Đã từ lâu, tôi thực sự không có ý định cũng như hứng thú viết bất cứ một câu nào khen hay chê ai đó có "diễm phúc" hoặc "bất hạnh" khi "trúng hoặc trượt" cái huy hiệu này, song thực sự tôi không thể im lặng khi hôm 15/5/2018 vừa qua, người ta gài lên ngực ông Lê Thanh Hải cái huy hiệu mà ông này hoàn toàn không xứng đáng được nhận : Huy hiệu 50 tuổi Đảng !
Ông Lê Thanh Hải nhận huy hiệu 50 năm tuổi Đảng. Ảnh : LONG HỒ
Ngày 15/5/2018, toàn bộ hệ thống thông đại chúng của Đảng và Nhà nước đồng loạt đưa tin ông Lê Thanh Hải, nguyên Ủy viên Bộ chính trị, nguyên Chủ tịch UBND, nguyên Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh vinh dự được đương kim Bí thư Nguyễn Thiện Nhân trao tặng Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng ! Việc trao hay không trao huy hiệu này cho ai, đó là quyền và chuyện riêng của Đảng, người nhận có xứng đáng hay không cũng là chuyện nội bộ của Đảng, người ngoài ít ai quan tâm và cũng chẳng ai thọc mạch, xía vô. Nhưng trong trường hợp cụ thể này, tôi chỉ muốn nhấn mạnh, việc trao cho ông Lê Thanh Hải huy hiệu này trong bối cảnh có thể nói là rất bê bối ở Thành phố Hồ Chí Minh khi chuyện động trời về quy hoạch ở Thủ Thiêm bị phát lộ, liên quan đến trách nhiệm của cá nhân ông Lê Thanh Hải suốt thời gian 15 năm tại vị (2001-2016) cũng như uy tín, danh dự cá nhân ông lúc này cho dù ông đã nghỉ hưu 2 năm nay !
Khi làm Chủ tịch UBND (2001-2006), rồi Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh 2 nhiệm kỳ (2006-2016), ông Hai Nhựt (Lê Thanh Hải) để lại không ít tai tiếng, không thể liệt kê hết ra đây được. Trong số này có nhiều việc tày đình, điển hình là việc để cho cấp dưới làm bậy. Chỉ đơn cử một việc đã bị phanh phui trước công luận báo chí : Tháng 12/2005, ông Hải làm ngơ cho Phó Chủ tịch Thành phố Nguyễn Văn Đua lộng quyền, cả gan ban hành Quyết định 6565/QĐ-UBND bãi bỏ Quyết định số 367/TTg ngày 4/6/1996 của Thủ tướng Chính phủ, cố tình sửa lại quy hoạch Khu ĐTM Thủ Thiêm trái với quy hoạch của Chính phủ đã phê duyệt trước đấy, làm lợi cho các nhóm lợi ích, gây thiệt hại lớn cho công quỹ, đẩy cả ngàn hộ dân vào cảnh khốn cùng trong suốt 15 năm dòng ! Chỉ riêng việc đó thôi, ông Hải và ông Đua đã không chỉ vi phạm kỷ luật và Điều lệ Đảng, và rõ ràng vi phạm cả pháp luật nữa ! Đây là một tội ác, hoàn toàn đáng bị truy cứu trách nhiệm hình sự ! Ấy vậy, ông Hải chẳng hề hấn gì, ngược lại, còn vinh dự được Đảng trao tặng Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng giữa tiếng kêu khóc khổ đau của chục ngàn người dân Thủ Thiêm bị giải tỏa lố đến 1.600.000 m2 đất (160ha), đẩy họ vào cảnh màn trời chiếu đất, mất cả nơi cư ngụ lẫn kế sinh nhai. Thậm chí có người đã quá phẫn uất phải tìm đến cái chết do bị chính quyền đẩy đuổi, cưỡng chế, bắt bớ, đẩy họ đến bước đường cùng !
Nói về việc ông Hai Nhựt được nhận Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng, tôi nhớ lại trường hợp của lão tướng Nguyễn Trọng Vĩnh "bị gây khó dễ" khi nhận huy hiệu này khi cụ có 75 năm tuổi Đảng. Cụ Vĩnh sinh năm 1916, gia nhập Đảng Cộng sản Đông Dương năm 1939 lúc mới 23 tuổi. Cụ tham gia Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam 16 năm (1960-1976), từng lần lượt là Bí thư Tỉnh ủy 3 tỉnh khác nhau là Thái Bình, Vĩnh Yên và Thanh Hóa. Năm 2014 cụ tròn 75 năm tuổi Đảng, lẽ ra cụ phải được trao tặng Huy hiệu này trong năm 2014 ! Theo lệ thường, vào mỗi dịp lễ như kỷ niệm ngày thành lập Đảng (3/2), sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5) hoặc ngày Quốc khánh (2/9), Đảng bộ các cấp thường tổ chức trao Huy hiệu cho các đảng viên. Năm 2014 đã qua 3 dịp lễ kể trên mà không thấy Thành ủy Hà Nội thông báo gì về việc trao Huy hiệu 75 năm cho cụ Vĩnh. Hóa ra nguyên nhân là do cụ cùng với 60 đảng viên tâm huyết khác ký tên vào "Thư ngỏ 61" (1) đề ngày 28/7/2014 gửi Ban Chấp hành Trung ương và toàn thể đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam !
Người viết bài này có vinh dự được cụ Nguyễn Trọng Vĩnh mời dự buổi cụ tiếp Phái đoàn Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội đến thăm để "thẩm tra tư cách đảng viên" (chiều 19/11/2014) cũng như buổi trao tặng Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng (sáng 1/9/2015). Được chứng kiến từ đầu đến cuối buổi Phái đoàn Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội đến "nắn gân cụ" (chiều 19/11/2014), tôi thật sự cảm phục cụ, và rút ra kết luận sau : Nếu cụ Vĩnh không cương quyết trong thái độ, không vững vàng trong lập luận và đập lại đích đáng những quy kết vô lối của Phái đoàn này, thì chắc Thành ủy Hà Nội đã thành công trong cái mà cụ Vĩnh gọi là "mưu đồ quy kết kỷ luật" để lấy cớ không trao Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng cho cụ ! Nhưng họ đã lầm to và thất bại ê chề ! Khi ông Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội kết luận việc cụ ký vào Thư ngỏ 61 và phát tán lên mạng xã hội là vi phạm Điều lệ Đảng, vi phạm "19 điều cấm đảng viên", cụ kiên quyết bác bỏ. Cụ vạch rõ : "Chính cái quy định "19 điều đảng viên không được làm" này đã triệt tiêu tinh thần dân chủ trong Đảng, mà ngay cả một số văn bản Đảng ban hành gần đây cũng vi phạm nghiêm trọng Điều lệ Đảng, cụ thể như Quy chế bầu cử trong Đảng (tức Quyết định số 244/QĐ-TƯ ngày 9/6/2014) chẳng hạn".
Thừa biết ý đồ của Phái đoàn Thành ủy Hà Nội lấy lý do cụ không chịu rút chữ ký cũng như từ chối ra tuyên bố rút tên khỏi danh sách 61 đảng viên ký Thư ngỏ 61 để không trao Huy hiệu 75 năm tuổi Đảng, cụ Vĩnh tuyên bố thẳng : "Tôi đã 99 tuổi và 75 năm đứng trong hàng ngũ của Đảng. Việc trao hay không trao Huy hiệu 75 năm cho tôi thì tuổi Đảng của tôi vẫn là 75, chẳng ai cho thêm và cũng chẳng ai có thể bớt được của tôi một tuổi nào ! Mọi người đều rõ điều đó. Tôi chưa hề bị kỷ luật nên việc trao Huy hiệu 75 năm cho tôi là việc bình thường, điều đó chỉ có lợi và tốt cho Đảng, nếu không, chỉ có xấu và bất lợi cho Đảng ! Còn nếu vin vào việc tôi ký Thư ngỏ 61 mà kỷ luật, không trao Huy hiệu hoặc thậm chí kỷ luật khai trừ tôi, thì xin nói rõ với các anh là tôi không để cho ai làm điều đó đâu ! Trong trường hợp như vậy, tôi sẽ công bố quyết định mà tôi đã trăn trở nhiều năm qua" ! Cụ không nói "quyết định mà cụ đã trăn trở nhiều năm qua" là gì, nhưng tôi thì biết rất rõ điều đó !
Không rõ vị Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy về báo cáo với Bí thư và Thường vụ Thành ủy Hà Nội ra sao, mà mãi gần 1 năm sau, ngày 1/9/2015, nghĩa là chậm đúng 1 năm, người ta mới tổ chức trao Huy hiệu này cho cụ Vĩnh, mà người đứng ra trao chỉ là cấp thấp (Phó Bí thư Quận ủy Đống Đa). Lẽ ra, với các chức vụ đã kinh qua, và ở tuổi như cụ (cả tuổi đời cũng như tuổi Đảng), chí ít cụ Nguyễn Trọng Vĩnh cũng phải do cấp Bí thư Thành ủy đứng ra trao mới đúng đạo lý ! Nhưng tôi biết rõ tính cụ, cụ đâu có để ý đến những chuyện lặt vặt này !
Nhân việc Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân trao Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng cho ông Lê Thanh Hải, tôi bày tỏ đôi điều như trên để rộng đường dư luận. Hẳn phải có điều gì đó ẩn chứa đằng sau động thái này, phải chăng Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh muốn thăm dò phản ứng hoặc thách thức dư luận, hay cả hai, hoặc còn mục đích nào khác ? Điều này không ai có thể trả lời thay ông Nguyễn Thiện Nhân được ! Song việc ông Lê Thanh Hải nhận Huy hiệu 50 tuổi Đảng có xứng đáng và chính đáng hay không, vinh hay nhục, có lẽ người dân Thủ Thiêm nói riêng và Thành phố Hồ Chí Minh nói chung là nắm vững và biết rõ hơn ai hết ! Nhưng dù sao, đây cũng là việc riêng và thẩm quyền của Đảng, trao cho ai, vào thời điểm nào, hình thức ra sao là đặc quyền của Đảng, người dân không được xía vô. Nhưng xin Đảng chớ vội quên, phải ghi nhớ lời răn dạy của tiền nhân : "Đẩy thuyền là dân, và lật thuyền cũng là dân" !
Nguyễn Đăng Quang
Nguồn : VNTB, 18/05/2018
(1) https://xuandienhannom.blogspot.com/2014/07/rfa-nhung-iem-ang-chu-y-cua-buc-thu-ngo.html