Đọc lại blog của ‘Thằng hèn vĩ đại’
Mạnh Kim, VOA, 14/08/2018
"Sáng nay, 2/8/2011, đường kết nối Internet của tớ đã bị người ta cắt không thông báo lý do gì cả. Vậy là khó khăn khi cập nhật tin tức đây, nhưng tớ đã có cách"... – đó là một thông báo ngắn của trang blog Tô Hải đề ngày 2/8/2011. Và đó không phải là lần đầu tiên ông bị cắt internet. Dù vậy, ông vẫn xoay sở. Vẫn viết. Viết như một người có trách nhiệm và lương tâm. Viết trên giường bệnh. Có khi ông mệt viết không nổi nhưng vẫn đọc và nhờ vợ viết giùm. Giờ này, ông Tô Hải đã đi. Rất xa. Nhưng ông "vẫn còn". Trang blog của ông vẫn còn. Nó hiện diện như một bằng chứng cho thấy lương tâm công dân của một "thằng hèn" như ông nó "sạch" và "sang" như thế nào…
Tô Hải thời còn trẻ (Hình : FB To Hai)
"Đã 3 tuần rồi… không được phép ngồi… không được phép đi lại… chỉ được phép nằm… Vậy mà nằm cả ngày cũng có cái lợi đấy : Năng suất đọc tin trên mạng bỗng dưng tăng gấp 2, gấp 3. Vốn ngoại ngữ tự nhiên được cải tiến, giàu có thêm nhiều từ ngữ về kinh tế, chính trị, xã hội lâu nay không biết (nhờ luôn có vài ba cuốn từ điển bên mình). Các đề tài gợi ý cho hàng trăm entries để viết nếu có sức khoẻ được như cách đây 2 năm. Vậy mà than ôi, đành phải ngậm đắng nuốt cay cho qua. Mà những vấn đề cho qua, xét cho cùng nói lắm mỏi mồm, viết lắm mỏi tay, ngồi máy tính lắm gãy thêm xương sống vì chẳng có một li tác dụng nào hết, ngoài việc "tự sướng" với mình khi đọc các comment hưởng ứng và phát triển "chủ đề" của các friends ở năm châu bốn biển".
Đó là những dòng tâm sự ông Tô Hải viết cách đây hơn 8 năm, ngày 24/04/2010. Nói là nói như thế nhưng ông không bao giờ ngưng suy nghĩ và ngưng giãi bày. Ông bàn về đủ chủ đề. Ông viết có khi bằng giọng văn chế nhạo, có khi bằng sự nghiêm túc với nhận thức rõ ràng. Những nhận xét của ông giờ này đọc lại vẫn còn đậm tính thời sự. Nói về hòa hợp-hòa giải, ông viết :
"Làm sao có thể hòa giải-hòa hợp với những người phải bỏ nước ra đi, sống ở quê người, những người bị làm mồi cho cá mập đại dương, cho lũ cướp biển, bỏ lại tất cả của cải, nhà cửa, xe cộ cho mấy ông cán bộ lấy làm chiến lợi phẩm ?... Làm sao có thể hòa giải-hòa hợp với hàng vạn gia đình, con cháu họ khi cha ông họ bị cướp sạch ruộng đất, nhà cửa, bị đấu tố rồi giết hại bằng đủ kiểu dã man như thời Trung Cổ bởi những Đoàn, Đội Cải cách ruộng đất cơ chứ ?... Làm sao có thể hòa giải với hàng triệu gia đình có cha, ông là sỹ quan phía "bên kia" bị đánh lừa bằng những lời hứa hẹn kiểu ông Trần Văn Trà "Người Việt Nam không ai thắng ai thua, Chỉ có Đế Quốc Mỹ là thua thôi !", đã hồ hởi (?) đi "học tập mang theo lương thực 10-20" ngày để rồi bị đi mút mùa ở các trại cải tạo nơi rừng sâu nước độc, để ở nhà vợ con bị xua đi kinh tế mới... và không ít người đã mất xác cho đến nay, bao gia đình vẫn phải về tìm hài cốt ở những nơi chồng, cha họ đã từng bị "học tập", dưới danh nghĩa "khúc ruột ngàn dặm" một cách đắng cay và mai mỉa… Và còn hàng ngàn, hàng vạn thứ chủ trương, hành động gây thù, gây oán ngàn đời không rửa sạch, xảy ra suốt hơn 60 năm tớ sống và làm việc trong "kinh hoàng và sợ hãi thường trực" nữa... Cho nên tớ mới nghĩ rằng : Chỉ khi nào những kẻ gây nên thù hận nhìn ra là mình có tội thì may ra sự hận thù mới được dần dần được nguôi ngoai… (trích entry đề ngày 21/11/2010).
Có những thời điểm, chắc chắn là rất tuyệt vọng trước hiện tại và tương lai u ám của đất nước, ông đã phải thốt lên :
"Đau ! Đau lắm ! Đau đến rã rời ! Đau đến tuyệt vọng ! Đau đến mất ăn, mất ngủ ! Đau đến nỗi không muốn viết cái entry số 59 này nữa !... Phải đến 3 ngày phấn đấu thực sự mới có thể ngồi dậy, cài đai nâng cột sống, rồi viết những dòng sau đây để "tự kiểm điểm" về những điều hy vọng hão, những mong ước mù lòa trong công cuộc góp phần đẩy mạnh "tự diễn biến từ bên trên", với hy vọng sớm đưa đất nước vào một cuộc đổi thay cơ bản… Nhưng tớ đã lầm ! Lầm về cơ bản : Họ có là cộng sản đâu mà hòng lật đổ cái chủ nghĩa cộng sản không hề có trên đất nước này ? Vậy tớ góp ý cho ai ? Lật đổ cái gì ?... Cái trò bầu cử ở Quốc Hội, cho đến hôm nay quả là một màn mở đầu quá dở. Nó chứng minh trước thế giới là cái "cơ quan quyền lực cao nhất nước" lần này chẳng qua chỉ là 500 cái bánh xe được lắp ráp sẵn để "Dạ ! chúng em xin chấp hành" !...
Ông viết tiếp : "Các ông "nói dối lem lẻm, nói dối không biết ngượng" (chữ của Nguyễn Khải) khi nhắc đến những con số… mà chính các chuyên gia kinh tế trong và ngoài nước đã gọi là những con số "chẳng biết từ đâu mà ra" (!)… Các ông đã vượt qua cả Gobbel, Hitler về nói dối vì bọn này biết là mình nói dối nhưng nói nhiều, nói dối mãi, sẽ còn lại một cái gì (mentir, mentir toujours, il en restera quelque chose)... Còn các ông biết rằng mình nói dối nhưng bắt cả gần 90 triệu dân phải vui vẻ nhận đó là nói thật. Ai phản biện lại điều mà các ông biết là các ông nói dối sẽ trở thành "lực lượng thù địch"… (trích "Phấn đấu ký số 59 : Tia hy vọng "cỏn con" cuối cùng của Tớ đã tắt ngóm !, 25/07/2011).
Một video clip quay ngày 16/12/2007, trong đó có cảnh ông Tô Hải tranh cãi với bà Nguyễn Thị Quyết Tâm (lúc ấy là Trưởng ban Tuyên giáo thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh) khi ông tham gia một cuộc biểu tình chống Trung Quốc, hôm rày đã được cộng đồng mạng nhắc lại. Như tất cả những người bất đồng chính kiến khác, ông Tô Hải cũng bị quy chụp là "phản động", bị "thế lực thù địch" "tác động" và "giật dây". Và như thời Văn nhân-Giai phẩm, ông cũng bị trù dập bằng nhiều hình thức. Trong "Phấn đấu ký số 73" (ngày 10/10/2011), ông kể :
"Hôm nay định nghỉ cái lưng vài ngày thì… vấp phải một chuyện không vui muốn vùng dậy ghi ngay vào nhật ký mở ! Đó là một cú điện báo cho mình biết về "tai vạ" đã rơi xuống đầu của ca-nhạc-sỹ Tuấn Phong, trưởng bộ môn thanh nhạc Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh ! Anh đã bị gọi lên Sở Văn hóa hỏi "tội" về việc dám cả gan dàn dựng lại bản cantate 4 chương "Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" của mình viết từ những năm 1958 cho dàn nhạc giao hưởng và 4 bè hợp xướng ! Thì ra, Nhạc viện Thành phố Hồ Chí Minh, do không nhận được văn bản hay cú điện nào "cấm sử dụng tác phẩm của Tô Hải", nên anh chị em cứ vô tư dàn dựng cái gì mà họ thấy là hay, là có lợi cho sự học tập của sinh viên mà thôi !... Tất cả đều chỉ là "lệnh miệng". Không một giấy tờ công khai, không một tuyên bố : Tội thằng già này chẳng khác chi bọn Xét Lại, Nhân Văn ! Phải triệt cái đường sống của nó ! Việc làm phát xít hóa này đã được tiến hành cả hơn 2 năm nay… Bọn đồ tể văn nghệ, nhân dịp mình viết "Không nên níu kéo những gì không cần níu kéo", đã được dịp ra tay "trảm luôn" 20 đến 25 tác phẩm còn lại có tiếng nói của trái tim mình, trong đó có "Nụ cười sơn cước", "Đứt giây đàn", "Cung đàn nhắc lại làm chi", "Những người trẻ mãi", "Tiếng hát người chiến sỹ biên thùy" mà "Nhà nước" đã có thu thanh, phát sóng, biểu diễn nhiều lần !"…
Dù thế nào, so với thế hệ Phùng Quán hay Nguyễn Hữu Đang, ông Tô Hải cũng có một không gian để giãi bày. Ông còn có "bạn từ bên Tây, lần đầu comment trên blog tớ đã tôn vinh tớ hơi quá lời ! Có những tờ báo mạng chuyên chửi tớ hết lời cũng lần đầu đưa entry của tớ lên đầu trang ! Thú thật, tớ cũng thấy vui vui và quên đi bao khó khăn, quên đi những chuyện "bão giá tàn phá ngay trong nhà", những chuyện bệnh tật nan y... để được theo đuổi vai trò làm một blogger chỉ có nói lên Sự Thật, mãi mãi là Sự Thật vì đã gần nửa đời người tớ chỉ có nói dối, tham gia nói dối, nhai lại ý kiến của người khác" (trích entry ngày 16/07/2011)…
Thôi thì, trong khi "những nhà lãnh đạo đương thời đang ngơ ngác trước một con đường không lý tưởng, không lý luận chỉ đường mà chỉ còn một tấm bùa duy nhất là tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh để đi theo" ; trong khi "bọn thoái hóa, biến chất, ăn cướp, ăn đủ thứ, hiếp đáp Nhân Dân, vơ vét đầy túi tham, không e dè, sợ hãi, trâng tráo và trắng trợn" vẫn còn nhan nhản ; trong khi ông, đến lúc nhắm mắt, vẫn chưa thấy được "các ông "đỉnh cao trí tuệ" chịu rời đỉnh cao để xuống làm quần chúng nhân dân như mọi người"... thì ông cũng đã có thể mỉm cười mà đi với cái ngẩng cao đầu, vì rằng : "20 năm cuối đời này, tớ đã thấy ra : Không rũ bỏ được nỗi SỢ và cái HÈN thì… mãi mãi chỉ là những đàn ngựa, đàn cừu của những chủ trại nuôi cho béo để cưỡi hoặc để lột da may áo mà thôi !".
Mạnh Kim
Nguồn : VOA, 14/08/2018
******************
Những người theo đảng, những người tỉnh mộng !
Ánh Liên, VNTB, 14/08/2018
Trong một bài viết tưởng nhớ về hai tên tuổi mới mất trong tuần vừa qua : nhà báo Bùi Tín và nhạc sĩ Tô Hải. Nhà văn Phạm Đình Trọng đã gửi lời chào tạm biệt đến 'những người cuối cùng của thế hệ hào hoa mà lạc bước đã ra đi'.
Hai người hào hoa đã ra đi
Nhưng với người viết, sự ra đi của hai ông là sự ra đi của một lớp người 'đã tỉnh mộng', lớp người mà sự hăng hái và phấn đấu theo lời kêu gọi của đảng, sau đó đã bị vỡ mộng bởi hiện thực 'bẻ gãy xiềng xích' cũ để tròng lên một xiềng xích mới.
Cả hai người đều là tri thức đúng nghĩa, và cả hai người đều có thể đã nhận ra, trong hệ quy chiếu của thể chế hiện tại, nó biến những trí thức thành những người yếu đuối, mềm oặt, những 'Trí thức cụp tai/ Ngòi bút trượt dài sợ hãi/... Trí thức cụp tai xin phiếu bé ngoan' (thơ của Nguyễn Đình Chính).
Hiện này không chỉ diễn ra với nhạc sĩ Tô Hải hay nhà báo Bùi Tín, nó còn hiện diện cả trên một nhân vật mới gây xôn xao dư luận mạng xã hội gần đây - ông Nguyễn Ngọc Vinh - Thư ký tòa soạn báo Tuổi Trẻ.
Ông Vinh - người tự nhận là 'Đang cố gắng sống như một công dân gương mẫu tuân thủ pháp luật, một nhà báo đàng hoàng, một đảng viên trong sạch và ngay thẳng, vậy mà chỉ ngủ một đêm thức dậy tôi thấy mình có nguy cơ biến thành tội phạm.'
Chính ông Vinh cũng tự đặt câu hỏi lớn : một đảng viên luôn trăn trở về thời sự, tại sao tôi lại bị kết tội khi đặt các câu hỏi về vận mệnh của đất nước và dân tộc mình ? Tại sao ?
Giống như hai nhân vật lớn kể trên, sự kiện lần này của ông Nguyễn Ngọc Vinh được xem như một sự kiện làm vỡ mộng tâm tưởng chính ông. Vỡ mộng về sự phấn đấu, nhiệt tình và hăng hái đóng góp như một người đảng viên thực thụ, để cùng đảng, cùng toàn dân xây dựng một nhà nước bền vững. Bởi ông có giỏi đến mức nào, có tâm huyết ra sao, nếu ông không nghe lời mà đảng đã quy hoạch, thì ông cũng sẽ bị kết tội.
Một Cù Huy Hà Vũ, luật sư giỏi về mảng quốc tế cùng với gia thế cách mạng gộc đã bị ứng xử như thế.
Một Trần Huỳnh Duy Thức, một doanh nhân có tâm và tầm, người nhìn ra xu thế của internet từ những năm 90 cũng bị ứng xử như thế.
Và một Ngô Bảo Châu cũng như vậy.
Những trí thức thực sự, nhưng không nghe theo mệnh lệnh từ đảng chỉ bảo, mà chỉ theo 'chỉ đạo' từ trái tim, khối óc (để được sống như một con người) sẽ buộc 'phải gắng mà học tập nhân dân nghĩa là phải cúi đầu tuyệt đối vâng, nghe lời đảng'. Nếu không nghe, họ sẽ bị bạc đãi, bằng kỷ luật lẫn tù giam.
Cuộc đời triết gia Trần Đức Thảo 'tan nát vì cách mạng' - như cách mà giáo sư Nguyễn Ngọc Bích đề cập cũng là khối bi kịch tiếp tục áp dụng lên những trí thức đời sau.
Một thời sôi nổi theo lời đảng đã qua ?
Bi kịch lớn của một người từng theo cách mạng, những người cộng sản là sự 'vỡ mộng', nhưng bi kịch lớn hơn cả vẫn là chưa kịp vỡ mộng cho đến khi mất đi. Như nhạc sĩ Tô Hải, ông vỡ mộng từ năm 2000 (thế kỷ XX) với sự ra đời của 'Nhật ký một thằng hèn', trong khi đó, nhà báo Bùi Tín lại vỡ mộng từ những năm 1990 - với sự tỉnh mông theo từng giai đoạn lần lượt : còn tin đảng cải thiện cho đến khi chấm dứt niềm hy vọng này.
'Tỉnh mộng thực sự', đó cũng là điều mà ông Nguyễn Ngọc Vinh nhận diện. Đó cũng là kết quả tất yếu của một quy trình trong đảng : khi đã thuộc đảng, thì tự do ý chí phải biến mất. Nghĩa nôm na, người trí thức phải bán linh hồn tự do để đổi lại sự tồn tại trong khuôn dạng 'cụp tai/sợ hãi/ xin phiếu bé ngoan'.
Tự do không tồn tại, nên đảng mới thực sự cài cắm sâu và duy trì sự thống trị. Bởi một tổ chức với hàng chục năm trời nghe ca tụng, nay buộc phải hứng chịu lời trái chiều thì không phải là dễ dàng, nếu thiếu tính khoan dung và chấp nhận đổi thay - đáng tiếc, cả hai điều này lại thiếu vắng ngay trong nội bộ chính đảng cộng sản ở Việt Nam.
Người viết luôn đánh giá cao sự 'vỡ mộng' của những người đã và đang là đảng viên hơn là những người ngoài đảng. Vì họ bị kiềm chế, kèm kẹp trong hệ thống quy định - nghị quyết trong hàng chục năm. Các văn bản vô tri giác đó áp đặt lên những đảng viên, hút cạn sinh lực đấu tranh và tư tưởng tự do của họ, trả lại cho họ một thân xác không còn ý chí sinh đấu, chỉ còn sự tồn tại.
Bấy lâu nay, khi nói về đảng viên - nhiều quan điểm cho rằng đó là 'sướng', nhưng đó là đảng viên cấp cao, họ chấp nhận bị tước đoạt để leo cao và sử dụng quyền lược để tước đoạt trở lại. Còn những đảng viên cấp thấp thì hoàn toàn bị tước đoạt, đến mức, tự do của đảng viên còn thua một con chim bị nhốt trong lồng. Bởi chim còn thích khi nào hót, chứ đảng viên chỉ hót khi có lệnh.
Quay trở lại sự kiện Nguyễn Ngọc Vinh cho thấy, sự tác động tích cực của mạng xã hội trong thúc đẩy sự 'tỉnh mộng' trong đội ngũ công nhân viên chức nhà nước, trong hệ thống đảng viên, và khi sự 'tỉnh mộng' càng nhiều thì tiến trình teo tóp kiểm soát trong đảng càng diễn ra nhanh. Hệ thức độc tài sẽ buộc chuyển dần sang tính dân chủ hoặc chính nó phải tự sát với tính độc tài cố hữu của mình.
'Những người tỉnh mộng' do đó, trở thành một nỗi lo sợ trong đảng với cụm từ 'tự diễn biến, tự chuyển hóa', nhưng lại là niềm vui - hạnh phúc của nhân dân, bởi từ đó 'Tổ quốc bớt đi một thằng ăn hại'.
Ánh Liên
Nguồn : VNTB, 14/08/2018
********************
Viết nhân chuyến ‘ra đi’ của nhà báo Bùi Tín
Thiện Ý, VOA, 13/08/2018
Nhân được tin truyền thông trên mạng, nhà báo Bùi Tín, một cựu đảng viên đảng cộng sản Việt Nam phản tỉnh rất sớm, vừa qua đời tại Paris Pháp quốc, hưởng tuổi 91(1927-2018). Chúng tôi thành kính gửi lời phân ưu đến đại tang quyến và cầu chúc hương hồn nhà báo Thành Tín - Bùi Tín sớm hưởng hạnh phúc vĩnh cữu nơi cõi vĩnh hằng.
Nhà báo Bùi Tín.
Chúng tôi không quen, tất nhiên rồi (vì cách biệt về tuổi tác và khác môi trường sống trong cũng như sau chiến tranh) nhưng biết ông cũng như nhiều người khác còn quan tâm đến đất nước, qua các bài viết của ông phổ biến rộng rãi trên mạng và một số cuốn sách ấn hành tại hải ngoại như "Mặt Thật", "Hoa Xuyên Tuyết"… Vì vậy về mặt tình cảm chúng tôi không xúc động nhiều, cũng không ngạc nhiên mà chỉ lấy làm tiếc khi nhận được tin nhà báo kỳ cựu Bùi Tín vĩnh viễn ra đi về một thế giới khác, mà nhiều người tin tưởng ở đó không còn chiến tranh, hận thù.
Chúng tôi không ngạc nhiên vì sự ra đi ở tuổi 91 dễ có mấy ai mà người xưa gọi là đại thọ (trên 60 là tuổi thọ, trên 70 là "thất thập cổ lai hy" và trên 80 là thượng thọ). Nhưng chúng tôi lấy làm tiếc vì hai điều :
- Một là nếu như người quá cố sống thêm ít năm nữa thì sẽ tiếp tục đóng góp lực đẩy, lực xoay làm gia tốc tiến trình dân chủ hóa cho Quê Mẹ Việt Nam sớm kết thúc. Bởi vì gần 30 năm qua, kể từ sau khi đào tỵ tại Pháp (1990-2018) nhà báo Bùi Tín đã dùng ngòi bút sắc bén và dầy kinh nghiệm nghề nghiệp của mình đấu tranh trên mặt trận truyền thông đến hơi thở cuối cùng cho mục tiêu làm tiêu vong từng bước chế độ độc tài đảng trị hay toàn trị cộng sản tại Việt Nam, để dân chủ hóa Đất nước. Nội dung những bài viết hay những cuốn sách của nhà báo Bùi Tín đều ít nhiều có tác dụng cảnh tỉnh những người cộng sản từng là đồng chí, đồng đội của Ông trong và sau cuộc nội chiến Quốc- Cộng do đảng cộng sản Việt Nam phát động, tiến hành ở Miền Nam Việt Nam (1954-1975). Đồng thời, bằng chính những kinh nghiệm thực tiễn của những năm dài tin theo "Đảng Ta" vì bị lừa bịp, được dàn trải trong những bài viết và những cuốn sách đã có sức lôi cuốn sự chú ý và sức thuyết phục cao đối với mọi giới độc giả trong cũng như ngoài Việt Nam.
- Hai là nếu như lúc còn sống nhà báo Bùi Tín không bị một số người quốc gia theo chủ nghĩa "Nhất nguyên chống cộng", mắc mưu các "dư luận viên" mà chúng tôi thường gọi là những "Đặc tình truyền thông cộng sản" nên đã nghi ngờ ông như một kẻ"phản tỉnh cuội" hay "giả vờ phản tỉnh" để chui sâu vào các tổ chức cộng đồng người Việt quốc gia để đánh phá. Thế nhưng, thực tế sau 28 năm sống đời tỵ nạn ở Pháp, khách quan người ta chỉ thấy các hoạt động thực địa (đi đó đây thuyết trình, hội luận…) và viết sách báo trên lãnh vực truyền thông, đều hữu ích cho công cuộc chống cộng vì tự do, dân chủ ; không thấy dấu hiệu gì là "giả vờ phản tỉnh" để "nằm vùng" cho Việt cộng. Thành ra, nếu như nhà báo Bùi Tín không bị hoài nghi, đánh phá, nhục mạ, chụp mũ thì có lẽ những bài viết và nhưng cuốn sách của Ông đã có tác dụng tốt hơn nhiều cho công cuộc chống cộng vì tự do dân chủ cho đất nước. Đồng thời đã làm thất bại ý đồ của Việt cộng muốn dùng chính người Việt quốc gia chống cộng để tiêu diệt những "đảng viên cộng sản phản tỉnh" bị coi là phần tự nguy hiểm, có hại cho chế độ khi đào thoát ra nước ngoài cách này hay cách khác. Vì hơn ai hết, những cựu đảng viên cộng sản phản tỉnh biết rõ bộ mặt thật của đảng cộng sản Việt Nam, là những nhân chứng sống để những gì họ nói, viết về đảng và chế độ cộng sản Việt Nam đều lạ sự thật, khả tín và có sức thuyết phục cao.
Tiếc rằng trước và sau nhà báo Bùi Tín – Thành Tín, tệ trạng hoài nghi, đánh phá những cựu đảng viên cộng sản hay các cựu viên chức dân sự cũng như quân sự "phản tỉnh" vẫn tồn tại, tuy có giảm mức độ và cường độ. Nhìn lại những khuôn mặt "phản tỉnh" nổi bật sau này như các nhà tranh đấu dân chủ : luật sư Cù Huy Hà Vũ, nhà báo blogger Điếu Cầy Nguyễn Văn Hải cựu bộ đội phục viên, cựu sĩ quan công an Tạ Phong Tần, nhà văn Trần Khải Thanh Thủy và nhiều người khác đều từng là nạn nhân của sự hoài nghi, là mắc mưu Việt cộng và chỉ có lợi cho Việt cộng mà thôi.
Chúng tôi nghĩ rằng, người cộng sản cũng là con người biết suy tư đúng, sai, phải trái. Chẳng qua do hoàn cảnh, trong một thời khoảng nào đó, do cơ chế và sự tuyên truyền lừa bịp, một chiều, nhất thời họ có thể đã làm sai, gây tội ác. Nhưng hoàn cảnh thay đổi, với các sự kiện thực tiễn, thông tin đa chiều, người cộng sản "phản tỉnh" là điều chắc chắn xẩy ra và khả tín. Chúng tôi đã tin nhà báo Bùi Tín "phản tỉnh thật" ngay khi ông đào tỵ vào năm 1990 với những lời tuyên bố và một số bài viết đầu tiên chúng tôi nghe được, đọc được lúc đang còn ở trong nước. Sau khi ra hải ngoại (1992) ít năm sau tình cờ một bài viết của tôi tựa đề "30/04/1975 Quốc gia thua để thắng, Cộng sản thắng để thua" đã được báo Người Việt" ở California cho đăng tải cạnh bài viết của nhà báo Bùi Tín về 30/04/1975. Dường như tờ báo muốn cho độc giả thấy cái nhìn của một người quốc gia Thiện Ý và người cộng sản phản tỉnh Thành Tín - Bùi Tín như có cái gì gần nhau… Chúng tôi cũng rất tin bất cứ đảng viên cộng sản nào "phản tỉnh" khi được đưa ra hay trốn thoát ra hải ngọai, là họ "phản tỉnh thật" cho đến khi họ có những lời nói, hành động để lộ cho thấy họ là những "đặc tình thực địa" (nằm vùng) hay "Đặc tình truyền thông" (dư luân viên) do nhà cầm quyền Việt cộng tổ chức và chỉ đạo.
Houston, ngày 12/08/2018.
Thiện Ý
Nguồn : VOA, 13/08/2018
**********************
Những người bước qua khỏi lời nguyền
Cát Linh, RFA, 13/08/2018
Một sự kiện mà sẽ khó có sự trùng lặp lần thứ hai vừa xảy ra với văn đàn Việt Nam, đó là sự ra đi của hai văn sĩ tri thứ Việt Nam, một là nhạc sĩ, một là nhà báo, người còn trong nước, người đã đào tỵ ở nước ngoài cùng qua đời ngày 11 tháng 8 vừa qua, hưởng thọ 91 tuổi.
Nhạc sĩ Tô Hải (trái) và nhà báo Bùi Tín - RFA edit
Đặc biệt là cả hai là những người đã từng thuộc về một "chiến tuyến khác".
Họ có phải là những hình ảnh hiện thân cho một thế hệ thanh niên thời "bấy giờ" hay không ?
Tiêu biểu cho một số ít của thế hệ
Nhà văn Uyên Thao, người viết lời giới thiệu cho cuốn "Hồi ký của một thằng hèn" của nhà văn Tô Hải, từ Virginia tâm sự :
"Cái thế hệ của chúng tôi như Bùi Tín, Tô Hải chỉ là một trong những thế hệ, trong một đoạn đường dài tiếp nối của nhiều thế hệ trước. Thành ra tâm tư của những người đó thì tôi có một bài viết nói là tất cả đều không đạt được những tâm tư mong ước của mình vì có 2 cái bệnh : thứ nhất là bệnh ngu và thứ hai là bệnh hèn. Rất nhiều thế hệ Việt Nam đã bị 2 cái bệnh đó. Anh Tô Hải xác nhận mình là "thằng hèn", là thằng ngu vì mình đã bị lừa gạt trong mùa thu năm 1945. Không những mình đem tai hoạ cho mọi người mà còn gieo tai rắc hoạ cho chính bản thân mình.
Phải nói ngay là có nhiều thế hệ Việt Nam đã lâm vào tình trạng ngu và hèn như anh Tô Hải đã nói".
Nếu ai đã được xem qua "Hồi ký của một thằng hèn" sẽ thấy ngay từ những trang đầu tiên, nhạc sĩ Tô Hải đã không ngần ngại, nhưng chắc chắn cũng rất đau đớn khi phải viết rằng :
"Tập "Hồi ký" này tôi đã viết xong từ năm 2000, nhưng do... hèn, tôi đã không dám cho nó ra mắt bạn đọc. Vâng, do... hèn, chứ chẳng phải do cái gì khác, tôi đã giấu nó đi, lại còn cẩn thận ghi thêm một dòng ở ngoài bìa "Để xuất bản vàonăm 2010".
Như một lời di chúc dặn vợ con, khi tôi đã… chết !
Ảnh của Nhạc sĩ Tô Hải trong "Hồi ký của một thằng hèn" RFA
Cũng ngay trong phần mở đầu, nhạc sĩ Tô Hải có nhắc đến hàng loạt những cái tên như Hoàng Minh Chính, Trần Độ, Lê Hồng Hà, Hà Sĩ Phu, Bùi Minh Quốc, Hoàng Tiến, Trần Mạnh Hảo, Nguyễn Vũ Bình, Nguyễn Thanh Giang, Vũ Cao Quận... Ông cũng nhắc tới những nhà sư, những linh mục thà chết không chịu đứng chung hàng với lũ tu sĩ "quốc doanh", và nhiều, rất nhiều người khác nữa.
Trong chiều dài lịch sử cận đại của Việt Nam, theo nhà báo Đinh Quang Anh Thái, số người cộng sản cốt lõi vận động cuộc cách mạng cộng sản của họ so với số đông của dân tộc Việt Nam không là bao nhiêu cả.
"Cái lúc đuổi được người Pháp đi thì người Cộng sản cướp công của dân tộc. Trong khối dân tộc ấy có Việt Nam Quốc Dân Đảng, có Đại Việt, có nhiều lực lượng quốc gia khác. Những lực lượng ấy hoàn toàn chống lại Cộng sản nhưng vẫn yêu nước. Cho nên Bùi Tín, Tô Hải, Trần Độ hay Hoàng Minh Chính chỉ là biểu tượng cho một tầng lớp không nhiều lắm của thanh niên hồi đó.
"Còn biết bao nhiêu người khác cũng yêu nước nồng nàn, cũng muốn đuổi Pháp đi, cũng muốn xây dựng đất nước Việt Nam tốt đẹp nhưng họ không hề chọn Chủ nghĩa cộng sản. Họ ý thức được rằng chủ nghĩa cộng sản là một căn bệnh ung thư của nhân loại nên họ chống ngay từ lúc đầu".
Nhấn mạnh thêm, ông kể rằng, có một nhà tri thức người Pháp đã nói một câu nói mà sau này một số tri thức Việt Nam cũng hay nói với nhau câu ấy, đó là "Tuổi đôi mươi mà không đi theo cộng sản thì không có trái tim. Tới tuổi 50 ngoài mà còn đi theo cộng sản là không có cái đầu".
Nhạc sĩ Tô Hải lúc sinh thời cũng cho rằng thời kỳ theo đảng cộng sản là sai lầm.
Bước qua khỏi lời nguyền
Vì cái sai lầm đó mà phải chăng đã có một người vượt qua nỗi khiếp sợ mấy mươi năm, ngửa mặt và vỗ ngực thốt lên hai tiếng "thằng hèn" ?
Từng có dịp phỏng vấn nhạc sĩ Tô Hải lúc sinh thời, nhà báo Đinh Quang Anh Thái hiểu rõ về tâm thế của một người mà ông cho rằng "bây giờ ông ấy đã rất thanh thoát".
"Khi mà chọn đặt tên cho mình như vậy thì nhạc sĩ Tô Hải đã vượt qua được ít nhất là những điều sau đây : Thứ nhất là nỗi sợ hãi trong một chế độ toàn trị như vậy. Cái điều thứ hai quan trọng hơn là ông vượt qua chính nỗi sợ hãi về bản thân ông, bởi vì trên cuộc đời này người ta có thể bảo người khác hèn nhưng tự nhận mình hèn thì khó lắm. Nhưng ít nhất Tô Hải là một trong số rất ít những người sống trong chế độ Cộng sản đã can đảm nhìn thẳng vào sự thật đó và nhìn nhận một cách công khai rằng ông hèn.
Chính sự nhìn nhận đó đã làm cho ông không "hèn" nữa mà ông "lớn hẳn lên".
Và cũng vì cái sai lầm đó, mà phải chăng đã có một nhà báo Bùi Tín, cựu đại tá quân đội Nhân dân Việt Nam quyết định xin tị nạn tại Pháp vào tháng 9 năm 1990, khi sang Pháp dự hội hàng năm của báo L’Humanité của đảng Cộng sản Pháp ?
Với nhà báo Bùi Tín, ông Đinh Quang Anh Thái cho biết sự thức tỉnh của ông liên quan đến lịch sử của khối Cộng sản thế giới. Thời điểm ông Bùi Tín sang Pháp và đào tỵ ở lại cũng là thời điểm sụp đổ của Cộng sản Liên Xô và Cộng sản Đông Âu.
"Lúc đó ông Bùi Tín có mang theo một thông điệp không phải của riêng ông Bùi Tín mà của một nhóm người có suy nghĩ giống ông Bùi Tín mà biểu tượng có thể là Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Bởi vì trong những lần gặp gỡ ngay khi ông Bùi Tín đặt chân đến Pháp rồi sau đó qua Mỹ lần đầu tiên thì ông hỏi rằng ông tướng Giáp muốn có một sự đổi mới tại Việt Nam chứ không như thời của Lê Duẩn, Lê Đức Thọ…
Nhưng ông Bùi Tín vẫn nghĩ rằng cái lớp lãnh đạo thời đó như Lê Duẫn, Lê Đức Thọ làm hỏng cái lý tưởng cộng sản của những người như ông Bùi Tín, nên ông muốn cùng với Võ Nguyên Giáp làm sạch lại chủ nghĩa cộng sản mà họ cho là nguyên chất của thời ngày xưa. Nhưng sau một thời gian rất ngắn ông Bùi Tín nhận ra rằng chủ nghĩa cộng sản đang bị nhân loại vứt vào sọt rác, và thực tế ở xã hội Việt Nam ngày càng cho ông thấy rằng con đường cuối cùng là phải bỏ chủ nghĩa đó đi".
Và cuối cùng ông cương quyết đấu tranh cho một nước Việt Nam tự do và dân chủ.
"Hồi ký của một thằng hèn" của nhạc sĩ Tô Hải hay "Hoa xuyên tuyết" của nhà báo Bùi Tín tựu trung là ước mơ, là khát vọng, là nỗi ê chề của một lý tưởng thuộc về một thế hệ từng cháy bỏng khát vọng cống hiến cho tổ quốc. Nhà văn Uyên Thao cũng ngậm ngùi nhớ lại :
"Hầu hết bọn tôi đều có cái ý nghĩ mà có lẽ mình ngu như vậy. Vào lúc đó bọn tôi 13, 14 tuổi cho đến 16, 17 tuổi thì bọn tôi vỗ tay hoan hô những lời tuyên truyền là đất nước mình sẽ đi đến Tam vô, sẽ đạt tới thế giới đại đồng. Mình không hiểu nhưng mình cứ vỗ tay hoan hô, và lao vào hành động. Khi lao vô rồi thì cái ngu nó dắt mình đi, và khi mình tỉnh rồi thì nhìn ra những cái đó chả là gì cả, reo rắc tang thương cho đất nước mình".
Có lẽ bên cạnh cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, thì hai ông và sẽ có một thế hệ nối tiếp hiện tại là những người hiểu rõ nhất những lời ca :
"Mẹ vỗ tay reo mừng chiến tranh
Chị vỗ tay hoan hô hòa bình
Người vỗ tay cho thêm thù hận
Người vỗ tay xa dần ăn năn".
Cát Linh
Nguồn : RFA, 13/08/2018