Ngày 05/01/2017 lãnh đạo các cơ quan tình báo Mỹ đã điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện Mỹ về những lời cáo buộc tin tặc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua.
Theo Reuters, các ông James Clapper, Giám đốc Tình báo quốc gia (National Intelligence) ; Mike Rogers, Giám đốc Cơ quan An ninh quốc gia (National Security Agency – NSA) và ông Marcel Lettre, Thứ trưởng quốc phòng phụ trách tình báo, đã đến điều trần trước Ủy ban này do Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa John McCain làm Chủ tịch. Trong khi đó, Tổng thống tân cử Donald Trump vẫn tiếp tục bày tỏ thái độ nghi kị đối với các cơ quan tình báo.
Putin và Trump - Ảnh minh họa
Bản phúc trình có đính theo Phụ lục báo cáo tình báo : Nga quay video Trump với gái điếm tại Moscow năm 2013 và ban vận động của Trump có liên lạc với Nga trong thời gian bầu cử.
Nội dung cuộc điều trần
Nhóm "Cuồng Trump" (Trump Fanatic) đã đặt câu hỏi : Tại sao không công bố tất cả các tài liệu cho dân chúng biết ? Trước đây họ cũng đã từng đòi hỏi như vậy đối với vụ bà Clinton. Nhưng điều 18 § 798 U.S. Code cấm phổ biến những tài liệu được coi là "classified information" (tài liệu mật) vì lý do an ninh quốc gia, nên cuộc điều trần được tiến hành trong một cuộc họp kín, báo chí không được tham dự. Sau cuộc họp, chỉ những tài liệu nào được giải mã mới được công bố.
Theo đài VOA của chính phủ Mỹ ngày 07/01/2017, một phần bản phúc trình đã được công bố vào chiều 06/01/2017. Bản phúc trình cho rằng "mục đích của Nga là để làm cho công chúng mất niềm tin vào tiến trình dân chủ của Mỹ, bôi nhọ Ngoại trưởng Clinton và phá hoại cơ may thắng cử của bà". Phúc trình này nói : "Chúng tôi đi đến quan điểm là ông Putin và chính quyền Nga dần dà hy vọng và rõ rệt muốn ông Trump đắc cử, và do đó tìm cách đẩy mạnh cơ may thắng cử cho ông Trump, bất cứ khi nào có thể làm điều đó".
Ông James Clapper nói : "Tôi nghĩ chúng ta chưa từng gặp một chiến dịch nào can thiệp vào tiến trình bầu cử của chúng ta trực tiếp và táo bạo như trường hợp này".
Ông James Clapper mô tả Nga cố gắng tiến hành "chiến dịch đa diện" với các phương thức "tuyên truyền, đưa tin sai, [và] tin giả". Ông cho rằng việc tấn công mạng của Nga đặt ra nguy cơ lớn đối với một loạt lợi ích của Mỹ. Ông nói : "Việc Nga tấn công mạng đặt ra một mối đe dọa lớn nhắm vào chính phủ, quân sự, ngoại giao, thương mại và cơ sở hạ tầng Mỹ".
WikiLeaks đã tiết lộ hàng ngàn email của ông Podesta, trợ lý hàng đầu của bà Clinton, trong những ngày trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hôm 08/11, nhưng không cho biết nguồn gốc các điện thư ấy. Trong cuộc phỏng vấn của kênh Fox News ngày 03/01/2017, ông Julian Assange nhắc lại tuyên bố của ông rằng Nga không đứng sau vụ rò rỉ này. Ông nói một thiếu niên 14 tuổi cũng có thể thực hiện được một trong những vụ xâm nhập vào email của ông John Podesta. Ông Trump đã hai lần đăng trên Twitter những lời ủng hộ ý kiến nói trên của Assange.
Hiện nay, không hệ thống luật pháp nào trên thế giới coi "những rò rỉ" của Wikileaks là những bằng chứng pháp lý (evidence), mà chỉ coi nó như là những thông tin (information) chưa được kiểm chứng nên không có giá trị. Do đó, khi điều trần tại Thượng Viện, các cơ quan tình báo Mỹ phải chứng minh các phần mềm độc hại đã phát xuất từ Nga. Với kỹ thuật điện toán hiện nay, việc này chẳng có gì khó. Ông Trump không biết gì về kỹ thuật nên cứ cải chày cải cối.
Donald Trump cải chày cải cối
Tối 05/01/2017, thay vì chỉ trích ông Putin và Nga về chuyện can thiệp vào bầu cử Mỹ, ông Trump đã tải lên Twitter một tin nhắn quy lỗi cho các thành viên Đảng Dân chủ vì đã hớ hênh để trở thành nạn nhân của vụ tin tặc.
Ngày 06/01/2017, các cơ quan tình báo Hoa Kỳ đã trình bày cho Donald Trump về hồ sơ Nga xâm nhập vào tiến trình bầu cử của Mỹ. Ông Mike Pence, Phó tổng thống tân cử, cho biết cuộc họp kéo dài hai tiếng đồng hồ đã mang tính "xây dựng". Mặc dầu với những bằng chứng không thể chối cải được, trong một thông báo hôm 06/01/2017, Donald Trump chỉ thừa nhận một cách chung chung : "Nga, Trung Quốc cùng một số quốc gia, đối tượng hay các nhóm bên ngoài luôn cố tìm cách xâm nhập cấu trúc mạng của các cơ quan chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức Mỹ, bao gồm cả Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ". Phát biểu trong ngày thứ bảy 07/01/2017, Donald Trump cho rằng kết quả bầu cử không bị ảnh hưởng. Ông Trump còn nói : "Lý do duy nhất vụ tấn công tin tặc được đem ra thảo luận là vì đảng Dân chủ đã thất bại nặng nề khiến họ đang rất xấu hổ !".
Từ trước đến nay, chưa thấy viên chức có thẩm quyền nào nói rằng bà Clinton thất cử chỉ vì bị tin tặc Nga phá. Trái lại, cả bà Clinton cũng như các cơ quan truyền thông đều cho rằng thủ phạm chính là James Comey, Giám Đốc FBI. Nhật báo New York Times ngày 07/11/2016, dưới đầu đề "Giám đốc FBI James Comey không thích hợp cho công vụ", bình luận gia Kurt Eichenwald đã viết : "James Comey không phải chỉ bị đuổi khỏi chức Giám đốc FBI mà còn phải bị ngăn chận vĩnh viễn không cho giữ bất cứ chức vụ công nào". Do đó, vụ tin tặc Nga được đưa ra trong lúc này không phải là để nói lên Donald Trump thắng cử là nhờ Nga, nhưng vì một mục tiêu khác quan trọng hơn, nhưng Donald Trump có tầm nhìn quá thấp và thiếu kinh nghiệm chính trị nên không thể thấy được !
Các biện pháp của chính phủ
Hôm 29/12/2016 Tổng thống Obama đã ban hành một loạt biện pháp trừng phạt hai cơ quan tình báo của Nga là GRU (an ninh quân đội) và FSB (KGB cũ) để trả đũa các hành động can thiệp của điện Kremlin vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ : trục xuất 35 nhân viên mật vụ mang hộ chiếu ngoại giao và gia đình, đóng cửa hai cơ sở bình phong, một ở New York và một ở bang Maryland. Quyết định này được toàn thể chính giới Mỹ ủng hộ. Tổng thống Obama còn cho biết thêm các biện pháp trừng phạt Nga không dừng ở đây. Hoa Kỳ sẽ tiếp tục ra tay "khi cần thiết kể cả các điệp vụ bí mật mà công chúng sẽ không được thông báo".
Chủ tịch Hạ Viện Paul Ryan lấy làm tiếc là các biện pháp này lẽ ra phải được thi hành từ lâu. Hai Thượng nghị sĩ Cộng hòa John Mc Cain và Lindsey Graham còn cho biết sẽ "động viên đồng sự để trừng phạt Nga mạnh hơn nữa".
Đảng Cộng hòa chỉ trích Trump
Lời kêu gọi điều tra về tin tặc Nga do hai tiếng nói hàng đầu của đảng Cộng hòa về chính sách ngoại giao khởi xướng, dó là Thượng nghị sĩ John McCain và Thượng nghị sĩ Lindsey Graham, được Thượng nghị sĩ McConnell ủng hộ. Thượng nghị sĩ McConnell, Trưởng khối đa số Cộng hòa tại Thượng viện Mỹ phản đối lập trường của Tổng thống tân cử Donald Trump về việc có nên điều tra chặt chẽ xem liệu Nga có tấn công tin tặc trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ hay không. Ông tuyên bố trong cuộc họp báo : "Nga không phải là bạn của chúng ta".
Ông Cory Gardner, một đảng viên Cộng hòa nói vụ xâm nhập của Nga phản ánh sự cần thiết phải có một ủy ban thường trực lo về vấn đề an ninh mạng.
Thượng nghị sĩ John McCain đã từng miêu tả sự can thiệp của Nga là một "hành động chiến tranh". Ông nói tiếp :
"Chúng tôi sẽ làm việc trong Quốc hội để đề ra những biện pháp chế tài quyết liệt hơn nhằm chặn đứng các cuộc tấn công khác nữa vào nước Mỹ. Chúng tôi sẽ làm việc trên cơ sở lưỡng đảng để đạt mục tiêu đó".
Ông Brian Katulis, một chuyên gia về an ninh quốc gia nói :
"Về bản chất, Tổng thống đắc cử Trump đã đặt mình bên ngoài dòng chính của quốc gia mà ông sẽ cai trị liên quan tới vấn đề này và Nga, ông đứng bên ngoài chính sách đối ngoại lưỡng đảng của Mỹ vốn vẫn theo dõi Nga với một mức độ hoài nghi nào đó".
Sự lo ngại của Cơ quan tình báo Mỹ
Nhiều dân biểu và nghị sĩ đảng Dân chủ và đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ đều bày tỏ quan ngại về những dự định sắp tới của ông Trunp đối với 17 cơ quan tình báo của Mỹ, trong đó có Cơ quan An ninh quốc gia, Cơ quan Tình báo quốc phòng và Trung tâm Chống khủng bố quốc gia. Đầu tiên là chuyện ông Trump cử ông Mike Pompeo, một người không có nhiều kinh nghiệm làm việc trong môi trường tình báo làm Giám đốc CIA. Bị báo chí chỉ trích nặng lời, hôm 05/01/2017 ông Trump đã phải cử cựu Thượng nghị sĩ Dan Coats, 73 tuổi, vào thay. Điều này cho thấy Donald Trâm không hiểu gì về tầm quan trọng của ngành tình báo và coi thường các tổ chức này.
Những tuyên bố của ông Trump về Nga cũng như việc ông chọn Tướng lục quân đã nghỉ hưu Michael Flynn, một người đã từng làm việc cho Nga, vào vị trí Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ khiến cho nhiều viên chức tình báo Mỹ càng thêm "đứng ngồi không yên". Họ tin rằng Nga ngày càng mở rộng tham vọng của mình trên khắp mọi lĩnh vực và sẽ rất khó kiềm chế.
Nhiều viên chức tình báo Mỹ còn bày tỏ lo ngại những chính sách sắp tới của ông Trump như việc cho phép mở rộng việc giám sát bằng các thiết bị điện tử đối với các nghi can khủng bố bắt nguồn từ nguồn gốc tôn giáo hoặc quốc tịch của họ sẽ khiến cộng đồng tình báo Mỹ gặp rắc rối về mặt pháp lý.
Tờ Wall Street Journal dẫn nguồn tin thân cận với Tổng thống đắc cử Donald Trump cho biết Trump dự định giảm số nhân viên các cơ quan tình báo Mỹ, bao gồm cả Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) và Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia. Theo quan điểm của ông Trump, đội quân tình báo của Mỹ đã hoàn toàn bị chính trị hóa. Trump đã chỉ trích mạnh mẽ những báo cáo của họ về tin tặc Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua và hoài nghi kết luận của các cơ quan này.
Hôm 10/01/2017, ông John Brennan, Giám đốc Cơ quan Tình báo trung ương Mỹ (CIA) cảnh báo việc Tổng thống đắc cử Donald Trump không coi trọng giá trị và tầm quan trọng của cộng đồng tình báo có thể đặt nước Mỹ trước "nguy hiểm và rủi ro lớn". Ông nói : "Chính quyền mới – và bất cứ tổng thống nào cũng thế – cần phải thừa nhận đây là một thế giới nguy hiểm đầy thử thách, và cộng đồng tình báo cùng với những người làm tình báo chuyên nghiệp có thể gìn giữ đất nước này an toàn, và bảo vệ các lợi ích an ninh quốc gia của chúng ta".
Một số thành viên của các cơ quan tình báo Mỹ tuyên bố họ sẵn sàng từ chức chứ không muốn tuân theo mệnh lệnh từ những người do ông Trump chỉ định làm lãnh đạo các đơn vị của họ.
Trump đã trúng kế Putin ?
Phát biểu hồi tháng 09/2016, Trump nói ông Putin "có đa số kiểm soát đối với đất nước mình" và gọi Tổng thống Nga là vị lãnh đạo giỏi hơn ông Obama. Ông Trump cho rằng ông Putin được "82% ủng hộ," và nói : "Tôi nghĩ là khi ông ấy bảo tôi là tuyệt vời thì tôi cũng nhận lời khen thôi, ok ?".
Đây có thể coi như một lời thông báo mở đầu của tập đoàn tài phiệt Exxon Mobil về chính sách của Mỹ đối với Nga trong giai đoạn sắp tới. Putin đón nhận ngay. Trên kênh truyền hình Channel One của Nga, ông Putin nói : "Ông ấy (Trump) đã thành công trong kinh doanh, điều đó cho thấy ông ta là người thông minh. Và nếu ông ấy thông minh thì ông ấy sẽ hiểu đầy đủ và khá nhanh chóng mức độ khác của vai trò trách nhiệm. Chúng tôi cho rằng ông ấy sẽ hành động từ vị trí này".
Sau vụ Tổng thống Obama ban hành các biện pháp chế tài Nga khi phát hiện tin tặc Nga phá hoại cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vừa qua, trong một thông cáo của Điện Kremlin, ông Putin tuyên bố : "Chúng tôi sẽ không trục xuất ai cả". Ông nói thêm rằng Nga vẫn duy trì quyền đáp trả các động thái của Mỹ. Ông Putin giải thích : "Các bước tiếp theo để phục hồi quan hệ Mỹ-Nga sẽ được đưa ra dựa trên chính sách mà chính phủ Tổng thống Trump sẽ thi hành".
Putin biết Trump rất thích "đồ ngọt" nên chỉ cần ném ra vài cục kẹo là Trump chụp lấy ngay. Quả thật đúng như vậy. Hôm 31/12/2016, từ bang Florida nơi ông đang nghỉ hè, Trump phản hồi ngay trên trang Twitter : "Nước cờ cao của V. Putin, hoãn hành động trả đũa - Tôi vẫn biết ông ấy rất thông minh !".
Trên trang Twitter hôm 7/1/2017, Donald Trump nói rõ : "Có quan hệ tốt với Nga là một điều tốt, không phải là điều xấu. Chỉ những kẻ "ngu ngốc" hay người điên mới cho rằng đó là xấu !" (Having a good relationship with Russia is a good thing, not a bad thing. Only "stupid" people, or fools, would think that it is bad !).
Với những lời tuyên bố trên, nói theo kiểu của người Việt đấu tranh, ông Trump đang thực hiện "hòa giải hòa hợp" và "xóa bỏ hận thù". Trong thực tế, ông Trump đang cố gằng mở đường cho việc hợp tác kinh doanh giữa tập đoàn dầu mỏ Exxon Mobil và Nga, vì chính phủ Trump đang là một tổ chức kinh doanh chứ không phải là Cơ quan hành pháp của Mỹ.
Putin và Trump đạp trúng mìn Obama gài !
Một thời gian sau khi Liên Xô sụp đỗ, Nga bắt đầu phát triển rất mạnh cả về quân sự lẫn kinh tế. Về quân sự, Nga sáng chế được nhiều vũ khí mới và mở rộng dần thị trường vũ khí của Nga. Về kinh tế, Nga muốn cạnh tranh với các quốc gia Trung Đông về dầu lửa, xây dựng các ống dẫn dầu đi tới Trung Quốc, Ấn Độ và sau cùng sẽ tới các nước Liên Hiệp Châu Âu qua ngả Thổ Nhĩ Kỳ.
Để ngăn chặn sự bành trướng của Nga, đầu năm 2014, Mỹ và các nước Liên Âu đã tạo ra cuộc chiến Ukraine để cấm vận và bao vây Nga về cả kinh tế lẫn chính trị. Ngày 02/07/2014, Tổng thống Putin lên tiếng phê phán Mỹ "đe dọa để trục lợi" và cho rằng "thời kỳ thế giới đơn cực đã chấm dứt".
Quan hệ thắm thiết giữa Trump và Putin - Ảnh minh họa
Để tìm một lối thoát, Nga đã dụ dược hai công ty tài phiệt lớn của Anh và Hoa Kỳ là British Petroleum (BP) và ExxonMobil vào khai thác dầu lửa ở Nga. Đây là những công ty siêu quốc gia (metanationals), có thể hoạt động vượt lên trên quyền lực và luật pháp của nhiều quốc gia, kể cả Hoa Kỳ. Ngày 30/08/2011, tập đoàn ExxonMobil đã ký hợp đồng khai thác dầu mỏ với Nga ở khu vực Bắc Băng Dương và ngày 16/6/1012 tập đoàn này đã ký thêm hợp đồng khai thác dầu mỏ ở khu vực Tây Siberia. Mặc dầu đã có lệnh cấm vận của Mỹ và Liên Âu, ExxonMobil vẫn khai thác dầu mỏ ở Nga. Tổng thống Obama và Quốc hội Mỹ chẳng dám nói gì.
Tuy nhiên, vấn đề khó khăn là sau khi khai thác được dầu, làm sao có thể chuyển qua Liên Âu để bán khi lệnh cấm vận vẫn còn ? Putin và ExxonMobil đã nghĩ ra diệu kế là đưa Donald Trupmp lên làm Tổng thống Mỹ rối xúi ông ta "hòa giải hòa hợp" và "xóa bỏ hận thù", tuyên bố hủy bỏ cấm vận Nga.
Tuy nhiên, khi việc mới bắt đầu thì cả Putin lẫn Trump vừa đạp phải quả mìn "tin tặc" do Tổng thống Obama gài, té ngửa bò càng. Moscow cho rằng Washington đang từng bước "tiêu diệt vĩnh viễn quan hệ Mỹ-Nga và đánh vào dự án bang giao của Donald Trump". Cuộc chiến chỉ mới bắt đầu, chúng tôi sẽ bàn tiếp.
Hôm 06/01/2017, trong một cuộc phỏng vấn của PBS, Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nói với Donald Trump : "Hãy trưởng thành đi Donald, đây là lúc ông cần chứng tỏ mình trưởng thành...".
Ngày 12/01/2017
Lữ Giang