Thông Luận

Chiều Chủ Nhật 19/11/2017 ở San Jose đã có chương trình nhạc Phạm Duy, chủ đề "Thuyền viễn xứ : 70 năm lịch sử Việt Nam qua âm nhạc Phạm Duy", do trung tâm IRCC/Việt Museum và Dân Sinh Media phối hợp tổ chức tại hí viện quen thuộc của Santa Clara Convention Center với sự tham dự của chừng 600 khán giả.

Giới thiệu Phạm Duy trong tờ chương trình (Ảnh : Bùi Văn Phú)

Phần đầu của chương trình có đồng ca "Việt Nam Việt Nam", là tuyên ngôn thời đại của dân tộc Việt :

Việt Nam không đòi xương máu
Việt Nam kêu gọi thương nhau
Việt Nam đi xây đắp yên vui dài lâu
Việt Nam trên đường tương lai
Lửa thiêng soi toàn thế giới
Việt Nam ta nguyền tranh đấu cho đời
Tình yêu đây là khí giới
Tình thương đem về muôn nơi
Việt Nam đây tiếng nói đi xây tình người…

Bài hát mà MC Phạm Phú Nam một lần nữa nhắc lại, như được giới thiệu trong chương trình "Phạm Duy-Hoàng Cầm" hôm tháng Ba đầu năm, là đã được chiến sĩ hải quân Việt Nam Cộng hòa hát vang trong trận hải chiến chống Trung Quốc xâm lăng Hoàng Sa năm 1974.

Năm 1965, để ngăn chặn làn sóng đỏ tràn xuống miền Nam, Không quân Việt Nam Cộng hòa có chiến dịch Bắc Tiến, mà trong một phi vụ, máy bay của Trung tá Phạm Phú Quốc bị trúng đạn phòng không và rớt trên bầu trời miền Bắc.

Phạm Duy bùi ngùi nhớ đến người chiến sĩ anh hùng qua "Huyền sử ca một người mang tên Quốc"

Ngày xưa khi anh vừa khóc vào đời
Mẹ yêu theo gương người trước chọn lời
Ðặt tên cho anh, anh là Quốc
Ðặt tên cho anh, anh là nước
Ðặt tên cho người, đặt tình yêu nước vào nôi

Rồi anh nâng cao Tổ Quốc vào đời
Tuổi xanh vươn trong lửa máu ngụt trời
Việt Nam đang sôi, sôi lòng nước
Việt Nam đang sôi, sôi lòng Quốc
Việt Nam đang đòi Tự Do, Hạnh Phúc giống nòi …

Chiều nao anh đi làm kiếp người hùng
Chiều nao thương ôi rụng cánh đại bàng …

Bài hát theo điệu ballad, qua giọng ca Duy Khánh hay Hoàng Oanh đã một thời vang vọng trên những nẻo đường quê hương từ Quảng Trị đến mũi Cà Mau. Thời đó, lãnh đạo Việt Nam Cộng hòa là tướng Nguyễn Cao Kỳ cũng đã có lần cất giọng để tưởng nhớ đồng đội.

Hôm nay Thái Hà thể hiện ca khúc cùng với sự phụ hoạ của đoàn Hoa hậu Quí bà.

Qua mạng truyền thông, bài hát đưa lên YouTube đã có 600 nghìn lượt nghe và nhiều bình luận, tuy không phải là con số cao, nhưng công ơn của người chiến sĩ không quân vẫn còn được nhớ đến.

Cũng như ca từ trong "Kỷ vật cho em" (thơ Linh Phương), do Đồng Thảo thể hiện, là để tưởng nhớ – trong nỗi xót xa – những người lính đã hy sinh một phần thân thể hay cả mạng sống cho tổ quốc mà MC Phạm Phú Nam nhận định rằng nhạc phẩm là phản ánh tính nhân bản của xã hội miền Nam.

Anh trở về có thể bằng chiến thắng Pleimei
Hay Đức Cơ, Đồng Xoài, Bình Giả
Anh trở về trên đôi nạng gỗ
Anh trở về bại tướng cụt chân

Anh trở về trên chiếc băng ca
Trên trực thăng sơn mầu tang trắng
Anh trở về trên đôi nạng gỗ
Anh trở về có khi là hòm gỗ cài hoa …

Phần đầu của chương trình còn có hợp xướng "Viễn Du", "Còn chút gì để nhớ" do Văn Quân biểu diễn, "Áo anh sứt chỉ đường tà" với Trọng Huy, "Thuyền Viễn Xứ" với Diệu Linh.

Diệu Linh hát giọng cao, không hợp với điệu nhạc mang mang buồn của "Thuyền viễn xứ". Ở phần hai, qua "Dòng sông xanh" cô hát rất hay vì bài hát đòi hỏi một giọng cao vút bay.

Trọng Nghĩa, một giọng ca trẻ, được khán giả tán thưởng với ca khúc do Phạm Duy phổ thơ Hữu Loan.

Phần hai của chương trình tươi vui với các em Như Quỳnh, Như Trâm và Jeany Đan Anh trong áo bà ba, nón lá, áo dài biểu diễn "Em bé quê", "Tuổi thần tiên", "Tuổi mộng mơ".

Những tình ca sinh viên, phổ thơ Nguyễn Tất Nhiên, qua "Con đường tình ta đi", "Trả lại em yêu", "Thà như giọt mưa" và "Em hiền như ma sơ" với Lê Việt, Văn Quân, Đồng Thảo, Duy Hùng, Hoàng Lan đưa khán giả về lại khung trời đại học, về lại Sài Gòn với hàng cây xanh phủ dài bóng mát.

Người từ trăm năm
Về ngang trường Luật
Ta hỏng tú tài
Ta hụt tình yêu
Thi hỏng mất rồi
Ta đợi ngày đi
Đau lòng ta muốn khóc…

Nghe để nhớ về Duy Quang một thuở. Hôm nay với ca sĩ cây nhà lá vườn thì đúng là "có còn hơn không", câu nói MC Phạm Phú Nam thường hay nhắc nhở khán giả để mong được thông cảm nếu có điều gì không hài lòng.

Chương trình kết thúc với "Tình ca", nhưng không phải nhạc tình như nhà văn Giao Chỉ đã viết, mà đó là những lời ca đưa hồn người về với nguồn cội, về tình yêu quê hương.

Ở giữa chương trình, trước khi kết thúc phần một, dàn đồng ca đã hát "1954-1975" cũng trong tinh thần "cây vườn sau nhà". Ca khúc đánh dấu cuộc di cư lần thứ hai của Phạm Duy, của hàng trăm nghìn người Việt khác, mở đầu cho làn sóng Thuyền nhân Vượt biển đưa cả triệu người ra khỏi Việt Nam từ sau biến cố 30/4/1975.

Bản nhạc này, theo lời nhà văn Giao Chỉ thì Phạm Duy viết xong trong những năm đầu lưu vong, nhưng không được phổ biến ngay vì con trai của ông còn kẹt lại và ông sợ nhà nước cộng sản trả thù. Cho đến khi những người con thoát ra khỏi Việt Nam, bản nhạc mới được tung ra.

Đây là bài hát duy nhất về cuộc đời lưu vong 30 năm ở Mỹ của Phạm Duy mà ban tổ chức đã đưa vào chương trình.

Chỉ một bài ông viết trong đời lưu vong, lâu hơn cuộc sống 20 năm ở miền Nam của ông, như thế có phải là quá thiếu xót cho một mảng đời của người nghệ sĩ đã phải "hai lần ta biệt xứ".

Trong cuộc sống xa xứ Phạm Duy đã có những ca khúc để đời như "Người con gái Việt rời xa tổ quốc", "Ở bên nhà em không còn đứng chờ đợi anh" hay tập "Ngục ca" phổ thơ Nguyễn Chí Thiện, là tài năng của Phạm Duy, như ông đã từng viết "Đạo ca" phổ thơ Phạm Thiên Thư, "Hoan ca", "Bình ca" và cả "Tục ca".

Khán giả hôm đó đã được thưởng thức 22 ca khúc của Phạm Duy, gồm 20 bài được viết trong gần ba thập niên trước năm 1975, từ năm 1946 với "Chiến sĩ vô danh" cho đến những năm đầu thập niên 1970 với "Tuổi thần tiên", "Con đường tình ta đi", "Trả lại em yêu".

Vì thế nếu gọi đó là "70 năm lịch sử Việt Nam" (1946 – 2017) qua dòng nhạc của người nghệ sĩ gắn liền với "mệnh nước nổi trôi" thì nội dung chương trình gần như đã bỏ ra ngoài những sáng tác mà Phạm Duy viết trong 30 năm ông sống lưu vong từ 1975 cho đến khi ông về nước năm 2005.

Nhắc đến 70 năm lịch sử cận đại của nước Việt mà thiếu vắng giai đoạn sau năm 1975 là một thiếu xót.

Khi biết có chương trình văn nghệ Phạm Duy, đã có ý kiến phản đối, cho rằng không nên ca tụng, coi Phạm Duy là thiên tài âm nhạc, không hát nhạc của ông nữa vì cuối đời ông đã qui hàng cộng sản.

Người viết bài có nhận xét sau đây. Phạm Duy quả thực là thiên tài âm nhạc, với cả nghìn tác phẩm để lại cho đời. Dòng nhạc của ông dù có bị cấm phổ biến trong nước trong hơn 40 năm qua, nhưng hàng triệu người vẫn biết đến vẫn ngân nga hát.

Nhưng ông chỉ phát triển được tài năng trong không gian có tự do, như thời nước Việt Nam mới được khai sinh và khi đất nước chia đôi, ông được sống ở miền Nam tự do và sau năm 1975 lưu vong qua Mỹ.

Trong 60 năm của cuộc đời Phạm Duy, từ 1945 cho đến 2005, là khi ông trở về sống với quê hương, ông đã để lại một gia tài âm nhạc phong phú, phản ánh cuộc sống của con người Việt Nam, trên quê hương cũng như nơi đất khách quê người. Đúng là ông đã "khóc cười theo mệnh nước nổi trôi".

Nhưng từ ngày ông trở về sống trên quê hương, dưới chế độ cộng sản, từ 2005 đến ngày 27/1/2013 là khi ông lìa đời, ông chỉ có ít bài hát như "Hoàng Cầm ca", "Kiều ca" mà thiếu những ca từ mang tình tự quê hương.

Trước khi ông về nước, Phạm Duy đã tâm sự với nhà văn Giao Chỉ trong một cuộc điện đàm và chỉ được phổ biến sau khi nhạc sĩ qua đời. Trong đêm nhạc vừa qua, lời ông vang vang đến với khán giả : "Tôi về chỉ để mà chết thôi".

Một người có tài âm nhạc mà trong quãng đời 8 năm còn lại trên quê hương, ông tiếp tục đi qua mọi miền đất nước mà ông không còn chút rung động, không còn có thể "khóc cười theo vận nước" thì coi như ông đã chết ngay từ lúc đặt chân trở về đất mẹ.

Phạm Duy là "phù thủy âm nhạc" như những quan văn hóa cộng sản đã sợ ông. Trong những ngày cuối đời, Phạm Duy lại là biểu tượng nổi bật nhất của tự do sáng tạo dưới chế độ cộng sản.

Bùi Văn Phú

Nguồn : VOA, 25/11/2017

Hôm 8/11, trong lúc chuyến công du 12 ngày đến Châu Á đang diễn ra, khi Tổng thống Donald Trump và Đệ Nhất Phu nhân vừa đến Trung Quốc thì có tin cho biết trong chặng đường còn lại, bà Melania Trump sẽ không tháp tùng tổng thống đến Việt Nam và Philippines.

Phiên tòa xử Mẹ Nấm.

Tin được nhanh chóng loan tải. Trên FB của VOA và RFA tiếng Việt và đã có rất nhiều bình luận, ý kiến đưa ra lí giải tại sao Đệ Nhất Phu nhân Hoa Kỳ lại không đến Việt Nam và Philippines.

Có ý kiến cho rằng những vi phạm nhân quyền đã khiến bà Trump không đến Việt Nam, như một biểu hiện phản đối Hà Nội bắt giam những người bất đồng chính kiến, trong đó có nhiều phụ nữ, chỉ vì họ nói lên quan điểm của mình dù trong tinh thần ôn hòa.

Có thể vì bà quan tâm đến một phụ nữ Việt đang bị giam tù. Đó là Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, 38 tuổi, một người vào tháng Sáu vừa qua đã bị tòa án ở Khánh Hòa kết án 10 năm tù với tội danh "tuyên truyền chống nhà nước", theo điều 88 Bộ luật Hình sự Việt Nam.

Cuối tháng 3/2017, Mẹ Nấm cùng 12 phụ nữ trên toàn thế giới đã được Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ tuyên dương và trao giải thưởng "Phụ nữ Can đảm Quốc tế năm 2017" trong một buổi lễ có sự tham dự của Đệ Nhất Phu nhân Melania Trump.

Hôm 26/10, trước chuyến công du Châu Á của lãnh đạo Hoa Kỳ, người con gái nhỏ của Mẹ Nấm là Nguyễn Bảo Nguyên đã gửi thư cho Đệ Nhất Phu nhân Hoa Kỳ yêu cầu can thiệp với Hà Nội để mẹ được trả tự do, về đoàn tụ với gia đình.

Theo ghi nhận của các tổ chức nhân quyền quốc tế, hiện nay còn hơn một trăm tù nhân lương tâm đang bị giam giữ tại Việt Nam. Trong khi đó những người tranh đấu cho quyền làm người, cho môi trường sạch, cho một xã hội công bình thường xuyên bị sách nhiễu, ngăn cản di chuyển, bị công an mời lên làm việc hay bị hành hung bởi các nhóm côn đồ được giới chức an ninh bao che.

Mẹ Nấm cùng hai con phản đối Trung Quốc đem giàn khoan HD-891 vào vùng biển chủ quyền của Việt Nam.

Mẹ Nấm là một người viết blog lên tiếng bảo vệ chủ quyền đất nước, bảo vệ môi sinh. Ngoài những bài viết trên blog nói lên quan điểm của mình, bà còn hành động bằng cách xuống đường giương bảng chữ phản đối Bắc Kinh tại một địa điểm du lịch ở Nha Trang, nơi hiện nay tràn ngập du khách Trung Quốc. Nhân viên an ninh đã xô đẩy bà và giựt khẩu hiệu.

Ở những nơi khác bà phân phát bản Tuyên ngôn Quốc tế Nhân quyền đến cho dân hay lên tiếng phản đối Bắc Kinh đưa giàn khoan HD-981 vào vùng biển thuộc chủ quyền của Việt Nam, phản đối công ti thép Formosa làm ô nhiễm môi trường biển miền Trung một cách trầm trọng và yêu cầu khởi tố công ty ra tòa.

Bà bị bắt vào tháng 10/2016. Tháng Sáu vừa qua bà bị kết án 10 năm tù.

Trong đầu năm nay một phụ nữ khác là bà Trần Thị Nga đã bị công an tỉnh Hà Nam đã bắt giam. Bà là một thành viên của Hội Phụ nữ Việt vì Nhân quyền và thường xuyên lên tiếng bênh vực cho những dân oan bị nhà nước chiếm đất. Nhà nước cũng qui tội bà vi phạm điều 88 Bộ luật Hình sự với tội danh "tuyên truyền chống nhà nước".

Hôm tháng Bảy vừa qua bà bị xét xử và bị kết án 9 năm tù và 5 năm quản chế.

Những bản án dành cho Mẹ Nấm và Trần Thị Nga cho thấy Hà Nội không dung tha những ai lên tiếng phản bác chính sách của nhà nước và sẵn sàng áp đặt những bản án nặng lên họ. Trong hai trường hợp này, dù cả hai phụ nữ đều đang có con nhỏ cũng không thoát khỏi các bản án tù cả chục năm.

Trường hợp của Mẹ Nấm và Trần Thị Nga đặc biệt được nhiều học giả nước ngoài quan tâm.

Tuần qua có một thỉnh nguyện thư, với 40 chữ ký của những giáo sư đại học và những nhà nghiên cứu, gửi Chủ tịch Nước Trần Đại Quang và các lãnh đạo Việt Nam yêu cầu trả tự do cho Mẹ Nấm và Trần Thị Nga.

Trong số những người quan tâm có chữ ký của Mark Philip Bradley, David Brown, Anita Chan, Christopher Goscha, Hồ Tài Huệ Tâm, Lê Xuân Khoa, Jonathan London, Bruno Machet, Pamela McElwee, Ngô Vĩnh Long, Nguyễn Ngọc Giao, Sophie Quinn-Judge, Philip Taylor, Thái Văn Cầu, Vũ Quang Việt, Phạm Xuân Yêm, Peter Zinoman v.v…

Những người đồng ký tên cho rằng chỉ vì nói lên quan điểm một cách ôn hoà mà nhà nước kết án Mẹ Nấm và Trần Thị Nga với những bản án nặng nề là điều không nên có và các hành động của họ không nên bị kết án hình sự.

Dù phải đối diện với án tù, đã có nhiều phụ nữ Việt lên tiếng và hành động trước những bất công của xã hội, nạn tham nhũng, trước đe doạ hung hăng của Trung Quốc đến chủ quyền quốc gia, trước những vi phạm quyền con người của nhà nước. Họ là Trần Khải Thanh Thủy, Bùi Minh Hằng, Tạ Phong Tần, Đỗ Thị Minh Hạnh, Phạm Thanh Nghiên, Lê Thu Hà, Cấn Thị Thêu, Trần Thị Xuân, Trần Thị Thúy, Nguyễn Đặng Minh Mẫn.

Trong các chuyến thăm Việt Nam trước đây của lãnh đạo Hoa Kỳ, năm 2000 bà Hillary và ái nữ Chelsea đã tháp tùng Tổng thống Bill Clinton. Bà Laura cùng Tổng thống George W. Bush (con) đến Việt Nam năm 2006. Năm 2016 Tổng thống Barack Obama đi một mình.

Với chuyến đi của Tổng thống Donald Trump, điều ngạc nhiên là phu nhân Melania đã theo ông trong phần đầu qua ba quốc gia Nhật, Nam Triều Tiên và Trung Quốc, nhưng bà lại không đến Việt Nam và Philippines trong chặng cuối của chuyến công du.

Cho đến nay chính sách của Tổng thống Trump về Đông Á nói chung, và đối với Việt Nam nói riêng, sẽ như thế nào thì vẫn chưa có những nét rõ ràng ngoài việc tiếp tục thúc đẩy phát triển thương mại, nhưng không quá bất lợi cho Hoa Kỳ như trước đây và vấn đề Bắc Triều Tiên thử vũ khí nguyên tử.

Dù chính sách mới của Hoa Kỳ ra sao, dù phu nhân Melania không đến Việt Nam thì việc tranh đấu cho quyền làm người, cho một xã hội cởi mở, công bằng và tiến bộ vẫn tiếp tục với nỗ lực chính là của người Việt, trong cũng như ngoài nước, vì Việt Nam tuy đã ký vào các Công ước Liên Hiệp Quốc bảo đảm các quyền dân sự và chính trị cho người dân nhưng Hà Nội không tôn trọng.

Nói như Mẹ Nấm, bà ý thức được việc của bà làm. Trong tù với điều kiện giam giữ khắc khe mà vẫn vững tin như thế, bà thật là người can đảm.

Phấn son tô điểm sơn hà

Làm cho rạng mặt đàn bà nước Nam

Bùi Văn Phú

Nguồn : VOA, 10/11/2017

Hơn nửa thế kỷ trước Phong trào Tự do Phát biểu (Free Speech Movement, FSM) được khai sinh từ Đại học Berkeley và đã lan tỏa đến khắp các sân trường đại học Mỹ.

Không được vào sân trường nên đoàn biểu tình tụ họp trước cổng trên đường Bancroft. (Ảnh : Bùi Văn Phú)

Cùng thời điểm, chiến tranh tại Việt Nam leo thang cường độ với sự tham gia chiến đấu của lính Mỹ nên đã đưa đến những cuộc biểu tình rầm rộ phản đối cuộc chiến từ sân trường đại học này.

Phim tài liệu "Berkeley in the Sixties" có nhiều cảnh Sproul Plaza với hàng nghìn sinh viên biểu tình đã bị cảnh sát và vệ binh quốc gia dùng hơi cay giải tán.

Liên quan đến Việt Nam, từ năm 1963 có Madame Nhu, phu nhân của cố vấn Ngô Đình Nhu, em trai của Tổng thống Ngô Đình Diệm, đã đến đây nói chuyện vào tháng 8 nhằm giải độc dư luận cho rằng chính quyền của ông Diệm đàn áp tôn giáo. Khi bà Nhu diễn thuyết trong thao trường Harmon, bên ngoài có nhiều người biểu tình phản đối.

Chiến tranh Việt Nam chấm dứt với sự rút lui của người Mỹ vào tháng 4 năm 1975. Từ đó những sôi động của sinh viên cũng lắng xuống, tuy sân trường vẫn có những cuộc biểu tình phản đối Hoa Kỳ can dự quân sự hay viện trợ cho các chính phủ độc tài ở Nam Mỹ như El Salvador, Chile, Nicaragua, hay ở Trung Đông như Iran, nhưng không đông và cường độ không thường xuyên hay sôi nổi như thời còn chiến tranh Việt Nam.

Đầu năm 1983 Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, dưới thời Tổng thống Ronald Reagan, là Jeane Kirkpatrick, đã bị sinh viên phản đối khi bà đến nói chuyện về chính sách của Hoa Kỳ ở Châu Mỹ Latinh nói chung và cuộc chiến ở El Salvador nói riêng. Tổ chức sinh viên có tên "Students Against Intervention in El Salvador" đã la ó, sỉ vả bà làm náo động cả thính đường Wheeler khiến bà phải tạm ngưng nhiều phút và sau đó hủy bỏ một buổi diễn thuyết khác cũng do nhà trường tổ chức.

Vùng Vịnh San Francisco được biết đến là khu vực có khuynh hướng chính trị tự do phóng khoáng nhất nước Mỹ (the most liberal), có thể gọi là cực tả. Các vị dân cử ở đây hầu hết theo Đảng Dân chủ và thường nhận được trên dưới 70% phiếu bầu trong các cuộc bầu cử từ cấp tiểu bang đến liên bang.

Tuy đa số ủng hộ Đảng Dân chủ nhưng tiếng nói của Đảng Cộng hòa không vì thế mà bị ngăn cấm vì đó là tinh thần sinh hoạt dân chủ.

Nhưng từ khi Donald Trump lên làm Tổng thống, vấn đề tự do phát biểu quan điểm lại được đặt ra, với tâm điểm là Đại học Berkeley vì trong nửa năm qua đã có nhiều bạo động khi những diễn giả cực hữu (alt Right) đến diễn thuyết đã bị thành phần cực tả kéo đến tấn công.

Đáng chú ý nhất là diễn giả Milo Yiannopoulos, với quan điểm cực kỳ bảo thủ, được Hội Sinh viên Cộng hòa (Berkeley College Republicans) của trường mời nói chuyện hôm 1/2/1017 và đã xảy ra bạo động, đốt phá ngay tại Sproul Plaza do một nhóm người mặc đồ đen, bịt mặt gây ra khiến buổi diễn thuyết bị hủy vào phút chót.

Đoàn biểu tình giơ tay hô to những khẩu hiệu phản đối chính sách của Tổng thống Trump. (Ảnh : Bùi Văn Phú)

Sau vụ bạo động là đôi lần nữa có biểu tình nữa mà cảnh sát không can thiệp khi có tấn công nhắm vào người ủng hộ chính sách của Tổng thống Trump, cùng với việc hủy bỏ buổi nói chuyện của nhà bình luận bảo thủ Ann Coulter vào tháng Tư, vì thế đã có chỉ trích cảnh sát và lãnh đạo trường đã không làm nhiệm vụ bảo vệ quyền tự do phát biểu của người dân, của sinh viên.

Quyết thể hiện quyền tự do phát biểu, Hội Sinh viên Cộng hòa đã mời diễn giả Ben Shapiro đến nói chuyện vào lúc 7 giờ tối ngày 14/9. Tức thì có phản đối từ phe tả và lời kêu gọi biểu tình chống Ben Shapiro.

Chiều ngày 13/9, một ngày trước buổi diễn thuyết, ngay lối vào trường đã có những áp-phích lớn được dựng lên và tờ rơi được phát với cáo buộc Ben Shapiro và những diễn giả Milo Yiannopoulos, Ann Coulter, Steve Bannon là theo chủ trương phát-xít. Những tài liệu này do một tổ chức mới ra đời từ khi Trump thắng cử là refusefascism.org bảo trợ in ấn.

Refuse Fascism được thành lập bởi Sunsara Taylor, một người có khuynh hướng chính trị Mao-ít và là thành phần lãnh đạo của Đảng Cách mạng Cộng sản Mỹ.

Ben Shapiro tốt nghiệp Đại học U.C. Los Angeles 2004 và trường luật Đại học Harvard 2007. Ông là cựu biên tập viên của báo mạng Breitbart News với khuynh hướng bảo thủ do Steve Bannon lập ra.

Hiện nay Ben có diễn đàn mạng riêng. Ông không ủng hộ phá thai và gọi những người phụ nữ đã làm việc này là "kẻ giết trẻ thơ", một quan điểm của những người Mỹ bảo thủ.

Ben cho rằng môi trường đại học Mỹ thường nghiêng về cánh tả và có khuynh hướng truyền đạt cho sinh viên những tư tưởng và sinh hoạt chính trị phóng khoáng (liberal) của Đảng Dân chủ, trong khi những quan điểm bảo thủ bị ngăn cấm.

Theo dự định, tiếp theo buổi diễn thuyết của Ben Shapiro, sẽ có "Free Speech Week" từ ngày 24 đến 27/9. Hội sinh viên Berkeley Patriot đứng ra tổ chức sự kiện này và đã mời các diễn giả bảo thủ đến nói chuyện, trong số đó có Milo Yiannopoulos, Ann Coulter và chiến lược gia của Tổng thống Donald Trump là Steve Bannon.

Sinh hoạt này đã gặp phản đối của một số nhân viên nhà trường. Theo báo sinh viên Daily Californian, trên 130 giáo sư và nhân viên đã ra thư ngỏ tẩy chay "Free Speech Week" và kêu gọi sinh viên không đến lớp trong tuần lễ có sự kiện.

Tân Hiệu trưởng Carol Christ, với ba thập niên làm việc cho trường, đã có quyết tâm bảo vệ quyền tự do phát biểu tại Đại học Berkeley sau những thất bại và thiếu sót của người tiền nhiệm trong những tháng đầu năm nay.

Tiếp xúc với sinh viên và ban giảng huấn bà đã hứa sẽ làm mọi cách để bảo vệ quyền tự do phát biểu tại đại học này. Trả lời phỏng vấn của báo Los Angeles Times, đăng trong số báo ra ngày 14/9, Hiệu trưởng Christ phát biểu : "Tôi tin tưởng sâu xa vào quyền được diễn thuyết trong khuôn viên trường của Ben Shapiro, dù không đồng ý với ông. Thực ra tôi có bất đồng sâu sắc với ông. Nhưng ông ấy được một hội đoàn sinh viên mời đến nói chuyện theo đúng luật lệ của trường. Đó thật sự là một tình huống khó xử".

Theo lời bà, trong những biến cố gần đây trường đã phải chi ra khoảng 800 nghìn đôla để ngăn chặn gây rối và bảo đảm an ninh cho diễn giả.

Địa điểm diễn thuyết của Ben Shapiro cũng đã là kết quả tranh đấu của Hội Sinh viên Cộng hòa. Lúc đầu nhà trường chỉ định ở thính đường Wheeler, với khoảng 700 chỗ. Ban tổ chức muốn có nơi rộng hơn và được chuyển qua Zellerbach Hall, với 2.000 chỗ, nhưng vì lý do an ninh nhà trường chỉ cho tầng dưới, với sức chứa khoảng 1.000 người.

Vé nghe diễn thuyết đã được phân phối hết ngay chỉ trong vòng chưa đến một giờ đồng hồ, theo ban tổ chức cho biết.

Từ chiều ngày 14/9 cảnh sát đã đưa ra các phương án ngăn chặn bạo động. Khu vực bao quanh Zellerbach Hall bị phong toả bằng những khối chắn bê tông và đội hình cả trăm cảnh sát.

Chỉ những ai có vé mới được vào thính đường, sau khi qua trạm dò vũ khí và kiểm soát an ninh. Cảnh sát cũng cho giữ một khoảng cách chừng 50 mét giữa đoàn biểu tình và những người xếp hàng vào nghe diễn thuyết.

Nơi có thể tụ họp biểu tình, cảnh sát không cho mang vào gậy hay những vật dụng có thể dùng để tấn công. Những người đeo mặt nạ hay bịt mặt cũng không được phép vào khu vực biểu tình.

Đối diện với những chỉ trích gần đây, ban điều hành trường cũng như giới chức thành phố Berkeley đã có quyết tâm để nơi đây không phải mang tiếng là nôi sinh của phong trào tự do phát biểu quan điểm mà lại không bảo vệ được quyền tự do biểu đạt của sinh viên và của người dân.

Trong phiên họp tối thứ Ba 12/9, hội đồng thành phố cũng đã biểu quyết cho phép cảnh sát dùng hơi cay để khống chế những kẻ chủ trương gây bạo động.

Với tất cả những biện pháp phòng ngừa được triển khai và với sự vắng mặt của thành phần Antifa và Black Clad, buổi nói chuyện của Ben Shapiro đã diễn ra tốt đẹp, trong tinh thần tôn trọng tự do phát biểu vốn là truyền thống của Đại học Berkeley.

Để bảo đảm cho sự kiện được diễn ra trong ôn hòa, tốn phí nhà trường đã phải chi ra là 600 nghìn đôla. Không rẻ.

Bùi Văn Phú

Nguồn : VOA, 22/09/2017

Những ngày qua có thông tin Viện Sử học Việt Nam vừa cho phát hành bộ sử Việt gồm 15 tập, do Giáo sư Phan Huy Lê làm chủ biên, trong đó khi nói đến miền Nam từ năm 1956 đến 1975, những nhà viết sử đã dùng danh xưng đúng của mảnh đất này là "Việt Nam Cộng Hòa" chứ không còn gọi là "ngụy quyền Sài-Gòn".

Bộ sử Việt gồm 15 tập - Ảnh minh họa

Nhiều thảo luận đã đưa ra lí giải vì sao có thay đổi cách gọi tên như thế.

Có ý kiến cho đây là vì Hà Nội muốn đòi lại chủ quyền ở Hoàng Sa, Trường Sa đang bị Trung Quốc chiếm đóng - những vùng quần đảo này trước đây thuộc về Việt Nam Cộng Hòa (miền Nam), còn Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (miền Bắc) qua Công hàm 1958 của Thủ tướng Phạm Văn Đồng lại thừa nhận Hoàng Sa nằm trong lãnh hải Trung Quốc.

Theo công pháp quốc tế thì chỉ khi thừa nhận có quốc gia Việt Nam Cộng Hòa thì Hoàng Sa mới thuộc chủ quyền của nước Việt Nam.

Cũng có người nói thay đổi cách gọi tên của miền Nam là tạo không khí cho chính sách hòa giải dân tộc để chung sức chống lại Trung Quốc đang bành trướng.

Những nhà sử học cho đó là cách viết sử nghiêm minh và chuẩn mực, điều mà trước nay bởi nguyên do chính trị và tuyên truyền nên sách sử xuất bản tại Việt Nam trong hơn nửa thế kỷ qua đã dùng những từ miệt thị khi nói về Việt Nam Cộng Hòa, như khi nói về chính quyền thì gọi là "ngụy quyền" và những người phục vụ chính quyền đó là "ngụy quân".

Tuy nhiên, một tướng Quân đội Nhân dân Việt Nam đã lên tiếng phản đối cách gọi tên đó và cũng có ý kiến cho rằng Việt Nam Cộng Hòa là "một thây ma" đã chết từ lâu không việc gì phải dựng nó sống lại.

Trên Facebook của tôi, có bạn tỏ ra rất lạc quan với những biến chuyển chính trị trong vòng một năm qua, với việc Việt Nam đang xích gần lại với Hoa Kỳ hơn bao giờ hết trong quan hệ mang tính chiến lược, trước sự bành trướng của Trung Quốc ở Biển Đông, và đang tạo ảnh hưởng đến lãnh đạo Hà Nội cũng như tác động đến nền kinh tế đang có nhiều khó khăn ở Việt Nam.

Hiệp định Paris 1973

Toàn cảnh lễ ký kết Hiệp định Paris ngày 27/1/1973 tại Paris

Cũng có nhận định cho rằng sắp đến thời điểm đem Hiệp định Paris 1973 ra để thi hành.

Sự kiện này không phải là điều mới. Từ thập niên 1990, giáo sư Vũ Quốc Thúc, một nhà kinh tế và giáo sư đại học thời Việt Nam Cộng Hòa đã đưa ra chủ trương khôi phục và thi hành Hiệp định Paris, tức là đòi cho người dân miền Nam được quyền tự quyết về tương lai chính trị và những quyền tự do căn bản.

Căn bản của Hiệp định Paris là để quân đội Mỹ rút khỏi Việt Nam trong danh dự và hai miền chấm dứt chiến tranh, tái lập hòa bình trên đất nước Việt Nam.

Sau đó giải quyết khác biệt chính trị bằng việc thực hiện hòa giải và hòa hợp dân tộc, tiến đến bầu cử để chọn lựa thể chế chính trị.

Hai chính phủ Việt Nam Cộng Hòa và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa Miền Nam thực thi chính sách hòa hợp hòa giải dân tộc, người dân miền Nam có các quyền căn bản, theo điều 11 của hiệp định :

- Thực hiện hòa giải và hòa hợp dân tộc, xóa bỏ thù hằn, cấm mọi hành động trả thù và phân biệt đối xử với những cá nhân hoặc tổ chức đã hợp tác với bên này hoặc bên kia ;

- Bảo đảm các quyền tự do dân chủ của nhân dân : tự do cá nhân, tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do hội họp, tự do tổ chức, tự do hoạt động chính trị, tự do tín nguỡng, tự do đi lại, tự do cư trú, tự do làm ăn sinh sống, quyền tư hữu tài sản và quyền tự do kinh doanh.

Về việc thống nhất hai miền Nam và Bắc, quyết định đó tùy thuộc vào chính phủ hai bên.

Hoa Kỳ cũng đồng ý viện trợ hơn ba tỉ đô la để tái thiết miền Bắc Việt Nam.

Hiệp định được Ngoại trưởng bốn bên ký tại Paris ngày 27/1/1973, gồm Hoa Kỳ, Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Việt Nam Cộng Hòa và Chính phủ Cách mạng Lâm thời Cộng hòa Miền Nam Việt Nam.

Ngày 30/4/1975 xe tăng và bộ đội cộng sản miền Bắc vào chiếm miền Nam, chính quyền Sài Gòn đầu hàng.

Một năm sau hai miền chính thức được thống nhất, đưa đến một thực tế là chỉ còn một nước Việt Nam từ đó đến nay.

Chủ trương hòa hợp hòa giải

Đất nước đã thống nhất, nhưng lòng người thì chưa. Đó là nhận xét của nhạc sĩ Phạm Duy khi ông trở về Việt Nam năm 2005 để sống những ngày cuối đời và chết ở đó.

Từ nhiều năm qua, lãnh đạo Hà Nội đã ban hành những nghị quyết, chính sách với mục đích hòa giải dân tộc, như Nghị quyết 36 cách đây hơn một thập niên ; những chính sách mời gọi người Việt ở nước ngoài, không phân biệt quá khứ, về đầu tư, tham gia vào việc xây dựng đất nước. Hay chính sách cấp thị thực 5 năm cho người Việt có hộ chiếu nước ngoài.

Những chủ trương hòa giải dân tộc đó đã nhắm sai đối tượng, vì chỉ quan tâm tới người Việt sinh sống ở nước ngoài, trong khi đối tượng chính mà nhà nước cần có tinh thần hoà giải là với những công dân Việt đang sinh sống trên đất nước Việt Nam.

Ngày nay ở Việt Nam chưa có hòa giải vì những người bất đồng quan điểm với nhà nước vẫn còn bị sách nhiễu, giam tù hay quản chế.

Những tù nhân lương tâm đã được thế giới nhắc đến như Mẹ Nấm Nguyễn Ngọc Như Quỳnh, Anh Ba Sàm Nguyễn Hữu Vinh, Trần Thị Nga, Nguyễn Văn Đài, Nguyễn Bắc Truyển, Trần Huỳnh Duy Thức là ví dụ.

Sách báo của Miền Bắc trước đây thường dùng cụm từ 'ngụy quân, ngụy quyền' để gọi chính phủ và quân đội Việt Nam Cộng Hòa

Gọi tên "Việt Nam Cộng Hòa" lúc này có liên quan gì đến việc đòi lại chủ quyền ở Hoàng Sa, Trường Sa là điều tôi cho là xa vời, vì ảnh hưởng của Trung Quốc hiện nay quá lớn trong chính trường Việt Nam khiến lãnh đạo Hà Nội, dù có xích lại gần hơn với Hoa Kỳ, cũng sẽ không làm gì mạnh về chủ quyền trên Biển Đông.

Sự kiện Việt Nam, do áp lực từ Trung Quốc, tháng trước đã phải yêu cầu công ty Repso của Tây Ban Nha ngưng khoan dầu trong vùng biển đặc quyền kinh tế của Việt Nam cho thấy điều đó.

Qua việc nhắc đúng tên của miền Nam là "Việt Nam Cộng Hòa", tôi chỉ hy vọng lãnh đạo Hà Nội thực tâm nhìn nhận trên đất nước đó đã có một nền văn hoá, một không khí sinh hoạt chính trị sôi nổi trong hai mươi năm và những di sản đó vẫn còn trong lòng nhiều người Việt, trong nước cũng như tại nước ngoài.

Hãy để cho nền văn hoá đó được sống. Đừng cấm đọc, cấm in lại hay ngăn cản không cho phổ biến những ca khúc đã đi vào lòng hàng triệu người dân Việt. Điều đó sẽ thể hiện tinh thần hòa giải của chính quyền.

Còn nếu thực sự đem Hiệp định Paris ra làm căn bản hòa hợp hòa giải cho cả nước, đó sẽ là điều mừng cho đất nước và dân tộc, sau hơn 40 năm chiến tranh chấm dứt, đất nước thống nhất.

Bùi Văn Phú

Nguồn : BBC, 25/08/2017

Tác giả là một nhà báo tự do hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California.

Tại Đại hội Đảng Cộng sản đầu năm 2016, sau khi loại được Nguyễn Tấn Dũng một cách ngoạn mục, Nguyễn Phú Trọng đã tiếp tục được giữ chức Tổng Bí thư thêm một nhiệm kì nữa, dù ông đã quá tuổi hưu theo như qui định.

Đại hội Đảng cộng sản đầu năm 2016 - AFP/GETTY IMAGES

Ông Trọng sau đó mở chiến dịch diệt tham nhũng với quyết tâm mạnh mẽ hơn, vì từ mấy chục năm qua tệ nạn này đã lan tràn trong mọi cơ quan, ban ngành và làm ruỗng mục hệ thống, suy đồi xã hội.

Vụ tham nhũng đầu tiên được ông nhắm đến là Phó Chủ tịch tỉnh Hậu Giang, cũng là Đại biểu quốc hội, Trịnh Xuân Thanh. Ông Thanh bị cáo buộc làm thất thoát tài sản nhà nước lên đến hơn 3 nghìn tỉ đồng, khoảng 150 triệu đôla, trong thời gian công tác tại Tổng Công ty Xây lắp Dầu khí.

Khi quá trình điều tra đang được tiến hành, Trịnh Xuân Thanh trốn ra nước ngoài.

Sự việc ông Thanh trốn thoát đã làm Tổng Bí thư Trọng mất mặt và nhiều người nghi ngờ quyết tâm bài trừ tham nhũng của giới lãnh đạo Việt Nam.

Cũng như trước đây với vụ Dương Chí Dũng làm thất thoát tài sản của Tổng Công ty Hàng hải Việt Nam (Vinalines), rồi cũng trốn ra nước ngoài, sau bị bắt, ra toà bị án tử hình và bồi hoàn nhiều tỷ đồng cho nhà nước. Cho tới nay bản án tử hình vẫn chưa được thi hành.

Liên quan đến vụ án Dương Chí Dũng, có những sĩ quan cao cấp ngành công an bị cáo buộc đã nhận tiền hối lộ, trong đó có Thượng tướng Phạm Quý Ngọ là Thứ trưởng Bộ Công an.

Dương Chí Dũng trốn qua một nước trong khối ASEAN, sau đó bị bắt đem về nước, đưa ra xét xử. Nhưng tham nhũng đã lên đến cấp lãnh đạo cao cấp nào thì cũng mới dừng lại ở cấp trung, còn Thứ trưởng Công an Phạm Quý Ngọ chết bất ngờ trước khi xử nên đường dây cũng dừng lại ở đó.

Trịnh Xuân Thanh trốn sang Đức từ tháng 8/2016. Đức nói hôm 23/7/2017 ông bị tình báo Việt Nam bắt cóc từ Thủ đô Berlin, nhưng ngày 31/7 vừa qua Bộ Công an ra thông báo nói ông Thanh tự nạp mình "đầu thú" ở Hà Nội.

Đức nói ông Trịnh Xuân Thanh bị tình báo Việt Nam "bắt cóc" từ Berlin ngày 23/7/2017 nhưng phía Việt Nam nói ông Thanh "ra đầu thú" ở Hà Nội hôm 31/7

Tin từ báo Việt ngữ thoibao.de ở Đức đưa ra và sau đó Bộ Ngoại giao Đức cũng cho biết ông Thanh đã "bị bắt cóc" đem về Việt Nam trong khi đang tiến hành thủ tục xin tị nạn.

Hai ngày sau, đài truyền hình của nhà nước Việt Nam VTV1 đưa tin, hình ảnh và tờ đơn xin tự thú của ông Thanh. Vẻ mặt ông phờ phạc và đầy lo âu hơn những hình ảnh ông chụp tươi cười ở Đức đã được người thân quen phổ biến.

Việc bắt cóc người như thế là vi phạm nghiêm trọng luật lệ Đức nên chính phủ nước này đã trục xuất nhân viên ngoại giao đặc trách tình báo tại Đại sứ quán Việt Nam và đòi Hà Nội trả ông Thanh về lại Đức để thủ tục xin tị nạn của ông, cũng như đòi hỏi dẫn độ Trịnh Xuân Thanh của Hà Nội được xem xét theo trình tự pháp luật Đức.

Ông Thanh trốn ra được nước ngoài đã làm mất mặt Tổng Bí thư Trọng và phía Việt Nam đã biết ông đang ở Đức nên trong chuyến đi tham dự bên lề Hội nghị G-20 tại Hamburg vào đầu tháng 7 vừa qua, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khi gặp Thủ tướng Angela Merkel cũng đã yêu cầu Đức trao trả ông Thanh.

Vì không có hiệp ước dẫn độ tội phạm giữa Đức và Việt Nam, còn Hà Nội không chờ được lâu nữa nên đã cho an ninh bắt cóc Trịnh Xuân Thanh từ một công viên ở Thủ đô Berlin rồi đem về Hà Nội.

Có được Trịnh Xuân Thanh trong nhà giam, Tổng Bí thư Trọng mạnh tay hơn nữa trong chủ trương chống tham nhũng.

Trầm Bê, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị của ngân hàng Sacombank, và cả chục lãnh đạo các ngân hàng khác đã bị bắt giam vì những khoản tiền cho vay bừa bãi khiến nhiều ngân hàng sụp đổ tài chánh

Đáng chú ý là trong những ngày qua Trầm Bê, nguyên Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị của ngân hàng Sacombank, và cả chục lãnh đạo các ngân hàng khác đã bị bắt giam vì những khoản tiền cho vay bừa bãi khiến nhiều ngân hàng sụp đổ tài chánh.

Một lãnh đạo khác cũng đã vào tầm nhắm của chiến dịch "đả hổ diệt ruồi" của Tổng Bí thư Trọng là Thứ trưởng Công Thương Hồ Thị Kim Thoa. Bà Thoa vừa xin thôi việc tại cơ quan từ ngày 1/8, trong khi đang bị Ban Kiểm tra trung ương điều tra về những sai phạm khi bà làm lãnh đạo Công ty Bóng đèn Điện Quang từ năm 2004 đến 2010.

Nguyên Thứ trưởng Công Thương Hồ Thị Kim Thoa (phải)

Nếu những vụ án trên được đưa ra xét xử, việc tham nhũng và nhận hối lộ sẽ lên đến mức nào trong giới lãnh đạo Việt Nam, hiện tại cũng như quá khứ ?

Nếu ông Trọng không rốt ráo trong việc chống tham nhũng thì những ồn ào trong hai tuần qua cũng chỉ là để che đậy sự yếu kém của Đảng Cộng sản Việt Nam trước sự bành trướng của Bắc Kinh ngoài Biển Đông.

Hơn một tuần trước, vì sức ép của Trung Quốc nên Việt Nam đã phải yêu cầu công ty dầu khí Repsol của Tây Ban Nha ngưng thăm dò và rút tàu khoan thăm dò ra khỏi Lô 136-3, trong khu vực thuộc vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam mà Bắc Kinh cho là nằm trong đường lưỡi bò 9 đoạn của Trung Quốc.

Sự kiện này được Bill Hayton của BBC đưa ra và các chuyên gia về Việt Nam sau đó cũng xác nhận Trung Quốc đã ép Việt Nam không được khai thác, nếu không Bắc Kinh sẽ dùng vũ lực ở Trường Sa.

Ông Hayton còn cho biết thêm Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và Bộ trưởng quốc phòng Ngô Xuân Lịch là hai ủy viên Bộ Chính trị không muốn phản đối đòi hỏi của Trung Quốc nên đã yêu cầu công ty Repsol ngừng khoan thăm dò tìm dầu trong Lô 136-3.

Hôm 2/8 ông Miguel Martinez của công ty Repsol xác nhận tàu khoan thăm dò ở đó đã ngưng hoạt động.

Lúc này chuyện chống tham nhũng với tuyên bố thể hiện quyết tâm gần đây của ông Trọng : "Lò đã nóng lên rồi thì củi tươi vào cũng cháy" được truyền thông chính thống thổi bùng lên, còn chuyện rút tàu khoan thăm dò ngoài Biển Đông hầu hết các báo đều không đưa tin.

Qua những gì đọc được trên mạng xã hội, nhiều người hồ hởi với việc Trịnh Xuân Thanh đã vào tay công an và không cho quan hệ Đức-Việt quan trọng hơn việc ông Thanh được đem về nước. Họ lạc quan tin tưởng những gì ông sẽ khai, để từ đó những kẻ tham nhũng sẽ bị trừng trị.

Đa số dân Việt đã mệt mỏi với tham nhũng và muốn giới lãnh đạo có quyết tâm bài trừ.

Nguyễn Công Khế, nguyên Tổng biên tập báo Thanh Niên, hôm 17/7 có viết trên Facebook về tệ nạn tham nhũng lan sâu và cao trong tầng lớp lãnh đạo và đã có gần 3.500 người thích, 650 lượt chia sẻ và 150 bình luận :

"...Nếu phát hiện ra những hành vi tham nhũng được hình thành từ những nhóm lợi ích có dây mơ, rễ má dù cho nó xuất phát từ đâu và mạnh tới cỡ nào. Dù nó có mạnh tiền như quân Nguyên cũng không thể lọt lưới của nền pháp trị mà chúng ta phải xây dựng trên nguyên tắc của một Nhà nước pháp quyền. Không ai có quyền đứng trên luật pháp. Nếu có một quyết tâm cao độ như vậy, thì chúng ta sẽ làm được tất cả. Làm được như vậy, nhân dân sẽ công nhận lòng yêu nước của những người cầm quyền hiện nay là có thật…"

Ông Khế quá lạc quan.

Đảng cộng sản kêu gọi chống tham nhũng từ mấy chục năm qua, nhưng Đảng lại đứng trên cả Hiến pháp thì mong gì có một nhà nước pháp quyền hay pháp trị ở Việt Nam.

Bao giờ có thay đổi thể chế để tiến đến một nền dân chủ pháp trị thì mới hy vọng tham nhũng sẽ bớt đi nhiều để đất nước có cơ hội phát triển nhanh hơn.

Bùi Văn Phú

Nguồn : BBC, 11/08/2017