, việc đầu tư để ủng hộ hay trao học bổng cho học sinh Việt qua Anh học cũng là ý tốt nhưng không thực sự cần thiết. Cô nói việc đầu tư cho giáo dục ở Việt nam nên được ưu tiên hơn vì ở Việt Nam có nhiều vùng khó khăn trong khi các trang thiết bị, cơ sở vật chất trong trường học còn nhiều hạn chế.

Biên bản ghi nhớ (MoU) giữa Linacre College và nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo của Tập đoàn SOVICO được ký vào ngày 31/10/2021.

Sau khi ký MoU và nhận 50 triệu bảng đầu tiên trong khoản tài trợ 155 triệu bảng, Linacre College cho biết sẽ tiếp cận Hội đồng Cơ mật để yêu cầu đổi tên trường thành Thao College.

Có ý kiến chỉ trích cho rằng việc đổi tên trường thành Thảo College sẽ bỏ mất bề dày lịch sử trong tên gọi của cơ sở giáo dục này.

Trường được thành lập năm 1962 và mang tên Thomas Linacre, một học giả Anh và cũng là một nhà nghiên cứu khoa học nhân văn, một thầy thuốc. Ông này từng chữa bệnh cho Sir Thomas More, tác giả cuốn Utopia và Hồng y Wolsey- cố vấn trường của Vua Henry VIII.

***********************

Tài trợ 155 triệu bảng của tỉ phú Nguyễn Thị Phương Thảo : Chờ kết luận của chính phủ Anh

BBC, 15/06/2022

Chính phủ Anh đang điều tra, thẩm định một khoản tài trợ trị giá 155 triệu bảng Anh cho một trường trực thuộc Đại học Oxford từ một công ty Việt Nam, BBC News tiếng Anh đưa tin.

Linacre College được thành lập vào năm 1962 và được đặt theo tên của học giả thế kỷ 16 - Thomas Linacre.

Các mối quan ngại đã được nêu ra tại Hạ viện Anh đối với biên bản ghi nhớ (MoU) của Linacre College với Tập đoàn SOVICO.

MoU này nói tới kế hoạch đổi tên Linacre College thành Thao College sau khoản tiền đầu tiên trị giá 50 triệu bảng Anh được chi trả.

Linacre College ký MoU với Tập đoàn SOVICO vào ngày 31/10/2021.

Việc đổi tên - cần được Hội đồng Cơ mật (Privy Council) thông qua - là để vinh danh bà Nguyễn Thị Phương Thảo, Chủ tịch Tập đoàn SOVICO, Tổng giám đốc VietJet Air và là Phó chủ tịch thường trực Hội đồng quản trị Ngân hàng HDBank.

Người phát ngôn của Linacre College cho biết họ đã thực hiện các bước để đảm bảo các khoản tài trợ sẽ "phù hợp với hướng dẫn và luật pháp của chính phủ".

Người này cho biết thêm rằng kế hoạch hành động của họ đã được cơ quan chủ quản và ủy ban của trường phê duyệt để rà soát các khoản tài trợ và cấp tiền để nghiên cứu, và cả hai khoản này đều tuân theo một quy trình độc lập, mạnh mẽ.

Giáo sư Nick Brown, đại diện Linacre College và bà Nguyễn Thị Phương Thảo trao biên bản ghi nhớ nhân sự kiện Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Scotland tháng 11/2021.

Chính phủ Anh nói gì ?

Quốc vụ khanh phụ trách mảng đại học Vương quốc Anh Michelle Donelan nói với các dân biểu rằng bà đang "tích cực tìm hiểu, điều tra" (actively investigating) vấn đề này và sẽ cung cấp thông tin cập nhật trong vòng vài ngày nữa.

Bà Donelan trả lời sau khi dân biểu Julian Lewis nêu lên quan ngại về khoản tài trợ này trong phiên thảo luận tại Quốc hội.

Ông Lewis hỏi bà Donelan rằng liệu bà có chia sẻ mối quan ngại của ông "về món quà được đề xuất trị giá 155 triệu bảng Anh từ nữ tỷ phú, chủ tịch của một công ty Việt Nam cho Linacre College… với điều kiện tên trường được đổi thành tên của nữ chủ tịch công ty mà cực kỳ thân cận với nhà cầm quyền cộng sản Việt Nam".

Ông Lewis chỉ ra rằng Hội đồng Cơ mật là nơi sẽ quyết định chấp thuận việc đổi tên và hỏi rằng liệu Chính phủ Anh có quan điểm gì về việc này hay không.

Bà Donelan cho biết bà mới đây được "cảnh báo" về khoản tài trợ này.

Ông Lewis được báo The Telegraph dẫn lời nói với báo này rằng không thể nào có "các công ty thực sự độc lập hoạt động trong các nước cộng sản độc đoán".

Dân biểu Lewis, hiện là chủ tịch Ủy ban Tình báo và An ninh nhưng nói thêm với tư cách cá nhân với báo này rằng : "Kể từ khi Chiến tranh Lạnh kết thúc, các chế độ cộng sản đã thành công hơn rất nhiều trong việc khuynh đảo các xã hội phương Tây bằng cách sử dụng những khoản tiền khổng lồ để luồn sâu vào vị thế kiểm soát".

Dự luật 'chống ảnh hưởng'

Chính phủ Anh vào hôm thứ Hai 12/06 đã đưa ra đề xuất sửa đổi mới cho Dự luật Tự do Ngôn luận nhằm hạn chế ảnh hưởng của nước ngoài đối với các trường theo đó theo đó các trường đại học sẽ bị trừng phạt nếu họ cho phép các tổ chức nước ngoài tác động đến những gì được nói trong trường.

Các trường sẽ phải trình báo liên hệ tài chính của họ với các cá nhân hoặc tổ chức từ nước ngoài, bằng không sẽ bị phạt theo các đề xuất sửa đổi để đảm bảo rằng quyền tự do ngôn luận đối chọi với các chế độ độc tài được bảo vệ.

Bộ trưởng Giáo dục Anh Quốc Nadhim Zahawi vào tuần này được dẫn lời nói rằng ông không muốn các trường đại học cảm thấy "bị áp lực" phải thỏa hiệp về quyền tự do học thuật vì sự tài trợ từ các quốc gia như Trung Quốc.

Linacre College

Trước đó, Linacre College cho biết khoản tài trợ 155 triệu bảng này sẽ giúp xây một trung tâm đào tạo mới và cấp học bổng sau đại học.

Trường đào tạo sau đại học Linacre được thành lập vào năm 1962 và được đặt theo tên của học giả thế kỷ 16 – Thomas Linacre.

Đại học Oxford thực chất là một liên minh các viện nghiên cứu (institutes) và 39 colleges, còn gọi là học viện, hoặc trường.

Các college tồn tại độc lập, có quyền tự chủ tài chính, quản lý, trong hệ thống mang tính liên minh bình đẳng (federal structure) của mô hình 'collegiate university'.

Trong hàng trăm đại học Anh, truyền thống 'collegiate university' (đại học lớn gồm các học viện chuyên ngành), hiện chỉ còn được duy trì ở Oxford, Cambridge, Durham… và phần nào còn được áp dụng Đại học London (Confederation) và một số nơi khác ở Anh.

Oxford University là đại học cổ nhất trong thế giới nói tiếng Anh, và thuộc nhóm các đại học cổ nhất Châu Âu, chỉ sau Sorbonne ở Pháp.

Đại học Oxford nhận sinh viên nước ngoài đầu tiên từ năm 1190.

Đại học Oxford

Về việc đổi tên trường sau tài trợ

Tại Anh, trường Manchester College, cũng thuộc Đại học Oxford, đã đổi thành Harris Manchester College năm 1996 sau tài trợ của doanh nhân Baron Harris.

Trường New Hall của Đại học Cambridge đổi tên thành Murray Edwards College năm 2008 để vinh danh nhà tài trợ Ros và Steve Edwards. Và nữ hiệu trưởng đầu tiên của Cambridge, Dame Rosemary Murray.