Bằng chiến thắng quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng, Ngô Quyền vừa giữ được các thành tựu của nhạc phụ, Hào trưởng Dương Đình Nghệ, vừa chấm dứt "Nghìn Năm Bắc Thuộc".
Lăng Ngô Vương, rất khiêm tốn so với công lao, nhưng mong đừng có dự án nào nâng cấp - Hãy để con người vĩ đại này yên nghỉ giữa ngàn cây
Nền độc lập của Việt Nam, với tư cách là một nhà nước mang tính liên tục, bắt đầu từ Triều Ngô, năm 938 [hoặc 939]. Người Việt sau đó còn phải giành lại độc lập từ tay nhà Minh [Lê Lợi, thành công năm 1428], từ tay người Pháp [thành công năm 1954], dù năm 1945, có ít nhất hai lần tuyên bố độc lập.
Khác với những dịp 2/9 trước, năm nay, mạng xã hội thảo luận rất nhiều về Chiếu Thoại Vị ngày 25/8/1945 của hoàng đế Bảo Đại. Nhân đấy, chúng ta biết thêm một Tuyên Cáo Độc Lập khác được Bảo Đại đọc vào ngày 11/3/1945, tuyên bố chấm dứt chế độ bảo hộ của Pháp trước Đại Nam.
Cũng như Tuyên Ngôn 2/9, Tuyên Cáo 11/3/1945, chỉ mới mang lại cho người Việt nền độc lập trên giấy [và trong hào khí của những người kháng chiến].
Rất ít người biết, trong khoảng từ 11/3 đến 30/8/1945, Chính phủ Trần Trọng Kim đã làm rất nhiều việc để khẳng định nền độc lập. Một trong những thành tựu ấy là giáo dục, bộ sách giáo khoa mà chúng ta sử dụng liên tục suốt 78 năm qua, cho dù sau biết bao lần cải cách, vẫn chủ yếu trên nền tảng bộ sách giáo khoa của cụ Hoàng Xuân Hãn.
Rồi nhiều người Việt cũng sẽ tìm hiểu thêm, mãi tới 12/1946, "Toàn Quốc" mới kháng chiến [Nam Bộ kháng chiến từ 23/9/1945], trong khoảng thời gian từ tháng 8-1945 cho tới khi thực sự chiến tranh chống Pháp, vũ lực ở miền Bắc, chủ yếu, vẫn dùng cho xung đột đảng phái [giữa người Việt và người Việt].
Tại sao, mùng 2/9 năm nay, mạng xã hội lại nói nhiều hơn về "Chiếu Thoái Vị". Sự thật là một khối đa diện. Như nguyên tắc của con lắc đơn, nếu cứ kéo về một bên, chỉ cần buông tay, "lực hấp dẫn" tích lũy càng cao để nó dao động đạt cực đại ở chiều ngược lại. Nếu nhà trường chỉ dạy một mặt, khi muốn "biết sử ta", "dân ta" sẽ tự bổ sung sự hiểu biết của mình cho những phần còn lại.
Huy Đức
Nguồn : fb.Osinhuyduc, 03/09/2023