Thông Luận

Cơ quan ngôn luận của Tập Hợp Dân Chủ Đa Nguyên

Muốn "hút" vàng trong dân, Nhà nước cần tạo niềm tin, sự minh bạch

RFA, 26/01/2024

"Để thực hiện tốt việc này thì phải tạo được niềm tin trong nhân dân, huy động vàng trong nhân dân thì nhân dân phải tin tưởng".

vang1

Người dân xếp hàng vào một tiệm vàng ở Hà Nội trước đây. AFP.

Đó là một trong những ý kiến của Tiến sĩ Trần Quang Thắng, Viện trưởng Viện kinh tế và quản lý Thành phố Hồ Chí Minh khi trả lời RFA hôm 26/1, về kiến nghị lập sàng vàng, bỏ thuế độc quyền vàng miếng SJC để nền kinh tế có thêm 400 tấn vàng mà người dân đang tích trữ, thành vốn phát triển kinh tế, tại toạ đàm diễn ra hôm 25/1/2024.

Tại sao cần niềm tin ?

Tiến sĩ Trần Quang Thắng, thừa nhận rằng, việc "hút" vàng trong dân góp phần tăng nguồn lực tài chính để phát triển kinh tế của cả nước. Tuy nhiên, ông khẳng định, "việc tạo niềm tin" nhằm hai mục đích :

Người ta (người dân-pv) phải thấy có cơ sở, một mặt là có nghĩa vụ đóng góp cho đất nước, một mặt là vẫn bảo toàn được nguồn vốn mà người ta tham gia đóng góp.

Việc thu hút được người dân tham gia sàn giao dịch vàng hay không, theo Tiến sĩ Thắng, còn phụ thuộc vào sự hấp dẫn của sàn vàng. Ông Thắng giải thích thêm :

"Người dân tham gia sàn vàng thì có những lợi ích phụ như thế nào ? Ngoài vấn đề bảo đảm mức lãi suất tương đối hấp dẫn, nhà nước cần cho thấy được cơ sở để thực hiện để tạo sự an tâm cho sự đồng thuận của người dân, cái đó là cái quan trọng. Việc lập sàn vàng thì tôi hoàn toàn nhất trí và thấy hợp lý, nhưng biện pháp tiến hành phải như thế nào đủ sức hấp dẫn, bên cạnh kêu gọi sự nhiệt tình đóng góp của người dân, thì cũng phải có gì bảo đảm về mặt nhà nước".

Người dân nói gì ?

Từ năm 2011, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước lúc bấy giờ là ông Nguyễn Văn Bình đã trình Thủ tướng Chính phủ khi đó là ông Nguyễn Tấn Dũng về chủ trương thu hút vàng trong dân. Từ đó cho đến nay, Chính phủ Việt Nam đã nhiều lần nhắc đi nhắc lại chủ trương này, và mới nhất là hôm 25/1, đề tài này tiếp tục được đưa ra bàn thảo.

RFA hôm 26/1/2024 đã hỏi ý kiến một số người dân về chủ trương trên của Chính phủ Việt Nam.

Ông Trung Kiên ở Đồng Nai nêu ý kiến của mình :

"Cơ chế quản lý xã hội hiện tại do nhà nước độc tài toàn trị nắm giữ nên mọi công việc không có tính minh bạch, nên người dân họ không có sự tin tưởng. Theo tôi cho dù có mở sàn giao dịch công khai, nhưng trong suy nghĩ sâu xa người dân vẫn không tin tưởng về việc làm của Nhà nước".

Từ Việt Nam hôm 26/1, ông Lê Quý Lộc nói với RFA :

"Theo quan điểm của tôi thì việc mở sàn huy động vàng trong dân theo tinh thần người dân tự nguyện thì đúng theo quy định pháp luật. Nhưng hiện nay người dân không còn như thời năm 1982 nữa, thời bị dụ vào hợp tác xã rồi lấy đất của dân, rồi gọi là người dân tự nguyện hiến đất cho hợp tác xã. Người dân hiện nay đã biết thế nào là cộng sản rồi ! Nên việc huy động vàng trong dân sẽ không thực hiện được. Không ai tin nữa đâu".

Một người dân sinh sống ở miền Trung Việt Nam không muốn nêu tên vì lý do an toàn, cho RFA biết ý kiến hôm 26/1 :

"Đã từ lâu, khoảng 3-4 năm trước, Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra ý kiến "Làm thế nào để huy động 500 tấn vàng trong dân". Tuy nhiên, từ đó đến nay mới chỉ dừng tại đó, có lẽ qua thăm dò thì thấy không khả thi. Bây giờ vấn đề này lại được nêu ra, nhưng không có phương án cụ thể. Với tư cách người dân, về mặt tâm lý, nếu tui có vàng tui cũng không thể tham gia "sàn giao dịch vàng" vì không tin tưởng bộ máy quản lý của Ngân hàng Nhà nước, trong đó không loại trừ có lợi ích nhóm, sân sau của các quan chức Ngân hàng Nhà nước".

Mặt khác theo người này, người dân sẽ không an tâm khi thay vì giữ vàng trong két của mình thì họ chỉ giữ cái tờ giấy gọi là ‘giấy chứng nhận’ số vàng mà họ gửi do Ngân hàng Nhà nước cấp. Thực tế đã chứng minh qua câu chuyện về "trái phiếu chính phủ". Người này nói tiếp :

"Thực tế khoảng 30 năm trước, ‘trái phiếu chính phủ’ mà người dân bỏ tiền thật để mua, sau này lấy lại thì thấy mất giá thê thảm" !

Người này cũng xác nhận, việc mở sàn vàng để huy động 400 tấn vàng trong dân’ sẽ không khả thi. 

Cần tạo nền kinh tế ổn định, lành mạnh

Phân tích sâu hơn về đề xuất "mở sàn giao dịch vàng", Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Huy Vũ ở Na Uy hôm 26/1 cho biết, trong lịch sử hiện đại của Việt Nam diễn ra trong khoảng nửa thế kỷ nay, những thay đổi về chính trị và chính sách kinh tế vĩ mô đột ngột đã làm ảnh hưởng rất lớn đến tài sản và đời sống của vô số người dân. Những di sản đó theo ông Vũ vẫn còn ám ảnh và để lại một bài học sâu sắc trong dân chúng rằng, cần phải tích cóp và giữ gìn tài sản đặc biệt là vàng để phòng thân. Ông Vũ nói tiếp :

"Vàng là một công cụ lưu trữ tài sản ít mất giá, dễ di chuyển và có tính thanh khoản cao. Vì vậy mà nhiều người đã chọn vàng như một công cụ để tích trữ tài sản. Chính quyền nên tôn trọng quyết định này của nhân dân và nên thiết lập những chính sách dựa trên sự tôn trọng này. Một trong những điều chính quyền cần làm đó là nên để thị trường vàng được hoạt động đúng nghĩa theo nguyên tắc thị trường. Hãy để một số doanh nghiệp được cấp phép được quyền nhập, mua bán, trao đổi vàng. Có như vậy, sự cạnh tranh tự nó sẽ làm tối ưu thị trường vàng trong nhân dân. Cái mà nhà nước cần làm đó là kiểm soát chất lượng vàng và các đơn vị đo lường liên quan đến vàng".

Đối với các ý kiến cho rằng số vàng này trong dân là tài sản, và tài sản này cần đầu tư để phát triển quốc gia, câu trả lời theo Tiến sĩ kinh tế Nguyễn Huy Vũ là :

"Chính quyền nên tạo ra một nền kinh tế ổn định, ít lạm phát, có nhiều cơ hội đầu tư xuất hiện, và lúc đó, thay vì giữ tài sản dưới dạng vàng, người dân thấy những cơ hội mới, đem lại lợi nhuận cao, ít rủi ro, họ tự khắc sẽ dùng vàng của mình để chuyển thành những khoản đầu tư đem lại lợi nhuận và qua đó phát triển quốc gia. Hãy làm chính sách trên cơ sở tôn trọng những nguyên tắc của thị trường và tôn trọng quyền sở hữu chính đáng của người dân, ở đây là quyền sở hữu vàng".

Việc người dân lựa chọn nhiều hình thức sở hữu tài sản, trong đó có việc giữ vàng, theo ông Vũ không hẳn là xấu. Bởi lẽ, ông Vũ cho rằng, trong một nền kinh tế chịu nhiều bất ổn, nơi mà giá cả thay đổi liên tục thì việc sở hữu vàng của người dân, một tài sản có đặc tính lưu giữ giá trị lâu dài, cũng là giúp cho nền kinh tế giảm thiểu tác động đối với những bất ổn lớn.

Nguồn : RFA, 26/01/2024

**************************

B Công thương Việt Nam đ xut tiếp tc tăng giá đin trong năm nay vì EVN vn l nng

VOA, 27/01/2024

Mt th trưởng B Công thương ca Vit Nam mi đây kiến ngh cn tiếp tc tăng giá đin trong năm 2024 sau khi đã có 2 ln tăng giá hi năm ngoái, báo chí Vit Nam đưa tin hôm 26 và 27/1.

vang2

Dù tăng giá điện 2 lần trong năm 2023 song EVN vẫn ghi nhận khoản lỗ khoảng 17.000 tỷ đồng

VnExpress, Tin Phong và mt s báo cho biết đ xut trên được n Th trưởng Phan Th Thng nêu ra trong mt cuc hp ca Ban ch đo giá hi đu tun này.

Vic tăng giá đin li được đt ra sau khi tp đoàn nhà nước Eviệt Nam nm hu hết h thng truyn ti b l gn 38.000 t đng trong hai năm 2022 và 2023, bên cnh đó, giá bán l đin bình quân đã tăng 7,5%, lên gn 2.093 đng/kWh trong năm ngoái.

Bà Thng được báo chí trích dn li nói trong cuc hp rng cn xem xét điu chnh giá đin đ đm bo phn ánh biến đng ca các thông s đu vào ca giá đin, đng thi đ Tp đoàn Đin lc Vit Nam (EVN) có ngun thanh toán cho ch đu tư các nhà máy đin.

Cũng tham gia cuc hp, Phó Th tướng Lê Minh Khái nói rng đi vi vic điu chnh giá các mt hàng thiết yếu, bao gm c giá đin, các b, ngành phi chun b tt và sm v các phương án và l trình điu chnh giá đ tránh b đng.

Ông Khái nói thêm rng "Thi đim điu chnh cn tính toán phù hp vi din biến, mt bng giá th trường, bo đm mc tiêu kim soát lm phát", VnExpress, Tin Phong và mt s báo thut li.

Hi đu năm nay, trong mt cuc hp ca EVN, Ch tch y ban Qun lý vn nhà nước Nguyn Hoàng Anh đã nhn đnh rng nếu không tăng giá đin trong năm, s không gii quyết được khon l 17.000 t đng trong năm 2023 ca tp đoàn này, theo Tin Phong.

Các báo cáo tài chính ca Eviệt Nam cho thy vào năm ngoái, giá bán l đin bình quân đã được điu chnh tăng 2 ln nhưng vn không đ bù đp cho chi phí sn xut đin và EVN tiếp tc b l trong sn xut, kinh doanh đin năm th hai liên tiếp.

Gii trình vi B Công thương bng văn bn, tng giám đc ca Eviệt Nam viết rng l xy ra ch yếu do giá bán ra ca Eviệt Nam vn thp hơn giá thành. Tp đoàn này tính toán rng c mi kWh bán ra, h chu l 142,5 đng.

Mt s chuyên gia được VnExpress và Tin Phong trích li nói rng vic tăng giá đin s khiến mt s doanh nghip sn xut s dng nhiu đin và mt b phn người dân s gp khó khăn, nhà nước phi tính toán liu lượng và thi đim điu chnh phù hp đ cân bng li ích c ba bên gm doanh nghip, người dân và nhà nước.

Nguồn : VOA, 27/01/2024

Additional Info

  • Author RFA, VOA
Published in Việt Nam

Việc dùng "phương pháp" so sánh đ "gii thích" vn đ ngày càng được s dng ph biến. M cũng có ti phm, ăn xin đng đy đường, hút chích ma túy tràn lan… M cũng có tình trng mua bng bán chc, M cũng có hin tượng "chy trường" cho con… Th đến Paris xem, phân chó đầy đường… Tuy nhiên, bn cht s vic và tính tương đng không nm b mt…

điien1

Nhu cầu đin đang là thách thc quan trng ca EVN. (Ha Nguyen/VOA)

Ví dụ thi s nht là giá đin. So sánh giá đin gia M và Vit Nam đ chng minh vic tăng giá đin ti Vit Nam là hp lý và chng có gì khác thường tht ra là điu rt không bình thường. Khi so sánh giá, người ta đã không xét đến vô s yếu t khác nh hưởng đến giá đin. Trong khi vic qun lý đin năng và đnh giá đin Vit Nam nm trong "cơ chế" hoàn toàn đc quyn, giá đin ti M tùy thuc vào th trường. Chng có mc giá c th nào M, k c giá trung bình, có th dùng đ so sánh mt cách hp lý và thuyết phc so vi Vit Nam.

Tại M, giá đin không n đnh. Nó thay đi liên tc, tùy thuc thi đim s dng (mt s nhà cung cp đưa chương trình gim giá, thm chí min phí, đi vi h dân xài đin t 9 gi ti đến 6 gi sáng). Ngoài ra, thi gian sử dng cũng nh hưởng giá. Tháng hè có giá khác tháng đông. Ti các bang nóng, giá đin mùa hè có th tăng so vi mùa đông vì t l người s dng máy lnh tăng. Và nơi bn sng cũng nh hưởng giá đin. Mi bang mi khác. Thm chí trong cùng mt bang, giá điện tng vùng cũng khác, da vào mc thu nhp và mt đ tp trung công nghip. Nơi có nhiu h dân bình thường s có giá đin khác vi nơi có nhiu nhà máy. Theo mt ngun (1), tính đến thi đim cp nht mi nht (tháng 3-2019), giá đin trung bình ti Mỹ là 13,19 cent/kWh. C th ti tiu bang Alabama, giá đin tháng 6-2018 là 12,41 cent/kWh - gim 2,971% so vi tháng 6-2017; ti bang California, tháng 6-2018 là 19,90 cent/kWh - tăng 2,630% so vi tháng 6-2017; ti bang New York, tháng 6-2018 là 19,30 cent/kWh – tăng 2,878% so với tháng 6-2017…

Còn một yếu t na cn xem xét. Đó là chính sách cho người có thu nhp thp. Vit Nam, nhà nghèo đóng tin đin vi mc giá như nhà giàu. Tnh min núi cũng đóng tin đin bng giá như thành ph ln. Ti M, các tiểu bang đu có chính sách gim giá. Riêng ti California, ngoài chính sách h tr ca chính quyn bang, các công ty đin lc còn có chương trình gim giá riêng bit, được áp dng tùy thành ph. Vi khách hàng ca công ty Thành ph Palo Alto ("City of Palo Alto"), người bnh tt có th được gim đến 20% hóa đơn đin-nước và khí đt; vi khách hàng "City of Ukiah", người già có th được gim hàng tháng ti đa 25 USD và gia đình thu nhp thp được gim ti đa 20 USD; vi khách hàng "Sacramento Municipal Utility District", người ta có chương trình "EnergyHELP" vi s h tr ca các t chc t thin đa phương và t chc phi li nhun như Sacramento Food Bank Services, Salvation Army, Folsom Cordova Community Partnership và Travelers Aid, theo đó, người nghèo có thể được h tr đến 200 USD/năm trong hóa đơn tin đin không chi tr ni [xem thêm (2)].

Lấy ví d thêm v "nn dùng súng M". Không ít người đã nhc đến vic s dng tràn lan ti M đ đi chiếu và "minh ha" cho s n đnh xã hi Vit Nam. Người ta chỉ nói đến hin tượng b mt mà không nhc đến yếu t căn bn rng vic s dng súng ti M thuc khuôn kh quyn công dân được hiến đnh, tc được Hiến pháp bo v, theo đó, mi người đu có quyn t bo v mình. Mt khi Hiến pháp Vit Nam không có nhng điều khon tôn trng quyn t do ti đa ca con người, cùng vi vô s hàng rào lut kèm theo và mt b máy lut pháp ln công quyn hot đng cht ch đ kim soát xã hi, thì không th so sánh vi M. Nếu các trường hp x súng ti M được thc hin bi những k có vn đ tâm thn hoc khng hong tâm lý thì ti Vit Nam, mt khi được quyn s dng súng được cho phép, thì người gây án s là nhng ai, t l bn chết người ba bãi s "biến đng theo năm tháng" như thế nào, mi tháng có bao nhiêu v bn người, mc đ kim soát được thc hin ra sao…, trong mt xã hi mà ch cn "nhìn đu" đã có th lp tc lãnh mt nhát dao chí mng?

đâu cũng có tham nhũng nhưng tham nhũng M, Hàn Quc hoc Nht đu b "quyn lc th tư" phanh phui đến cùng, con cái tng thống (như trường hp hai con trai ca c Tng thng Hàn Quc Kim Dae-jung) đu b ra tòa, k c tng thng cũng có th ngi tù. M cũng xy ra tình trng "mua đim" nhưng h thng qun lý giáo dc M đã không bao che điu đó. M cũng đy ăn xin nhưng "ăn mày" Mỹ được tôn trng quyn con người đến mc chng ai có quyn bt và tng h vào nhà tế bn…

Khi so sánh, cần xét đến cơ chế vn hành, cu trúc h thng, chính sách nhà nước và c cu trúc chính tr. So sánh yếu t giá là d. So sánh cơ chế to ra giá mới là vn đ cn bàn. So sánh tham nhũng thì d. So sánh yếu t to ra cơ chế tham nhũng và yếu t trng pht tham nhũng mi cn đáng nói. Mt khi hai mô hình không tương đng, thm chí trái nghch, so sánh b mt d tr thành nhng din gii ngy bin. So sánh cần đ cp thêm đến so sánh bn cht ch không phi hin tượng. Nói đến s kin, đâu cũng có các s kin ít nhiu ging nhau. Nói đến "tiêu cc", đâu cũng có "mt trái", vì bn cht con người đâu cũng gn như ging nhau. Tuy nhiên, điu quan trọng hơn là đâu thì người ta x lý vn đ theo cách như thế nào, đ chn đng "tiêu cc" và s phát trin ca "mt trái". S khác bit này, nếu không nhc đến, thì tt hơn là nên tránh so sánh.

Mạnh Kim

Nguồn : VOA, 01/05/2019

(1) https://www.electricchoice.com/electricity-prices-by-state/

(2) https://www.needhelppayingbills.com/html/california_utility_and_cooling.html

Published in Diễn đàn

Phần 1

Dường như có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với Bộ Công thương và EVN.

evn1

Chủ tịch Hội đồng thành viên EVN Dương Quang Thành và Tổng giám đốc EVN Đặng Hoàng An trong một lần tiếp đón Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và đoàn công tác của Chính phủ.

Tháng Mười Hai năm 2018, Bộ Công Thương đưa ra 4 kịch bản về giá điện năm 2019. Quan chức công bố là Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải - nhân vật và từ lâu được dư luận xem là nằm trong nhóm lợi ích điện lực và cổ súy nhiệt tình một cách đầy nghi ngờ cho các chiến dịch EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) tăng giá điện bất chấp quẫn bách dân sinh.

Cứ theo cái cách mà Đỗ Thắng Hải nêu, khả năng tăng giá điện vào năm 2019 là hiển nhiên, là ‘không cho chúng nó thoát’. Quyền duy nhất của ‘chúng nó’ - tức dân chúng nói chung và nhất là cái phần thảm thương nhất của xã hội - chỉ còn là lựa chọn một trong 4 phương án mà Bộ Công thương ‘định hướng’. Nhưng đó cũng chỉ là sự lựa chọn mang tính ‘tham khảo’, bởi không phải dân mà chính Bộ Công thương và tập đoàn lợi ích điện lực mới là những kẻ quyết định. Một cách khôn ngoan và lọc lõi, những kẻ này đã làm khá nhuần nhuyễn một thủ đoạn tâm lý: sau khi vống lên nhiều phương án tăng giá điện, nhóm này ban ơn cho dân chúng bằng cách chọn ‘phương án tăng giá thấp nhất’ như cái cách ‘tăng giá phải như vặt lông vịt, vặt từ từ để vịt khỏi kêu toáng lên’.  

Tròn một năm sau cú đánh úp giá điện vào một đêm tối trời cuối năm 2017, một lần nữa EVN và Bộ Công thương sẽ tái hiện hành vi đen tối đó.

Quan hệ ‘ăn đủ’ EVN - Bộ Công thương - Thủ tướng Phúc ?

Ngày 1/12/2017, chế độ "thu cùng diệt tận giai đoạn cuối" đã bất chấp tiếng kêu oán thán của nhân dân và khuyến nghị của giới trí thức khi giáng thêm một đòn xây xẩm mặt mặt người nghèo và doanh nghiệp : giá điện tăng thêm 6,08% thành 1.720,65 đồng/1kw chưa kể thuế VAT.

Khi đó, Chính phủ ‘liêm chính, kiến tạo và hành động’ của Thủ tướng Phúc và Bộ Công thương - cơ quan kế thừa kẻ tội đồ tham nhũng, ‘cõng rắn cắn gà nhà’ và ‘tăng đủ thứ’ là cựu bộ trưởng Vũ Huy Hoàng - đã có một "kịch bản hoàn hảo", rất lạnh lùng và tàn nhẫn, khiến dân tình và báo chí không kịp trở tay.

Trước đó vào cuối tháng Sáu năm 2017, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã ký phê duyệt đề án tái cơ cấu EVN, nhưng đã không có bất cứ một cải cách nào để xóa bỏ vai trò độc quyền tàn hại dân sinh của tập đoàn mà báo chí quốc tế đặt cho biệt hiệu "cậu ấm hư hỏng" này.

Trong đề án trên, EVN vẫn nắm 100% vốn ở các khâu truyền tải, phân phối mà không hề có một chút hơi hướng nào về điều mà giới quan chức hay phủ dụ là "hướng đến thị trường điện cạnh tranh".

Cũng trong đề án trên, nhiều doanh nghiệp tham gia khâu phát điện nhưng chỉ có một đầu mối EVN mua điện và bán điện. Mặt khác, theo quyết định của chính phủ thì nhà nước nắm 100% vốn ở công ty này, như vậy tư nhân không hề có cơ hội để tham gia…

Dung dưỡng độc quyền đã "nối giáo" cho chuyên chế tăng giá điện.

Ngay sau đề án tái cơ cấu EVN được Thủ tướng Phúc ký phê duyệt, nỗi lo sợ thường trực của nhân dân đã biến thành sự thật khi cũng chính thủ tướng này lại ký tiếp quyết định số 24/2017, thay thế quyết định số 69/2013 về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân, áp dụng cho các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động điện lực và sử dụng điện, có hiệu lực từ ngày 15 Tháng Tám, 2017.

Quyết định trên cho phép EVN được tự quyết tăng giá điện hai lần mỗi năm với mức từ 3% đến dưới 5%, Bộ Công thương được quyết tăng giá điện từ 5% đến 10%.

Lẽ đương nhiên, nhóm lợi ích điện lực chỉ cần có thế !

Cùng với Bộ Công Thương là cơ quan chủ quản của "cá mập" EVN, cho đến lúc đó sự nghiệp "lobby tăng giá" của EVN đã thành công bước đầu.

Vì đối với nhóm lợi ích EVN và Bộ Công thương mà từ rất lâu rồi người ta vẫn ví là "nhóm cá mập" hay "bạch tuộc," chỉ cần được chính phủ bật đèn xanh tăng giá điện và tăng vài chục phần trăm mỗi năm mà chưa cần đến việc Bộ Công thương xin ý kiến chính phủ cho trường hợp tăng giá điện trên 10%, đã đã đủ để "bù giá vào dân".

Theo đó và trong trường hợp "nhân đạo" nhất, EVN sẽ được quyền tự quyết định tăng giá điện dưới 5% và được tăng hai lần một năm, nghĩa là giá điện ngay trong năm 2017 sẽ tăng khoảng gần 10%.

Còn kém "nhân đạo" hơn, không phải EVN mà chính là Bộ Công thương sẽ "trảm" dân. Nối tiếp truyền thống "đi đêm" và "bảo kê" từ thời Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, đương kim Bộ trưởng Trần Tuấn Anh của bộ này - nhân vật suýt thành công với người anh em cọc chèo Lê Phước Vũ trong dự án Thép Hoa Sen-Cà Ná ở Ninh Thuận, sẽ có hai lần tăng giá điện trong năm với biên độ gần 10%/lần, để "kết quả dân chúng" bằng tỷ lệ tăng cả năm lên đến gần 20% !

Dường như có một mối quan hệ đáng ngờ, rất đáng ngờ giữa chính phủ Nguyễn Xuân Phúc với Bộ Công thương và EVN.

**************

Phần 2

Núi lỗ ba chục ngàn tỷ đồng từ 10 năm trước vẫn kéo dài hậu quả cho đến tận ngày hôm nay, nhưng cái di họa tàn bạo và kinh khủng nhất là EVN đã bắt cả dân tộc phải chịu chung núi lỗ mà nó gây ra.

evn2

EVN đang nằm trong danh sách đề nghị phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân năm 2015 của Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương.

Người dân than trời !

"Giá điện bị ‘đánh úp’ : Người dân than trời !" - một ít tờ báo nhà nước lại rền rĩ, trong lúc hai tầng lớp thu nhập trung bình và người nghèo Việt Nam còn nặng gánh lo toan về chuyện vừa tiện tặn vừa khốn khó hơn cả những năm trước.

Chị Lan Hồng (nhà ở quận 12, Sài Gòn) cho biết khi giá điện tăng 6,08%, tính ra gia đình chị mỗi tháng phải trả thêm khoảng 200.000-300.000 đồng. "Hiện tại người dân đã vất vả vì viện phí, học phí… tăng, nay lại thêm tiền điện tăng. Các mặt hàng tiêu dùng tới đây cũng sẽ "té nước theo mưa" tăng theo, trong khi thu nhập của những thành viên trong gia đình không tăng" – chị Hồng thở dài.

Từ nhiều ngày trước khi thông tin tăng giá điện mới được công bố, các chủ trọ ở Sài Gòn đã sớm thông báo cho người thuê phòng về việc sẽ tăng nâng giá điện cao hơn bình thường. Bà Nguyễn Thị Dung (chủ khu trọ hơn 20 phòng ở quận Thủ Đức, Sài Gòn) cho biết, khu trọ của bà đa số là sinh viên và công nhân có hoàn cảnh khó khăn.

Với mức giá hiện hành vào năm 2017, mỗi tháng đến kỳ đóng tiền điện, người thuê trọ đã than lên than xuống, còn khi nhà nước tăng giá thì buộc bà cũng phải tăng theo. "Thu nhập của công nhân, sinh viên chẳng được bao nhiêu mà điện, nước, chi phí sinh hoạt cứ tăng lên như vậy thì làm sao họ chịu nổi ?", bà Dung nói.

Cũng như bà Dung, bà Lê Thị Hạnh (chủ hai dãy phòng trọ tại Khu đô thị Đại học Quốc gia) cho hay, bình thường giá điện áp dụng cho các phòng trọ là 3.500 đồng/kwh, nay nhà nước tăng giá thì bà cũng tăng thêm khoảng 1.000 đồng/kwh. Dù mức tăng không cao lắm nhưng khi tính chung cả khu trọ cộng lại, kèm theo thuế VAT nữa thì sinh viên ở trọ cũng phải tăng thêm một khoản kha khá để bù vào tiền điện.

Sinh viên Nguyễn Thị Mỹ Linh (ở trọ tại quận Thủ Đức, Sài Gòn) cho biết, với giá điện như hiện nay đã là gánh nặng rồi, giờ tăng thêm sẽ khiến nhiều sinh viên phải chắt chiu hơn trong các khoản sinh hoạt để trả tiền điện. "Lâu nay bọn em đóng 3.000 đồng/kwh, cách đây mấy ngày, chủ trọ qua thông báo sẽ tăng lên 4.500 đồng/kwh do giá điện nhà nước tăng. Bình thường mỗi tháng phải trả 300.000 đồng tiền điện là bọn em đã thấy khó rồi, giờ tăng lên nhiều như vậy, bọn em chưa biết xoay xở thế nào", Linh lo lắng.

Tương tự, chị Trần Thị Lan Anh (công nhân thuê nhà tại quận Bình Tân) rất lo lắng khi giá điện tăng thêm hơn 6% khiến mỗi tháng gia đình chị chi phí thêm khoảng 500.000 đồng. Chị cũng lo ngại giá điện tăng thì giá cả hàng hóa khác cũng sẽ tăng theo. "Vợ chồng tôi tổng lương thu nhập, tính cả tăng ca chỉ khoảng 15 triệu đồng/tháng. Chi phí đó vừa đủ trả tiền thuê nhà trọ, nuôi hai đứa con đi học, còn dư vài trăm để dành phòng khi đau ốm. Giờ điện tăng, gas tăng, thực phẩm tăng nữa… tôi chưa biết phải xoay thế nào khi năm hết, tết đến", chị Lan Anh nói.

Điện tăng giá không chỉ ảnh hưởng đến cuộc sống của công nhân, người dân ở thành thị mà người dân sống bằng nghề nông cũng thấp thỏm lo âu khi chi phí cho sản xuất nông nghiệp tăng thêm. "Cộng tiền điện, phân bón, công chăm sóc thì mỗi sào rau làm ra lời lãi chẳng được bao nhiêu. Giờ điện lại tăng giá thì mỗi tháng chúng tôi phải thêm vài triệu đồng cho việc tưới tiêu, thắp đèn chiếu sáng, nông dân thêm khó khăn", ông Hoàng Văn Nam (54 tuổi, nông dân trồng rau ở quận 12, Sài Gòn) nói.

Ở góc độ sản xuất, tiền điện chiếm phần không nhỏ trong tổng giá thành sản xuất của một doanh nghiệp. Vì vậy, khi giá điện tăng, tức là giá thành sản phẩm cũng tăng. Doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh bị tác động mạnh từ việc tăng giá điện, đặc biệt là các lĩnh vực sử dụng lượng điện lớn như thép, xi măng, dệt may, nhựa, thủy sản.

Trong khi đó, trong bối cảnh không thể tăng giá bán sản phẩm thì lợi nhuận của doanh nghiệp sẽ ngày càng sụt giảm. Còn nếu tăng giá bán sản phẩm thì gánh nặng lúc ấy sẽ đổ lên người tiêu dùng…

Cặp song sinh tàn phá đất nước

Ở Việt Nam, EVN là một trong những dẫn chứng sống động và dối trá nhất về việc chính thể độc đảng đã mượn dĩ vãng kinh tế chỉ huy để trục lợi như thế nào. Trong điều kiện nền chính trị độc đảng, thủ đoạn lợi dụng càng trở nên có ý nghĩa hơn. Độc quyền và đặc lợi cũng vì thế đồng nghĩa với tội đồ, đối với nền kinh tế và đời sống dân sinh.

Năm 2011, vào lúc nền kinh tế Việt Nam dợm chân vào suy thoái, sự đổ bể của hai thị trường chứng khoán và bất động sản đã kéo theo một phát minh không tiền khoáng hậu kể từ thời mở cửa : những doanh nghiệp nhà nước đặc trưng bởi chủ thuyết "giá chỉ có tăng chứ không giảm" như EVN (Tập đoàn Điện lực Việt Nam) và Petrolimex (Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam) đã tạo thành cặp song sinh có chung hậu môn. Hàng loạt chiến dịch đầu tư trái ngành của các tập đoàn này vào chứng khoán, bất động sản và bảo hiểm rốt cuộc đã tích đọng gánh nợ đến trên 40.000 tỷ đồng.

Trong suốt nhiều năm qua, toàn bộ số nợ nần đó đã được EVN và Petrolimex tuồn qua tuyến đại tràng để đổ lên đầu người dân đóng thuế.

evn3

Bí thư Đảng ủy - Chủ tịch Hội đồng quản trị Petrolimex Bùi Ngọc Bảo và Bí thư Đảng ủy và Chủ tịch Hội đồng thành viên EVN Dương Quang Thành ký kết thỏa thuận hợp tác ngày 19/04/2018

Nhưng cũng trong suốt nhiều năm qua, bất chấp những đợt tăng giá điện vô tội vạ của EVN và Petrolimex, đã không có bất cứ cuộc kiểm tra nào được làm tới nơi tới chốn.

Như một quy luật, giá điện và giá xăng dầu tìm mọi cách tăng vào thời gian giữa hai kỳ họp Quốc hội. Còn trong thời gian phiên họp Quốc hội, những nhà làm giá lập tức áp dụng chính sách giảm giá, nhưng chỉ là giảm cho có, để thường sau khi Quốc hội "thành công tốt đẹp", giá lại ào ào tăng lên.

Nhưng những cú tăng giá ‘nhân đạo’ vào những năm trước đã không đủ để bù lỗ cho EVN. Đến quý 1 năm 2015, Thứ trưởng Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải lần đầu tiên phải thừa nhận thế cùng quẫn của "đứa con hoang đàng" của mình : Nếu không tăng và thậm chí không tăng mạnh giá điện, EVN sẽ phá sản !

Nếu EVN phá sản, đó sẽ là thất bại ghê gớm đối với cơ chế độc quyền nhà nước "nói mãi vẫn không chuyển" và "ăn của dân không chừa thứ gì". Nhưng trên tất cả, đó sẽ một sự báo oán lớp dân chúng cùng các đời con cháu của họ không biết làm gì nên tội.

Nếu không tăng giá "bù lỗ vào dân", phá sản là chắc chắn. Bởi vào những năm 2007-2009, EVN đã trở thành tác nhân gây ra khoản lỗ khủng khiếp lên đến 30.000 tỷ đồng khi đầu tư trái ngành vào bất động sản, chứng khoán, bảo hiểm. Cho đến năm 2018, hậu quả đầu tư lỗ lã và chôn vốn ấy vẫn chưa được EVN xử lý xong.

Cuối năm 2017, một khoản nợ khổng lồ lên đến 9,3 tỷ USD của EVN được công bố. Chi tiết cần đặc tả không kém là vốn vay của EVN phần lớn là nợ vay được chính phủ bảo lãnh.

Nhưng 9,3 tỷ USD chưa phải hết. Kết luận của hãng kiểm toán Delotte Việt Nam, đơn vị kiểm toán cho EVN đã nhấn mạnh : Tổng nợ phải trả của tập đoàn này đã lên đến xấp xỉ 487 ngàn tỷ đồng, tăng 7,1% so với cùng kỳ năm 2015.

Hiện thời, EVN nằm trong nhóm quán quân về "chúa chổm" trong số các tập đoàn kinh tế ở Việt Nam.

Núi lỗ ba chục ngàn tỷ đồng từ 10 năm trước vẫn kéo dài hậu quả cho đến tận ngày hôm nay, nhưng cái di họa tàn bạo và kinh khủng nhất là EVN đã bắt cả dân tộc phải chịu chung núi lỗ mà nó gây ra.

Minh Quân

Nguồn : VNTB, 17/12/2018

Published in Diễn đàn
jeudi, 07 décembre 2017 01:18

Giá điện nhất thiết phải tăng

Từ 1 tháng 12, giá đin đã tăng thêm 6%. Quyết đnh tăng giá được công b vào ngày 30 tháng 11 và có hiu lc t 0 gi ngày 1 tháng 12.

dien1

Quốc kỳ Trung Quc ti Nhà máy Nhit đin Vĩnh Tân 1. Hình minh ha. nh : Lê Anh Hùng.

Theo Bộ Công Thương Vit Nam thì lý do cơ quan này chun y đ ngh tăng giá điện ca Tp đoàn Đin lc Vit Nam (EVN) là vì EVN đang l. Năm ngoài EVN lãi 2.658 t đng nhưng đó là lãi thu v t "các hot đng sn xut kinh doanh khác liên quan đến đin" ch "hot đng sn xut kinh doanh đin thun túy" thì l, thm chí l nặng (khoảng 600 t đng) vì giá bán thp hơn giá thành.

Cũng theo Bộ Công Thương Vit Nam thì EVN (tp đoàn nhà nước đc quyn cung ng đin năng) không th ly lãi t "các hot đng sn xut kinh doanh khác liên quan đến đin" bù đp cho khon l t "hot động sn xut kinh doanh đin thun túy" vì trước gi, khon l 9.500 t đng ca EVN do "chênh lch t giá" vn chưa được cân đi và vì vy, chính ph Vit Nam cho phép EVN tăng giá đin đ xóa l.

Cả các chuyên gia ln báo gii đã đ ngh cho biết chi tiết hơn v hot đng ca EVN đ đi chiếu thc hư cũng như nguyên nhân thc to ra các s liu liên quan đến lãi/l nhưng từ B Công Thương tới EVN cùng từ chi.

Để xoa du s nghi ngi và bt bình ca dân chúng đi vi EVN, chính ph Vit Nam tng thành lp mt T Công tác thm tra giá thành sn xut đin. Ông Nguyn Mnh Hùng, đi din Hi Tiêu chun và Bo v người tiêu dùng, thành viên trong tổ công tác va k thú tht vi t Lao Đng là không ch ông ta mà nhiu thành viên trong T Công tác thm tra giá thành sn xut đin "bt ng" trước s kin giá đin tăng ! Ông Nguyn Minh Đc, đi din Phòng Thương mi – Công nghip Vit Nam, mt thành viên khác của t công tác, tiết l, đến nay, kế hoch điu chnh giá bán đin vn là "tài liu mt". Hóa ra chuyện thành lp t công tác vi nhng thành viên đi din cho dân chúng cũng như doanh gii "thm tra giá thành đin" chng khác gì dng… hư chiêu !

Tờ Tui Tr k rng, hôm 30 tháng 11, ti cuc hp báo v giá đin, ông Nguyn Anh Tun, Cc trưởng Cc Điu tiết đin lc thuc B Công Thương, nhn nh dân chúng và doanh giới rng, tuy giá đin tăng nhưng h thng công quyn Vit Nam s hn chế ti đa tác đng ca quyết đnh này ti các gia đình, đc bit là nhng gia đình nghèo và các doanh nghip (?).

Tuy lời trn an này hết sc phn đng nhưng l là các viên chc chính phủ vn dùng thường xuyên. Khi giá đin tăng thì ly gì đ km giá các dch v, sn phm thiết yếu khác không tăng ? Giá đin tăng, doanh gii không tăng giá bán sn phm, giá cung cp dch v thì dùng gì đ bù l ? Giá bán các sn phm, dch v thiết yếu tăng thì các gia đình, đặc bit là nhng gia đình nghèo có th t in tin đ chi dùng hay phi tht lưng buc bng cht hơn ?

Theo lời ông Tun, giá đin tăng ch khiến ch s giá tăng thêm 0,08%. Các gia đình, đc bit là nhng gia đình nghèo có b nh hưởng nhiều không ? Câu tr li là có. Thm chí rt nng n.

Cách nay ba tháng, ông Vũ Thành Tự Anh, chuyên gia kinh tế làm vic ti Đi hc Fulbright, tng công b mt phân tích kèm cnh báo, người nghèo đang b tn thương nng n vì năm, by năm gn đây, giá của các loi sn phm, dch v liên tc gia tăng, đc bit là trong lĩnh vc giáo dc, y tế. So vi tháng 8 năm 2016 thì tháng 8 năm 2017, giá dch v giáo dc tăng 11,5%, giá dch v y tế tăng 64.8%. Đây là nhng dch v không th thay thế, không th mc cả và tt c mi người ch còn mt cách là… chu đng. Cũng theo li ông Vũ Thành T Anh thì có thể khng chế được lm phát, kim soát tình trng vt giá phi mã nếu… mun làm.

Làm sao khống chế được lm phát, kim soát tình trng vt giá phi mã khi giá đin tăng như đã k ?

Làm sao giá điện không tăng khi EVN phát trin hàng lot nhà máy đt than đ phát đin và bây gi, giá than trên th trường thế giới tăng gp đôi ? Làm sao giá đin không tăng khi chính ph Vit Nam ch đo EVN phi mua than ca Tp đoàn Than – Khoáng sn Vit Nam (TKV) đ gi cho bng được mt "anh c" ca "nn kinh tế th trường theo đnh hướng xã hi ch nghĩa" dù giá bán than ca TKV mắc hơn c than nhp cng ? Làm sao giá đin không tăng khi đu tháng 10, B Công Thương đt ngt ra lnh ngưng mua đin t th trường phát đin cnh tranh (hình thành năm 2012 nhm phá v tình trng đc quyn v ngun đin, khuyến khích doanh nghip ngoại quc, doanh nghip tư nhân đu tư vào sn xut đin, buc EVN phi mua đin ca nhng nhà máy đin báo giá thp nht), chuyn qua mua đin ca các nhà máy phát đin bng khí đdù giá điện mà các nhà máy này ca mt s "anh c" bán cao ngt ngưởng ?

Trân Văn

Nguồn : VOA, 07/12/2017

Published in Diễn đàn