1. Hệ thống ngân hàng SCB không liên quan, vẫn sống khỏe, không sợ mất tiền tiết kiệm ?
Vụ bắt giam bà Trương Mỹ Lan - Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã được chuẩn bị khá kỹ lưỡng. Tin vỉa hè lao xao vào ngày thứ sáu đen theo lệ đốt lò nhưng đến ngày 8/10, ngày thứ bảy báo chí mới công bố công khai kèm theo chiến dịch truyền thông khá chu đáo nhưng đầy mâu thuẫn. Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) cho rằng bà Trương Mỹ Lan không liên quan đến SCB, Ngân hàng nhà nước bảo đừng rút tiền, hứa "có những biện pháp theo quy định của pháp luật để đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền tại ngân hàng SCB". Những lời vàng ngọc này liệu có đáng tin ?
Ngày 12/10, Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) triển khai chương trình "Thêm ưu đãi - Mãi gắn kết" để tri ân khách hàng tham gia sản phẩm tiền gửi tại quầy.
Rút kinh nghiệm từ những vụ bắt bầu Kiên, Trần Bắc Hà từng gây bão, làm thị trường chứng khoán bốc hơi hàng tỷ đô la, hệ thống ngân hàng chao đảo, lần này việc bắt giam đại gia Trương Mỹ Lan và các đồng phạm ở tập đoàn Vạn Thịnh Phát được chuẩn bị chu đáo từ việc bảo mật, điểm rơi công bố và đồng hành với bắt giam là chiến dịch truyền thông rầm rộ.
Về thời điểm bắt giam, theo truyền thống của chiến dịch đốt lò lâu nay, việc đưa củi nhập lò thường được công bố vào ngày thứ sáu hàng tuần. Lần này, ngày 7/10, mạng xã hội đó đánh tiếng xa gần nhưng không có tin chính thức. Ban chuyên án chọn điểm rơi vào ngày thứ bảy rất hợp lý vì ngày thứ bảy, thị trường chứng khoán không làm việc, hầu hết các ngân hàng nghỉ làm hoặc chỉ làm việc buổi sáng.
Tuy vậy vẫn có rò rỉ thị trường vẫn có xáo trộn. Ngay mới 7 giờ sáng 8/10, Báo Lao Động online đã đưa tin trấn an "Ngân hàng nhà nước khuyến cáo người dân không nên rút tiền trước hạn ở SCB". Theo đó, đại diện Ngân hàng nhà nước chính thức lên tiếng về hiện tượng "Ngày 7/10/2022, trên mạng xã hội lan truyền thông tin tiêu cực về Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) dẫn đến hiện tượng một số người dân rút tiền trước hạn".
Về việc này Ngân hàng nhà nước khẳng định, sẽ theo dõi sát tình hình để ngân hàng hoạt động bình thường và có giải pháp, chính sách theo quy định của pháp luật để đảm bảo quyền và lợi ích của người gửi tiền, giữ vững ổn định của SCB nói riêng và hệ thống các tổ chức tín dụng nói chung" (1).
Ngay sau khi công bố thông tin bắt bà Trương Mỹ Lan thì 800 tờ báo cùng chung một tổng biên tập Trưởng Ban Tuyên Giáo đã cùng đồng ca giai điệu : không có gì…, hãy yên tâm, đã có Nhà nước lo.
Tuy vậy, chiến dịch tuyên truyền này lại thực hiện theo phương cách cũ rích, khá ngây thơ là cứ cùng nhau nói dối. Báo Đảng thành Hồ đi đầu đưa tin "Ngân hàng SCB : Bà Trương Mỹ Lan không ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh tại SCB". Báo dẫn nguồn tin rất oách, rất oai vệ "Tại buổi họp báo liên quan đến thông tin về Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) diễn ra tại Trung tâm Báo chí Thành phố Hồ Chí Minh chiều ngày 8/10, ông Hoàng Minh Hoàn, Phó Tổng Giám đốc phụ trách điều hành Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) cho biết : Công ty An Đông không phải cổ đông của SCB, bà Trương Mỹ Lan không giữ chức vụ quản lý và điều hành tại SCB" (2).
Ối cha mẹ ơi ! Xưa nay người có tiền gửi tiết kiệm thì ai cũng biết SCB là ngân hàng có lãi suất cao chót vót và là cái hầu bao cho bà Trương Mỹ Lan Vạn Thịnh Phát. Thậm chí vì biết và tin bà Lan có gốc bự nên người ta ùn ùn gửi tiền dù lãi suất ngân hàng này cao hơn các ngân hàng thương mại khác rất đáng ngờ !
Không chỉ trấn an 800 anh em báo chí còn nhiệt tình bơm thổi biến bệnh nhân đang hấp hối trở thành võ sĩ đang thách đấu trên võ đài. Cũng trong ngày thứ bảy đen tối ấy. Báo chí đồng loạt đưa tin SCB tăng lãi suất với những lời có cánh : "Ngân hàng SCB ổn định sau động thái của Ngân hàng nhà nước và trở nên hấp dẫn đối với nhiều người sau khi có quyết định tăng lãi suất lên 8,9% và thực hiện chi trả cho các khách hàng có nhu cầu một cách bình thường.
Trong phiên giao dịch ngày 8/10, Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) đã điều chỉnh tăng lãi suất huy động lên mức cao nhất 8,9%/năm cho kỳ hạn 24 tháng đối với chứng chỉ tiền gửi và cũng áp dụng mức lãi suất 8,9% cho tiền gửi kỳ hạn 36 tháng…" (3).
Chỉ trong một buổi sáng, đang bị khách hàng ùn ùn rút tiền, nâng lãi suất cái độp thì "ổn định sau động thái của Ngân hàng nhà nước và trở nên hấp dẫn đối với nhiều người" quả là tài thánh giống như lập luận quân Nga đốt cầu Crimea để thanh lý xây cầu mới !
Chiến dịch truyền thông càng hở sườn khi chối bỏ mối quan hệ của bà Trương Mỹ Lan với SCB thì lại lộ liễu mối quan hệ thâm sâu và bất minh giữa SCB và tập đoàn Vạn Thịnh Phát qua cái chết bất ngờ, bí ẩn của ông Nguyễn Tiến Thành - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Chứng khoán Tân Việt (TVSI) vài ngày trước đó.
Các báo đều đưa tin chi tiết "Ông Thành là chồng của bà Tống Thị Thanh Hoàng - phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Tập đoàn Vạn Thịnh Phát". "Không chỉ là người đứng đầu của Chứng khoán Tân Việt, từ năm 2017, ông Thành cũng đảm nhiệm vị trí thành viên hội đồng quản trị độc lập tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB)", "Theo dữ liệu từ SCB, trong quá trình hoạt động, Chứng khoán Tân Việt và SCB có nhiều mối quan hệ hợp tác với nhau" (4).
Như vậy, trên giấy tờ hiện nay, bà Lan không có vai trò trong SCB nhưng thông qua vợ chồng ông Thành và trung gian chứng khoán Tân Việt (TVSI) thì SCB với Vạn Thịnh Phát của bà Lan tuy hai mà một. Cái chết bất ngờ, bí ẩn của nhân vật hai chức ba vai này vào thời điểm hết sức nhạy cảm chỉ vài ngày trước khi bà Trương Mỹ Lan được công bố bị khởi tố bắt giam càng cho thấy bên trong SCB có rất nhiều ẩn khuất.
Điều quan trọng là 800 anh em báo Nhà nước cùng bơm hơi SCB sống khỏe sống hùng, hấp dẫn khách hàng nhưng đã để lòi hèm là Tân Việt không khỏe lắm bằng thông tin bất thường trong ngày chủ nhật 09/10/2022 : "Chứng khoán Tân Việt tạm ngừng cho nhà đầu tư ứng trước tiền bán chứng khoán" từ ngày 10/10, cho tới khi Công ty cổ phần Chứng khoán Tân Việt có thông báo mới. Các hoạt động khác vẫn diễn ra bình thường".
Ngoài điểm bất bình thường trong việc tạm ngừng cho nhà đầu tư ứng tiền bán chứng khoán, thông tin còn hé ra con số đáng ngại về sức khỏe tự công bố của Tân Việt : "Tính đến ngày cuối quý hai năm nay, Chứng khoán Tân Việt có tổng tài sản hơn 9.200 tỉ đồng, tăng 38% so với hồi đầu năm. Tuy nhiên khoản nợ phải trả của doanh nghiệp cũng tăng 72% lên hơn 5.400 tỷ đồng, nhiều hơn vốn chủ sở hữu (3.800 tỉ đồng)" (5).
Anh em báo chí trong nước theo sự lãnh đạo của đảng ắt hẳn phải nói theo đường lối. Báo chí của ông anh cả một thời là thành trì xã hội chủ nghĩa đã tổng hợp tin tức và thông tin chi tiết với từ ngữ long trọng "đế chế Vạn Thịnh Phát".
Riêng tại Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB), theo trang Tài chính và cuộc sống Fili, cơ quan của Hiệp hội các nhà quản trị tài chính Việt Nam (VAFE), chỉ trong vòng ba tháng gần đây, Ngân hàng SCB đã liên tục miễn nhiệm và bổ nhiệm nhiều nhân sự cấp cao thuộc ban điều hành.
Điển hình như ngày 12/08/2022, Ngân hàng đã miễn nhiệm chức danh Quyền Tổng Giám đốc của ông Trương Khánh Hoàng.
Ông Trương Khánh Hoàng được bổ nhiệm làm quyền tổng giám đốc SCB từ tháng 5/2021 thay cho ông Jeremy Chen.
Ông Hoàng ngồi ghế Quyền CEO của SCB chỉ khoảng 15 tháng. Đáng chú ý, trước khi ông Trương Khánh Hoàng làm Quyền Tổng giám đốc, SCB đã thay tổng giám đốc đến ba lần…chỉ trong vòng 10 tháng(lần lượt là ông Võ Tấn Hoàng Văn, ông Hoàng Minh Hoàn, rồi đến ông Chen Yi-Chung - tức Jeremy Chen).
Sau thời khi miễn nhiệm ông Trương Khánh Hoàng, SCB bổ nhiệm ông Diệp Bảo Châu làm Phó Tổng giám đốc phụ trách. Tuy nhiên, tới ngày 30/08, SCB tiếp tục bổ nhiệm ông Trương Ngọc Lũy vào vị trí Phó Tổng Giám đốc.
Ngày 15/09/2022, bà Trần Thị Mỹ Dung bị miễn nhiệm khỏi vị trí Phó Tổng Giám đốc của SCB. Theo đó, bà Dung thực hiện nhiệm vụ mới theo sự phân công của lãnh đạo Ngân hàng SCB.
Bà Nguyễn Kim Hằng được bổ nhiệm làm Kế Toán trưởng của Ngân hàng. Cũng trong tháng 9, SCB liên tiếp bổ nhiệm thêm ba phó tổng giám đốc khác là ông Bùi Nhân, ông Hoàng Minh Hoàn và bà Đặng Thị Bảo Châu. Mới nhất, ngày 4/10, SCB đã bổ nhiệm ông Đoàn Trung Kiên vào vị trí Phó Tổng Giám đốc.
Chỉ tính từ tháng 8 đến nay, Ngân hàng SCB liên tục ghi nhận biến động nhân sự khi liên tiếp bổ nhiệm tới sáu Phó tổng giám đốc.
Các hoạt động tại Ngân hàng SCB gây chú ý vì được cho là có mối liên quan mật thiết với tập đoàn Vạn Thịnh Phát của vợ chồng nữ đại gia bất động sản Trương Mỹ Lan và Chu Nap Kee Eric.(6)
Với những dữ liệu đã nêu cho thấy thông tin trấn an SCB mạnh khỏe, hấp dẫn của ông Hoàng Minh Hoàn, Phó Tổng Giám đốc phụ trách điều hành SCB và các anh em báo chí quốc doanh là không khả tin. Hơn thế nữa, qua kinh nghiệm các vụ án ACB, FLC, những người trong ban lãnh đạo cũng được cơ quan cho phát ngôn hôm nay có thể chuyển hóa thành củi hoặc tự ý xin nghỉ việc vào thời điểm x,y nào đó trong tương lai. Những lời hứa hẹn của "kẻ trọc đầu" như ông Phó tổng SCB càng không khả tín.
Tin vào sức khỏe của SCB, vào các chính sách hỗ trợ của Nhà nước hay tin vào câu châm ngôn dân gian trâu chậm uống nước đục là quyền và sự khôn ngoan của mỗi người.
2. Trái phiếu sẽ được Ngân hàng nhà nước chi trả hay "móc bọc" * ?
Để yên dân không gì hiệu quả hơn là bảo đảm quyền lợi chính đáng của người dân. Nhà nước để cho ngân hàng, doanh nghiệp phát hành trái phiếu trong nhiều năm trời số tiền hàng chục ngàn tỉ đồng mới phát hiện doanh nghiệp, ngân hàng lừa đảo. Nếu tài sản doanh nghiệp không đủ chi trả, liệu Nhà nước sẽ xuất tiền trả thay hay để dân "móc bọc" ?
Người dân đến rút tiền ở chi nhánh Nhân hàng SCB ở Gia Lai hôm 8/10/2022 - Báo Gia Lai
Nhân vật được dân đen quan tâm, tin cậy phải là người có tóc, có chức có quyền. Có ngay, cũng trong ngày 8/10 bùng nổ. Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng nhà nước Đào Minh Tú đã có cuộc trao đổi với báo chí và khẳng định, Ngân hàng nhà nước sẽ có những biện pháp nhằm tiếp tục đảm bảo hoạt động liên tục và ổn định cho Ngân hàng SCB.
Ông Phó Thống đốc khuyến cáo người dân có tiền gửi tại SCB cần thận trọng trước khi quyết định rút tiền gửi, nhất là những khoản tiền gửi rút trước hạn, vì khi đó sẽ làm ảnh hưởng đến quyền lợi của mình đáng ra được hưởng về lãi suất có thời hạn tại SCB.
Nhưng trước câu hỏi cụ thể về vấn đề đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người gửi tiền và đặc biệt là an toàn của hệ thống ngân hàng sẽ được đảm bảo như thế nào trong mọi tình huống ? Ông Phó Thống Đốc lại trả lời rất chung chung như nhà chính trị, như lãnh đạo Đảng chứ không có bài toán, phương thức cụ thể của một nhà quản trị. Ông nói :
"An toàn hoạt động của các tổ chức tín dụng là một trong những vấn đề rất quan trọng trong nhiều năm qua. Ngân hàng nhà nước và các bộ ngành chức năng đã có nhiều biện pháp, chính sách để đảm bảo an toàn cho cả hệ thống các tổ chức tín dụng. Thời gian tới, Ngân hàng nhà nước đã và sẽ tiếp tục có những biện pháp cụ thể quyết liệt để đảm bảo an toàn hoạt động chung cũng như của Ngân hàng SCB" (7).
Không chỉ lãnh đạo Ngân hàng nhà nước, cây bút dự báo tín cẩn của bác Cả Trọng cũng được huy động vào chiến dịch truyền thông. Nhà báo Huy Đức với nickname Trương Huy San đã dẫn tin từ báo Đầu Tư : "Ngân hàng nhà nước : Sẽ giữ vững ổn định tại SCB, người dân không nên rút tiền trước hạn" (8) và có mấy dòng bình luận rất trung dung giống như Bộ ngoại giao ta chọn chân lý chứ không chọn phe "Ngân hàng nhà nước đã từng làm thế với ACB (hai lần) và với ngân hàng Xây Dựng (VNCB). Nhà nước ta từng bắt nhiều chủ ngân hàng như Trầm Bê, Phạm Công Danh, Trần Phương Bình nhưng vẫn bỏ tiền ra cứu ngân hàng của họ" (9).
Túm lại là ngài Thống đốc và anh Osin khuyên dân đừng rút tiền tiết kiệm, cứ yên tâm để đó có Nhà nước lo. Vấn đề ở đây là Phạm Công Danh, Trần Phương Bình mức thua lỗ chỉ nằm trong phạm vi ngàn tỉ. Quy mô của Vạn Thịnh Phát và SCB lớn hơn rất nhiều và nhiều lần và mức độ phức tạp cũng hơn rất nhiều lần không chỉ tiền gởi tiết kiệm mà chủ yếu là tiền mua Trái Phiếu của các công ty con trong hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát.
Những năm vừa qua, bà Trương Mỹ Lan nổi tiếng là đại gia bí hiểm đầu cơ hàng ngàn tỉ đồng đất vàng chuyên để trùm mền, không bán ra cũng không kinh doanh. Bà Lan đã tạo nên cả một "hệ sinh thái" Vạn Thịnh Phát với hàng loạt công ty con như : Công ty TNHH Vạn Thịnh Phát, Công ty cổ phần Đầu tư An Đông, Công ty cổ phần Đầu tư Time Square, Công ty Tập đoàn Sài Gòn Peninsula...
Cùng với việc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát bị nêu tên trong kết luận thanh tra và các thông báo của Thanh tra Chính phủ liên quan đến các dự án chuyển đổi nhà đất công tại Thành phố Hồ Chí Minh, việc Viva Land xuất hiện trên website chính thức của Vạn Thịnh Phát với vai trò "đối tác" cũng được truyền thông trong nước đưa tin rầm rộ.
Thời gian qua, cái tên Viva Land không chỉ được coi là ‘điển hình của cá bé nuốt cá lớn’ trên thị trường M&A bất động sản Việt Nam mà giới đầu tư còn tập trung sự tò mò vào mối liên hệ giữa Viva Land với đế chế Vạn Thịnh Phát cũng như CapitaLand.
Cụ thể, Viva Land thành lập ngày 15/5/2019. Xuất phát điểm là một "cá bé" và một tay chơi mới (chỉ mới hơn hai năm tuổi hoạt động) nhưng Viva Land lại nắm vai trò quản lý nhiều dự án bất động sản tại những vị trí đắc địa ở hai thành phố lớn nhất Việt Nam là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh.
Đặc biệt, mối liên hệ giữa Viva Land và Vạn Thịnh Phát có thể thấy thông qua hai dự án mà Viva Land tiếp nhận từ Vạn Thịnh Phát.
Theo đó, Viva Land đang quản lý dự án Saigon Peninsula (còn được Viva Land gọi tên là VVS5). Đây được xem là siêu dự án ở khu vực Quận 7, Thành phố Hồ Chí Minh có tổng vốn đầu tư dự tính sáu tỷ USD. Tuy nhiên dự án này vẫn án binh bất động hơn một thập kỷ rưỡi qua.
Từ 2007, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã chấp thuận cho Công ty cổ phần Tập đoàn Sài Gòn Peninsula (SP Group) làm chủ đầu tư dự án. Năm 2011, Thành phố Hồ Chí Minh có văn bản giao đất thực hiện san lấp mặt bằng dự án. Năm 2016, nhà đầu tư hoàn tất bồi thường giải tỏa 93% diện tích đất dự án.
Giữa năm 2016 khởi công khu công viên Mũi Đèn Đỏ trong dự án và nhà ở đô thị với tên thương mại là Saigon Peninsula. Tuy nhiên đến nay, dự án vẫn chưa triển khai xây dựng do vướng các thủ tục đầu tư.
Ai cũng biết, Sài Gòn Peninsula (SP Group) có liên quan đến bà Trương Mỹ Lan. SP Group được thành lập vào năm 2003 với vốn điều lệ 18.000 tỷ đồng. Tháng 8/2016, đối tác của Tập đoàn Sài Gòn Peninsula là Tập đoàn Vạn Thịnh Phát đã công bố việc ký kết với các nhà đầu tư nước ngoài gồm Pavilion Group và Genting Group để phát triển dự án.
Đáng chú ý, thành phần SP Group còn từng có ông Lâm Khắc Vinh (hay Truong Vincent Kinh, doanh nhân có quốc tịch Mỹ) đảm nhận vai trò Chủ tịch Hội đồng quản trị và đại diện pháp luật.
Ông Lâm Khắc Vinh còn là lãnh đạo chủ chốt của nhiều công ty bất động sản như Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển Sunny World, Công ty cổ phần Phát triển Sunny World Homes, Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển bất động sản Sunny World, Công ty cổ phần Sunny World Holdings, Công ty cổ phần Vietnam Land Group, Công ty cổ phần Đầu tư Trade Wind, Công ty cổ phần VN Unique, Công ty cổ phần Tập đoàn Diamond Capital, Công ty cổ phần Phát triển và Quản lý Diamond Capital.
Đặc biệt, hầu hết các pháp nhân này đều ít nhiều có mối liên hệ với Tập đoàn Vạn Thịnh Phát.
Chưa hết, ông Lâm Khắc Vinh cũng là đại diện pháp luật Công ty cổ phần Đầu tư & Phát triển Uniprime, đối tác cùng Bitexco thực hiện dự án ở khu tứ giác Bến Thành The Spirit of Saigon vào năm 2019 (tên thương mại hiện nay là Pearl, tên trên website Viva Land là VVS1).
Toạ lạc tại khu "siêu tứ giác" bốn đường lớn Phạm Ngũ Lão – Phó Đức Chính – Lê Thị Hồng Gấm – Calmette, đối diện chợ Bến Thành, Pearl nằm ngay nhà ga metro số 1 của Thành phố Hồ Chí Minh (khu tứ giá Bến Thành).
Trước đây dự án có tên gọi The Spirit of Saigon thuộc sở hữu của Tập đoàn Bitexco, vốn đầu tư 500 triệu USD. Đến 2013, dự án ngừng thi công trong nhiều năm trước khi về tay Masterise Homes theo tên gọi là One Central HCM. Đến đầu năm 2022, hàng rào thi công bên ngoài dự án được đổi tên chủ đầu tư thành Viva Land, cùng tên gọi mới là Pearl.
Viva Land còn gây chú ý vì các thương vụ M&A "cá bé nuốt cá lớn" không chỉ ở Việt Nam mà còn ở cả nước ngoài. Năm 2021, Viva Land đã mua tòa nhà văn phòng Robinson Point Tower ở Singapore với mức giá 361 triệu USD (khoảng 8.340 tỷ đồng). Đến đầu năm 2022, Viva Land thâu tóm Capital Place, tòa nhà văn phòng hạng A quốc tế tại Hà Nội với mức giá lên tới 550 triệu USD (gần 12.500 tỷ đồng).
Hay như thương vụ khách sạn SO Singapore (nằm tại Robinson Rd và Boon Tan St, đối diện với khu ẩm thực Lau Pa Sat) đã được bán với giá 240 triệu SGD (gần 4.000 tỷ đồng) được Viva Land mua lại.
Thực tế, khó tránh khỏi nghi ngờ của giới đầu tư về mối quan hệ giữa Viva Land và Vạn Thịnh Phát, vì vốn chủ sở hữu chỉ 41 tỷ đồng và tổng tài sản 242 tỷ đồng thì gần như chắc chắn Viva Land không đủ khả năng sở hữu các tài sản đắt đỏ ở Việt Nam chứ chưa nói tới các thương vụ M&A đình đám tại Singapore hay thị trường nước ngoài.
Bà Lan không có nhà máy in tiền, tiền đâu làm vốn đầu cơ, trả lãi ngoài vốn huy động của dân thông qua SCB ?
SCB là ngân hàng hấp dẫn nhất trong các ngân hàng thương mại, nhờ có mức lải suất cao hơn các ngân hàng khác từ 1 đến 2%. Cách trả lãi cũng hấp dẫn, chia làm nhiều lần trong kỳ hạn cho vay, chưa hết hạn đã có lãi. Ngoài lãi vay còn có nhiều quà tặng, phần thưởng có giá trị. Người viết bài này từng gửi tiết kiệm ở SCB và chứng kiến ngân hàng này chỉ có khách hàng là người gửi tiền tiết kiệm và người đáo hạn, không có khách hàng vay.
SCB chỉ có khách hàng duy nhất là Vạn Thịnh Phát nhưng trên hồ sơ hoàn toàn không có cái tên này giống như bà Trương Mỹ Lan không liên quan đến SCB. Sau khi làm hợp đồng cho SCB vay, khách hàng sẽ được nhân viên tư vấn ký hợp đồng mua trái phiếu của công ty X,Y nào đó và đươc SCB bảo lãnh, mua lại trái phiếu khi đáo hạn cho vay.
Điểm mấu chốt của vấn đề là ở đây, đa số tiền người dân gửi tiết kiệm vào SCB đã bị biến hóa thành MUA TRÁI PHIẾU. Ngài Phó Thống Đốc Ngân hàng nhà nước hứa sẽ có " biện pháp cụ thể quyết liệt để đảm bảo an toàn hoạt động chung cũng như của Ngân hàng SCB" liệu phải hiểu các biện pháp ấy ra sao ?
Báo Thanh Niên có bài viết phân tích các giải pháp xử lý theo pháp luật Việt Nam trong trường hợp này với tựa đề "Tỉ phú Trương Mỹ Lan bị bắt, quyền lợi người mua trái phiếu Vạn Thịnh Phát ra sao ?" (10)
Báo dẫn lời chuyên gia tài chính, TS Đinh Thế Hiển phân tích : "Hiện nay những người gửi tiền tiết kiệm vào ngân hàng vẫn an toàn. Riêng về trái phiếu doanh nghiệp, những công ty đại chúng, đã niêm yết trên sàn chứng khoán thường chỉ phát hành trái phiếu có lãi suất dao động từ 8 - 9%/năm thì cũng khá an toàn. Còn những công ty không đại chúng đẩy lãi suất lên cao hơn, từ 12 - 15%/năm thì rủi ro cao hơn. Nhà đầu tư chọn mua trái phiếu để hưởng lãi suất cao cũng phải chịu rủi ro cao hơn gửi tiết kiệm. Đó là nguyên tắc thị trường".
Chưa bao quát hết các nhánh, các công ty con khác của Vạn Thịnh Phát, bài báo tập trung vào thực tế tại công ty An Đông mà cơ quan điều tra đã khởi tố.
Theo báo cáo, An Đông hiện có ba lô trái phiếu đã phát hành với tổng giá trị lên gần 25.000 tỉ đồng. Các lô trái phiếu đều có kỳ hạn 5 năm, sẽ đáo hạn vào năm 2023, 2024. Giai đoạn 2018 - 2020, An Đông đã trả lãi trái phiếu tổng cộng hơn 2.800 tỉ đồng cho cả 3 lô trái phiếu.
Theo Tiến sĩ Đinh Thế Hiển, dù số tiền trái phiếu phát hành khá lớn gần 25.000 tỉ đồng nhưng do An Đông không phải là công ty đại chúng, không niêm yết nên rủi ro cho các trái chủ (người mua trái phiếu) khá cao. Sau khi ban lãnh đạo bị bắt tạm giam, trường hợp công ty phá sản thì các trái chủ sẽ là đối tượng sau cùng được nhận lại số tiền còn lại sau khi đã xử lý nợ theo trình tự ưu tiên như nợ ngân hàng, công nhân viên, nhà nước. Do đó, nếu như tài sản của An Đông vẫn còn để trả nợ thì khả năng trái chủ vẫn mất từ 10 - 50% số tiền đã mua trái phiếu.
Trong trường hợp công ty không tuyên bố phá sản, đến kỳ hạn thanh toán trái phiếu mà doanh nghiệp bị mất khả năng thanh toán, trái chủ có thể chọn phương án thỏa thuận hoặc nộp đơn kiện yêu cầu tuyên bố phá sản ra tòa án. Khi đó mọi trình tự sẽ theo quyết định của tòa và nếu tuyên bố công ty An Đông phá sản thì cũng sẽ theo các thủ tục quy định. Đây là con đường pháp lý quanh co khúc khuỷu có rất nhiều rủi ro và mất rất nhiều thời gian.
Đó là nói theo lý thuyết về pháp lý, còn thực tế, một số chuyên gia tài chính dự báo, các trái chủ của An Đông có khả năng khó thu hồi lại vốn sau khi ban lãnh đạo công ty này đã bị bắt tạm giam. Vì hiện công ty như "rắn không đầu" nên cũng khó thu xếp đủ tài chính để hoàn trả vốn cho khách hàng đã mua trái phiếu. Đồng thời, các lô trái phiếu đã phát hành của An Đông đến cuối năm 2023 và đầu năm 2024 mới đến kỳ tất toán nên phải tiếp tục chờ.
Trái ngược với lời động viên của Osin Huy Đức, Báo Thanh Niên đã dẫn chứng thực tế gần đây nhất là Tân Hoàng Minh.
"Hàng loạt trái chủ của Tân Hoàng Minh đã gần bảy tháng trôi qua đến nay nhưng vẫn chưa thể nhận lại được tiền của mình. Mặc dù Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tuyên bố hủy các đợt phát hành trái phiếu trước đó của Tân Hoàng Minh. Kết quả điều tra đã xác định Tân Hoàng Minh đã chiếm đoạt hơn 8.000 tỉ đồng của các nhà đầu tư. Doanh nghiệp này đã nhiều lần đưa ra lời hứa sẽ xử lý các tài sản hiện có để trả lại tiền cho nhà đầu tư. Nhưng cho đến nay, Tân Hoàng Minh vẫn không thể cung cấp thông tin về lộ trình trả tiền cho nhà đầu tư".
Liệu có thể hy vọng Nhà nước bỏ tiền ra chi trả cho dân trong khi Tân Hoàn Minh đã nộp một phần tiền nhưng cơ quan chức năng vẫn đắp chiếu nằm chờ vì thủ tục.
Báo Thanh Niên cho biết "Hiện Tân Hoàng Minh đã chuyển 2.100 tỉ đồng vào tài khoản của Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an tại Kho bạc Nhà nước để đảm bảo quyền lợi cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay cơ quan chức năng chưa thể hoàn trả tiền cho các nhà đầu tư vì phải thực hiện theo trình tự, các bước theo quy định pháp luật…".
Thực tế hiện nay và qua các vụ án kinh tế đã qua việc thu hồi tài sản của kẻ lừa đảo và hoàn trả cho người bị chiếm đoạt khó như mò kim đáy biển. Ở đây, một phần lớn tiền vay của SCB đã dành chi trả tiền lãi cho những người gửi trước. Phần khác việc định giá, đấu giá phát mãi tài sản dưới bàn tay trí tuệ của các quan chức chấp pháp Việt Nam cũng sẽ hao hụt rất nhiều. Hy vọng Nhà nước chi trả cho dân lại thấp hơn ước mong sa hoàng Putin bồi thường thiệt hại cho nạn nhân chiến tranh Ukraine. Rất đau lòng nhưng đành nói thiệt : Trái chủ của Vạn Thịnh Phát cầm chắc là "móc bọc".
Gió Bấc
Nguồn : RFA, 10/10/2022
Chú thích :
* móc bọc : từ dân gian nghĩa đen chỉ những người nghèo ở mức tận cùng sống bằng nghề đi móc bọc ni lon (bao nhựa). Nghĩa bóng là bị trắng tay.
Tham khảo :
3. https://vietnamnet.vn/ngan-hang-scb-tang-lai-suat-len-8-9-on-dinh-sau-do...
4. https://tuoitre.vn/chu-tich-chung-khoan-tan-viet-thanh-vien-hdqt-doc-lap...
5. https://tuoitre.vn/chung-khoan-tan-viet-tam-ngung-cho-nha-dau-tu-ung-tru...
8. https://baodautu.vn/ngan-hang-nha-nuoc-se-giu-vung-on-dinh-tai-scb-nguoi...
9. https://www.facebook.com/Osinhuyduc/posts/pfbid02EwwuEeetRJZXyHhePCyFYHM...
10. https://thanhnien.vn/quyen-loi-nguoi-mua-trai-phieu-cua-van-thinh-phat-s…