Cụm từ "một mình tao" bắt nguồn từ livestream của bà Nguyễn Phương Hằng vào ngày 25/5/021. Cư dân mạng vẫn hay dùng câu nói này của bà Phương Hằng để bình luận vui…
Ai là đồng phạm giúp sức khi được giao giữ tiền chợ, đi chợ nấu cơm, ủi quần áo cho bà Hằng mặc khi live stream ?
Cứ như là sự bỡn cợt luật pháp
Theo Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, đơn vị này đã tiếp nhận 1 hồ sơ đăng ký thành lập doanh nghiệp có tên "Công ty TNHH Một Mình Tao". Sở cho biết xem xét những hồ sơ kiểu này rất mất thời gian vì phải đánh giá có vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc hay không.
Sự cẩn trọng của các viên chức ở Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh là dễ hiểu, vì theo Điều 41 của Luật Doanh nghiệp 2020 và các điều 18, 19 Nghị định 01-2021 cho phép người đăng ký doanh nghiệp có quyền tự do đặt và đăng ký tên cho doanh nghiệp của mình bao gồm cả tên tiếng Việt hoặc tên tiếng nước ngoài, nhưng phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản sau :
(1) Không được đăng ký tên trùng hoặc gây nhầm lẫn với tên của doanh nghiệp khác đã đăng ký (và vẫn đang hoạt động)… ;
(2) Không được sử dụng tên cơ quan nhà nước, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, tên của tổ chức chính trị,… để làm toàn bộ hoặc một phần tên riêng của doanh nghiệp… ;
(3) Không được sử dụng từ ngữ, ký hiệu vi phạm truyền thống lịch sử, văn hóa, đạo đức và thuần phong mỹ tục của dân tộc.
Dưới góc độ của người làm nghề luật, cá nhân người viết cho rằng đây là những góc khuất của luật pháp, mà luật pháp cũng cần có những quy định cụ thể hơn hoặc những hướng dẫn cụ thể hơn. Tên công ty như thế thì có thể thấy rõ ràng người thành lập công ty không hướng đến mục đích thực hiện hoạt động kinh doanh mà có thể vì mục đích khác…
Phạm tội cũng chỉ là "một mình tao"
Từ câu chuyện trên khi liên tưởng đến bản kết luận điều tra vụ án về bà Nguyễn Phương Hằng vừa được cơ quan công an Thành phố Hồ Chí Minh công bố trên báo chí, cho thấy mở ra một tiền lệ rất đáng hoan nghênh : việc cổ vũ theo những tuyên bố của ai đó trên mạng xã hội, dù sau này người tuyên bố đó bị nhà chức trách quy kết đó là những tuyên bố không căn cứ, thì những người ‘like’ – tán đồng với các ý kiến đó không bị buộc tội danh nào cả như hăm he lâu nay của Luật an ninh mạng.
Nôm na, nếu có bình luận ‘hùa’ theo thông tin sai sự thật thì từ "tiền lệ Nguyễn Phương Hằng", có thể được coi là không vi phạm Luật an ninh mạng.
Tin tức cho biết cụ thể như sau : ngày 30/1/2023, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh đã hoàn tất kết luận điều tra, chuyển hồ sơ sang Viện Kiểm sát nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị truy tố Nguyễn Phương Hằng (52 tuổi, ngụ quận 1, tổng giám đốc Công ty cổ phần Đại Nam), Nguyễn Thị Mai Nhi (40 tuổi, trợ lý của Nguyễn Phương Hằng), Lê Thị Thu Hà (31 tuổi, nhân viên Công ty Đại Nam), Huỳnh Công Tân (29 tuổi, trưởng phòng truyền thông Công ty Đại Nam) về tội "lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân".
Liên quan vụ án, trong các buổi phát sóng trực tiếp (livestream) của bị can Nguyễn Phương Hằng có nội dung xúc phạm các cá nhân có sự tham gia với tư cách khách mời của tiến sĩ luật Đặng Anh Quân và luật sư Nguyễn Đình Kim.
Cơ quan điều tra xác định tiến sĩ Quân tham gia livestream cùng bà Hằng 11 buổi từ tháng 10/2021 đến tháng 3/2022, luật sư Kim tham gia livestream cùng bà Hằng 2 buổi từ tháng 10/2021 đến tháng 12/2021.
Căn cứ kết luận giám định của Công an Thành phố Hồ Chí Minh về 38 trang tài liệu được dịch thành văn bản từ phát ngôn của ông Đặng Anh Quân và Nguyễn Đình Kim, Công an Thành phố Hồ Chí Minh xác định chưa có đủ cơ sở khẳng định có những nội dung xuyên tạc, vu khống, xúc phạm nghiêm trọng đến uy tín, danh dự, nhân phẩm của các cá nhân ; nội dung thuộc bí mật cá nhân, bí mật của gia đình và đời sống riêng tư theo quy định của Luật an ninh mạng, Luật báo chí, Luật xuất bản và các quy định pháp luật có liên quan trong lĩnh vực thông tin và truyền thông.
Nội dung trên của Công an Thành phố Hồ Chí Minh xem ra rất khó để giải thích trước các thắc mắc cụ thể như sau :
Một, nếu ông Đặng Anh Quân trong các livestream được giới thiệu là cố vấn pháp lý cho bà Nguyễn Phương Hằng thì phải liên đới chịu trách nhiệm, còn chỉ đơn thuần là khách mời, phải có gì mới đồng tình với hành vi phạm pháp mà bản thân là luật sư chắc chắn biết rõ. Trong cả hai trường hợp, ở đây chắc chắn có chung một điều là ông Đặng Anh Quân đều nhận những khoản tiền thù lao tương xứng với những gì mà ông Quân đã "hùa" theo bà Hằng trong 11 buổi livestream.
Hai, vấn đề ở đây là không bình luận chuyện đúng sai vì đó là kết luận của cơ quan chức năng, nhưng chuyện đáng nói là sự xuất hiện của ông Quân trong những lần bà Hằng lên sóng nói xấu người khác. Mà hành vi của bà Hằng đã được cơ quan chức năng kết luận là phạm tội, như vậy việc cổ súy của ông Quân đối với hành vi của bà Hằng được xem xét dưới góc độ nào ?
Ba, nếu cả ông Quân và ông Kim không phải chịu bất kỳ trách nhiệm hình sự nào khi họ tham gia trực tiếp các buổi livestream của bà Nguyễn Phương Hằng, thì vì sao Tuyên giáo Đảng lâu nay hăm he rằng bình luận ‘hùa’ theo thông tin sai sự thật là vi phạm Luật an ninh mạng, mặc dù trên thực tế việc kết luận về "sự thật" đó ra sao không hề là một tuyên bố có giá trị pháp lý trong cáo buộc từ cấp tòa theo luật định.
"Tiền lệ Nguyễn Phương Hằng" ?
Cùng về tội danh theo điều luật 331 của Bộ luật hình sự, theo luật sư Ngô Thị Hoàng Anh thì có thể sẽ tạo ra một "tiền lệ Nguyễn Phương Hằng" từ cách lập luận liên quan điểm chung ở hai vụ án đều đến từ nội dung livestream : "Trong vụ án 331 Thiền am bên bờ Vũ trụ, cô Cao Thị Cúc giữ vai trò đồng phạm khi được xem là người giữ tiền chợ, đi chợ, nấu cơm, mua áo cho cụ Lê Tùng Vân mặc.
Trong vụ 331, thành Đại Nam, cần làm rõ ai là đồng phạm giúp sức khi được giao giữ tiền chợ, đi chợ nấu cơm, ủi quần áo cho bà Hằng mặc khi live stream hay chưa ? Hay bả tự làm ? Nếu bả tự đi chợ thì ai bán con cá ? Còn ai bán lọn rau cho bà ăn mà có sức nói nhiều vậy ? Rồi ai in 1 rổ sổ đỏ cho bả để chuẩn bị làm đạo cụ biểu diễn khi phạm tội ?"…
Hoài Nguyễn
Nguồn : VNTB, 01/02/2023