Ngày 14/2/2023 vừa qua, hàng trăm chủ đầu tư kinh doanh Karaoke tại Hà Nội đã cùng nhau ký vào đơn kiến nghị khẩn cấp gửi các cấp thành phố, trung ương sau việc thực hiện quy định về phòng cháy chữa cháy, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các cơ sơ kinh doanh Karaoke.
Các chủ đầu tư Karaoke yêu cầu tháo gỡ những quy định gắt gao về phòng cháy chữa cháy cho các cơ sơ kinh doanh Karaoke. Ảnh minh họa
Sau hai vụ cháy quán kinh doanh Karaoke An Phú tại thành phố Thuận An, tỉnh Bình Dương tối 6/9/2022, làm chết 32 người, bị thương 17 người và quán Karaoke ISIS ở 231 phố Quan Hoa, phường Quan Hoa quận Cầu Giấy, Hà Nội ngày 2/8/2022 làm chết 3 cảnh sát Phòng cháy chữa cháy, các cơ quan chức năng đã có cuộc tổng rà soát về an toàn phòng cháy chữa cháy trên toàn quốc đối với các cơ sở kinh doanh Karaoke, quán Bar, vũ trường. Lực lượng chức năng đã căn cứ vào các tiêu chuẩn Phòng cháy chữa cháy đóng cửa hàng loạt các cơ sở có nguy cơ gây cháy nổ cao, tạm đình chỉ hoạt động một số cơ sở chưa bảo đảm hoạt động phòng cháy chữa cháy…
Thành phố Hà Nội có 1.548 cơ sở kinh doanh Karaoke lớn nhỏ, trong đó hơn 400 cơ sở nhỏ lẻ tự phát, không có đăng ký kinh doanh… Những trường hợp này chắc chắn phải tự giải thể. Bên cạnh đó có 1.000 cơ sở, trong đó 600 cơ sở chưa được cấp phép đầy đủ giấy tờ liên quan về Phòng cháy chữa cháy, an ninh trật tự, văn hóa…, phải củng cố, hoàn thiện. Còn khoảng 400 cơ sở được cấp phép đầy đủ giấy tờ mà vẫn bị tạm đình chỉ hoạt động vì có thể cơ sở đã được thẩm duyệt, nhưng lúc nghiệm thu hiện trạng kiểm tra phát hiện một số lỗi như hành lang, cầu thang bộ đóng kín lại mở cửa, vật liệu trên hành lang thoát nạn là vật liệu dễ cháy, diện tích phòng hát bị co hẹp… Tất cả những điều này cơ sở buộc phải khắc phục. Như vậy là hầu như toàn bộ ngành kinh doanh Karaoke tại Hà Nội phải dừng hoạt động. Ở thành phố Hồ Chí Minh, ngành kinh doanh Karaoke cũng trong tình trạng tương tự. Thời gian dừng kinh doanh từ khoảng tháng 10 năm 2022 đến nay, tức là gần năm tháng.
Theo các chủ đầu tư Karaoke ở Hà Nội cho biết, mỗi phòng hát đầu tư khoảng 300-500 triệu đồng, hàng nghìn phòng hát trên toàn thành phố có đầu tư hàng ngàn tỷ đồng. Nhưng hơn ba tháng mà chưa có văn bản hướng dẫn về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ được ban hành để các cơ sở karaoke có thể khắc phục cho đúng yêu cầu. Bà H, chủ một cơ sở karaoke tại quận Hà Đông, cho biết, gia đình đã đầu tư hơn 20 tỷ đồng cho quán karaoke 12 phòng. Từ khi dừng hoạt động, cơ sở của bà vẫn phải gánh chi phí duy trì khoảng 500 triệu đồng mỗi tháng. Chi phí lớn cùng khoản lãi vay khiến cơ sở này đang trên bờ vực phá sản. Chuỗi Karaoke ICool (Thành phố Hồ Chí Minh), với quy mô 20 chi nhánh trên cả nước, đơn vị không có nguồn thu nhưng vẫn phát sinh chi phí duy trì hoạt động ; khả năng trả lãi vay ngân hàng không còn ; 600 nhân viên, cộng tác viên không có việc làm trong thời gian dài. Toàn bộ ngành kinh doanh Karaoke đang trên bờ vực phá sản và sụp đổ !
Tại sao lại xảy ra tình trạng này ?
Trước hết và trên hết, đó là sự vô cảm, vô trách nhiệm của toàn bộ hệ thống chính trị, của các cơ quan chức năng liên quan đến ngành kinh doanh karaoke. Họ không quan tâm các cơ sở kinh doanh Karaoke sống hay chết, có lãi hay phá sản. Chỉ đến khi các chủ đầu tư kinh doanh Karaoke làm đơn tập thể kêu cứu, tất cả các báo đồng loạt kêu cứu cho ngành Karaoke họ mới xem xét giải quyết.
Đi vào những lý do cụ thể, chúng ta biết rằng, các cơ quan Phòng cháy chữa cháy đã đưa ra những quy định thiếu thực tế so với điều kiện kinh doanh cụ thể ở Việt Nam. Mục đích của các quy định này là để các cơ sở kinh doanh Karaoke phải đút lót, hối lộ cho cơ quan Phòng cháy chữa cháy để các cơ quan này cấp phép an toàn Phòng cháy chữa cháy. Nhưng khi đã hối lộ, đút lót để được cấp phép, các cơ sở kinh doanh Karaoke đã hầu như không thực hiện yêu cầu nào về Phòng cháy chữa cháy. Chính vì vậy khi xảy ra cháy, đã không có biện pháp chữa cháy nào, biện pháp cứu hộ cứu nạn nào được thực hiện, dẫn tới chết người và chết nhiều người. Khi siết chặt lại quy định, vẫn còn quá nhiều các cơ sở kinh doanh karaoke không thực hiện được đúng các yêu cầu Phòng cháy chữa cháy.
Một nguyên nhân quan trọng, khiến cho nhiều cơ sở kinh doanh vẫn chưa được phép hoạt động trở lại, cũng như các cơ quan chức năng còn vướng mắc. Đó là sau hai vụ cháy quán Karaoke, Văn phòng chính phủ đã có công văn số 5910/VPCP-NC ngày 8/9/2022 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính về tình hình cháy và an ninh trật tự tại các cơ sở kinh doanh karaoke. Trong công văn này, ông Thủ tướng yêu cầu 100% quán Karaoke phải có lối thoát nạn thứ hai. Đây là vướng mắc rất khó giải quyết. Các quán Karaoke tuyệt đại đa số là cải tạo nhà sẵn có, sử dụng nhà của gia đình để kinh doanh. Họ hầu như không có lối thoát hiểm thứ hai, các nhà xây dựng sát nhau thì việc dùng ban công, lối lên mái, thang dây, ống tụt… cũng rất khó thực hiện để khi xảy ra hỏa hoạn người ta có thể chạy ra khỏi các cơ sở đó. Chỉ có các cơ sở xây mới kinh doanh Karaoke mới bảo đảm yêu cầu này. Nhưng chỉ riêng việc đầu tư các phòng hát, đã hết 300-500 triệu đồng một phòng, thì ai là người xây nhà cửa mới để kinh doanh Karaoke ? Vậy nên, các cơ quan chức năng nếu để các cơ sở hoạt động trở lại, sẽ là không thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng. Hệ lụy của việc không thực hiện ngay từ đầu những quy định thiết yếu trong Phòng cháy chữa cháy là như vậy.
Chỉ có chấp nhận thực tế cấu trúc của các cơ sở kinh doanh hiện tại, tăng cường giám sát và yêu cầu các cơ sở này tập luyện, diễn tập thường xuyên các tình huống phòng cháy chữa cháy, nâng cao ý thức phòng cháy chữa cháy và bảo đảm tuyệt đối các yêu cầu khác (ngoài lối thoát hiểm thứ hai) thì mới mở đường cho các hoạt động kinh doanh Karaoke trở lại được. Còn chần chừ ngày nào, người kinh doanh Karaoke còn khốn khổ ngày đó, ngành kinh doanh Karaoke còn tiếp tục bên bờ phá sản và sụp đổ ngày đó.
Hà Nội, ngày 22/02/2023
Nguyễn Vũ Bình