Tổng thống Biden không thể thoát khỏi cái bóng của Trump trong khủng hoảng biên giới
Sự gia tăng số người di cư qua biên giới Mỹ-Mexico thời gian gần đây đã đặt Tổng thống Joe Biden vào tình thế khó khăn và đe dọa về mặt chính trị.
Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ cấp tiểu bang và địa phương, những người được cho là đồng minh thân cận nhất của ông trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới, đang chỉ trích gay gắt cách xử lý vấn đề nhập cư của ông. Đối thủ tiềm năng thuộng Cộng hòa vào năm 2024 của ông, Donald Trump, đang tăng cường tấn công vào một vấn đề vốn là trọng tâm trong thông điệp chính trị của ông trong gần một thập kỷ. Và sự ủng hộ của công chúng dành cho ông Biden về vấn đề này đang trở nên tồi tệ.
Trong khi cuộc bầu cử vẫn còn hơn một năm nữa mới diễn ra, cuộc khủng hoảng nhập cư đang gia tăng - mà tác động của nó được cảm nhận hàng ngàn dặm từ biên giới Mỹ-Mexico, một phần vì các thống đốc Đảng Cộng hòa đã chuyển những người di cư mới đến các thành phố do Đảng Dân chủ điều hành - có thể là một thách thức lớn, một lực cản chính trị đối với uy tín và hy vọng tái đắc cử của ông Biden.
Những con số vẽ nên một bức tranh u ám. Theo số liệu sơ bộ của Bộ An ninh Nội địa Hoa Kỳ mà CBS News - đối tác của BBC có được, Đội tuần tra Biên giới Hoa Kỳ đã bắt giữ khoảng 210.000 người di cư không có giấy tờ vào Hoa Kỳ trong tháng 9. Đó là mức cao nhất trong năm và gần bằng mức cao kỷ lục hàng tháng vào cuối năm 2022.
Nếu chính quyền Biden cho rằng cuộc khủng hoảng ở biên giới đang giảm bớt và sự chú ý của cả nước đang chuyển sang các vấn đề khác sau những thay đổi chính sách của chính phủ vào đầu năm nay, thì mức tăng mới nhất sẽ xóa tan quan điểm đó.
Hơn nữa, bản chất của làn sóng nhập cư cho thấy có thể sẽ không có hồi kết. Khoảng một phần tư số vụ bắt giữ ở biên giới vào tháng trước là công dân của Venezuela, quốc gia Nam Mỹ đang phải vật lộn với khó khăn chính trị và kinh tế dưới chế độ độc tài xã hội chủ nghĩa của Nicolas Maduro.
Cuộc di cư của người Venezuela đã tạo ra một cuộc khủng hoảng tị nạn ở bán cầu, với hơn bảy triệu người phải trốn khỏi đất nước - và hậu quả ngày càng được cảm nhận rõ ràng trên đất Mỹ.
Theo chính phủ Panama, hơn 150.000 người Venezuela đã đi về hướng bắc tới Mỹ, băng qua Darian Gap để vào Trung Mỹ trong hai tháng qua.
Janet Napolitano, người đứng đầu cơ quan an ninh nội địa dưới thời chính quyền Obama, nói với BBC : "Người ta không gói ghém đồ đạc và rời quê hương chỉ cho vui. Họ thường ở trong tình trạng tuyệt vọng – nghèo đói, thất nghiệp, tội phạm cao, bạo lực, thiếu các thể chế dân sự ở nước họ".
Hôm thứ Năm, chính quyền Biden đã công bố hai bước mới để giải quyết sự gia tăng đáng kể số người nhập cư - và cả hai đều khiến tổng thống phải đối mặt với các cuộc tấn công từ mọi phe phái chính trị. Tổng thống đã ban hành một loạt các miễn trừ về môi trường và quy hoạch, đồng thời cấp vốn để xây dựng các phần tường bổ sung dọc biên giới Mỹ-Mexico.
Ông cũng tiết lộ rằng Mỹ sẽ nối lại việc trục xuất trực tiếp công dân Venezuela - một hoạt động đã bị đình chỉ vì quan hệ ngoại giao căng thẳng giữa hai nước.
Những biện pháp mới này nhanh chóng bị những người theo đường lối cứng rắn về nhập cư lên án là quá ít và quá nhiều bởi các nhà hoạt động nhập cư cánh tả. Những lời giải thích lộn xộn của tổng thống - rằng ông vẫn tin rằng các bức tường không có tác dụng và đó là số tiền mà Quốc hội buộc ông phải chi - đã làm tình hình trở nên phức tạp hơn.
Thông báo của Venezuela cũng thể hiện sự thay đổi thái độ của chính quyền, sau các động thái vào tháng trước cho phép khoảng nửa triệu người tị nạn Venezuela ở Mỹ nộp đơn xin giấy phép lao động và tránh bị trục xuất trong 18 tháng.
Khi cố gắng xoa dịu những lo ngại rằng ông chưa làm đủ để giải quyết vấn đề biên giới gia tăng đồng thời khiến những người ủng hộ theo chủ nghĩa tự do của ông hài lòng, ông dường như không làm hài lòng được ai - một câu hỏi hóc búa đã lặp đi lặp lại về chính sách biên giới trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của Biden.
Nhập cư đã trở thành một vấn đề gây chia rẽ sâu sắc, một phần không nhỏ là do khẩu hiệu "xây tường" của ông Trump và đôi khi là những chính sách hà khắc trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. Điều đó đã hạn chế đáng kể sự linh hoạt chính trị của ông Biden trong việc giải quyết các cuộc khủng hoảng.
Trong khi Barack Obama có thể gia tăng các vụ trục xuất và tăng cường an ninh biên giới trong nhiệm kỳ tổng thống của mình mà không phải đối mặt với đòn gây tổn hại từ các nhà hoạt động tự do, thì ông Biden lại không có được điều xa xỉ như vậy. Mỗi bước ông thực hiện trong vấn đề nhập cư giờ đây đều được xem xét trong bối cảnh môi trường hiện tại của cuộc chiến chính trị mang tính đảng phái, với một bên là ông Trump và đảng Cộng hòa và một bên là đảng Dân chủ.
Trong khi đó, cuộc thăm dò gần đây cho thấy rằng trong cuộc chiến đảng phái đó, công chúng đang quay lưng lại với tổng thống.
Những người trả lời trong cuộc thăm dò cử tri của Đại học Marquette được yêu cầu chọn ai là người "tốt hơn" trong vấn đề nhập cư và an ninh biên giới, tổng thống hiện tại hay người mà ông thay thế, 52% cho biết họ thích ông Trump hơn, trong khi chỉ có 28% chọn ông Biden.
Những kết quả đó được phản ánh trong một cuộc thăm dò của NBC News, cho thấy 45% người Mỹ cho rằng đảng Cộng hòa giải quyết vấn đề nhập cư tốt hơn so với chỉ 27% của đảng Dân chủ. Nó thể hiện sự thay đổi rõ rệt so với nhiệm kỳ tổng thống của Trump, khi đa số công chúng Mỹ ưa thích đảng Dân chủ hơn.
Những tin tức đáng lo ngại liên tục dội về từ biên giới, cũng như sự căng thẳng đối với các dịch vụ công tại các thành phố lớn của Hoa Kỳ nơi người di cư đang định cư, đang tạo dấu ấn đáng chú ý trong dư luận.
Và nếu cuộc khủng hoảng không giảm bớt trước chiến dịch tổng tuyển cử năm 2024, tổng thống sẽ phải đối đầu với đối thủ Đảng Cộng hòa của mình trên bối cảnh chính trị bất lợi.
Theo bà Napolitano, việc giải quyết cuộc khủng hoảng nhập cư sẽ cần nỗ lực phối hợp từ đội ngũ của ông Biden.
"Nó đòi hỏi sự tiếp cận ngoại giao", bà nói. "Nó đòi hỏi phải đầu tư vào các quốc gia khác để chúng ta lấy đi một số động cơ di cư. Và nó đòi hỏi an ninh biên giới mạnh mẽ và thực thi hiệu quả luật nhập cư của chúng tôi, những luật này cần được sửa đổi và cải cách".
Cuối cùng, những lời chỉ trích mà ông Biden nhận được về hành động của ông đối với vấn đề nhập cư trong tuần này sẽ kém quan trọng hơn nhiều so với việc liệu các chính sách mới có hiệu quả hay không. Nếu không, và nếu các bước khác của chính quyền Biden nhằm ngăn chặn dòng người di cư từ Venezuela và các nơi khác cũng không thành công, thì con đường tái tranh cử của ông sẽ trở nên nguy hiểm hơn.
Anthony Zurcher
Nguồn : BBC, 08/10/2023