Khi hiệu trưởng là ma cô
Viết từ Sài Gòn, RFA, 16/10/2022
Chuyện này, tôi nhớ những năm tôi còn học cấp ba, tức vào những năm giữa thập niên 1990 của thế kỉ trước, thầy tôi, người xem tôi là học trò thân tín, thường than thở với tôi về cái nạn ma cô trong trường học, đặc biệt là ma cô trong giới lãnh đạo trường. Ban đầu tôi cứ nghĩ thầy chỉ giận một số kẻ bất hảo trong trường nên nói vậy, nhưng càng về sau, tôi mới hiểu là thầy đã nói giảm đi rất nhiều, bởi có những kẻ làm lãnh đạo ngành giáo dục, đội lớp áo trí thức, mô phạm nhưng kì thực tư duy và tâm thức của họ còn thấp kém hơn ma cô một bậc. Trường hợp bà Hiệu trưởng trường tiểu học An Hội gây đình đám mấy ngày nay là một điển hình gần nhất.
Đến cả học sinh, phụ huynh và nhà trường còn không hiểu từ đâu mà giấy báo trúng tuyển đại học về đến tận nhà học sinh.
Chuyện bắt đầu từ vụ một phụ huynh học sinh tên Tuyến, đứng vị trí Phó ban đại diện cha mẹ học sinh của một lớp trong trường tiểu học An Hội, Gò Vấp, Sài Gòn đã không ngần ngại chỉ tay vào mặt, xỉ vả, nhục mạ ba phụ huynh khác là những lao động nghèo, họ không thể tham gia đóng các khoản phí của quĩ cha mẹ học sinh (mà kì thực là họ không có trách nhiệm đóng bất kỳ khoản nào, hơn nữa, sự không thỏa hiệp, không nhắm mắt đóng cho xong chuyện của họ đang là vấn đề mẫu mực về thượng tôn pháp luật, bởi theo Thông tư 55 - Bộ Giáo dục thì Hội cha mẹ học sinh không được phép thu tiền một cách tùy tiện, thậm chí không được tổ chức thu tiền cha mẹ học sinh…), sự xỉ vả của bà Tuyến đã đạt đến ngưỡng không những xem người khác dưới mắt mà như một thứ tôi đòi, bắt người kia phải đứng dậy, giới thiệu tên họ, bản thân… Thực sự là cách hành xử còn ghê gớm hơn cả sự tra vấn của công an với tội phạm !
Câu chuyện dậy sóng bất bình trên mạng xã hội, đương nhiên nỗi bất bình, khó chịu ném vào bà Tuyến và cả giáo viên chủ nhiệm và hiệu trưởng của trường An Hội, bởi buổi họp đó có mặt bà hiệu trưởng và giây phút bà Tuyến nhục mạ người khác cũng có mặt bà hiệu trưởng. Đương nhiên sự bất mãn có thể lắng xuống nếu như bản thân hiệu trưởng biết lỗi và có những hành xử, điều chỉnh phải lẽ, rất tiếc, sự việc không diễn ra theo hướng này !
Điều mà dư luận đặt câu hỏi là theo thông lệ, cuộc họp phụ huynh của các lớp học chỉ có giáo viên chủ nhiệm, các phụ huynh học sinh và ban đại diện phụ huynh học sinh, hiệu trưởng tuyệt nhiên không xuất hiện trong buổi họp này, bởi hai lý do, thường một ngày dành riêng cho việc họp phụ huynh của trường thì có đến mấy chục lớp tổ chức họp, ban giám hiệu làm sao có mặt đầy đủ ở các lớp, hơn nữa họ có mặt để làm gì ? Thậm chí sự có mặt của ban giám hiệu có thể gây trở ngại cho buổi họp, bởi mọi thứ của ban giám hiệu phổ biến thông qua văn bản, thông báo, qua giáo viên chủ nhiệm. Theo những gì video ghi lại, bà Tuyến nói rằng đã từng xin nhà trường xây dựng một lớp học đầy đủ tiện nghi nhất, và theo trả lời báo chí của bà hiệu trưởng thì ngoài việc này, bà Tuyến còn ủng hộ cho trường 15 triệu đồng để xây dựng quĩ trường… Để rồi trong buổi họp, Tuyến mạnh miệng tuyên bố rằng năm trước đã nhắc với ba phụ huynh kia hãy chuyển con sang lớp khác, đừng theo lớp này… cách nhắc của Tuyến mang màu sắc vừa đấu tố, vừa đe nẹt, vừa hù dọa và khinh bỉ… Nhìn chung, cách hành xử của Tuyến trong video cho thấy Tuyến xem họ chẳng có gì là bình đẳng hay đồng đẳng, mà là của bề trên, của kẻ thượng đẳng đang nhìn xuống tầng lớp hạ lưu và mặc sức xỉ vả…
Khi mạng xã hội dậy sóng, câu hỏi đặt ra cho từng bộ phận trách nhiệm, người liên đới đầy đủ rồi thì báo chí nhà nước vào cuộc, bà hiệu trưởng trường An Hội trả lời báo chí, phủi toàn bộ trách nhiệm của bà ta ! Đầu tiên là bà không giải thích lý do bà có mặt tại buổi họp phụ huynh của lớp học hôm đó. Thứ đến, bà cũng không giải trình được việc bà đã im lặng để mặc cho các phụ huynh chịu tiếng chì tiếng bấc của bà Tuyến… Nhưng, chưa dừng ở đó, bà chối phăng tội !
Khi báo chí hỏi về trách nhiệm của hiệu trưởng trong vụ việc, bà hiệu trưởng trả lời : "Không, dĩ nhiên người đầu tiên là phụ huynh Tuyến, người phát biểu nóng nảy, thiếu kiềm chế để xảy ra sự việc đó. Người thứ hai để xảy ra sự việc là người đăng clip. Tại vì thực ra clip không lên thì không xảy ra sự việc tùm lum như vậy. Giải quyết nội bộ thì không có chuyện tùm lum như vậy.
Tôi đã hỏi những phụ huynh trong lớp có cảm thấy bị hạ nhục không, có cảm thấy bức xúc với chị Tuyến không thì họ đều nói không biết. Bốn người khó khăn trong lớp đó đều nói như vậy luôn".
Như vậy, nội dung trả lời của bà hiệu trưởng này xoay quanh ba vấn đề chính : Trách nhiệm, tội lỗi không liên quan đến hiệu trưởng ; Người tung video clip lên mạng cũng là người có lỗi và ; Những người trong lớp đồng lòng với bà Tuyến, họ không cảm thấy bị nhục mạ, thậm chí "bốn người nghèo" cũng thấy không bị nhục mạ !
Là một lãnh đạo nhà trường, rõ ràng không thể vô duyên vô cớ có mặt trong buổi họp phụ huynh, và một khi xuất hiện, đương nhiên quyền điều hành cao nhất buổi họp phải thuộc về hiệu trưởng chứ không phải giáo viên chủ nhiệm nữa, vậy mà người ta đấu tố, xúc phạm danh dự người họp ngay trước mặt bà, bà không lên tiếng, thậm chí cái cớ xúc phạm đang vi phạm đạo đức xã hội trầm trọng mà bà vẫn ngậm miệng ! Bà còn cho rằng việc này xử lý nội bộ là xong, vậy bà đã xử lý đến đâu, không nghe bà nhắc ? Và bà cũng không bàn tới vấn đề thu tiền như vậy là đúng hay sai, tại sao có mặt hiệu trưởng mà người ta ngang nhiên thu quĩ lớp ? Dựa vào mấy câu hỏi, thậm chí chưa biết hỏi hay là hù dọa, đe nẹt, hỏi hay là mớm trả lời mà bà dám khẳng định là người ta không cảm thấy bị nhục mạ ? !
Và nội dung trả lời báo chí của một bà hiệu trưởng chỉ cho thấy duy nhất được một vấn đề, nhưng cái vấn đề duy nhất ấy lại lột tả được mọi ngóc ngách, khía cạnh của sự việc và hiện tượng. Đó là tính giảo hoạt, gian manh, sự lươn lẹo, bất chấp cũng như sự nói láo không biết ngượng mồm đã trở thành nếp sinh hoạt của đại đa số giới lãnh đạo ngành giáo dục nói riêng và giới cán bộ, đảng viên nói chung. Dường như khi bắt gặp việc gì không có lợi, thì việc đầu tiên phải là chối bỏ trách nhiệm, sau đó buộc tội một ai đó để đánh lạc hướng và cuối cùng là dìm chết, biến người khác thành kẻ thế mạng để bản thân tiếp tục làm mưa làm gió, gây tội lỗi và đạp qua nỗi đau đồng loại để phè phỡn ! Cho đến lúc này, nói về tính hưởng thụ của đám lãnh đạo ngành, của cán bộ nhà nước, chỉ có thể là phè phỡn, không hơn không kém !
Và càng phè phỡn bao nhiêu, gương mặt ma cô của họ càng lộ rõ bấy nhiêu ! Chỉ lo cho tương lai, con em chúng ta phải học tập trong môi trường quá đỗi u ám như thế này !
Viết từ Sài Gòn
Nguồn : RFA, 16/10/2022
*************************
Giáo dục và chưa biết khi nào trời mới sáng !
Trân Văn, VOA, 15/10/2022
Chẳng hạn như sự kiện Hội Phụ huynh học sinh trường Trung học phổ thông Tây Thạnh (quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh) yêu cầu mỗi phụ huynh đóng thêm khoảng 7,1 triệu đồng/năm và nhờ vậy, trường sẽ kiếm được khoảng 1,3 tỉ đồng trong niên khóa này.
Nhà trường là nơi truyền chữ cho học sinh, không phải công ty kinh doanh bảo hiểm - Hình minh họa.
Giáo dục vẫn là một trong những lĩnh vực gây bất bình và lo ngại cho nhiều giới trong xã hội Việt Nam. Ngoài những bất cập liên quan đến quản trị - điều hành, trao truyền kiến thức, kỹ năng, bất chấp các tuyên bố, cam kết của những cá nhân lãnh đạo hệ thống chính trị, hệ thống công quyền từ trung ương đến địa phương, bất bình đẳng trong cơ hội thụ hưởng giáo dục như một loại phúc lợi công cộng càng ngày càng trầm trọng.
Tuần này, Dân Trí giới thiệu một video clip dài bốn phút ghi lại phát biểu của bà Phạm Thị Kim Tuyến - Hội phó Hội Phụ huynh học sinh Tiểu học An Hội (quận Gò Vấp, Thành phố Hồ Chí Minh) tại cuộc họp phụ huynh học sinh lớp 3/10 ở trường này. Trong cuộc họp vừa đề cập, bà Tuyến đã điểm mặt một số phụ huynh, yêu cầu trả lời tại sao không góp tiền và khuyến cáo, đại ý : Nghèo thì đừng đua đòi cho con theo học lớp 3/10(1) !
Video clip vừa đề cập khiến nhiều người nổi giận nhưng ít ai ngạc nhiên. Số người bày tỏ sự sửng sốt trên mạng xã hội Việt ngữ phần lớn là những người rời Việt Nam đã lâu như Hue Chi Ha Thi : Hãi hùng quá ! Sao các phụ huynh khác có thể để sự việc này xảy ra như vậy ? Đáng lẽ phải tống cổ phụ huynh kia ngay và liền. Chẳng lẽ là cậy có bảo kê của hiệu trưởng nên gáy to (2) ?
Bởi bà Tuyến phát biểu như thế trước mặt cả giáo viên lẫn Hiệu trưởng nên nhiều người nghĩ như Do Duy Ngoc :Đúng là bí ổi. Ai cho phép bà này lớn tiếng bảo gia đình nào khó khăn thì đừng học lớp này ? Aicho bà quyềnhài tên những phụ huynh nghèo ? Ai cho bà quyền làm nhục người khác ? Khốn nạn nhất là hiệu trưởng, giáo viên chủ nhiệm ngồi im thin thít. Không im sao được khi có người huy động tiền cho mình. Thật sự khốn nạn ! Nhà trường biến thành nơi bán chữ. Người thầy thành kẻ đi buôn.Không thể chấp nhận hành vi của bà này, cũng không thể chấp nhận những kẻ mang danh giáo chức nhưng để đồng tiền biến thành đớn hèn như thế. Trẻcon mới lớp ba mà đã gieo vào đầu chúngsự khinh rẻ người nghèo, phân chia sanghèn trong lớp học... Chúng ta căm phẫn khi xem videoclip, nghenhững những lời nghịch nhĩ của bà Hộiphó Hội Phụ huynh học sinh nhưng rồi muốn con được đi học cũng đành nghiến răng, nhịn ăn mà đóng cho đủ để chúng chia nhau. Khốn nạn thế đấy !Nền giáo dục giờ đây nằm tận dưới đáyhố rồi, không còn cách nào vực lên được nữa. Khi nào không còn những thứ thi đua vô bổ, không còn là chợ mua bán chữ, không còn những kẻ tìm đủ cách để chia chác lợi lộc với nhau, không còn đám chim mồi mang lốt Hội Phụ huynh học sinh, không còn những kẻ đớn hèn vì sinh kế mà cúi đầu nhẫn nhục... lúc đó mới mong trường học đúng là nơi dạy chữ, dạy làm người (3)...
Cũng có một số người như Thái Hạo cho rằng :Dù những phát biểu của bà Tuyến rất đáng phê phán nhưng đó vẫn không phải là đối tượng chính để chúng ta trút nỗi bất bình và công phẫn của mình. Theo ông Thái Hạo :Trong buổi họp có giáo viên chủ nhiệm và hiệu trưởng ngồi dự tại sao vị phụ huynh đại diện cha mẹ học sinh lại có thể thốt ra những lời như : "Những phụ huynh thật sự khó khăn đừng theo các lớp này... Hoàn cảnh em khó khăn lắm, đi chiếc xe đạp rất tội nghiệp"... Rồi chỉ mặt từng phụ huynh, yêu cầu đứng dậy, chất vấn, sỉ nhục ? Không có sự bàn bạc, thông đồng của giáo viên chủ nhiệm và nhất là hiệu trưởng, liệu vị phụ huynh ấy có dám nói năng ngang ngược như thế không ? Và nói thế để làm gì ?Chưa hết, khi phóng viên báo Lao Động hỏichuyện thì ông Trịnh Vĩnh Thanh - Trưởng phòng Giáo dục và đào tạo quận Gò Vấp trả lời rằng videoclip ghi lại buổi họp "xảy ra từ năm ngoái nhưng không hiểu sao giờ này lại xuất hiện". Nó chứng tỏ một sự bao che có hệ thống từ trường lên tới phòng và thậm chí là cao hơn nữa. Như vậy, đây là căn bệnh của ngành giáo dục chứ không phải chỉ là vấn đề đạo đức cá nhân của vị đại diện cha mẹ học sinh kia. Dù màu sắc, tính chất, nặng nhẹ khác nhau nhưng về cơ bản, ngày nay các ban đại diện cha mẹ học sinh đã trở thành cánh tay nối dài của các cấp quản lý giáo dục mà trực tiếp là hiệu trưởng. Chính bộ máy ấy đã tuyển lựa, định hướng và góp phần làm hư những ban đại diện này trên khắp cả nước.
Thái Hạo lưu ý thêm :Toàn bộ phát biểu của vị đại diện cha mẹ học sinh xoay quanh chuyện tiền, đóng tiền. Luật giáo dục nêu rõ là Trung học phổ thông và Trung học cơ sở, nghĩa là phải miễn phí. Tuy nhiên, dù luật ghi rành rành như thế nhưng mới hôm qua tThành phố Hồ Chí Minh còn quyết định tăng học phí lên gấp năm lần so với hiện tại. Chuyện gì đang xảy ra với cái gọi là Luật Giáo dục vậy ?Nhắc lại, theo luật, ít nhất là đối với Tiểu học và Trung học cơ sở, thì phải là miễn phí - không được thu học phí chứ đừng nói đến việc đẻ ra các khoản trên trời dưới đất để thu đến khô xương kiệt máu của cha mẹ học sinh như thế. Cũng xin nhắc lại, cái cần bàn, cần lên tiếng và phản đối ở đây không phải là đạo đức của vị đại diện cha mẹ học sinh kia mà là sự hư hỏng của bộ máy quản lý, là sự bóp méo Luật Giáo dục.Một hiệu trưởng ngồi trong phòng họp nghe đại diện phụ huynh phát ngôn như thế mà không hề có sự can thiệp nào, ông/bà ta phải bị đuổi khỏi ghế hiệu trưởng. Một Trưởng phòng Giáo dục quanh co nói dối và bao che trắng trợn như thế phải bị cách chức. Và một bộ luật công khaibị từ chối thực thi như thế, hãy yêu cầu nó được thượng tôn (4).
***
Giáo dục không chỉ khiến thiên hạ sôi sùng sục vì video clip vừa đề cập. Giáo dục còn được đun sôi bởi vô số sự kiện khác. Chẳng hạn như sự kiện Hội Phụ huynh học sinh trường Trung học phổ thông Tây Thạnh (quận Tân Phú, Thành phố Hồ Chí Minh) yêu cầu mỗi phụ huynh đóng thêm khoảng 7,1 triệu đồng/năm và nhờ vậy, trường sẽ kiếm được khoảng 1,3 tỉ đồng trong niên khóa này. Không thể kể hết sự sáng tạo của hệ thống đang điều hành các "mái trường xã hội chủ nghĩa" khi lập những khoản thu, thu từ tiền mua giấy vệ sinh trở lên đến "chăm cô". Thậm chí học sinh lớp một ở quận Ba – Thành phố Hồ Chí Minh còn phải "hỗ trợ sửa chữa, cải tạo, xây dựng nhà ở cho công nhân viên chức, lao động nghèo trên địa bàn quận ba" để thực hiện "Mái ấm công đoàn". Có những facebooker như Hoàng Nguyên Vũ thắc mắc :Nhà trường sinh ra trên đời này để làm gì vậy (6) ? Với thiên hạ, những thắc mắc kiểu này có thể là ngớ ngẩn nhưng tại Việt Nam, đó là nỗi đau mà các thế hệ cùng "ngậm đắng, nuốt cay" chịu đựng vì không được trả lời và cũng không thể trả lời !
Trân Văn
Nguồn : VOA, 15/10/2022
Chú thích
(5) https://zingnews.vn/phu-huynh-buc-xuc-vi-phai-dong-tien-theo-goi-y-cua-hieu-truong-post1359431.html