Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Published in

Diễn đàn

21/10/2022

Vạn Thịnh Phát – Hồi chuông báo tử cho thị trường tài chính, tín dụng ?

Trân Văn

Phn 1

Đúng mt tun sau khi Ngân hàng Nhà nước (Ngân hàng Nhà nước) khng đnh :"Ngân hàng Thương mi c phn Sài Gòn (Saigon Commercial Bank - SCB) đang hot đng bình thường, n đnh(1), cũng Ngân hàng Nhà nước công b quyết đnh :Đưa SCB vào din "kim soát đc bit" đhạn chế tác đ̂ng tiêu cực đến SCB và ĥ thống các tổ chức tín dụng (2) !

vtp1

Tng hành dinh Vn Thnh Phát ti Sài Gòn

Ti sao ch trong vòng mt tun, SCB đang "bình thường, n đnh" li rơi vào tình hung bt n đến mc Ngân hàng Nhà nước phi áp dng bin pháp "kim soát đc bit" ? Vy tun trước, Ngân hàng Nhà nước đánh giá - nhn đnh sai hay c tình gim nh mc đ trm trng v "sc khe" ca SCB đ trn an công chúng ?

Không ch có Ngân hàng Nhà nước, B Công an cũng vy ! Ngày 8/10/2022, khi công b nhng thông tin ban đu liên quan đến v án"la đo chiếm đot tài sn" xy ra An Dong Group và các t chc, đơn v có liên quan,B Công an đã c tình che giu vic tng giam Thành viên Hội đồng quản trị kiêm Phó tng Giám đc ph trách khi Tái thm đnh ca SCB.

Khi công b vic bt bà Nguyn Phương Hng -Thành viên Hội đồng quản trị kiêm Phó tng Giám đc ph trách khi Tái thm đnh ca SCB – như mt b can trong v án va đ cp (gi tt là v án Vn Thnh Phát), B Công an đã ch đng khoác cho bà tm"áo" "Tr lý Vn Thnh Phát". Nhiu người biết quan h gia Tp đoàn Vn Thnh Phát và SCB như thế nào. Đi"áo" cho bà Hng không ch c tình vi phm các qui đnh v khi t b can ca Lut T tng hình s mà còn c ý di gt công chúng v tình trng ca SCB.

Hội đồng quản trị ca SCB có bn thành viên thì mt đt t ngay vào thi đim khi t v án Vn Thnh Phát (ông Nguyn Tiến Thành), mt b tng giam ri chết khi va b tm giam (bà Nguyn Phương Hng) Trong bi cnh như thế, làm sao SCB có th "hot đng bình thường, n đnh" ?

Gi cho SCB nói riêng và h thng ngân hàng nói chung "hot đng bình thường, n đnh" là nhu cu riêng ca chính quyn Vit Nam. Do vy, sau khi bt bà Trương M Lan và ba đng phm, B Công an còn bt ngay lp tc vài người "bình lun tht thit v hot đng ca SCB gây hoang mang dư lun", kèm theo răn đe s x lý "tt c t chc, cá nhân nếu đăng ti, chia s, phát tán hoc bình lun đng thun vi tin gi, tin sai s tht, tin gây hoang mang dư lun, nh hưởng tiêu cc đến an ninh trt t"(3).

Chng l nhng tin như "SCB đang hot đng bình thường, n đnh" hay bà Nguyn Phương Hng ch làm "Tr lý Tp đoàn Vn Thnh Phát" là tin tht ? Ti sao chính quyn ch đng loan báo tin gi, tin sai s tht, còn công chúng thì b cm "đăng ti, chia s, phát tán", thm chí cm c "bình lun đng thun" khác vi tin do chính quyn công b ? Chuyn các cơ quan truyn thông trong h thng truyn thông chính thc như VietNamNet (4), Pháp Lut Thành phố Hồ Chí Minh (5), Infonet (6), Vietnam Finance (7), hăm h loan tin bà Nguyn Phương Hng chết, SCB đc b danh sách và tiu s các thành viên Hội đồng quản trị ri hi h đc b, cho thy, chính quyn tìm mi cách đ bưng bít thông tin.

Chu khó đc, đi chiếu các d kin, thông tin do chính quyn công b theo kiu trước vy nhưng sau, hóa ra không phi vy, cũng như các thông tin được các cơ quan truyn thông trong h thng truyn thông chính thc loan báo ri đc b, t s nhn ra, chính quyn Vit Nam rt bi ri trong vic gi cho th trường tài chính, tín dng n đnh.

***

Ông Phm Minh Chính Th tướng Vit Nam va gp Ch tch Hội đồng quản trị và Tng giám đc các ngân hàng thương mi trên toàn quc hôm 16/10/2022 - sau khi B Công an tng giam hàng lot ch doanh nghip mà hot đng có dính líu đến th trường tài chính, tín dng (Trnh Văn Quyết FLC, Đ Anh Dũng – Tân Hoàng Minh, Đ Thành Nhân Louis Holding và Louis Capital, Đ Đc Nam Chng khoán Trí Vit, Phm Th Hinh Chng khoán VSM, Trương M Lan Vn Thnh Phát,...).

Ti cuc gp mt y, ông Chính trn an các doanh nhân đang hot đng trong lĩnh vc tài chính, tín dng : Không hoang mang, lo s, cũng không ch quan, lơ là, mt cnh giác mà luôn gi vng bình tĩnh, bn lĩnh, phát huy tinh thn ch đng, sáng to, vượt qua mi khó khăn, thách thc, tìm ra gii pháp phù hp vi điu kin, hoàn cnh đt nước và tình hình thế gii, to s đng thun, thng nht trong xã hi, trong nhân dân, dưới s lãnh đo ca đng, qun lý ca nhà nước đ t chc thc hin nhimv có hiu qu.

Ông Chính cũng yêu cu các b, ngành liên quan "theo dõi bám sát tình hình, phi hp cht ch, nhp nhàng, hiu qu vi Ngân hàng Nhà nước đ gii quyết các vn đ liên quan, nht là nhng đ xut, kiến ngh ca các ngân hàng thương mi" (8). Liu Ngân hàng Nhà nước cũng như các b, ngành liên quan và h thng ngân hàng thương mi có th gii quyết khi n liên quan đến trái phiếu do các doanh nghip hot đng trong lĩnh vc bt đng sn phát hành lên ti vài trăm ngàn t sp đáo hn mà 80% được xem là "rác" và 74% lượng trái phiếu này đang do các ngân hàng thương mi, công ty chng khoán nm gi ?

Trân Văn

17/10/2022

Chú thích

(1) https://baochinhphu.vn/dai-dien-ngan-hang-nha-nuoc-chi-nhanh-tphcm-scb-dang-hoat-dong-binh-thuong-on-dinh-102221008163018383.htm

(2) https://tuoitre.vn/kiem-soat-dac-biet-ngan-hang-scb-20221015175432938.htm

(3) https://baophapluat.vn/danh-tinh-ke-tung-tin-that-thiet-khien-nguoi-dan-o-at-di-rut-tien-tai-ngan-hang-scb-post454486.html

(4) https://vietnamnet.vn/mot-bi-can-trong-vu-an-van-thinh-phat-vua-qua-doi-2068743.html

(5) https://plo.vn/1-bi-can-trong-vu-an-van-thinh-phat-qua-doi-post702578.html

(6) https://infonet.vietnamnet.vn/scb-bat-ngo-go-toan-bo-thong-tin-gioi-thieu-cac-thanh-vien-hdqt-5002918.html

(7) https://vietnamfinance.vn/scb-bat-ngo-go-toan-bo-thong-tin-gioi-thieu-cac-thanh-vien-hoi-dong-quan-tri-20180504224275415.htm

(8) https://tuoitre.vn/thu-tuong-mong-muon-he-thong-ngan-hang-no-luc-vuot-qua-kho-khan-20221016103026022.htm

*************************

Phn 2

Trước khi b bt, nhng doanh nhân đã k phn 1 (Trnh Văn Quyết FLC, Đ Anh Dũng Tân Hoàng Minh, Đ Thành Nhân Louis Holding và Louis Capital, Đ Đc Nam Chng khoán Trí Vit, Phm Th Hinh Chng khoán VSM, Trương M Lan Vn Thnh Phát...) đu là các cá nhân đang điu hành nhng doanh nghip mà hot đng liên quan đến th trường tài chính, tín dng. Mt s b khi t vì "thao túng th trường chng khoán", s còn li b khi t vì "la đo chiếm đot tài sn". Có người như ông Trnh Văn Quyết b khi t c hai ti. T thân s lượng doanh nghip b điu tra, doanh nhân b bt và ti danh h b khi t cho thy hot đng ca th trường tài chính, tín dng có "bình thường và n đnh" như Ngân hàng Nhà nước khng đnh hay không.

vtp2

Bà Nguyn Phương Hng, b bt trong v Vn Thnh Phát, đã chết bí n ngay sau đó.

Trong chui các v án liên quan đến nhng doanh nhân doanh nghip mà hot đng dính líu hoc trc tiếp, hoc gián tiếp đến th trường tài chính, tín dng, có hai v án gây rúng đng dư lun : V Trnh Văn Quyết FLC và v Trương M Lan Vn Thnh Phát. Dư lun rúng đng không đơn thun vì hu qu (ông Quyết b cáo buc nâng khng vn điu l, "la đo chiếm đot" 6.400 t đng qua vic phát hành c phiếu FLC [1]. Bà Lan b cáo buc có liên quan đến vic "la đo chiếm đot" khong 25.000 t thông qua vic phát hành trái phiếu doanh nghip [2]) mà còn vì trong quá kh, c hai đu đã nhiu ln chng t h có th chi phi h thng chính tr, h thng công quyn t trung ương đến đa phương đ "chc tri, khuy nước".

Đó cũng là lý do đã có rt nhiu người tham gia lý gii, ti sao năm nay, đt này c ông Trnh Văn Quyết ln bà Trương M Lan li cùng lâm nn (?). Có th tìm câu tr li thông qua mt s s liu và d kin chính thc...

***

Năm 2018, chính quyn Vit Nam cho phép các doanh nghip phát hành trái phiếu đ huy đng vn nhm thc hin các d án sn xut, kinh doanh. Loi trái phiếu này được gi chung là trái phiếu doanh nghip.

V lý thuyết, trái phiếu doanh nghiệp là hình thc doanh nghip trc tiếp vay tin t công chúng vi thi hn vay ti thiu là mt năm. Phía mua trái phiếu doanh nghiệp được gi là "nhà đu tư". Đ thu hút "nhà đu tư", phía phát hành trái phiếu doanh nghiệp luôn tr lãi cho "nhà đu tư" cao hơn mc lãi mà h thng ngân hàng tr cho người gi tin tiết kim. "Nhà đu tư" có quyn tng, chuyn nhượng, đem trái phiếu doanh nghiệp thế chp như vt bo đm cho các quan h thương mi, dân sự. Trái phiếu doanh nghiệp được qung bá là an toàn hơn c phiếu vì c phiếu có th mt giá khi hiu qu hot đng ca doanh nghip phát hành c phiếu gim, còn giá tr ca trái phiếu doanh nghiệp thì không (mua đng nghĩa vi cho vay, cho vay bao nhiêu s được nhn li by nhiêu kèm lãi đúng vi mc doanh nghip phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã cam kết, bt k hiu qu hot đng ca doanh nghip ra sao).

Cũng v lý thuyết, nếu doanh nghip phá sn, khi tài sn còn sót li s được ưu tiên thanh toán cho các ch n và "nhà đu tư" trái phiếu doanh nghiệp, sau đó mi ti lượt c đông nhưng nếu tài sn thc ca doanh nghip phát hành trái phiếu doanh nghiệp thp hơn giá tr khi lượng trái phiếu doanh nghiệp đã phát hành, thm chí thp hơn nhiu ln thì trái phiếu doanh nghiệp chng khác gì… giy ln. Phi lưu ý như thế vì sau khi B Công an loan báo đã bt bà Trương M Lan, đ trn an nhng người đã gi tin cho ngân hàng, đi din Ngân hàng Nhà nước khng đnh :Tài sn cá nhân gi cho các t chc tín dng được Ngân hàng Nhà nước cp giy phép, luôn được bo đm li ích hp pháp, do vykhông nên hoang mang nhưng theo Ngân hàng Nhà nước mua trái phiếu thì bên có trách nhim tr khon tin đu tư này là công ty phát hành trái phiếu(3).

Bây gi hãy th nhìn vào nhng s liu, nhn đnh liên quan đến trái phiếu doanh nghiệp.

***

Cui năm ngoái, FiinRatings mt t chc xếp hng tín nhim ti Vit Nam phát cnh báo v năng lc tr n cho trái phiếu ca các doanh nghip bt đng sn chưa niêm yết (c phiếu chưa được phép đưa ra giao dch trên th trường chng khoán). Theo đó, ch trong 9 tháng đu năm 2021, tuy kinh tế - xã hi nghiêng ng vì đi dch nhưng vay qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp vn đt 431.000 t đng và trái phiếu do các doanh nghip hot đng trong lĩnh vc bt đng sn phát hành chiếm khong 40%, tương đương 172.000 t.

FiinRatings lưu ý :Phn ln trái phiếu doanh nghiệp do các doanh nghip chưa niêm yết phát hành nên trong thc tế, t trng trái phiếu doanh nghiệp trên toàn h thng s ln hơn rt nhiu. Đas doanh nghip bt đng sn chưa niêm yết bántrái phiếu ca h cho các ngân hàng, công ty chng khoán, có hoc không có thế chp hay được bên th ba bo lãnh và : năng lc tr n ca nhng doanh nghip này hin mc rt yếu.Các ch s đánh giá năng lc tr n và đòn by đu đang mc đáng báo đng (4).

Không ch FinnRatings, mt s chuyên gia kinh tế - tài chính xem tình trng phát hành t trái phiếu doanh nghiệp đ huy đng vn, đc bit là trong lĩnh vc bt đng sn ging như đang cha "bom n chm" trong nhà.

Cũng vào thi đim cui năm 2021, trong mt cuc trò chuyn vi t Tui Tr, ông Lê Đt Chí (làm vic ti Đi hc Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh) nhn mnh yếu t, phn ln trong s hơn 430.000 t trái phiếu mà các doanh nghip đã phát hành trong 9 tháng đu năm 2021 không được các ngân hàng bo lãnh thanh toán mà ch bo lãnh phát hành (cam kết mua s trái phiếu còn dư nếu không phát hành hết). Nhiu nhà đu tư tin phía bán (ngân hàng, công ty chng khoán) nên mua trái phiếu doanh nghiệp ch không biết gì v doanh nghipphát hành trái phiếu – nơi vaytin và đó là nguy cơ trái phiếu tr thành "rác" vì doanh nghip phá sn thì nhà đu tư lãnh đ, ngân hàng hay công ty chng khoán ch phát hành trái phiếu đ nhn hoa hng ch không chu trách nhim (5).

Thế ri ngay vào lúc đó (đu tháng 12/2021), Thành phố Hồ Chí Minh t chc thành công vic bán đu giá bn lô đt Khu đô th mi Th Thiêm vi giá không th tin được :Lô 1 gp 6,6 lngiá khi đim (24.500 t), lô 2 gp bn lngiá khi đim (5.256 t), lô 3 gp by ln(4.000 t)và lô 4 hơn mười lngiá khi đim (4.320 t) [6]. Tuy ông Đ Anh Dũng - Ch tch kiêm Tng Giám đc Tân Hoàng Minh, ch Ngôi sao Vit - doanh nghip thng lô 1 vi giá 24.500 t tuyên b, đi ý :Nâng giá đt lên cao như thế là vì mun tt c tư bn nước ngoài phi mua đt ca Vit Nam vi giá như Tokyo hoc New York, có như vy nhân dân ta mi giàu nhanh, đt nước mi phát trin(7) nhưng c Quc hi ln chính ph đu thng tht, mt s ni gin.

Vài tun sau v bán đu giá bn lô đt Th Thiêm đu tháng 1/2022 khi tham dHi ngh Tng kết công tác tài chính - ngân sách nhà nước năm 2021và trin khai nhim v tài chính-ngân sách nhà nước năm 2022, sau khi khoe đ th thành tích trong điu hành quc gia, ông Phm Minh Chính - Th tướng Vit Nam - ch đo :B Tài chính và các cơ quan liên quan rà soát li vn đ liên quan ti phát hành trái phiếu doanh nghiệp, th trường bt đng sn, chng khoán đđiu chnh, phòng nga ri ro vĩ mô (8).

Tương t, Ch tch Quc hi hi thúc "phi điu tiết đ th trường không nóng quá" khi tho lunNgh quyết v chính sách tài khóa, tin t đ h tr chương trình phc hi và phát trin kinh tế - xã hi. Trong kỳ hp bt thường din ra vào đu tháng 1/2022 y, B trưởng Tài chính công khai lên án vic Tân Hoàng Minh nâng giá đt Khu Đô th mi Th Thiêm là hành vi gây "nhiu lon th trường" và loan báo v vic "t chc kim tra các doanh nghip trên th trường chng khoán" (9).

Ti sao chuyn bán được bn lô đt gp năm, mười ln giá khi đim, ha hn thu v cho công qu hơn 38.000 t đng li khiến Quc hi, chính ph căng thng như vy ? C đc li các s liu, nhn đnh v trái phiếu doanh nghiệp s có câu tr li nhưng chuyn chưa ngng đó...

Trân Văn

(18/10/2022)

Chú thích

(1) https://laodong.vn/phap-luat/cuu-chu-tich-flc-trinh-van-quyet-lua-dao-chiem-doat-hon-6400-ti-dong-1092231.ldo

(2) https://thanhnien.vn/tap-doan-an-dong-thuoc-van-thinh-phat-da-phat-hanh-trai-phieu-gan-25000-ti-dong-post1508105.html

(3) https://baochinhphu.vn/dai-dien-ngan-hang-nha-nuoc-chi-nhanh-tphcm-scb-dang-hoat-dong-binh-thuong-on-dinh-102221008163018383.htm

(4) https://thoibaotaichinhvietnam.vn/bao-dong-ve-nang-luc-tra-no-cua-doanh-nghiep-bat-dong-san-chua-niem-yet-96443.html

(5) https://tuoitre.vn/ngan-bom-no-cham-trai-phieu-doanh-nghiep-20211206090719906.htm

(6) https://nld.com.vn/chinh-tri/chu-tich-phan-van-mai-lang-nghe-y-kien-ve-vu-dau-gia-4-lo-dat-o-thu-thiem-20211230114128236.htm

(7) https://soha.vn/sau-thu-thiem-ong-chu-tan-hoang-minh-tiep-tuc-choi-lon-o-phu-quoc-khoi-cong-du-an-24000-ty-muon-lam-cong-trinh-tam-linh-dat-ky-luc-guinness-voi-tuong-phat-cao-ngang-toa-nha-54-tang-20220110104222487.htm

(8) https://vietnamnet.vn/vn/kinh-doanh/tai-chinh/thu-tuong-yeu-cau-bo-tai-chinh-luu-y-thi-truong-bat-dong-san-chung-khoan-806932.html

(9) https://tuoitre.vn/bo-truong-ho-duc-phoc-dau-gia-dat-thu-thiem-la-dien-hinh-lam-nhieu-loan-thi-truong-20220104163636619.htm

*************************

Phn 3

Tháng 1/2022, sau khi lãnh đo quc hi, chính ph bày t s lo ngi v th trường tài chính, tín dng như đã đ cp trong phn 2, ông H Đc Phc B trưởng Tài chính loan báo, vì mt s doanh nghip vay mượn c t ngân hàng ln phát hành trái phiếu doanh nghip (trái phiếu doanh nghiệp) cao gp nhiu ln vn liếng thc có nên chính ph buc phi t chc kim tra nhng doanh nghip có liên quan trên th trường tài chính, tín dng (1), ri Cc Thanh tra Giám sát ngân hàng ca Ngân hàng Nhà nước yêu cu mt s ngân hàng báo cáo v vic cp tín dng (cho vay, bo lãnh, đu tư trái phiếu) đi vi nhng doanh nghip tham gia đu giá bn lô đt Khu Đô th mi Th Thiêm (2), ông Đ Anh Dũng t nguyn t b lô đt mà Tân Hoàng Minh va giành được (3).

vtp3

Ch tch Tp đoàn FLC Trnh Văn Quyết, mt trong nhng đi gia b bt trong thi gian va qua.

Tuy t nguyn t b lô đt va giành được thông qua đu giá đng nghĩa vi mt 588 t tin cc nhưng ông Đ Anh Dũng vn làm vì nht trí vi chính quyn rng "kết qu trúng thu cao như vy có th dn đến h ly không tt". Không ít người bt cười khi đc "Tâm thư" mà ông Dũng gi lãnh đo đng, nhà nước, quc hi, chính ph (4), song ngm k thì lý do Tân Hoàng Minh vin dn đ b cuc "tránh gây xáo trn trong lĩnh vc kinh doanh bt đng sn nói riêng và kinh tế nói chungđáng s hơn đáng cười !

***

Ngân hàng Nhà nước không tiết l Cc Thanh tra Giám sát ngân hàng đã thu thp được nhng gì sau khi yêu cu mt s ngân hàng báo cáo v vic cp tín dng đi vi các doanh nghip tham gia đu giá đt Th Thiêm nhưng ngay sau khi Tân Hoàng Minh tuyên b t nguyn rút lui khi cuc đua giành quyn s dng mt trong bn lô đt Th Thiêm, B Công an ch đng tiết l đã âm thm thu thp tài liu liên quan đến 11 d án ca Tân Hoàng Minh Hà Ni k t tháng 12/2021 (5).

Sau Tân Hoàng Minh, ba doanh nghip tng giành phn thng trong cuc đu giá bn lô đt Th Thiêm cũng b cuc, b cc. Du có th sung công s tin cc hơn 1.000 t ca Ngôi Sao Vit Tân Hoàng Minh, Bình Minh, Sheen Mega, Dream Republic nhưng nhng thông tin có liên quan đến c bn cùng chng t mt điu : C bn không nhng không đ năng lc tài chính mà hot đng cũng như hiu qu kinh doanh đu có nhng du hiu rt khó t...

Vào thi đim Ngôi Sao Vit tham d cuc đu giá đt Th Thiêm, ba doanh nghip có liên quan đến Tân Hoàng Minh (SunValley, Bách Hưng Vương, Wealth Power) đã thu v 9.400 t đng thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp nhưng theo VBMA (Hip hi Th trường trái phiếu Vit Nam), các bn công b ca c ba thiếu tt c thông tin cơ bn như :Mc đích,lãi, trái ch, nhngnơi tham gia thu xếp, tài sn bo đm (6) Vn điu l ca Bình Minh doanh nghip dám đy giá một lô đt Th Thiêm t 728 t lên 5.026 t - ch có 200 t, trong đó có 100 t được b sung trước khi tham d đu giá by ngày (7). Thm chí, tng giá tr tài sn ca Sheen Mega doanh nghip dám tr 4.000 t cho mt lô đt Th Thiêm ch vn vn 27,6 triu đng ! Tương t, t 2017 đến 2020, tng giá tr tài sn ca Dream Republic - doanh nghip dám tr 3.820 t cho mt lô đt Th Thiêm chưa bao gi quá 20 triu đng ! Vài cơ quan truyn thông chính thc gii thiu hàng lot du hiu, theo đó, sau lưng Sheen Mega và Dream Republic là Vn Thnh Phát (8).

Ch có mt câu tr li cho vic thi nhau đy giá đt Th Thiêm lên mc khó tưởng. Đó là gây tiếng vang đ h tr vic phát hành và tiêu th trái phiếu doanh nghip. Trong quá kh, có th nhng cá nhân và doanh nghip liên quan đến v đu giá đt Th Thiêm tng thành công rc r v đ mi mt khi áp dng phương thc "ly m nó rán nó" nhưng đến năm nay (2022), bi cnh đã khác. Khi th trường tài chính, tín dng trong tình cnh "ngàn cân treo si tóc", "nó" không ch là thường dân, mà còn là chính quyn. S hn lon ca th trường tài chính, tín dng chc chn s dn ti hn lon v chính tr nên chính quyn mi hành đng. Nếu không nhn ra Tân Hoàng Minh va di dt "rán" c chính quyn, chc ông Đ Anh Dũng chng son và gi "Tâm thư" !

Mt trong nhng doanh nhân vn rt thành tho trong chuyn "ly m nó rán nó" và cũng lâm nn khi áp dng phương thc này đúng vào lúc "nước sôi, la bng" là ông Trnh Văn Quyết. Ông Quyết cũng làm giàu nh bt đng sn như ông Dũng nhưng thường tìm vn t nhng ngun chính thng như vay ngân hàng và phát hành c phiếu. Tháng 10/2017, ông Quyết "bán chui" c phiếu ca FLC thu li khong 400 t và sau đó ch phi tr 65 triu tin pht ri thôi (9) ! Tuy nhiên tháng 1 năm nay, sau khi "bán chui" c phiếu, ông Quyết b pht 1,5 t đng, b cm tham gia các giao dch chng khoán trong 5 tháng và đến tháng 3/20222 thì b tng giam đ điu tra do "thao túng th trường chng khoán", ti tháng 8 b khi t thêm ti "la đo chiếm đot tài sn" (10).

Gió đã đi chiu nhưng dường như không phi vì xung đt gia các nhóm vn vn hu thun cho nhng cá nhân chuyên hi mi quyn thế đ làm giàu và đã tr thành rt giàu. Gió phi đi chiu vì chính quyn nơi to ra, duy trì li ích cho tt c các nhóm - đang ng nghiêng trước "sóng to, gió ln" trên th trường tài chính, tín dng : Giá c phiếu rơi chưa thy ngng, xuyên qua hết đáy này đến đáy khác. Hàng trăm ngàn t trái phiếu doanh nghiệp b gii chuyên môn xem là "rác" và nơi b tin ht phn ln đng "rác" này là ngân hàng...

Trân Văn

(19/10/2022)

Chú thích

(1) https://tuoitre.vn/bo-truong-ho-duc-phoc-dau-gia-dat-thu-thiem-la-dien-hinh-lam-nhieu-loan-thi-truong-20220104163636619.htm

(2) https://laodong.vn/thi-truong-bds/dau-gia-dat-thu-thiem-tinh-tiet-moi-day-con-sot-ngay-cang-nong-993201.ldo

(3) https://tienphong.vn/nhung-lan-quay-xe-bo-coc-dau-gia-cua-tan-hoang-minh-post1409108.tpo

(4) https://etime.danviet.vn/chu-tich-tan-hoang-minh-do-anh-dung-co-tam-thu-xin-bo-coc-vu-trung-gia-dat-thu-thiem-20220111174832889.htm

(5) https://thanhnien.vn/bo-cong-an-xac-minh-11-du-an-cua-tan-hoang-minh-tai-ha-noi-post1420379.html

(6) http://www.nguoiduatin.vn/9-400-ty-trai-phieu-do-ve-3-cong-ty-bds-lien-quan-toi-tan-hoang-minh-a539758.html

(7) https://ngaynay.vn/cong-ty-binh-minh-vua-bo-coc-dat-thu-thiem-la-ai-post117740.html

(8) https://sohuutritue.net.vn/chan-dung-hai-doanh-nghiep-dream-republic-va-sheen-mega-xin-tra-gop-tien-dau-gia-dat-thu-thiem-d137428.html

(9) https://vnexpress.net/chu-tich-flc-bi-xu-phat-65-trieu-dong-3668779.html

(10) https://vneconomy.vn/cuu-chu-tich-flc-trinh-van-quyet-bi-khoi-to-them-toi-lua-dao-chiem-doat-tai-san.htm

***********************

Phn 4

Sau khi ông Đ Anh Dũng và mt s cá nhân dính líu đến hot đng ca Tân Hoàng Minh b bt vì la đo chiếm đot khong tám hoc mười ngàn t (không th xác đnh chính xác vì có nhiu s liu khác nhau) thông qua chín đt phát hành trái phiếu doanh nghip (trái phiếu doanh nghiệp) t tháng 7/2021 đến 3/2022 (1), đi din doanh nghip này ha s "thu xếp" đ hoàn li 100% tin vn cho "nhà đu tư", còn lãi thì s "đàm phán sau". Đến gi, na năm sau khi toàn b trái phiếu doanh nghiệp trong ba lô mà Tân Hoàng Minh phát hành đã b hy, chưa "nhà đu tư" nào được nhn li tin. Đi din Tân Hoàng Minh loan báo đã "gom" được mt m tin (cũng chưa rõ là vài trăm t hay mt hai ngàn t vì có nhiu s liu khác nhau) nhưng chưa th tiến hành chi tr cho các "nhà đu tư" vì phi ch quyết đnh t phía tiến hành t tng (3).

vtp4

Đ Anh Dũng (trái, giữa) và Trnh Văn Quyết. (Hình : Screenshot t infonet.vietnamnet.vn)

Tương t, sau khi ông Trnh Văn Quyết và mt s cá nhân dính líu đến hot đng ca FLC b bt vì "thao túng th trường chng khoán", ri "la đo chiếm đot tài sn", các cơ quan hu trách bt đu hi h gom nht nhng khon n v thuế, tin thuê đt, tng cho FLC thiếu trong mt thi gian dài (4), các ngân hàng đã cho FLC vay nhiu ngàn t đng cũng hi h s dng nhiu cách thc khác nhau đ thu hi vn đã cho vay, k c phát mãi nhng đng sn như hai chiếc xe thuc loi siêu sang (5) Đến nay, trong khi các cơ quan hu trách và ngân hàng vn khng đnh, tài sn ca FLC đ đ trang tri n nn thì gii đu tư vào các loi c phiếu ca FLC tiếp tc "ngm đng, nut cay" vì giá tr s tài sn đã dc vào c phiếu FLC nếu không gim chưa thy đim dùng thì cũng tm thi vô giá tr bi "hn chế giao dch" (6).

Nhng nhn đnh kiu như Tân Hoàng Minh và FLC có th dùng c bt đng sn ln các d án đ tr n không đ đ trn an công chúng. Các viên chc, cơ quan hu trách có th ngăn chn mt s cuc biu tình trước tr s Tân Hoàng Minh Hà Ni bng ha hn s "bo v ti đa quyn li ca các cá nhân" (7) nhưng không th gi cho th trường chng khoán n đnh. Giá tr các loi c phiếu gim liên tc. Tính t đu năm 2022 đến cui tháng 9 va qua, các loi c phiếu đng lot mt giá đã làm 74 t M kim "bc hơi" (8). Có th đó là lý do thay vi "khoe ra" như tng thy, tng biết chính quyn bt đu dùng các "bin pháp nghip v" đ đy li như "đi áo" biến bà Nguyn Phương Hng t "Thành viên Hội đồng quản trị kiêm Phó tng Giám đc ph trách khi Tái thm đnh ca SCB" thành "Tr lý Vn Thnh Phát".

Cũng "la đo chiếm đot tài sn" thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp như Tân Hoàng Minh, thm chí so vi Tân Hoàng Minh, giá tr s tài sn b chiếm đot thông qua phát hành trái phiếu doanh nghiệp ln hơn khong ba ln nhưng ba lô trái phiếu tr giá 25.000 t đng mà Công ty An Đông thành viên Vn Thnh Phát đã phát hành không b hy thành ra tránh được chuyn "kích thích" các "nhà đu tư" t tp đ đòi gii quyết quyn li. B Tài chính tránh được vic phi tiếp công dân đến khiếu ni vì đã đ h b la.

T Tân Hoàng Minh sang Vn Thnh Phát, chính quyn đã tiến mt bước rt dài trong hành x v trách nhim, thay vì B Tài chính, y ban Chng khoán tiếp nhn khiếu ni, chuyn h sơ, khuyên nn nhân "liên h vi B Công an đ được gii quyết theo pháp lut" (10), đi din Ngân hàng Nhà nước huch tot :Ngân hàng Nhà nước ch có trách nhim vi nhng khon tin đã gi vào các cơ s tín dng có giy phép hot đng, còn bên có trách nhim vi người mua trái phiếu doanh nghiệp là doanhnghip phát hành trái phiếu (11).

***

Cui tháng 4/2022, B Công an cho biết đã tng giam ông Nguyn Hùng V phó V Giám sát th trường chng khoán ca y ban Chng khoán Nhà nước đ điu tra vì "c ý làm l bí mt công tác". y ban Chứng khoán Nhà nước thuc B Tài chính. Lnh tm giam ông Hùng được thc hin sau khi y ban Kim tra ca Ban Chp hành trung ương Đảng cộng sản Việt Nam xác đnh "y ban Chứng khoán Nhà nướccó nhiu vi phm, khuyết đim trong tham mưu xây dng th chế, chính sách và thc hin công tác qun lý nhà nước v hot đng chng khoán và th trường chng khoán, đ mt s t chc, cá nhân vi phm pháp lut, thao túng th trường, thu li bt chính".

Ngoài vic thy rng cn k lut Đng y y ban Chứng khoán Nhà nước nhim k 2015 2022, Ủy ban Kiểm tra Ban chấp hành trung ương tuyên b s xem xét k lut các cá nhân là cu lãnh đo, lãnh đo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước như :Vũ Bng(cu Bí thư Đng y, cu Ch tch y ban Chứng khoán Nhà nước),Trn Văn Dũng (Bí thư Đng y, Ch tch y ban Chứng khoán Nhà nước),Nguyn Thành Long (Bí thư Đng y S Giao dch chng khoán Hà Ni, Ch tch Hi đng thành viên S Giao dch chng khoán Vit Nam, cu Phó bí thư Đng y, cu Phó Ch tch y ban Chứng khoán Nhà nước, cu Ch tch Hội đồng quản trị S Giao dch chng khoán Hà Ni), Lê Hi Trà (Bí thư Đng y, Tng giám đc S Giao dch chng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, cu thành viên ph trách Hội đồng quản trị),Nguyn Sơn (Bí thư Đng y, Ch tch Hội đồng quản trị Trung tâm Lưu ký chng khoán Vit Nam) vì ngoài trách nhim cá nhân còn phi chu trách nhim liên đi đi vi nhng vi phm, khuyết đim ca Đng y y ban Chứng khoán Nhà nước, S Giao dch chng khoán Thành phố Hồ Chí Minh, S Giao dch chng khoán Hà Ni, Trung tâm Lưu ký chng khoán Vit Nam (12).

Đến tháng 5/2022, B Tài chính công b quyết đnh cách chc ôngTrn Văn Dũng. Cnh cáo các ông :Vũ Bng, Nguyn Thành Long, Nguyn Sơn. Ông Lê Hi Trà b khai tr khi đng và buc thôi vic (13) Đến gi, ch thy h thng chính tr, h thng công quyn làm chng đó chuyn. Trách nhim đi vi s hn lon ca th trường tài chính, tín dng và nhng hu qu càng ngày càng nghiêm trng đến kinh tế - xã hi đang được chuyn hóa sang nhng "doanh nhân cc k thành đt" và "nhà đu tư"...

Trân Văn

(20/10/2022)

Chú thích

(1) https://vietnamnet.vn/10-000-ty-trai-phieu-tan-hoang-minh-rot-vao-loat-du-an-o-ha-noi-phu-quoc-2006082.html

(2) https://tuoitre.vn/tan-hoang-minh-ky-vong-thu-hoi-duoc-50-60-so-tien-trai-phieu-bi-huy-bo-de-tra-khach-hang-20220607093831159.htm

(3) https://nld.com.vn/thoi-su/tap-doan-flc-no-quang-binh-so-tien-khung-20220722233625083.htm

(4) https://www.24h.com.vn/ngan-hang/them-ngan-hang-muon-thu-hoi-ca-nghin-ty-dong-no-truoc-han-voi-tap-doan-flc-c850a1352929.html

(5) https://vietnamnet.vn/loat-bat-dong-san-flc-nam-o-ngan-hang-so-phan-rolls-royce-cua-trinh-van-quyet-2071460.html

(6) https://www.vietnamplus.vn/cac-khoan-no-cua-tap-doan-flc-lieu-co-dang-lo-ngai/780976.vnp

(7) https://tienphong.vn/them-1-co-phieu-nhom-flc-bi-han-che-giao-dich-post1479497.tpo

(8) https://dantri.com.vn/kinh-doanh/tan-hoang-minh-chay-vay-khap-noi-gom-tien-tra-no-20220602014821414.htm

(9) https://tienphong.vn/chung-khoan-viet-boc-hoi-74-ty-usd-nhu-the-nao-post1473656.tpo

(10) https://dangcongsan.vn/kinh-te/bo-tai-chinh-neu-y-kien-voi-nha-dau-tu-mua-trai-phieu-tan-hoang-minh-614496.html

(11) https://baochinhphu.vn/dai-dien-ngan-hang-nha-nuoc-chi-nhanh-tphcm-scb-dang-hoat-dong-binh-thuong-on-dinh-102221008163018383.htm

(12) https://thanhnien.vn/bat-pho-vu-truong-uy-ban-chung-khoan-nguyen-hung-lam-lo-bi-mat-nha-nuoc-post1453890.html

(13) https://baochinhphu.vn/buoc-thoi-viec-tong-giam-doc-le-hai-tra-hose-co-phu-trach-dieu-hanh-moi-102220521030229804.htm

*************************

Phn cui

V lý thuyết, c phiếu và trái phiếu doanh nghip (trái phiếu doanh nghiệp) là nhng công c giúp doanh nghip có thêm vn đ phát trin sn xut, kinh doanh còn phía đu tư (mua c phiếu, mua trái phiếu doanh nghiệp) có cơ hi tìm kiếm thêm li nhun, gia tăng giá tr tài sn. C phiếu và trái phiếu doanh nghiệp giúp th trường tài chính, tín dng phát trin lành mnh, qua đó h tr kinh tế - xã hi phát trin (doanh nghip m rng hot đng sn xut, kinh doanh to thêm vic làm, to ra nhiu ngun thu cho c công ln tư,...) và ngược li, có th làm th trường tài chính, tín dng suy sp, kinh tế - xã hi ln bi.

vtp5

Times Square building, mt trong nhng tài sn ca Vn Thnh Phát.

S tn ti và phát trin ca th trường tài chính, tín dng Vit Nam có lành mnh hay không ? Mun biết c nhìn vào các v "thao túng th trường chng khoán" và cung cách x lý nhng v thao túng này t cui năm ngoái tr v trước, bt k các chuyên gia liên tc cnh báo, khuyến cáo.

cuc ta đàm "Nhn din cơ hi th trường chng khoán năm 2022" din ra cách nay khong na năm, khi tho lun v trái phiếu doanh nghiệp, thêm mt ln na nhng chuyên gia như ông Lê Xuân Nghĩa – Vin trưởng Vin Nghiên cu và Phát trin kinh doanh nhn mnh :Vit Nam chưa có th trường trái phiếu doanh nghiệp chân chính do yếu t đu cơ rt ln.Do k hn ngn, lãi sut cao nên trái phiếu doanh nghiệp không có tác dng h tr cho nhng doanh nghip ch sn xut, kinh doanh bi hot đng sn xut, kinh doanh thun túy không th kham được nhng điu kin như vy. Đó là lý do trong cơ cu giá tr, trái phiếu do nhng doanh nghip hot đng trong lĩnh vc bt đng sn phát hành chiếm 46%, do ngân hàng phát hành chiếm 30% [1].

Cũng vào tháng 3/2022, t Thi báo Kinh tế Sài Gòn gii thiu bn phân tích ca SSI Research (chuyên nghiên cu v chng khoán). Theo báo cáo này,riêng trong năm 2021, các doanh nghip hot đng trong lĩnh vc bt đng sn ti Vit Nam đã phát hành lượng trái phiếu tr giá 320.000 t đng vi mc lãi sut trung bình t 10,3%/năm đến 10,6%/năm, thm chí mt s doanh nghip bt đng sn cam kết tr lãi t 12%/năm ti 13%/năm(2). Đó cũng là lý do nhiu ngân hàng ti Vit Nam dc tin mua trái phiếu doanh nghiệp đ hưởng chênh lch lãi sut khi nhn tin tiết kim và cho vay dù phn ln trái phiếu doanh nghiệp không có tài sn bo đm, không bo lãnh thanh toán.

Các cơ quan hu trách có thy n ha t thc tế đó không ? Câu tr li là có nhưng không làm gì và khi hành đng thì dường như đã tr. Hi cui năm ngoái, Ngân hàng Nhà nước mi bày t s lo ngi v nguy cơ v n dây chuyn khi nhiu ngân hàng dc tin mua trái phiếu mà nhiu doanh nghip phát hành đ có tin thanh toán n cũ đến hn phi tr, trong đó có ti gn 50% là trái phiếu do các doanh nghip hot đng trong lĩnh vc bt đng sn phát hành và tuyên b s "siết li" (3) nhưng ch t đu năm ngoái đến lúc Ngân hàng Nhà nước loan báo "siết", h thng ngân hàng và công ty chng khoán đã b 153.000 t mua trái phiếu ca các doanh nghip bt đng sn !

Không phi t nhiên mà sau khi ông Trnh Văn Quyết b tng giam, gii rành r v th trường chng khoán cm thán như t Thi báo Kinh tế Sài Gòn : Thao túng giá c phiếu, k c giao dch ni gián, th trường chng khoán Vit Nam không hiếmnhưng sut 20 năm va qua, truy cu trách nhim hình s như va làm vi ông Quyết li là trường hp hiếm hoi. "Cây gy" lut pháp đã không được s dng đúng vi mc đ mà l ra cn phi áp dng đ làm trong sch th trườngsut mt thi gian dài. Vic ông Trnh Văn Quyết b khi t vi cáo buc thao túng th trường chng khoán là tín hiu tích cc, có th s có sc răn đe vi các đi lái, nhng người lâu nay vn làm giàu nh thông tin ni gián. Tuy nhiên, vi rt nhiu nhà đu tư đã mt tin ca vào tay các ti phm chng khoán, quyết đnh khi t này có th đã là quá mun(4).

Trung tun tháng này, trang webNgười tiêu dùng Vit Nam tóm lược nhn đnh ca CEO Finn Ratings chuyên cung cp d liu v th trường tài chính, tín dng Vit Nam. Theo đó :80% trái phiếu do các doanh nghip hot đng trong lĩnh vc bt đng sn phát hành (trái phiếu doanh nghiệp bất động sản) được xếp vào loi "trái phiếu rác" vì "sc khe tài chính mc yếu rt đáng báo đng". Do th trường n Vit Nam chưa có xếp hng tín nhim đc lp, hãng phát hành n là "trái phiếu rác" đang có mt thiên đường phát hành nnh s tiếp sc nhit tình t các ngân hàng thương mi và công ty chng khoán. Theo tính toán ca Finn Ratings,trong sáu tháng đu năm 2021, khong 74% trái phiếu doanh nghiệp bất động sản được các ngân hàng thương mi và nhng công ty chng khoán có liên kết chtch vi ngân hàng thương mi nm gi.

Bicác ngân hàng thương mi ch nm gi trái phiếu doanh nghiệp khi mi phát hành, như mt cách bo đm uy tín cho trái phiếu doanh nghiệp- loi n mà h va tư vn phát hành, va đnh giá, va đu tư- sau đó bán cho công chúng nhưng kh năng hp th n trên th trường n ca Vit Nam khôngln nên, 45,8% trái phiếu doanh nghiệp bất động sản đang trongtay các công ty chng khoán. Huhết công ty chng khoán lilà công ty con ca các ngânhàng thương mi ln nên không trích lp d phòng ri ro như lut đnh.Do yêucu phát hành trái phiếu doanh nghiệp thp hơn nhiu so vi quy trình và yêu cu đòi hi thm đnh khon vay tín dng, nên trái phiếu doanh nghiệp bất động sản do ngânhàng thương mi và các công ty liên kết vi h nm gi thc cht là khon cho vay dưới chun, to ra xung đt li ích rt ln trên th trường tài chính. Đó có th là s câu kết gia các t chc tín dng, côngty chng khoán vi doanh nghip phát hành trái phiếu doanh nghiệp đ đáo n.

Stham gia ca các ngân hàng thương mi và công ty chng khoán trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp không philà bo lãnh. Cam kết ca h ch dng li mc "bo chng" theo kiu : "Dòng tin d án ca công ty A (công ty phát hành trái phiếu) cam kết đi qua tài khon ti ngân hàng ca chúng tôi, chúng tôi đm bo s s dng ngun tin qua tài khon ca công ty A này thanh toán các nghĩa v trái phiếu cho các trái ch ca công ty A như đã cam kết".Cách làm này va giúp các ngânhàng thương mi không phi trích lp d phòng ri ro cho bo lãnh trái phiếu doanh nghiệp như mt khon tín dng (theo lut), va không phi chu trách nhim gì vi các nhà đu tư trái phiếu doanh nghiệp mà ngânhàng thương mi đó tư vn bán. Đáng tiếclà phn ln nhà đu tư trong nước vnnhm ln khái nim "bo chng" vi "bo lãnh". Bn thân nhân viên ngân hàng khi bán trái phiếu doanh nghiệp bất động sản cho nhà đu tư luôn dùng t "bo lãnh", h đã đánh tráo khái nim tài chính căn bn ch đ bán được hàng. Vi ri ro mc h thng ln như thế, vic d báo tình trng v n trái phiếu doanh nghiệp bất động sản không còn là d báo xa. N xu, đ v kèm lãi sut tăng như giai đon 2011 -2012 có th lp li mt ln na (5).

***

Tuy có khá nhiu s liu khác nhau v khi lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hn. Ví d B Tài chính cho biết, trong năm nay, khi lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hn s khong 144.500 t đng (6), còn Trung tâm Nghiên cu kinh tế thuc Ngân hàng MSB thì ước đoán, tng khi lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hn trong năm nay là 231.000 t đng (7), nhưng dù có khác bit ln thì nhìn mt cách tng quát, khi lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hn ca năm nay, năm ti và năm ti na vn dao đng trong khong gn mt triu t đng. Đó cũng là lý do năm nay, gii am tường th trường tài chính, tín dng Vit Nam rt nhiu ln đ cp đến nhng t như "bom n", "v n" ri "hiu ng domino"...

Đó có phi là lý do nhiu "doanh nhân cc k thành đt" đt nhiên lâm nn bt k trong quá kh h đã tng thoát nn ngon mc ti mc phi xy ra ri mi có th tin là có tht ? Vì sao cũng sai phm, thm chí sai phm tương t mà ngày xưa nhng "doanh nhân cc k thành đt" này thoát him còn bây gi thì không ? Thông thường, mi đ v, thit hi đu phi có đi tượng chu trách nhim mi có th đt ti n đnh. Khi đng luôn tài tình, sáng sut trong ch đo, quc hi luôn cht ch trong giám sát, chính ph luôn điu hành mi th hết sc hiu qu, có l "doanh nhân cc k thành đt" đt nhiên rơi vào tình trng "cc k thê thm" mi d giúp gii ta bt bình, phn n. Thế còn nhng "nhà đu tư" ? Các h thng đã tng xa xói nhng lương dân do nghèo đói phi b x tìm sang Campuchia kiếm cơm áo nuôi thân, nuôi gia đình ri b la, b bt làm nô l, có người mt mng là "tham", mc h t gánh h u qu vì thích "vic nh, lương cao" liu s thương xót, bù đp thit hi cho nhng công dân trng tay ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 21/10/2022

Chú thích

(1) https://thesaigontimes.vn/lam-gi-de-giam-thieu-rui-ro-tu-thi-truong-trai-phieu-doanh-nghiep/

(2) https://thesaigontimes.vn/doanh-nghiep-bat-dong-san-phat-hanh-gan-320-000-ti-dong-trai-phieu-nam-2021/

(3) https://www.vietnamplus.vn/lo-ngai-rui-ro-siet-viec-mua-trai-phieu-doanh-nghiep-cua-ngan-hang/755570.vnp

(4) https://thesaigontimes.vn/luat-phap-da-khong-nghiem/

(5) https://www.ntdvn.net/kinh-te/vo-no-trai-phieu-doanh-nghiep-bat-dong-san-viet-nam-con-duong-khong-con-xa-319678.html

(6) https://thoibaotaichinhvietnam.vn/bao-dong-ve-nang-luc-tra-no-cua-doanh-nghiep-bat-dong-san-chua-niem-yet-96443.html

(7) https://www.tinnhanhchungkhoan.vn/canh-bao-vo-no-cheo-tu-qua-bom-trai-phieu-ky-3-bong-dang-khung-hoang-no-manh-nha-xuat-hien-post298290.html

Quay lại trang chủ

Additional Info

  • Author: Trân Văn
Read 463 times

Viết bình luận

Phải xác tín nội dung bài viết đáp ứng tất cả những yêu cầu của thông tin được đánh dấu bằng ký hiệu (*)