Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cần gì ? Người viết cho rằng, đó là một thái độ [run rẩy] như cách mà nhà lãnh đạo Yeltsin khi thăm Mỹ vào năm 1989,...
Chính phủ Kiến tạo Nguyễn Xuân Phúc đang thực sự nghĩ gì về dân ?
Nhân câu chuyện về ‘thế nước đang lên’ và ‘lòng dân đồng thuận’, những ngôn từ mà lãnh đạo nhà nước và báo chí đang sử dụng trong những ngày này nhân dịp U23 vào trận chung kết Á Châu cúp.
Tôi muốn nói nhiều hơn về sự mở mắt và nhận diện thực tế của các nhà lãnh đạo Đảng và nhà nước.
Mới đây nhất, vào ngày 24/01, trong chương trình Thời sự đề cập đến ‘đảm bảo trật tự tại các trạm BOT’ sau Công điện 82 của Thủ tướng Chính phủ, VTV phản ánh cho biết : Các địa phương có vấn đề nóng về BOT là Tiền Giang, Cần Thơ, Sóc Trăng đều báo cáo, quá trình điều tra xác minh đã phát hiện việc gây rối tại các trạm thu phí có sự kích động của nhóm ‘Bạn hữu đường xa’ do Lê Trung Hiếu làm trưởng nhóm. Nhóm này đã tổ chức phát tiền lẻ, tiền xu, vận động lái xe tổ chức đông người gây ách tắc trên địa bàn nhiều tình.
Căn cứ vào quan điểm này của VTV cho thấy, phía chính quyền đang vừa thực hiện ‘tuyên truyền vận động’, vừa tìm mọi cách để ‘lập lại an ninh trật tự’, và một nhóm tương tác cho cánh tài xế giúp đỡ nhau trên đường là ‘Bạn hữu đường xa’ đã bị biến thành một tổ chức kích động và mang tính thù địch như cách mà VTV phản ánh hay chính ông Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm mở lời cho việc ‘không thể để các đối tượng xấu, các thế lực thù địch’ làm phức tạp tình hình ở BOT.
Dường như đến nay, mâu thuẫn nội tại trong đường hướng và chủ trương phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam chưa bao giờ được giải quyết về hướng pháp lý mà chủ trương vẫn là sử dụng tính bạo lực cưỡng chế của bộ máy nhà nước để thực thi.
Chính tính lạm dụng này không những không giải quyết tốt sự tích tụ các vấn đề nằm trong mâu thuẫn mà khiến mâu thuẫn bị đẩy xa hơn.
Chính phủ kiến tạo hay cách kiến tạo của Chính phủ hiện thời không khác gì việc áp đặt một bản án đã ký từ trước đối với những ai phản đối BOT, trên cơ sở bảo đảm – giữ chặt bằng được BOT.
Cái này nếu được cho là ‘thế nước đang lên’, ‘lòng dân đồng thuận’ thì mấy ai sẽ chấp nhận ?
Bộ trưởng Bộ Công an - ông Tô Lâm nhấn mạnh yếu tố 'thế lực thù địch, kẻ xấu' trong việc xử lý sự tắc nghẽn BOT ở các tỉnh thành gần đây.
Những lời động viên kịp thời của ông Nguyễn Xuân Phúc cho một trận chung kết ‘bình tĩnh, tự tin, chiến thắng’, hay huân huy chương lao động của ông Chủ tịch nước đối với đội tuyển,… có thể làm đẹp Chính phủ, Nhà nước không ? Có ! Khi mọi cảm xúc đang thăng hoa. Tuy nhiên, niềm vui đó hoàn toàn ngắn hạn, khi bầu không khí ‘háo hức, rạo rực, cuồng nhiệt’ của trận đấu 3 năm trôi qua, thì người dân sẽ đối diện với thực tại khắc nghiệt…
Rằng xăng E95 tăng gía, E5 giữ giá nhưng có thể gây ì xe (thậm chí gia tăng hiện tượng cháy xe), và người dân phải gánh thêm thuế phí qua hàng tá trạm BOT chạy dọc chiều dài đất nước,… Mọi con mắt sẽ hướng về Chính phủ kiến tạo, với hình ảnh của một Chính phủ lợi ích.
Bài viết muốn đề cập rằng, đã đến lúc, các nhà lãnh đạo Đảng và Nhà nước phải biết kiệm lời, nhất là lời hoa mỹ và biết nhìn vào thực tiễn để thực sự lắng nghe người dân : muốn gì, cần gì.
Trong một đánh giá nhân dịp Hội nghị APEC diễn ra tại Đà Nẵng vào tháng 11 năm ngoài, tay bút Matthew Busch [1] cho hay : Dù đã đạt nhiều thành tựu về thương mại và đầu tư, Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn thoát khỏi những tàn dư tệ hại của quá khứ kinh tế.
‘Tàn dư’ tệ hại đó bao gồm cả tàn dư của những xu thế và tầm nhìn lỗi thời trong cách phát triển kinh tế xã hội. Khi nó đảm bảo ý chí thống nhất và kiên định của nhà cầm quyền, nhưng bỏ quên tiếng nói của người dân và cộng đồng.
Đây không phải là sai lầm riêng của Việt Nam, mà trước đó, Liên Xô cũng đã từng mắc phải [2]. Bộ trưởng Công nghiệp nặng Sergo Ordzhonokidze than phiền vào năm 1930 : Tôi đoán họ nghĩ rằng chúng tôi là một lũ ngốc. Mỗi ngày họ cho chúng tôi từ nghị quyết này đến nghị quyết khác mà không có cơ sở nào cả.
‘Không có cơ sở nào cả’, vì thực tế, ý chí chủ quan của nhà nước đã chiếm lĩnh tất cả, nên chủ trương – đường lối phát triển kinh tế xã hội vì thế rơi vào trạng thái ‘cưỡng chế’ hơn là hòa hợp [đồng thuận] với người dân.
BOT cũng vậy, cho đến nay, Chính phủ không những không cho thấy tính tiến bộ và cầu thị trong giải quyết bài toán mà mình vạch ra, ngược lại Chính phủ tìm mọi cách bảo hộ và hợp pháp hóa các sai phạm do BOT. Do đó, BOT dù sẽ được ‘yên lặng’ khi có lực lượng vũ trang canh giữ, nhưng liệu nó yên lặng bao lâu ? Và mất bao lâu nữa để nó nổi sóng trở lại, trong sự âm ỉ của sự phẫn uất và bất công ?
Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cần gì ?
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc từng rất 'say xưa' khẳng định tại Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác dân vận toàn quốc năm 2017 và, triển khai nhiệm vụ năm 2018 do Ban Dân vận Trung ương vào ngày 10/01 rằng : Lấy kết quả phục vụ nhân dân, sự hài lòng của nhân dân làm thước đo. Giữ kỷ cương phép nước nhưng phải thuyết phục người dân ; chúng ta đang theo định hướng thuyết phục và nêu gương chứ không phải đem quyền lực ra để đè nén [3].
Nhưng kết quả Công điện 82 đã chứng minh ngược lại : đừng nghe, hãy nhìn !
Người viết cho rằng, đó là do Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc thiếu một thái độ [run rẩy] như cách mà nhà lãnh đạo Yeltsin khi thăm Mỹ vào năm 1989 đã run rẩy tự hỏi : Họ đã làm gì cho người nghèo ? (What have they done to our poor people) [4]. Và khi trở về, ông đã tiến hành cải cách nhà nước trong đó giải phóng sự kiểm soát...
Và Chính phủ kiến tạo cũng thiếu sự 'run rẩy' và tự chất vấn mình khi nhìn sang nước bạn Campuchia [nơi bỏ trạm thu phí cuối cùng vào ngày 13/01/2016].
Rõ ràng, 'run rẩy' là điều cần học, không chỉ trong lời nói, mà cần biến nó thành một kim chỉ nam cho cương lĩnh hành động, kiến tạo trong nhiệm kỳ của mình. Bởi nếu không giải quyết BOT theo hướng đối thoại và chia sẻ, mà tập trung bảo vệ cho bằng được ‘trạm thu ngân sách’ thì BOT sẽ là một đặc trưng Chính phủ phi dân của nhiệm kỳ, sau những đặc trưng của chính phủ tiền nhiệm (ông Nguyễn Tấn Dũng) là những ‘quả đấm thép’.
Đã bao giờ, ông Nguyễn Xuân Phúc và bộ sậu của mình tự hỏi : vì sao việc huy động vàng/ USD trong dân thất bại ?
Ánh Liên
Nguồn : VNTB, 28/01/2018
Ghi chú :
[1] https://www.hoover.org/research/why-socialism-fails
[2] http://www.viet-studies.com/kinhte/WhySocialismFails_Gregory_Trnas.html
[3] https://www.facebook.com/vanhai.le.3726/videos/211763562724576/
[4] https://www.theguardian.com/commentisfree/2007/apr/25/atoasttoyeltsin