Khi Hạ viện thảo luận và biểu quyết dự luật về y tế Mỹ theo chỉ thị của Trump, các báo Mỹ và quốc tế nói rằng "Trumpcare đánh cắp từ người nghèo và cho người giàu" (Trumpcare robs from the poor and gives to the rich). Thượng viện bí mật làm một dự luật khác thay thế dự luật của Hạ viện và đưa ra biểu quyết, cựu Tổng thống Obama còn phê phán nặng nề hơn, gọi đó là "một sự chuyển đổi to lớn của cải từ người nghèo và tầng lớp trung lưu cho những người giàu có" (a massive transfer of wealth from the poor and middle-class to the wealthy).
Biểu tình chống Trumpcare
Điều này không có gì đáng ngạc nhiên, vì đó là sứ mạng giới đại tư bản Mỹ giao cho Donald Trump.
Sứ mạng của Donald Trump
Qua những lời tuyên bố và các hành động của Donald Trump, người ta nhận thấy một nhóm đại tư bản Mỹ khi đưa Donald Trump lên làm tổng thống đã giao cho ông ta ba sứ mạng : (1) Phát triển kỹ nghệ quốc phòng, (2) phục hồi lại nền tư bản dầu mỏ và than đá của Mỹ đã bị suy thoái qua nhiều năm và (3) bảo vệ quyền lợi của giới tài phiệt y tế đang bị đạo luật Obamacare tấn công.
1. Phát triển kỹ nghệ quốc phòng
Đây là lãnh vực được coi là thành công nhất của Doanald Trump. Tại Trung Đông, sau khi đưa trùm khủng bố của thế giới là Saudi Arabia lên lãnh đạo chiến dịch chống khủng bố và thành lập khối NATO Ả rập để tạo ra cuộc chiến tranh lạnh giữa hai khối Hồi giáo Sunni và Shiite, bất chấp mọi hậu quả, Trump đã bán được cho Saudi Arabia một lượng khối vũ khí tồn động lớn : một hợp đồng trị giá 107,9 tỷ USD và một hợp đồng về các dự án quốc phòng khác có trị giá lên tới 350 tỉ USD trong 10 năm. Đây là một thành công rất lớn, nhưng các chiến lược gia Mỹ đang lo sợ nó sẽ phá vỡ chiến lược "Một Trung Đông Mới" của Mỹ. Các chính phủ trước chủ trương chỉ bán cho Saudi Arabia khoảng 30 tỷ USD võ khí mỗi năm mà thôi. Mohamad Bazzi, giáo sư ngành báo chí tại Đại học New York cho rằng Trump tự bắn vào chân mình.
2. Phục hồi kỹ nghệ dầu mỏ của Mỹ
Đây là lãnh vực Donald Trump bị thất bại nặng nề nhất. Kế hoạch bỏ cấm vận cho Nga sau khi đắc cử để ExxonMobil có thể quay lại khai thác dầu lửa và dầu khí ở Nga rối chuyển bằng ống đến bán cho các nước trong Liên Âu qua ngả Thổ Nhĩ Kỳ, đã bị ngăn chặn. Cuộc điều tra Nga can thiệp vào bầu cử Mỹ 2016 và quyết định tiếp tục cấm vận Nga của Thượng viện đang làm Trump thất vọng.
Kế hoạch xử dụng 150.000 quân đánh chiếm Iraq dưới danh nghĩa tiêu diệt ISIS rồi đóng quân tại đó lâu dài để ExxonMobil quay lại khai thác dầu mỏ Iraq, cũng bị Bộ quốc phòng phản đối.
Vào ngày 13/01/2017, ExxonMobil đã ký kết với PetroVietnam hiệp ước khai thác mõ dầu khí Cá Voi Xanh ở ngoài khơi Quảng Nam nhưng, hôm 16/06/2017, Trung Quốc lại đem giàn khoan Hải Dương 981 ra đặt ở khu vực ngoài cửa Vịnh Bắc Bộ và cảnh cáo không ai được khai thác dầu trong vùng đặc quyền kinh tế của Trung Quốc.
Việc khai thác than đá và dầu mỏ ở nội địa Hoa Kỳ cũng khó tiến hành được vì giá dầu ngày càng thấp xuống và Iran đã từng dọa Iran có thể bán dầu thô với giá thành 1 USD một thùng.
3. Bảo vệ quyền lợi của giới tư bản y tế
Luật Obamacare đã đem lại nhiều bất lợi cho giới tài phiệt y tế, nhất là các nhà bảo hiểm y tế và các nhà cung cấp các dịch vụ y tế, nên Donald Trump quyết định phá bỏ bằng mọi giá, nhưng chuyện không dễ dàng vì nó sẽ ảnh hưởng đến cuộc bầu cử từng phần vào cuối năm 2018.
Nhìn vào Trumpcare của Hạ viện
Ngày 13/03/2017, Phòng Ngân sách quốc hội (Congressional Budget Office – CBO), một cơ quan độc lập do lưỡng đảng tại Quốc hội chỉ định, đã đưa ra 37 trang phân tích và kết luận về Trumpcare so với Obamacare, có thề tóm lược như sau :
1. Sẽ có thêm 24 triệu người Mỹ không có bảo hiểm y tế tính tới năm 2026, tức tổng số không có bảo hiểm sẽ là 52 triệu, thay vì là 28 triệu so với Obamacare. Trong năm đầu tiên áp dụng Trumpcare, sẽ có 14 triệu người mất bảo hiểm (2018) vì giá bảo hiểm gia tăng và người nghèo mất trợ cấp chính phủ (của thời Obamacare) để mua bảo hiểm, trong khi đó tín dụng thuế (tax credit) của Trumpcare để mua bảo hiểm không đủ bù đắp.
2. Hãng bảo hiểm được quyền tính lệ phí cho giới cao niên cao gấp 5 lần so với tuổi trẻ, trong khi Obamacare chỉ cho phép hơn gấp 3 lần.
3. Trumpcare có lợi cho người giàu và người trẻ ; có hại cho người nghèo, người già và ở những vùng quê hẻo lánh – đa số là những người đã bỏ phiếu cho ông Trump. Hiện những thành phần cử tri này đang rất lo lắng cho tương lai của họ, nhất là những người đang bị bệnh nặng vì Trumpcare sẽ khiến cho số tiền mà họ phải trả gia tăng rất nhiều.
4. Trumpcare sẽ ngưng trợ giúp cho cá nhân có lợi tức thấp và giảm chương trình Medicaid mà đa số người nghèo, người bệnh và trẻ em con nhà nghèo đang cần. Do đó, sẽ giúp tiết kiệm ngân sách tới 337 tỷ USD trong 10 năm. Tuy nhiên, chính vì vậy mà hằng triệu người dân nghèo, nhất là những người bệnh nặng, sẽ mất bảo hiểm và có thể nguy hiểm tới tính mạng. Tổng Giám đốc chương trình Medicaid, Bác sĩ Andrey Ostrovsky, đã công khai chỉ trích Trumpcare.
5. Phụ nữ sẽ thiệt thòi, đặc biệt phụ nữ nghèo và gốc thiểu số, vì Trumpcare cắt tài trợ cho cơ quan Planned Parenthood, nơi có những chương trình chăm sóc y tế cho phụ nữ như thuốc ngừa thai, chữa các chứng bệnh liên quan tới tình dục, ung thư...
6. Giới giầu có được hưởng lợi nhiều nhất qua chính sách bồi hoàn thuế dựa theo lợi tức. Tổng số tiền thuế mà những người giầu có nhất Hoa Kỳ (khoảng 2% dân số) sẽ nhận được là 275 tỷ USD trong 10 năm.
7.- Trumpcare không bắt mọi người phải mua bảo hiểm như Obamacare. Do không bị phạt nếu không có bảo hiểm như Obamacare, nhiều người sẽ bỏ không mua bảo hiểm, nhất là những người trẻ và khỏe mạnh. Khi tổng số người mua bảo hiểm giảm, các công ty bảo hiểm sẽ phải tăng giá lệ phí để kiếm lời, khiến yếu tố "cạnh tranh giúp giảm giá"theo nguyên tắc "thị trường tự do"mà đảng Cộng hòa chủ trương sẽ không hiệu nghiệm.
Brookings Institution và S&P Global Ratings cũng có những phân tích gióng CBO. Nói chung, với Trumpcare, giới cao niên và người nghèo sẽ bị thiệt hại. Phụ nữ cũng là thành phần bị thiệt thòi hơn. Giới giầu có, tuổi trẻ, và các hãng bảo hiểm sẽ được lợi hơn. Khoảng 14 triệu người dân nghèo dựa vào chương trình Medicaid sẽ mất bảo hiểm trong vòng 10 năm tới do mất dần trợ cấp liên bang.
Trumpcare của Thượng viện còn tệ hơn
Sau một thòi gian "soạn chui", dự luật Trumpcare của Thượng viện cũng đã được công bố, đảng Dân chủ cho rằng dự luật này còn tệ hại hơn dự luật được Hạ viện thông qua vào đầu tháng 5.
Bản tin của đài VOA của chính phủ Hoa Kỳ ngày 23/06/2017 cho biết các cuộc họp kín trong thời gian dự luật của Thượng viện được hình thành đã khiến đảng Dân chủ và một số đảng viên Cộng hòa tức giận. Các nghị sĩ Thượng viện dự định phản đối giải pháp này và yêu cầu thêm nhiều thời gian xem xét nó hơn so với thời hạn ông McConnell dự định cho phép. Vì không có đảng viên Dân chủ nào dự định bỏ phiếu cho giải pháp này, các đảng viên Cộng hòa đang cố đẩy nhanh quá trình phê chuẩn nhằm tránh tình trạng "thủ tục câu giờ" (fillibuster).
Dự luật sẽ cắt giảm ngân quỹ liên bang dành cho chương trình Medicaid, một chương trình ở tiểu bang dành cho người có thu nhập thấp, bãi bỏ các khoản thuế đối với người giàu, và chấm dứt khoản tài trợ cho Planned Parenthood, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ. Dự luật của Thượng viện sẽ chấm dứt việc cấp ngân quỹ cho chương trình Medicaid tại các tiểu bang chậm hơn so với phiên bản luật của Hạ viện, nhưng lại áp dụng cắt giảm dài hạn nhiều hơn đối với chương trình này. Đề xuất của Thượng viện cũng loại bỏ quyết định của Hạ viện chuẩn thuận cho các tiểu bang cho phép các hãng bảo hiểm sức khỏe tăng phí bảo hiểm đối với một số người có tiền sử bệnh.
CBS News nhận xét rằng dự luật của Thượng viện "phớt lờ" mục tín dụng thuế căn-cứ-trên-độ-tuổi trong dự luật của Hạ viện, và hoàn toàn không dựa vào căn-cứ-theo-thu-nhập như Obamacare. Đối với Obamacare, khoản trợ cấp dành cho người có thu nhập thấp là 400%. Dự luật của Thượng viện giảm xuống còn 350% của mức nghèo đói, nghĩa là những người vượt trên mức đó có thể đối mặt với bảo phí không thể trả nổi. Ngoài ra Dự luật của Thượng viện giữ nguyên mục tín dụng thuế căn-cứ-trên-độ-tuổi, nghĩa là người cao niên đóng bảo phí gấp 5 lần người trẻ tuổi hơn.
Người nghèo đang lo lắng
Medicaid là chương trình bảo hiểm y tế hỗn hợp giữa liên bang và tiểu bang nhằm trợ cấp y tế cho những người có lợi tức thấp và nguồn tài chính eo hẹp với một số điều kiện.
Medicaid là tên chung. Có một số tiểu bang đổi thành tên khác cho tiểu bang của họ như Medi-Cal ở California, Star ở Texas, TennCare ở Tennessee, v.v. Mỗi tiểu bang có luật Medicaid riêng. Tại California, các đối tượng có lợi tức thấp được nhận Medi-Cal gồm có :
- Người cao niên từ 65 tuổi trở lên (Medicare trả 80%, Medi-Cal trả 20%) ;
- Phụ nữ có thai ;
- Trẻ em dưới 19 tuổi, bố mẹ hay thành niên trông nom các trẻ nhỏ ;
- Người mất khả năng làm việc.
Đặt biệt, bắt đầu từ ngày 01/01/2014, chương trình Medicaid nới rộng cũng được áp dụng cho những người hay gia đình có lợi tức thấp và tài sản giới hạn. Họ sẽ không phải mua Obamacre mà được cấp Medicaid. Thí dụ tại California trong năm 2016, những người độc thân có lợi tức không quá 16.300 USD/năm, có một căn nhà, một chiếc xe và một số tiền trong trương mục ngân hàng không quá 2.000 USD thì được cấp Medicaid, không phải mua Obamacare.
Trên đây chỉ là những ý niệm tổng quát.
Theo AP, chương trình hỗn hợp liên bang-tiểu bang Medicaid cho người có lợi tức thấp cũng như người bị mất năng lực, hiện đang giúp cho khoảng hơn 70 triệu người dân Mỹ, chừng 1/5 toàn thể dân số, có bảo hiểm y tế. Dự luật Trumpcare của Thượng viện sẽ từ từ cắt giảm số tiền mà Obamacare cung cấp cho các tiểu bang để mở rộng bảo hiểm y tế theo chương trình Medicaid. Nguồn tiền này sẽ được tiếp tục cho tới năm 2020 và sau đó cắt dần cho đến khi hoàn toàn chấm dứt vào năm 2024. Sự kéo dài này được coi là một "kế hoãn binh" để tránh phản ứng nặng nề của công luận.
Cuộc chiến vẫn còn tiếp tục
Năm 2010, tức hai năm sau khi Obama lên nắm quyền, có khoảng 16% dân số, tức là 48,6 triệu người Mỹ, không có bảo hiểm y tế. Đến năm 2017, con số đó đã hạ xuống còn 9% với khoảng 27,3 triệu người. Nay dự luật Trumpcare đang tìm cách làm đảo ngược trở lại.
Vì đây là một hành vi bất chính nhằm bảo vệ quyền lợi của giới tài phiệt y tế và những người giàu có, đảng Cộng hòa đã phải họp kín để soạn thảo dự luật và cố gắng vận động hành lang để dự luật được thông qua nhanh chóng, tránh những cuộc tranh luận gây hoang mang dư luận. Nay bị phản ứng mạnh, đã phải hoãn lại ! Đáng buồn là hiện nay có một số người nghèo cuồng Trump đang hưởng Medicaid lại ủng hộ Trumpcare ăn cắp của người nghèo, tức "ta ăn cắp của ta", đem cho người giàu !
Nhưng cuộc chiến để đưa nước Mỹ tiến tới một chế độ y tế toàn dân (universal health care) như ở Canada hay Pháp sẽ vẫn được tiếp tục, trong đó toàn bộ dân chúng được bảo hiểm y tế, không tùy thuộc vào việc làm hay lợi tức. Giới tài phiệt y tế Mỹ gọi đó là "y tế xã hội chủ nghĩa" và tìm cách trì hoãn để bảo vệ quyền lợi của họ. Nhưng rồi với thời gian, các tài phiệt y tế Mỹ cũng sẽ bị đánh bại như trong cuộc chiến chống kỳ thị chủng tộc trước đây. Chúng ta tin chắc như vậy.
Ngày 29/06/2017
Lữ Giang