Cựu Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam có một thời gian cầm quyền là 9 năm, 53 ngày. Nhưng ông nổi bật như là một nhà lãnh đạo có khuynh hướng dân túy giỏi. Chỉ trong một thời gian ngắn xuất hiện, nhiều nhà báo cũng như dân chúng đã nhiệt liệt ủng hộ những phát ngôn đầy vẻ chân thành và quyết liệt trong nhiệm vụ truyền thông của ông.
Giàn khoan HD 981 và tàu bảo vệ Trung Quốc trong vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam - Ảnh minh họa
Nói ngày 17/8/2014, trước hơn trăm sinh viên, và báo chí, cán bộ Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Đam đã tuyên bố một cách mãnh liệt : "Trung Quốc đã dùng vũ lực để chiếm Hoàng Sa và chúng ta sẽ đòi lại, đời chúng ta chưa đòi được thì đời con đời cháu chúng ta sẽ đòi cho bằng được". Báo chí nhiều nơi đã rầm rập đưa lại. Cả nước hừng hực. Ai nấy đều như sốt, mặc dù cũng có người đặt câu hỏi "chúng ta đang đòi lại bằng cách nào, và nếu không được, thì con cháu chúng ta sẽ tiếp tục đòi bằng cách nào ?".
Đó là chưa nói, ẩn trong câu tuyên bố, được nhìn thấy như là sự bất lực hô vang của một người cầm quyền về hiện trạng, khéo xô tất cả cho tương lai.
Sau năm 2014, ông Đam không hề nhắc lại lời nào về Hoàng Sa và chủ quyền ở Biển Đông, hay ý nào mang tính dân túy như vậy. Bởi đơn giản, năm 2014 là năm mà Trung Quốc kéo giàn khoan HD 981 đến biển của Việt Nam và bắt đầu thử khai thác. Bắc Kinh vấp phải một sức phản ứng dữ dội của người dân nói chung cho đến tận nay, và riêng của chính quyền trong một thời gian ngắn, từ 11 đến 18/5.
Nói thêm để biết, trong giai đoạn đó, bộ hồ sơ dự định kiện Trung Quốc ra tòa án quốc tế đã bắt đầu được tính tới. Nhưng rồi sau khi sống êm gió lặng giữa hai quốc gia, đến năm 2016, thì bộ hồ sơ kiện Trung Quốc gần như bị bỏ quên. Và Anh Đam cũng im lặng, né chủ đề Hoàng Sa từ đó.
Tháng Một, 2020, ông Đam bùng lên một lần nữa trong con mắt ngưỡng mộ của công chúng, khi nhận chức Trưởng ban Chỉ đạo Quốc gia Phòng chống Covid-19. Báo chí Nhà nước cũng tham gia đẩy nhân vật gầy gò, có dáng vẻ khắc khổ đáng kính này lên đến tận cùng. Đặc biệt là những hình ảnh và video ông xăng xái đi tìm những con hẻm không khóa lại, nhà nào có bị nghi ngờ dịch không bị cô lập, và lên giọng giận dữ vì thấy người dân vẫn còn đi ngoài đường. Áo ông ướt đẫm mồ hôi. Gương mặt ông suy tư lo âu được cân nhắc, chụp rất cẩn thận, trên những tấm hình đăng trên báo.
Bất ngờ, trong đại dịch, từ vị trí một nhà lãnh đạo quốc gia luôn cho thấy đổ mồ hôi, sôi nước mắt cho việc chung, ông Đam cho phát đi tấm ảnh vận động ủng hộ phát hành chính thức vaccine Covid-19 của Việt Nam sản xuất.
Vaccine tên Nanocovax, vốn trầy trật nhiều lần xin được phát hành chính thức, nhưng WHO của Liên Hiệp Quốc không chấp nhận vì thấy thiếu minh bạch, kể cả những chuyên gia y tế của Việt Nam cũng vậy. Hãng này không chịu thiệt, ra sức tự giới thiệu rực rỡ về giá trị của mình, nói rõ với ước mơ được một cơ hội toàn quốc không khác test kit Việt Á. Trong cơn tuyệt vọng, ông Thích Nhật Từ của Phật giáo nhà nước được mời đến và bị lộ một bản video cho thấy đang gióng chuông gõ mõ, cúng cầu mua may bán đắt cho vaccine này.
Trong một bức ảnh quảng cáo đó, ông Đam giới thiệu là mình đang chích mũi thứ hai của Nanocovax mà vẫn rất khỏe mạnh. Không có tờ báo nào phỏng vấn ông sau khi từ chức thủ tướng, về hai mũi chích đó ; cũng không nghe nói rằng có thật sự ông đã đi qua đại dịch mà không cần nhờ một vaccine nào của phương Tây không ?
Nhân kỷ niệm 50 năm Hoàng Sa mất vào tay Trung Cộng xâm lược, mà nhà nước Việt Nam vẫn luôn lên tiếng mạnh mẽ chứng minh chủ quyền, chợt nhớ lại câu phát ngôn cảm động đến rơi nước mắt của ông Đam về Hoàng Sa.
Nhưng trước khi bàn đến chuyện lớn như chuyện chủ quyền đảo Hoàng Sa, chỉ ước mong Đam có dịp nói thật về hai mũi chích Nanocovax, mà ông đã tự chuyển mình từ một nhà lãnh đạo, thành một người quảng cáo nhiệt tình một món hàng, mà giờ đây phát minh tầm quốc tế đó cũng không còn nghe đến nữa.
Chỉ dám xin ông đến đó thôi !
Tuấn Khanh
Nguồn : RFA, 18/01/2024