Thảm họa Formosa gây cho môi trường Miền Trung Việt Nam đã đẩy hàng triệu người vào cảnh điêu đứng. Đã gần một năm qua, hàng triệu người mất việc làm, độc tố không chỉ giết chết môi trường biển, các sản vật, hải sản cũng như các loại động, thực vật khác mà còn đưa đi khắp nơi đầu độc giống nòi dân Việt.

Không chỉ các ngư dân, những người trực tiếp khai thác và chế biến hải sản bị ảnh hưởng, mà nền kinh tế bị thiệt hại nghiêm trọng, nhiều ngành nghề khác như du lịch, vận tải, đóng tàu, điện lực, kinh doanh... đều bị ngưng trệ. 

Trước những bức xúc và thiệt hại của người dân, nhà cầm quyền tìm cách giấu giếm, lấp liếm bao che và làm ngơ trước nỗi đau dân chúng.

Thế rồi nhà cầm quyền Việt Nam đã nhanh nhẩu nhận 500 triệu đôla của "thế lực thù địch" và nhận đền bù cho dân nhằm lấp liếm tội ác ngay khi chưa có thống kê thiệt hại. Điều đó gây căm phẫn lòng dân. 

Người dân Đông Yên chặn xe trên Quốc lộ 1A biểu tình 14/01/2017 phản đối Formosa đên bù không xứng đáng

Điều lạ lùng nhất, là chỉ một doanh nghiệp nước ngoài như hàng trăm ngàn doanh nghiệ nước ngoài đầu tư "bình đẳng" ở Việt Nam. Nhưng khi gây tai họa cho đồng bào Việt Nam cách nghiêm trọng, thì nhà nước Việt Nam đứng ra lo việc đền bù cho doanh nghiệp này đã đặt lên câu hỏi lớn : Nếu như hàng trăm ngàn doanh nghiệp khác cũng đều vi phạm, chính phủ Việt Nam liệu có đủ thời gian, súng đạn, công an và các loại nhân tài vật lực huy động từ người dân để giúp đỡ họ nhằm chạy tội ? 

Dự án Formosa là một dự án của Đài Loan, mang yếu tố Trung Quốc hết sức "đậm đà" được đưa vào khu vực Hà Tinh là khu vực trọng yếu của đất nước về an ninh, quốc phòng. 

Với 3,2 triệu mét vuông đất được cho thuê dài hạn 70 năm vượt cả luật lệ hiện hành, nhà cầm quyền Việt Nam đã được các trí thức, những người có tâm huyết với tiền đồ dân tộc cảnh báo ngay khi bắt đầu rằng : "Đây là một dự án bán nước trọn gói" cho Tàu. 

Thế nhưng, tất cả đều bị bỏ ngoài tai. Điều này đã phản ánh một tình trạng hết sức nguy hiểm khi các nhóm lợi ích, phe phái và đảng đã bất chấp vận mệnh đất nước để bằng mọi cách bán chác nhằm kiếm tiền bỏ túi.

Thế rồi thảm họa xảy ra, những động tác của nhà cầm quyền Việt Nam từ chính phủ đến Bộ trưởng Tài nguyên môi trường, các bộ phận khác nhau của chính quyền từ Trung ương đến địa phương chỉ lo trấn áp và lừa đảo người dân mà không hề quan tâm đến sự tồn vong của dân tộc. Thậm chí, nhiều động tác của cán bộ nhà nước còn khuyến khích người dân ăn cá nhiễm độc, mặc cho sức khỏe và tình trạng suy kiệt giống nòi là điều hiển nhiên trước mắt và lâu dài.

Hệ thống báo chí bị bịt miệng, hệ thống công an, côn đồ và nhiều lực lượng khác được huy động nhằm trấn áp người dân cất lên tiếng nói đòi quyền sống của mình. 

Những động tác pháp lý của người dân bị ngăn chặn thô thiển và bỉ ổi, những người lo cho dân, cho dất nước bị mạ lỵ và bôi nhọ trên hệ thống truyền thông của đảng và nhà nước. 

Người dân Đông Yên chặn xe trên Quốc lộ 1A biểu tình 14/01/2017

Nhiều cuộc biểu tình đã diễn ra phản ánh sự bức xúc không thể kiềm chế của người dân. Nhưng hầu như đều bị bỏ ngoài tai những tình cảnh và nguyện vọng của họ.

Việc đền bù được tiến hành nhiều bất cập, nhiều doanh nghiệp, cá nhân và những người buôn bán, du lịch... không được đền bù thiệt hại đã đẩy cuộc sống của họ vào chỗ cuối đường hầm.

Thậm chí, đến nay nhiều nơi vẫn chưa nhận được một đồng tiền đền bù nào.

Và điều gì đến sẽ phải đến. Ngày 14/1/2017 đợt biểu tình của người dân Đông Yên, một vùng đất chuyên sống bằng nghề biển mà cho đến nay một bộ phận bị cố tình bỏ quên đã diễn ra tại đường Quốc lộ 1A đoạn qua Đèo Con, cách vài chục km trừ hầm Đèo Ngang phân giới địa phận Quảng Bình - Hà Tĩnh.

Nhiều người cho biết, có thể họ đã bị cố tình bỏ quên, chỉ vì họ đã từng không đồng ý với việc cưỡng bức họ từ nơi chôn rau cắt rốn bao đời với biển bên cạnh và cuộc sống đảm bảo từ biển. Nay được chuyển đến vùng đất "Chó ăn đá, gà ăn sỏi và người thì đi ăn mày" tại đây. Trong khi nơi chôn rau cắt rốn của họ bị đập phá, cưỡng chế mà không hề có một dự án nào. (Chúng tôi đã có nhiều bài viết về vấn đề Giáo xứ Đông Yên từ năm 2010 đến nay).

Từ trưa đến chiều nay, bà con ngư dân đã mang lưới lên chặn ngang đường quốc lộ. Bởi họ chẳng biết dùng lưới đó để làm gì khi mà cả năm nay không được xuống biển, đánh bắt cá dù nguồn nào cũng không có ai mua... Đẩy cuộc sống họ đến chỗ diệt vong. Nhưng họ đã không được đền bù nhằm đảm bảo cuộc sống tối thiểu.

Người dân Đông Yên cho biết, đến nay, mấy ngàn người dân nơi đây chưa nhận được một đồng tiền đền bù nào. Số tiền đền bù từ Formosa đang bị chặn lại nhằm loại bỏ, cắt bớt... theo ý muốn của nhà cầm quyền. Trong khi những ngày tết cổ truyền của dân tộc đang đến gần. 

Và họ không còn con đường nào khác là đấu tranh.

Cuộc biểu tình của người dân Đông Yên mở đầu cho những hành động phản kháng trong năm mới đã làm tê liệt hệ thống giao thông qua đường Quốc lộ 1A khu vực Hà Tĩnh. 

Công an và Cảnh sát cơ động trấn áp người dân Đông Yên biểu tình ngày 14/01/2017

Nhiều công an, Cảnh sát giao thông, Cảnh sát cơ động đã được huy động đến ngăn chặn, trấn áp... nhưng đều vô hiệu trước cơn giận dữ của lòng dân. 

Nhiều lái xe, người dân đi qua dù bị tắc đường gây cản trở, nhưng đã hết sức cảm thông và ủng hộ những nạn nhân ở đây. Bởi họ hiểu nạn nhân không chỉ những người biểu tình, mà trong đó có bản thân họ.

Nhà cầm quyền đã dùng công an, cán bộ... qua gặp gỡ và điện thoại, hứa hẹn sẽ giải quyết vấn đề cho người dân. 

Tuy nhiên, đây cũng chỉ mới là lời hứa như những lời hứa trước đây đối với họ khi bị cưỡng bức di chuyển khỏi nơi ở của mình nhưng đã không được thực hiện.

Người dân đã tạm thời về nhà sau cuộc biểu tình và cho biết : Nếu nhà cầm quyền không đền bù đầy đủ cho họ, họ sẽ tiếp tục biểu tình và đấu tranh.

Một năm mới đã mở đầu bằng con sóng lòng dân với chế độ cộng sản tại đây.

Video và hình ảnh trên mạng xã hội dân Đông Yên biểu tình trưa nay tại Quốc lộ 1A.

{youtube}"0" allowfullscreen{/youtube}

Hà Nội, ngày 14/1/2017

J.B Nguyễn Hữu Vinh

Nguồn : RFA tiếng Việt, 14/01/2017 (nguyenhuuvinh's blog)