Chuyện Bộ Ngoại giao Việt Nam hối hả cử ông Mai Phan Dũng – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài - dẫn một phái đoàn sang Ba Lan trước khi biểu tình tại Đại sứ quán Việt Nam ở Ba Lan bùng phát... không làm người Việt Nam ở Ba Lan hạ hỏa.
Người Việt đã từng biểu tình trước Đại sứ quán Việt Nam ở Ba Lan ngày 12/6/2016.
Tuy Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan đã hối hả phát hành "Thông báo về kết quả buổitrao đổi giữa Đoàn công tácBộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan với đại diện cộng đồng người Việt tại Ba Lan" ngay sau khi "buổi trao đổi" kết thúc vào chiều 11/3/2023 và nội dung thông báo đáp ứng gần như toàn bộ các yêu cầu mà nhiều người Việt cư trú tại Ba Lan dự tính sẽ nêu ra ở cuộc biểu tình trước Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan vào sáng 12/3/2023
Nội dung thông báo như sau : Bố trí cán bộ lãnh sự đủ phẩm chất, đạo đức và trình độ nghiệp vụ, hướng dẫn tận tình, chu đáo cho bà con về hồ sơ, thủ tục, giải thích rõ ràng các khoản thu phí, lệ phí và cấp biên lai đúng quy định. Nghiêm cấm việc lạm thu phí, lệ phí lãnh sự, có thái độ cửa quyền, hách dịch, nhũng nhiễu, thờ ơ, vô cảm đối với nhu cầu chính đáng của người dân. Triển khai ngay việc tăng tối đa buổi tiếp khách theo nhu cầu thực tế về giấy tờ của bà con và phù hợp với năng lực xử lý hồ sơ của Đại sứ quán. Công khai số điện thoại đường dây nóng và địa chỉ email của Đại sứ quán, địa chỉ email của các đơn vị chức năng của Bộ Ngoại giao. Tuyên truyền rộng rãi việc triển khai khảo sát mức độ hài lòng của người đến làm thủ tục lãnh sự để thực hiện thực chất, hiệu quả, phản ánh chính xác dư luận, ý kiến đóng góp của bà con.Giải nhiệm một cán bộ lãnh sự của Đại sứ quán Việt Namtại Ba Lan về nước để giả i trình, xác minh, làm rõ nhữngvấn đề khiến dư luận bấtbình) [1] nhưng hơn 300 người Việt ngụ ở nhiều nơi trên lãnh thổ Ba Lan vẫn về Warsaw (thủ đô Ba Lan) để bày tỏ suy nghĩ, mong muốn của họ (2).
Nói cách khác, chuyện Bộ Ngoại giao Việt Nam hối hả cử ông Mai Phan Dũng – Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài - dẫn một phái đoàn sang Ba Lan trước khi biểu tình tại Đại sứ quán Việt Namở Ba Lan bùng phát... "để lắng nghe và tiếp thu những ý kiến đóng góp của bà con về công tác cộng đồng và các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ cộng đồng trong giải quyết các thủ tục lãnh sự của Đại sứ quán" (3) không làm người Việt Nam ở Ba Lan hạ hỏa.
Làm sao có thể hạ hỏa khi gần như toàn bộ người Việt cư trú ở Ba Lan đều đã từng bị Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan hành hạ, thậm chí nhục mạ khi có việc cần đến Đại sứ quán tại Ba Lan (Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan chỉ mở cửa tiếp khách hai ngày/tuần). Không ai biết các thứ giấy tờ cần thiết để khai sinh, đổi hộ chiếu, đăng ký kết hôn,... bao gồm những gì vì chuẩn bị kỹ lưỡng kiểu nào thì cũng bị hoạch họe rồi đuổi về và phải tìm "dịch vụ" cậy làm giúp với mức thu lao gấp năm, mười lền lệ phí chính thức. Viên chức ngoại giao đối xử với đồng bào – những công dân Việt Nam cư trú ở Ba Lan – như chủ nô với nô lệ, trên UWAGA – trang facebook của người Việt ở Ba Lan, nhiều người kể rằng họ không thể quên cảm giác khi có việc đến Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan, viên chức làm việc ở nơi này gọi họ bằng cách hất hàm, vẫy tay, có người còn bị gọi là "mày" [4]. Nếu có thắc mắc hay muốn khiếu nại, không ai biết phải gọi số điện thoại, gửi email cho ai vì Đại sứ quán không cung cấp... và lúc n ước đã tràn ly, chỉ thấy Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan rồi Bộ Ngọai giao Việt Nam sử dụng các động tác kỹ thuật (Tổ chức thân Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan có tên là Hội người Việt Nam tại Ba Lan thông báo Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan mời đồng bào "đối thoại"). Khi nhận ra buổi "đối thoại" sẽ có một số cá nhân thuộc loại không kiêng dè gì cả tham dự thì loan báo "tạm hoãn" vì "ít người tham dự". Tuy đã loan báo "tạm hoãn" nhưng sau đó lại có thông báo về một cuộc "đối thoại" giữa Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan với đại diện của Hội người Việt Nam tại Ba Lan. Thậm chí Đoàn công tác do Bộ Ngoại giao Việt Nam cử sang cũng thế.
Cho dù loan báo Bộ Ngoại giao thành lập "Đoàn công tác" rồi cử sang Ba Lan "để lắng nghe và tiếp thu những ý kiến đóng góp của bà con về công tác cộng đồng và các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ cộng đồng trong giải quyết các thủ tục lãnh sự của Đại sứ quán" nhưng "Đoàn công tác" chỉ chịu tiếp 25 người và ai muốn có một "vé" thì phải "đăng ký" để "Đoàn công tác" "lựa chọn". Dẫu đã "chọn lựa" nhưng nội dung "buổi trao đổi" vẫn có nhiều chuyện dễ làm người ta ngỡ ngàng.
"Thông báo về kết quả buổitrao đổi giữa Đoàn công tácBộ Ngoại giao, Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan với đại diện cộng đồng người Việt tại Ba Lan" của Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan không có chi tiết nhưng ông Phan Châu Thành, một trong ba thành viên của UWAGA - vốn là tâm của trận bão dư luận về Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan – đã tường thuật khá cặn kẽ về "buổi trao đổi" này. Xin trích một phần và nếu độc giả muốn biết cặn kẽ hơn nữa thì có thể dùng link trong phần chú thích (5):
Bà Hà Phương Linh kể về việc xin gia hạn hộ chiếu cho con còn nhỏ nhưng bị hẹn tới hẹn lui nhiều lần, cuối cùng phải nhờ dịch vụ, mẹ bà đi làm giấy ủy quyền bị thu 500 Zł trong khi giá niêm yết chỉ có 67,5 Zł. Ông Mạc Đăng Vinh kể chuyện bị nạt nộ khi đi làm hộ chiếu cho con mới sanh và phải nộp 1.000 Zł (khoảng 230 USD) thay vì 70 USD như quy định, ông Vinh kể thêm, phí theo quy định đối với mỗi tờ giấy hợp pháp hóa lãnh sự chỉ có 10 USD nhưng người có nhu cầu bị thu 300 Zł (khỏang 68 USD) và không hề có hóa đơn, chứng từ. Ông Lê Trí Việt kể ông cần đổi hộ chiếu nhưng chờ cả năm không xong, hỏi thăm "dịch vụ" thì có nơi đòi 1.800 Zł (khoảng 409 USD), có nơi đòi 2.000 Zł (khoảng 454 USD) và họ khẳng định không thể tự đổi được đâu. Ông Trí cho biết thêm những người Việt chạy từ Ukraine sang Ba Lan lánh nạn cần đổi hộ chiếu bị đòi từ 4.500 Zł (khoảng 1.023 USD) tới 5.000 Zł (khoảng 1.136 USD)/hộ chiếu. Đáng lưu ý có một phụ nữ mà ông Thành không nêu tên để bảo vệ danh tiết của bà kể bà có chồng Ba Lan, có con 5 tuổi, khi đến Đại sứ quán Việt Nam làm hộ chiếu, ngoài việc bị hành hạ phải đi lại nhiều lần trong một thời gian dài còn bị viên chức ngoại giao gạ gẫm bằng những đề nghị khiếm nhã, khi bà đưa chuyện này lên mạng xã hội thì hộ chiếu cho con mới xong nhưng bà phải trả 2.500 Zł (khoảng 568 USD) trong khi quy định chỉ có 70 USD. Bà cũng đã đến đổi hộ chiếu cho chính bà nhưng bị viên chức ngọai giao đòi phải có "căn cước công dân"... Sau đó viên chức ngoại giao cũng chịu đổi nhưng ngoài 70 USD còn thu thêm 200 Zł tiền sửa đổi tên nhưng bà vẫn chưa nhận được hộ chiếu. Bà hiện đang giữ một giấy hẹn nhưng không ghi phải chờ tới khi nào...
***
Trời lạnh nhưng hơn 300 người Việt vẫn đến và đứng phía trước Đại sứ quán Việt Nam trưng ra các biểu ngữ và nhấn mạnh bằng lời của chính họ :Phản đối lạm thu lãnh sự. Stop tham nhũng... Những câu chuyện của rất nhiều người trong cuộc về đủ thứ chuyện không chỉ trái tai, gai mắt mà còn tới mức không thể tưởng tượng được là lý do nhiều người Việt cư trú ở Ba Lan không chấp nhận chỉ giải nhiệm một Lãnh sự. Đó là lý do các biểu ngữ, khẩu hiệu còn nhấn mạnh :Lãnh sự sai, Đại sứ chịu. Đại sứ Hùng phải chịu trách nhiệm. Đại sứ Hùng từ chức... Không chỉ có Đại sứ quán Việt Nam đóng cửa, cài then mà cả Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài lẫn Cục trưởng Cục Lãnh sự tuy cất công sang tận Ba Lan "để lắng nghe và tiếp thu những ý kiến đóng góp của bà con về công tác cộng đồng và các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng phục vụ cộng đồng trong giải quyết các thủ tục lãnh sự của Đại sứ quán" cũng mất dạng (6).
Bởi Đại sứ quán Việt Nam ở Ba Lan không phải là trường hợp cá biệt nên trên trang facebook "Tôi và sứ quán", ông Xuan Vuong Nghiem – một trong những người điều hành trang facebook này – tâm sự :Từ ngày nổ ra cuộc biểu tình trước Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Frankfurt am Main (Đức) năm 2016, tôi đã thai nghén một chương trình biểu tình trên toàn thế giới, khắp các Châu lục, tất cả các múi giờ trong cùng một ngày trước toàn bộ các cơ quan đại diện ngoại giao của Việt Nam và ngày đó sẽ lấy làm ngày "Tôi và sứ quán". Cảm ơn những người tiên phong đã tạo ra bước ngoặt trong đấu tranh chống tham nhũng lãnh sự. Khi chúng ta không hài lòng, không đồng ý hay phản đối hoặc ủng hộ một chính sách nào đó của nhà nước chúng ta có quyền biểu tình và quyền này chỉ có kẻ không hiểu biết gì mới gọi là phản động. Tôi đã không ít lần nghe thấy, đọc được và được nhiều người nặc danh nhắn tin dọa nạt là quy vào phản động do có các hành động chống đối sứ quán. Nhưng thực tế tôi cũng như anh chị em, bà con ở đây đang dùng pháp luật Vi ệt Nam, cơ sở văn bản pháp quy của chính phủ Việt Nam quy định về thủ tục lãnh sự tại các cơ quan đại diện ngoại giao Việt Nam ở nước ngoài để đấu tranh với những kẻ lợi dụng danh nghĩa sứ quán, chà đạp lên các văn bản pháp luật, khước từ các quyền phổ quát của người dân để tham nhũng, nặn bóp từng đồng xu lẻ của đồng bào. Đây là những hành động ngang nhiên trái pháp luật của Nhà nước Việt Nam và làm suy yếu đi tình cảm của bà con kiều bào với đất nước. Tất cả các chính sách của chính phủ đối với kiều bào mà chính phủ đã gọi là "khúc ruột ngàn dặm" đều bị đám người bất tuân pháp luật này phá bỏ, tạo nên những căm phẫn, thù hận không đáng có với đất nước, những thành phần này tuyệt nhiên không thể có đất sống ở nơi gọi là đại diện của đất nước ở nước ngoài. Nhưng tại sao những người này, những cơ quan đại diện ngoại giao này đã tham nhũng hàng thập niên, lứa này thay l ứ a khác vẫn thế, người này ăn xong người khác đến lại ăn tiếp, "ăn không từ thứ gì của dân", nặn bóp, nạo vét từng đồng xu lẻ của kiều bào ? Đó là chính phủ làm ngơ, Bộ Ngoại giao bật đèn xanh cho những người này tham nhũng như vậy nên trong chuyện này đừng đổ lỗi riêng cho nhân viên sứ quán hay sứ quán. Chuyện không thể của riêng sứ quán mà là chuyện hệ thống, chỉ là bị lộ và chưa bị lộ mà thôi.
Sau khi cuộc biểu tình dự định tổ chức ở Hàn Quốc năm 2017 thất bại tôi cũng đã nghĩ rằng sẽ còn lâu mới có lại được. Tuy nhiên, việc nổ ra cuộc biểu tình vào chủ nhật 12/3/2023 tại BaLan làm cho kế hoạch tổ chức ngày "Tôivà sứ quán" trở lại mạnh mẽ và chúng ta sẽ bàn tiếp về việc này trong những ngày tới(7).
Trân Văn
Nguồn : VOA, 13/03/2023
Chú thích
(2) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/6127378440682487/
(4) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/6121957391224592/
(5) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/6123731484380516/
(6) https://www.facebook.com/groups/1059505760803139/posts/6127184814035183/
(7) https://www.facebook.com/groups/821252711257941/user/100008319874946
Cán bộ Sứ quán ở Ba Lan bị tố tham nhũng : "Giọt nước tràn ly" !
RFA, 13/03/2023
Ông Nguyễn Minh Quế, Tham tán Công sứ của Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan vừa bị bãi nhiệm khi ông này bị hàng trăm người Việt ở Ba Lan tố cáo có hành vi tham nhũng, lạm thu và thái độ thô lỗ khi tiếp dân.
Biểu tình phản đối lạm thu ở Đại sứ quán Ba Lan. Hoàng Hùng
Biểu tình chống tham nhũng
Một cuộc biểu tình phản đối cán bộ lạm quyền, tham nhũng diễn ra ngay trước Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan vào chiều ngày 13/3 (giờ địa phương) với sự tham gia của hơn 300 người. Mặc dù trước đó ông Quế, người bị người dân tố cáo, đã bị bãi nhiệm, về nước để giải trình sự vụ.
Bà Mạc Việt Hồng, người đứng ra tổ chức cuộc biểu tình, cho RFA biết sự việc : "Ông nhân viên lãnh sự này tên là Nguyễn Minh Quế và ông ấy chính là nguồn cơn của cuộc biểu tình này. Tôi biết rằng cái chuyện lạm thu nó luôn luôn tồn tại, nhưng ở thời lãnh sự Nguyễn Minh Quế thì nó rất là trầm trọng".
Ông Hoàng Hùng, admin của trang Tôi và Sứ quán, người có mặt tại buổi biểu tình cho biết tình trạng lạm thu ở Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan là cực kỳ nghiêm trọng. Tuy nhiên, điều làm người dân bức xúc hơn là thái độ làm việc của nhân viên Sứ quán :
"Người dân không hẳn đã bức xúc vì chuyện tiền nong, mà bức xúc về cách xử sự và nói chuyện của nhân viên Đại sứ quán Việt Nam tại Ba Lan, ví dụ như là xưng mày tao với người dân, đuổi người dân ra khỏi phòng trong giờ làm việc và đặc biệt là những nạn nhân người Việt Nam từ Ukraine chạy trốn chiến tranh sang Ba Lan cũng bị đe dọa".
Ông Hoàng Hùng nói thêm rằng mục đích của cuộc biểu tình này nhằm đòi hỏi quyền lợi chính đáng của người dân chứ không chống đối ai cả :
"Đảng và Nhà nước vẫn hô hào chống tham nhũng và thực tế là tôi hay tất cả những người đi biểu tình chỉ đòi hỏi những quyền đó thôi, chứ không có bất cứ điều gì phải lo ngại về ảnh hưởng giấy tờ hay bị an ninh đe dọa như một số người họ vẫn tung tin".
...và những câu chuyện giờ mới kể
Theo thông tin chúng tôi ghi nhận được hai ngày qua trên mạng xã hội và phỏng vấn những người trong cuộc thì đỉnh điểm gây làn sóng phẫn nộ dẫn đến biểu tình của người dân là vụ việc xảy ra đối với ông Nguyễn Thiện Dương.
Ông Dương sinh sống ở Ba Lan, bị bệnh thận nặng, phải chạy thận mỗi tuần ba lần. Khi ông đi làm giấy tờ cho con của mình thì bị cán bộ sứ quán làm khó, khiến ông phải đi tới lui nhiều lần nhưng vẫn không làm được giấy tờ. Do quá bức xúc, ông Dương đã chia sẻ câu chuyện của mình lên mạng xã hội hôm cuối tháng 2/2023 và nhận được sự hưởng ứng từ cộng đồng người Việt không những ở Ba Lan mà còn nhiều nơi khác.
Câu chuyện của ông Dương đã "đánh động" đến Bộ Ngoại giao VN và vào ngày 11/3 Đoàn công tác của Bộ Ngoại giao do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài Mai Phan Dũng đã có buổi làm việc, trao đổi với đại diện cộng đồng người Việt Nam tại Ba Lan.
Theo thông báo của Sứ quán Ba Lan, kết quả buổi làm việc, Sứ quán thông báo sẽ bãi nhiệm ông Nguyễn Minh Quế. Ông Quế đồng thời phải về nước ngay lập tức để giải trình. Ngoài ra, lãnh sự sẽ tăng thời gian tiếp khách từ hai lên ít nhất ba buổi mỗi tuần ; Đại sứ Việt Nam tại Ba Lan -Nguyễn Hùng sẽ trực tiếp chỉ đạo giải quyết việc của ông Nguyễn Thiện Dương…
Mặc dù kết quả giải quyết của đoàn công tác Bộ Ngoại giao khá nhanh, gọn nhưng nhiều người Việt sinh sống tại Ba Lan tỏ ra không hài lòng. Ông Hoàng Hùng cho rằng việc cách chức một viên chức lãnh sự chưa giải quyết được gốc rễ vấn đề :
"Thông tin ông Quế bị đưa về nước tôi đã nắm được từ hôm mùng 4/3. Đây là một vấn đề cực kỳ nghiêm trọng, người dân cực kỳ bức xúc và theo tôi thì người như ông Quế cũng chỉ là một nhân vật, một con tốt thí trong vụ này thôi.
Người dân họ đòi hỏi là ông đại sứ phải từ nhiệm và chịu trách nhiệm trước pháp luật khi để xảy ra những sai phạm kéo dài như thế".
Có mặt tại cuộc biểu tình hôm 13/3, bà Ngô Hồng Anh, cho biết mọi năm bà không đấu tranh bởi vì những thời lãnh sự trước họ có thái độ ôn hòa hơn, còn bây giờ không riêng bà mà nhiều người đều bị hạch sách khi đến làm giấy tờ tại Sứ quán Việt Nam, bà Hồng Anh nói :
"Tôi cũng đang trong hoàn cảnh là bốn tháng nay tôi đã trả tiền làm hộ chiếu cho con của tôi rồi mà vẫn chưa được nhận, dù tôi đã trả cái giá gấp đôi rồi.
Con nhà tôi 10 năm nay không về Việt Nam nên ra tôi không đổi hộ chiếu. Luật ở bên Ba Lan này thì mình thích đổi hộ chiếu lúc nào thì mình đổi. Nếu hết hạn mà mình không đi đâu thì cũng không cần phải làm hộ chiếu mới. Thế nhưng ông lãnh sự mới lại bảo là do hết hạn mà tôi không đổi hộ chiếu cho nên bây giờ phải đóng tiền phạt.
Tôi đã đồng ý rồi, thế nhưng ông ấy bắt tôi phải trình giấy khai sinh của Việt Nam, trong khi tôi trình giấy khai sinh của Ba Lan thì ông ấy lại không chấp nhận, cho nên tôi phải lên xuống xuống năm, bảy lần.
Cậu lãnh sự này là cố tình hành cho người ta mệt thì người ta sẽ đưa cho dịch vụ, lại phải mất thêm mấy trăm đô nữa thì nó mới làm cho mình, còn không thì nó sẽ không làm cho".
Phát biểu tại cuộc biểu tình, ông Nguyễn Quang, một người Việt Nam sống ở Ukraine hơn 30 năm nay cho biết hồi đầu năm ngoái, cả gia đình ông chạy nạn chiến tranh qua Ba Lan. Lúc đó, hộ chiếu của ông chỉ còn hạn ba tháng nên ông tìm đến Đại sứ quán Việt Nam ở Ba Lan để xin cấp hộ chiếu mới. Tại đây, ông đã bị cán bộ sứ quán hạch sách, thậm chí là sỉ nhục hai vợ chồng ông :
"Khi chiến tranh xảy ra thì tất cả chúng tôi phải ra đi. Khổ nhục mới sang được đến bên này, chúng tôi được cộng đồng bà con anh em quyên góp, giúp đỡ, người cho cái quần cái áo…
Cũng không may cho tôi, đó là quyền hộ chiếu của tôi sắp hết hạn. Vợ chồng chúng tôi đến Đại sứ quán nói rằng chúng tôi muốn đổi hộ chiếu thì nhân viên sứ quán hỏi là "tại sao không về, ở đây làm gì, hết hạn hộ chiếu thì về nước chứ sống ở đây là vi phạm pháp luật, công an sẽ bắt anh".
Hộ chiếu của tôi còn ba tháng nữa mới hết hạn, tôi thì cứ năn nỉ mãi, thế nhưng vẫn không đổi cho tôi.
Tôi là người có giấy tờ thẻ định cư lâu dài ở Ukraine thế nhưng quan chức lại nói những lời không giống như một công chức nhà nước".
Ông Quang cuối cùng phải di chuyển sang Đức. Đại sứ quán Việt Nam tại Frankfurt đã cấp lại hộ chiếu mới miễn phí cho ông.
Nguồn : RFA, 13/03/2023