‘Quá tam ba bận’ : Việt Nam ‘đi với ma’ đến bao giờ" ?
Hải Lê, VOA, 14/10/2022
Hôm 13/10/2022, tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc (UNGA), Việt Nam đã bỏ phiếu trắng, tức là ngầm ủng hộ Moskva sáp nhập bốn vùng đất mới cưỡng chiếm từ Ukraine vào Lãnh thổ Nga. Động thái ngoại giao này được nhà văn Võ Thị Hảo ví, Hà Nội như một con ếch ngồi chồm chỗm vỗ tay tán thưởng ngọn lửa dưới đáy nồi đang luộc đồng loại và sẽ đến lượt luộc chết chính cả bản thân mình.
Trong một lần bỏ phiếu tại Liên Hiệp Quốc về vấn đề Ukraine - Nga. Việt Nam một lần nữa bỏ phiếu trắng, tức là ngầm ủng hộ Nga.
"Đi với ma mặc áo giấy"…
Có nghĩa là nếu ai cứ bận cái áo giấy của hồn ma mãi thì mình cũng sẽ thành một con ma, với não trạng, cách sống, tà ý và tà tâm đúng như thế. Đó chính là lời cảnh báo dành cho lãnh đạo Việt Nam đã gián tiếp ủng hộ cuộc xâm lược của Nga hiện nay ở Ukraine.
Nhà văn Võ Thị Hảo từ nước Đức cho rằng, thủ đoạn của Nga trong việc cưỡng ép trưng cầu dân ý để chiếm đoạt bốn vùng lãnh thổ của Ukraine đặt ra một tiền lệ nguy hiểm, cổ võ các nước lớn có thể trắng trợn chiếm đoạt các nước nhỏ, bất chấp những luật lệ quốc tế. Việt Nam lại luôn nằm trong nguy cơ bị Trung Quốc xâm chiếm và tình thế ngày càng nguy hiểm nếu UNGA không đoàn kết đủ để ngăn chặn hành vi xâm lược của Nga, thì Trung Quốc cũng dễ "noi theo" gương xấu ấy… Nữ văn sĩ nổi tiếng lập luận, Việt Nam bỏ phiếu trắng, đồng nghĩa với việc chấp nhận hành vi xâm lược và đàn áp nhân quyền của Nga chỉ một ngày sau khi Hà Nộivừa được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc là một sự phản bội nhân quyền, khiến cho Việt Nam thêm mất uy tín và sẽ bị cô lập trên thế giới.
Giáo sư Carl Thayer từ Úc nhận xét :"Việc Việt Nam bỏ phiếu phản đối lên án Nga sáp nhập Ukraine bất hợp pháp có thể gây hại cho Việt Nam. Cuộc bỏ phiếu này làm xói mòn lòng tin của Hoa Kỳ và EU đối với Việt Nam như một đối tác tin cậy và thành viên xây dựng của cộng đồng quốc tế. Nếu cuộc chiến ở Ukraine trở thành một cuộc xung đột kéo dài, Việt Nam có thể được coi là một phần của vấn đề vì đã tiếp tay cho Nga".
Ông Will Nguyễn, nhà vận động nhân quyền nói với phóng viên Đài RFA : "Tôi nghĩ nếu Hồ Chí Minh còn sống đến ngày hôm nay, ông ấy sẽ xấu hổ với chính phủ Việt Nam về việc họ bỏ phiếu trắng. Nếu thực sự "không có gì quý hơn độc lập và tự do", lá phiếu ở UNGA lẽ ra phải rõ ràng là ủng hộ Ukraine. Và trước tình hình nguy hiểm ở Biển Đông, các nhà lãnh đạo Việt Nam hiện nay đã phản bội di sản của Hồ Chí Minh".
Nhà thơ Hoàng Hưng, một nhà phản biện xã hội từ Sài Gòn cho rằng, thái độ của Hà Nội khiến nhiều người thất vọng. Theo ông,Việt Nam hiện nay không muốn đối đầu với Nga, vì có nhiều liên quan giữa Hà Nội và Moskva trong quốc phòng và khai thác dầu khí chung ở Biển Đông.
Thiết tưởng nên nhắc lại lập trường "tuyên bố một đằng, bỏ phiếu một nẻo" của đại diện Việt Nam tại UNGA. Từ ngày nổ ra chiến tranh, đã ba lần nền ngoại giao phản dân của Đảng cộng sản Việt Nam đã phản bội lợi ích quốc gia, làm nhục quốc thể. Nhà văn quân đội – Đại tá Phạm Đình Trọng – đã có cái nhìn thật sắc bén khi ông khái quát : "Trong khi hầu hết các quốc gia có mặt ở Liên Hiệp Quốc (trong hai lần 2/3 và 24/3 trước đây) đều bỏ phiếu lên án Nga, đòi Nga rút quân và ủng hộ Ukraine, thì cả hai lần ấy, Việt Nam đều bỏ phiếu trắng. Hai lần người dân Việt Nam bị các lá phiếu trắng ấy làm nhục trước thế giới". Và đến lần thứ ba hôm 7/4 vừa rồi, Đại tá Trọng tố cáo tiếp : "Lần thứ ba, 93 cánh tay cộng đồng nhân loại chỉ mặt cái ác của Putin ở Ucraine. 93 cánh tay loài người văn minh lôi cái ác Putin ra khỏi Hội đồng Nhân quyền. Đi xa hơn hai lần trước, lần này nhà nước Việt Nam bỏ phiếu chống. Chống lại 93 cánh tay chỉ mặt tội ác Putin – Nga. Bằng lá phiếu chống nghị quyết của cộng đồng nhân loại vạch mặt cái ác, nhà nước Việt Nam đư a cánh tay ra bảo vệ cái ác Putin – Nga".
Phiếu trắng lần này cực kỳ nguy hiểm
Và lần thứ tư này, sau khi "quá tam ba bận", ngày 13/10/2022, Việt Nam lại tiếp tục bỏ phiếu trắng, "theo voi hít bã mía" (bỏ phiếu theo Trung Quốc), không dám lên án hành động phi nhân phi pháp của Nga đối với Ukraine. Nhưng lá phiếu trắng lần này nguy hiểm gấp bội phần so với hai lần trước. Cũng đúng vào ngày bỏ phiếu nói trên (13/10), tại Hội nghị về tương tác và các biện pháp xây dựng lòng tin ở Châu Á (CICA) ở thủ đô Astana của Kazakhstan, Putin kích động tình cảm bài phương Tây ở các lãnh đạo Châu Á. Với các lệnh trừng phạt kinh tế của phương Tây đang siết chặt, ông Putin đã chuyển trọng tâm từ chiến đấu với phe trước đây bị ông cáo buộc là "tân phát xít" ở Kyiv sang đối đầu với "tập thể phương Tây" đang võ trang cho Ukraine, bị cho là có mục đích được mở rộng ảnh hưởng của phương Tây và thu hẹp ảnh hưởng của Nga. Putin lập luận : "Thế giới đang trở nên thực sự đa cực". Và ông nói tiếp : "Và Châu Á, nơi các trung tâm quyền lực mới đang xuất hiện, đóng một vai trò quan trọng, nếu không muốn nói là chủ chốt trong thế giới đó".
Thủ tướng Đức Olaf Scholz hôm 13/10 đã mô tả cuộc chiến ở Ukraine là một phần của "cuộc Thập tự chinh" của Nga chống lại nền dân chủ tự do. Trong khi đó, ở Việt Nam, thái độ ủng hộ Nga xâm lược Ukraine của Đảng và Nhà nước cộng sản phản ánh tâm lý thù địch phương Tây có nguồn gốc ý thức hệ. Bất chấp những thất bại và bước lùi gần đây trên chiến trường ở Ukraine cho thấy dấu hiệu Putin sa lầy và đang rơi vào tuyệt vọng, bất chấp sự phản đối của Liên Hiệp Quốc lên án Nga vi phạm luật pháp quốc tế, một bộ phận giới tinh hoa ở Việt Nam vẫn khăng khăng thái độ ủng hộ các quyết định của Đảng cộng sản Việt Nam và của Tổng thống Putin về cuộc chiến. Thật đáng buồn cho hiện trạng "cọc đèn tối chân" này. Ký ức về một thời đã qua vẫn sâu nặng về người Nga "tốt bụng" và đất nước Xô-viết hùng vĩ, hoài niệm về một nền văn hóa bao dung và tình cảm quốc tế, sự giúp đỡ vô tư… là một trong những nguyên nhân của thái độ ủng h ộ Putin, bất chấp bối cảnh thực tế đang thay đổi mạnh mẽ. Hơn thế,đằng sau tâm lý thù địch Mỹ và phương Tây là một thứ chủ nghĩa mang cội nguồn ý thức hệ cộng sản, được cho là có ưu thế trong điều kiện chiến tranh.
Cuộc xâm lăng của Nga vào Ukraine đang sang tháng thứ tám và Điện Kremlin liên tiếp gặp nhiều thất bại trên chiến trường. Điều này khiến một số quan sát viên ngoại quốc cảnh báo rằng Putin nay như "con thú cùng đường" và sẽ có các phản ứng tàn bạo nhắm vào thường dân Ukraine để triệt hạ tinh thần chiến đấu của quốc gia này. Các tội ác của Nga đối với dân thường Ukraine ngày càng chồng chất trong khi Nhà nước Việt Nam không nhận thức được thiện ác khi tiếp tục không lên án cuộc xâm lược của Nga. Nhiều nhà am hiểu thời sự ở Việt Nam bày tỏ sự lo ngại về hiệu quả của các loại vũ khí này khi quân Nga đang thất thế trên chiến trường, bên cạnh tính phi nghĩa của cuộc xâm lược mà Moskva đang tiến hành ở nước láng giềng.
Nhưng quan trọng hơn chuyện vũ khí là não trạng phụ thuộc của Việt Nam vào Nga trong việc bảo vệ đất nước. Các nhà phân tích cho rằng, muốn bảo vệ được đất nước trước hết phải có chính nghĩa, vậy ủng hộ kẻ xâm lược có chính nghĩa không ? Thứ hai, một nước như Việt Nam khi bị xâm lược, cần phải có sự ủng hộ của đại đa số các nước, trong đó các nước hùng mạnh, văn minh. Vậy Nga có phải là nước hùng mạnh và văn minh không ? Vậy, Việt Nam còn "kiên định" đi với Nga đến bao giờ ?
Hải Lê
Nguồn : VOA, 14/10/2022
************************
Bỏ phiếu trắng lần ba tại Liên Hiệp Quốc : "Nếu ông Hồ Chí Minh còn sống cũng sẽ xấu hổ !"
RFA, 13/10/2022
Ngày 12/10, Việt Nam tiếp tục bỏ phiếu trắng cho Nghị quyết của Đại hội đồng Liên Hiệp quốc lên án Nga tự ý sáp nhập bốn khu vực của Ukraine, dù trước đó Đại sứ Đặng Hoàng giang trong bài phát biểu nhấn mạnh nguyên tắc "tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia".
Toàn cảnh phiên bỏ phiếu và kết quả bỏ phiếu tại Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc hôm 12/10/2022 lên án Nga sáp nhập bốn vùng của Ukraine - AFP
Một số nhà bình luận chính trị cho rằng, Nhà nước Việt Nam thể hiện sự mâu thuẫn trong lời nói và hành động khi cùng với 34 nước khác bỏ phiếu trắng.
Thất vọng với lá phiếu của Việt Nam
Ông Will Nguyễn, một nhà vận động nhân quyền nói với phóng viên Đài Á Châu Tự Do :
"Tôi nghĩ nếu Hồ Chí Minh còn sống đến ngày hôm nay, ông sẽ xấu hổ với Chính phủ Việt Nam và việc họ bỏ phiếu trắng. Nếu thực sự không có gì quý hơn độc lập và tự do, lá phiếu lẽ ra phải rõ ràng là ủng hộ Ukraine. Và trước tình hình phức tạp ở Biển Đông, các nhà lãnh đạo Việt Nam hiện nay đã phản bội di sản của Hồ Chí Minh".
Nhà thơ Hoàng Hưng, một nhà phản biện xã hội từ Sài Gòn cho rằng, thái độ của Hà Nội làm nhiều người thất vọng, và theo ông Nhà nước Việt Nam hiện nay không muốn đối đầu với Nga vì có nhiều liên quan giữa Hà Nội và Moscow trong quốc phòng và khai thác dầu khí chung ở Biển Đông.
Ông nhận định :
"Nó nằm trong cả một cái đường lối của Việt Nam từ đầu cuộc chiến rồi, tức là không bỏ phiếu để lên án Nga.
Thế nhưng mà cũng phải lưu ý những lời phát biểu của đại diện Việt Nam trên Đại hội đồng vẫn luôn khẳng định Việt Nam kêu gọi tôn trọng Hiến chương Liên Hiệp Quốc và chủ quyền quốc gia, không dùng vũ lực. Với những lời tuyên bố như thế, người ta hiểu ngay Nga là xâm lược thế nhưng (Việt Nam- PV) lại bỏ phiếu trắng. Đây là một mâu thuẫn ai cũng thấy".
Trong bài phát biểu ngay trước cuộc bỏ phiếu tại New York, Đại sứ Đặng Hoàng giang - Trưởng Phái đoàn thường trực Việt Nam tại Liên Hiệp Quốc khẳng định, Hà Nội thấu hiểu giá trị của hòa bình do phải trải qua nhiều thập kỷ hứng chịu chiến tranh, đồng thời nhấn mạnh sự cần thiết của việc bảo đảm tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế.
Ông đại sứ nhắc lại nguyên tắc không can thiệp vào công việc nội bộ, không sử dụng hay đe dọa sử dụng vũ lực trong quan hệ quốc tế, giải quyết hòa bình các tranh chấp quốc tế theo luật pháp quốc tế, và đặc biệt là nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia.
Với bài phát biểu trên, nhiều người cho rằng Việt Nam sẽ bỏ phiếu tán thành Nghị quyết trên của Liên Hiệp Quốc đồng nghĩa với việc phản đối cuộc xâm lược hiện nay của Nga ở Ukraine, mà truyền thông Việt Nam vẫn gọi là "chiến dịch quân sự đặc biệt" tương tự với giọng điệu của Moscow.
Tuy nhiên, Việt Nam lại cùng 34 quốc gia khác trong đó có Trung Quốc bỏ phiếu trắng, chỉ có năm quốc gia bỏ phiếu chống gồm chính Nga, Belarus, Bắc Hàn và hai quốc gia khác.
Giáo sư Carlyle Thayer, chuyên gia quan hệ quốc tế người Úc, bình luận trong tin nhắn gửi đến RFA :
"Việt Nam, giống như Ấn Độ, phụ thuộc vào Moscow về vũ khí và công nghệ quân sự của Nga. Theo quan điểm của Việt Nam, họ không muốn thấy Nga suy yếu. Về nhiều mặt, Nga là một người bạn đáng tin cậy, đóng vai trò quan trọng trong chiến lược đa dạng hóa và đa phương hóa quan hệ đối ngoại của Việt Nam. Thực sự, Nga là đối tác chiến lược đầu tiên của Việt Nam".
Một nữ giáo viên nghỉ hưu ở Hà Nội chia sẻ qua tin nhắn rằng, các lá phiếu của chính quyền do Đảng cộng sản lãnh đạo thể hiện "hội chứng sợ Nga".
Bà cũng cho rằng bằng thái độ này Việt Nam muốn tỏ ra coi trọng tình bạn thủy chung với Nga cũng như nhiều nước xã hội chủ nghĩa cũ.
"Hiện tại Trung Quốc đang là đồng minh của Nga nên Bắc Kinh làm gì thì Hà Nội làm theo mà không sợ bị Putin quở trách. Nhưng yếu tố quan trọng nhất để Việt Nam bỏ phiếu chống hay phiếu trắng là hội chứng sợ Nga và Trung Quốc của ban lãnh đạo Đảng cộng sản Việt Nam".
Bất lợi cho Việt Nam trong trường hợp xảy ra xung đột với Trung Quốc
Lá phiếu trắng của Việt Nam trước Liên Hiệp Quốc diễn ra chỉ một ngày sau khi quốc gia độc đảng này được bầu làm thành viên của Hội đồng Nhân quyền.
Giáo sư Carl Thayer nhận xét :
"Việc Việt Nam bỏ phiếu phản đối lên án Nga sáp nhập Ukraine bất hợp pháp có thể gây hại cho Việt Nam. Cuộc bỏ phiếu này làm xói mòn lòng tin của Hoa Kỳ và EU đối với Việt Nam như một đối tác tin cậy và thành viên xây dựng của cộng đồng quốc tế. Nếu cuộc chiến ở Ukraine trở thành một cuộc xung đột kéo dài, Việt Nam có thể được coi là một phần của vấn đề vì đã tiếp tay cho Nga".
Ông Đỗ Thái Bình ở Sài Gòn nhận định, lá phiếu này là "điều sỉ nhục cho dân tộc". Ông nói :
"Việt Nam bỏ phiếu trắng tức là đứng ngoài cuộc xâm lược, tức là ủng hộ vi phạm nhân quyền lớn nhất thế giới. Đó là điều xỉ nhục một dân tộc vốn yêu công lý, yêu hòa bình và ghét xâm lược, nó không đại diện cho tiếng nói thật sự của dân tộc này !"
Luật sư Nguyễn Văn Đài từ Đức nói rằng, Nhà nước Việt Nam thường nói mình là quốc gia có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế nhưng từ khi Nga xâm lược Ukraine đây là lần thứ ba Hà Nội bỏ phiếu trắng và một lần phản đối đối với các nghị quyết bất lợi cho Moscow.
Ông nhận xét với RFA :
"Ở đây thể hiện Nhà nước độc tài cộng sản Việt Nam vô trách nhiệm với quốc tế khi mà hơn 100 nước lên án Nga còn Việt Nam thì đi ngược lại với trào lưu chung.
Việt Nam cũng vô trách nhiệm đối với chính đất nước bởi vì Việt Nam là một nước nhỏ nằm cạnh Trung Quốc có rất nhiều tham vọng về lãnh thổ.
Nếu trong tương lai Việt Nam và Trung Quốc xảy ra xung đột thì chắc chắn Việt Nam sẽ không được cộng đồng quốc tế quan tâm và ủng hộ trước sự xâm lăng của Trung Quốc".
Nhắc lại các tội ác của Nga đối với dân thường Ukraine trong cuộc xâm lược hiện nay, cựu tù nhân lương tâm cáo buộc Nhà nước độc tài cộng sản Việt Nam không nhận thức được thiện ác khi không lên án cuộc xâm lược của Nga ở Ukraine.
Việt Nam và Nga có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Quân đội Nhân dân Việt Nam được trang bị nhiều vũ khí tân tiến của Nga, trong đó có tàu ngầm Kilo, máy bay Su-30, xe tăng…
Tuy nhiên, nhiều nhà phân tích thời sự ở Việt Nam bày tỏ sự lo ngại về hiệu quả của các loại vũ khí này khi quân Nga đang thất thế trên chiến trường Ukraine, bên cạnh tính phi nghĩa của cuộc xâm lược mà Moscow đang tiến hành ở nước láng giềng.
Nhà báo tự do Nguyễn Đình Ấm từ Hà Nội đặt dấu hỏi về sự phụ thuộc của Việt Nam vào Nga trong việc bảo vệ đất nước :
"Hãy xem, muốn bảo vệ được đất nước thứ nhất phải chính nghĩa, vậy ủng hộ kẻ xâm lược có chính nghĩa không ?
Thứ hai nước mình nhỏ yếu cần phải có sự ủng hộ của đa số các nước trong đó các nước hùng mạnh, văn minh không xâm lược nước khác. Vậy Nga có phải là nước hùng mạnh văn minh không ? Đi xâm lược, tàn phá, giết hại dân người ta lại bị đánh cho te tua...
Vậy dựa vào kẻ như thế thì có nên cơm cháo gì không ?"
Liên hệ giữa cuộc xâm lược của Nga hiện nay ở Ukraine và âm mưu bá quyền của Trung Quốc, nhiều người lên tiếng cảnh tỉnh ban lãnh đạo Việt Nam hiện nay.
Nhà văn Võ Thị Hảo cho rằng thủ đoạn của Nga trong việc cưỡng ép trưng cầu dân ý để chiếm đoạt bốn vùng lãnh thổ của Ukraine đặt ra một tiền lệ nguy hiểm, cổ vũ các nước lớn có thể trắng trợn chiếm đoạt các nước nhỏ, bất chấp những luật lệ quốc tế.
Theo bà, Việt Nam luôn nằm trong nguy cơ bị Trung Quốc xâm chiếm và tình thế càng nguy hiểm hơn nếu Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc không đoàn kết đủ để ngăn chặn hành vi xâm lược của Nga hiện nay.
Bà nói trong tin nhắn gửi đến RFA :
"Những hành vi ngầm chấp nhận Nga xâm lược Ukraine của đại diện Việt Nam không khác gì tiếng vỗ tay của con ếch tán thưởng ngọn lửa dưới đáy nồi đang luộc chín đồng loại và dần luộc chết chính mình".
Theo bà, việc Việt Nam bỏ phiếu trắng, đồng nghĩa với việc chấp nhận hành vi xâm lược và đàn áp nhân quyền đó của Nga chỉ một ngày sau khi được bầu vào Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc là "một sự phản bội nhân quyền, khiến cho Việt Nam thêm mất uy tín và sẽ bị cô lập trên thế giới".
Sau cuộc bỏ phiếu, truyền thông nhà nước Việt Nam đưa tin về kết quả bỏ phiếu, tuy nhiên lại không công bố lá phiếu của Việt Nam cho dân chúng biết.
Nhà thơ Hoàng Hưng, một trong những người chủ chốt của ban vận động Văn đoàn Việt, bình luận về việc này :
"Nếu anh vì những vấn đề tế nhị và vị thế của một nước yếu mà anh bỏ phiếu trắng thì có thể thông cảm. Nhưng không dám công khai việc đó (lá phiếu- PV) với dân chúng trong nước thì tôi cho đó là dở".
Trước cuộc bỏ phiếu này, Việt Nam hai lần bỏ phiếu trắng cho các Nghị quyết phản đối cuộc xâm lược của Nga và một lần bỏ phiếu chống lại Nghị quyết loại Nga ra khỏi Hội đồng Nhân quyền Liên Hiệp Quốc.
Nguồn : RFA, 13/10/2022